Ο ανήρ εστί η κεφαλή της οικογένειας...
Αθηνά Γουλιάρου, Αυγή της Κυριακής, Δημοσιευμένο: 2008-06-22
Με ομόφωνη απόφαση της Κυβερνητικής Επιτροπής εγκρίθηκε η εισήγηση του υπουργού Δικαιοσύνης για νομοσχέδιο που τροποποιεί το οικογενειακό δίκαιο.
Οι αλλαγές που ανακοινώθηκαν προκαλούν οργή, καθώς οι ρυθμίσεις περιέχουν διακρίσεις λόγω φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού.
Το νομοσχέδιο είναι ομοφοβικό, αφού αποκλείει τους ομοφυλόφιλους από το σύμφωνο ελεύθερης συμβιώσεως, περιορίζοντας ανεπίτρεπτα τις ατομικές ελευθερίες, μίας σημαντικής μερίδας του πληθυσμού.
Το νομοσχέδιο είναι σεξιστικό, γιατί παρέχει τη "δυνατότητα" στους συζύγους να έχουν το ίδιο επώνυμο. Ρύθμιση που μας πηγαίνει 25 χρόνια πίσω, στα χρόνια της νόμιμης ανδρικής κυριαρχίας και των διακρίσεων εις βάρος των γυναικών, που ο νόμος 1329/1983 με τις καινοτόμες ρυθμίσεις του , κατάργησε.
Το νομοσχέδιο μας αναγκάζει να ξεσκονίσουμε τα παλιά κιτάπια μας, να ανατρέξουμε στις φεμινιστικές μπροσούρες της μεταπολίτευσης "δεν είμαι του πατρός μου, δεν είμαι του ανδρός μου, θέλω να είμαι ο εαυτός μου", στο Σχέδιο Νόμου του καθηγητή Μάνεση, προέδρου της Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής του 1982, το οποίο ψηφίσθηκε ομόφωνα από τη Βουλή των Ελλήνων με το oποίο αναδομήθηκε το οικογενειακό δίκαιο στη βάση της αρχής ισότητας των δύο φύλων.
Να θυμίσουμε ότι ο νομοθέτης του 1983 έλαβε υπόψη του ότι οι κανόνες του οικογενειακού δικαίου συνδέονται άρρηκτα με τα κοινωνικά ήθη, τις βαθιά ριζωμένες αντιλήψεις της κυρίαρχης ανδρικής ιδεολογίας, οι οποίες υπονομεύουν την εφαρμογή των νόμων της ισότητας που επιδιώκουν να τις ανατρέψουν. Δεδομένου ότι η κρατούσα κοινωνική αντίληψη της εποχής αξίωνε από τις γυναίκες να λαμβάνουν το όνομα του συζύγου τους, με αποτέλεσμα να συντηρείται η υποτέλεια των γυναικών, ο νομοθέτης θέσπισε το αμετάβλητο του επωνύμου των συζύγων με το γάμο με κανόνα αναγκαστικού δικαίου (1388 Α.Κ). Με άλλα λόγια ένα τόσο σημαντικό στοιχείο της προσωπικότητας, όπως είναι το επώνυμο, ο νομοθέτης αρνήθηκε να το μεταθέσει στη διάθεση της "ιδιωτικής βούλησης των συζύγων", καθώς ήταν βέβαιος ότι οι γυναίκες θα υποστούν ισχυρές πιέσεις από τον σύζυγο ή το οικογενειακό τους περιβάλλον για αλλαγή του επωνύμου, με αποτέλεσμα η παραπάνω διάταξη να αποτελέσει κενό γράμμα. Όπου ο νομοθέτης δεν ρύθμισε ζητήματα με αναγκαστικού δικαίου διατάξεις, όπως συνέβη στην περίπτωση του επωνύμου των παιδιών, οι κοινωνικές αντιλήψεις επικράτησαν, με αποτέλεσμα η συντριπτική πλειοψηφία των παιδιών που γεννήθηκαν μετά το 1983, να εξακολουθούν να λαμβάνουν αποκλειστικά και μόνο το επώνυμο του πατέρα τους.
Η ζωή έδειξε ότι η ιδεολογία της ανδρικής υπεροχής εξακολουθεί να αντέχει. Οι κοινωνικές αντιλήψεις και τα ήθη, ιδίως στην περιφέρεια ελάχιστα έχουν μεταβληθεί στην κουλτούρα της ισότητας και αυτονομίας των δύο φύλων. Η παρούσα τροποποίηση στοιχίζεται με τη διαιώνιση της ανδροκρατικής δομής της οικογένειας!
Κατά την άποψή μας, η πραγματική βούληση των συντακτών του νομοσχεδίου είναι να επαναφέρουν από την πίσω πόρτα το επώνυμο του άνδρα ως κοινό επώνυμο των συζύγων. Η επιχειρηματολογία ότι δήθεν διευκολύνονται με τη νέα ρύθμιση οι συναλλαγές των συζύγων στο εξωτερικό είναι προδήλως προσχηματική. Διότι, μόνο με το αμετάβλητο του επωνύμου των συζύγων κατοχυρώνεται η ασφάλεια των συναλλαγών στον πολιτισμένο κόσμο. Η ισχύουσα διάταξη εμφανίζει το προσόν της απλότητας, αποφεύγονται προβλήματα σε δημόσια έγγραφα (στα συμβόλαια, ληξιαρχικές πράξεις, πτυχία, κτηματολόγιο κ.λπ.), ως προς την ταυτότητα του προσώπου. Επιπλέον με το αμετάβλητο του επωνύμου των συζύγων με το γάμο δεν προκύπτει σήμερα κανένα απολύτως πρόβλημα όταν αυτοί παύουν να είναι σύζυγοι, όπως ανέκυπτε με το προϊσχύσαν δίκαιο και όπως θα προκύπτει εάν ψηφιστεί το νομοσχέδιο. Η διάταξη δεν χρήζει τροποποίησης, άλλωστε οι σύζυγοι εάν επιθυμούν στις κοινωνικές τους σχέσεις να εμφανίζονται με "κοινό επώνυμο" μπορούν να το κάνουν. Άλλο ζήτημα είναι όμως η χρήση κοινού επωνύμου στις έννομες σχέσεις που δημιουργεί προβλήματα ταυτότητας στις συναλλαγές και δυναμιτίζει ουσιαστικά την αρχή της ισότητας των φύλων.
Η Πολιτεία οφείλει να εγγυηθεί τη διατήρηση του επωνύμου ως αναπόσπαστο στοιχείο της προσωπικότητας του ανθρώπου, το οποίο αποκτάται με τη γέννηση και είναι σκόπιμο να παραμένει αμετάβλητο εφ’ όρου ζωής.
Οι βουλευτίνες ανεξαρτήτως κομματικής προέλευσης οφείλουν να προασπίσουν την αρχή της ισότητας των φύλων.
Οι αλλαγές που ανακοινώθηκαν προκαλούν οργή, καθώς οι ρυθμίσεις περιέχουν διακρίσεις λόγω φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού.
Το νομοσχέδιο είναι ομοφοβικό, αφού αποκλείει τους ομοφυλόφιλους από το σύμφωνο ελεύθερης συμβιώσεως, περιορίζοντας ανεπίτρεπτα τις ατομικές ελευθερίες, μίας σημαντικής μερίδας του πληθυσμού.
Το νομοσχέδιο είναι σεξιστικό, γιατί παρέχει τη "δυνατότητα" στους συζύγους να έχουν το ίδιο επώνυμο. Ρύθμιση που μας πηγαίνει 25 χρόνια πίσω, στα χρόνια της νόμιμης ανδρικής κυριαρχίας και των διακρίσεων εις βάρος των γυναικών, που ο νόμος 1329/1983 με τις καινοτόμες ρυθμίσεις του , κατάργησε.
Το νομοσχέδιο μας αναγκάζει να ξεσκονίσουμε τα παλιά κιτάπια μας, να ανατρέξουμε στις φεμινιστικές μπροσούρες της μεταπολίτευσης "δεν είμαι του πατρός μου, δεν είμαι του ανδρός μου, θέλω να είμαι ο εαυτός μου", στο Σχέδιο Νόμου του καθηγητή Μάνεση, προέδρου της Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής του 1982, το οποίο ψηφίσθηκε ομόφωνα από τη Βουλή των Ελλήνων με το oποίο αναδομήθηκε το οικογενειακό δίκαιο στη βάση της αρχής ισότητας των δύο φύλων.
Να θυμίσουμε ότι ο νομοθέτης του 1983 έλαβε υπόψη του ότι οι κανόνες του οικογενειακού δικαίου συνδέονται άρρηκτα με τα κοινωνικά ήθη, τις βαθιά ριζωμένες αντιλήψεις της κυρίαρχης ανδρικής ιδεολογίας, οι οποίες υπονομεύουν την εφαρμογή των νόμων της ισότητας που επιδιώκουν να τις ανατρέψουν. Δεδομένου ότι η κρατούσα κοινωνική αντίληψη της εποχής αξίωνε από τις γυναίκες να λαμβάνουν το όνομα του συζύγου τους, με αποτέλεσμα να συντηρείται η υποτέλεια των γυναικών, ο νομοθέτης θέσπισε το αμετάβλητο του επωνύμου των συζύγων με το γάμο με κανόνα αναγκαστικού δικαίου (1388 Α.Κ). Με άλλα λόγια ένα τόσο σημαντικό στοιχείο της προσωπικότητας, όπως είναι το επώνυμο, ο νομοθέτης αρνήθηκε να το μεταθέσει στη διάθεση της "ιδιωτικής βούλησης των συζύγων", καθώς ήταν βέβαιος ότι οι γυναίκες θα υποστούν ισχυρές πιέσεις από τον σύζυγο ή το οικογενειακό τους περιβάλλον για αλλαγή του επωνύμου, με αποτέλεσμα η παραπάνω διάταξη να αποτελέσει κενό γράμμα. Όπου ο νομοθέτης δεν ρύθμισε ζητήματα με αναγκαστικού δικαίου διατάξεις, όπως συνέβη στην περίπτωση του επωνύμου των παιδιών, οι κοινωνικές αντιλήψεις επικράτησαν, με αποτέλεσμα η συντριπτική πλειοψηφία των παιδιών που γεννήθηκαν μετά το 1983, να εξακολουθούν να λαμβάνουν αποκλειστικά και μόνο το επώνυμο του πατέρα τους.
Η ζωή έδειξε ότι η ιδεολογία της ανδρικής υπεροχής εξακολουθεί να αντέχει. Οι κοινωνικές αντιλήψεις και τα ήθη, ιδίως στην περιφέρεια ελάχιστα έχουν μεταβληθεί στην κουλτούρα της ισότητας και αυτονομίας των δύο φύλων. Η παρούσα τροποποίηση στοιχίζεται με τη διαιώνιση της ανδροκρατικής δομής της οικογένειας!
Κατά την άποψή μας, η πραγματική βούληση των συντακτών του νομοσχεδίου είναι να επαναφέρουν από την πίσω πόρτα το επώνυμο του άνδρα ως κοινό επώνυμο των συζύγων. Η επιχειρηματολογία ότι δήθεν διευκολύνονται με τη νέα ρύθμιση οι συναλλαγές των συζύγων στο εξωτερικό είναι προδήλως προσχηματική. Διότι, μόνο με το αμετάβλητο του επωνύμου των συζύγων κατοχυρώνεται η ασφάλεια των συναλλαγών στον πολιτισμένο κόσμο. Η ισχύουσα διάταξη εμφανίζει το προσόν της απλότητας, αποφεύγονται προβλήματα σε δημόσια έγγραφα (στα συμβόλαια, ληξιαρχικές πράξεις, πτυχία, κτηματολόγιο κ.λπ.), ως προς την ταυτότητα του προσώπου. Επιπλέον με το αμετάβλητο του επωνύμου των συζύγων με το γάμο δεν προκύπτει σήμερα κανένα απολύτως πρόβλημα όταν αυτοί παύουν να είναι σύζυγοι, όπως ανέκυπτε με το προϊσχύσαν δίκαιο και όπως θα προκύπτει εάν ψηφιστεί το νομοσχέδιο. Η διάταξη δεν χρήζει τροποποίησης, άλλωστε οι σύζυγοι εάν επιθυμούν στις κοινωνικές τους σχέσεις να εμφανίζονται με "κοινό επώνυμο" μπορούν να το κάνουν. Άλλο ζήτημα είναι όμως η χρήση κοινού επωνύμου στις έννομες σχέσεις που δημιουργεί προβλήματα ταυτότητας στις συναλλαγές και δυναμιτίζει ουσιαστικά την αρχή της ισότητας των φύλων.
Η Πολιτεία οφείλει να εγγυηθεί τη διατήρηση του επωνύμου ως αναπόσπαστο στοιχείο της προσωπικότητας του ανθρώπου, το οποίο αποκτάται με τη γέννηση και είναι σκόπιμο να παραμένει αμετάβλητο εφ’ όρου ζωής.
Οι βουλευτίνες ανεξαρτήτως κομματικής προέλευσης οφείλουν να προασπίσουν την αρχή της ισότητας των φύλων.
