Η άλλη Ευρώπη ενεργοποιείται

Την περασμένη εβδομάδα, παράλληλα με τις λοιδορίες κατά της χώρας μας του κ.Σόιμπλε και των συμμάχων του από τις χώρες-δορυφόρους, υπήρξε μια νέα, ελπιδοφόρα για την Ελλάδα, εξέλιξη. Για πρώτη φορά σε τέτοια έκταση, σημαντικές ευρωπαϊκές προσωπικότητες από ένα πλατύτατο φάσμα πολιτικών δυνάμεω, εκφράστηκαν με σαφήνεια κατά της ασκούμενης έναντι της Ελλάδας πολιτικής. Στο ευρωκοινοβούλιο και αλλού, Σουλτς, Σβόμποντα, Κον-Μπεντίτ, Φερχόιγκεν, αλλά και Φερχόφσταντ, Μόντι και Λεβί, προσέθεσαν τις φωνές τους σ’ αυτές των Σμιτ, Ολλάντ, Ντελόρ και αρκετών άλλων, για να καταγγείλουν τόσο την ουσία της πολιτικής της τρόικας, όσο και το ύφος και τον τόνο των διαφόρων τιμητών μας, συχνά δε με οξύτατους χαρακτηρισμούς ("ακρίδα" χαρακτήρισε την τρόικα ο Σβόμποντα).

Υπάρχει λοιπόν και μια άλλη Ευρώπη. Δεν πρόκειται για κάποιους συμπαθείς μεν, αλλά περιθωριακούς φιλέλληνες ή διεθνιστές. Πρόκειται για τη μισή τουλάχιστον πολιτική Ευρώπη, κυρίως την αριστερή, αλλά όχι μόνο. Πρόκειται και για τη μισή πολιτική Γερμανία, πράγμα που δεν πρέπει να παραβλέπουν όσοι εύκολα και απαράδεκτα εξισώνουν τους σημερινούς Γερμανούς με τους ναζί.

Αυτή η άλλη Ευρώπη, είναι η δική μας Ευρώπη. Όχι επειδή εκφράζεται υπέρ της Ελλάδας, αλλά επειδή αντιλαμβάνεται με ευρύτητα το ευρωπαϊκό συμφέρον, βλέπει την αλληλεγγύη, όχι ως ελεημοσύνη που παραχωρείται στη βάση εκβιασμών, αλλά ως υποχρέωση που προκύπτει από το καλώς νοούμενο δικό της συμφέρον. Επειδή αντιλαμβάνεται ότι όσα γίνονται με την Ελλάδα, θέτουν σε κίνδυνο την ίδια την Ευρώπη.

Ναι, η πολιτική της τρόικας και των εντολοδόχων της αποτελεί βόμβα στα θεμέλια της Ευρώπης. Το μείζον εδώ, δεν είναι αν οι αγορές θα κινδυνεύσουν από μιαν ελληνική άτακτη χρεοκοπία στην οποία μας οδηγεί η πολιτική αυτή. Ασφαλώς, όσοι βιάζονται να ελαχιστοποιήσουν τους κινδύνους από μιαν ελληνική χρεοκοπία για να μας εξωθήσουν προς αυτήν, είναι πολύ χειρότεροι "τζογαδόροι" από όσους στην Ελλάδα θέλουν να δοκιμάσουμε τη μπλόφα των πιστωτών μας. Πολλώ μάλλον που οι εξεταστέες παράμετροι δεν είναι μόνο ποιος έχει τα ελληνικά ομόλογα, αλλά και οι ψυχολογικές και πολιτικές επιπτώσεις μιας επιβεβαίωσης ότι το ευρώ, είναι αντιστρέψιμο. Όμως, το ζήτημα δεν εξαντλείται στο αν ή όχι η ευρωζώνη θα συμπαρασυρθεί από μια τυχόν ελληνική κατάρρευση.

Επί δύο χρόνια, στα ευρωπαϊκά και παγκόσμια μέσα ενημέρωσης κυριαρχεί η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ευρώ, αποκλειστικά με τη μορφή μέτρων λιτότητας, περιορισμού των κατακτήσεων των εργαζομένων, πολιτικών που αυξάνουν την ύφεση, την ανεργία και τις κοινωνικές ανισότητες. Στο βορρά προστίθενται ιστορίες για χαριστικές μεταβιβάσεις προς τεμπέληδες στο νότο, ενώ στο νότο κυριαρχεί η όψη της Ευρώπης ως αδίστακτου τοκογλύφου. Ό,τι πρέπει δηλαδή για να διαβρωθεί παραπέρα η ήδη μειωμένη εμπιστοσύνη των λαών της ηπείρου μας προς το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Αυτό επιθυμούμε όσοι δηλώνουμε ευρωπαϊστές; Ή μήπως δουλεύουμε για τους εχθρούς μας;

Ειδικά στην Ελλάδα, η "συμμαχία των προθύμων" μνημονιακών που διεκδικεί το μονοπώλιο του φιλοευρωπαϊσμού, έχει περιορίσει την προπαγάνδα της στο "δίλημμα του τρόμου": ή μένουμε στην Ευρώπη κουτσοί και κουλοί, ή οι εταίροι μας θα μας ρίξουν στον Καιάδα (σκεφτείτε να μην ήσαν και "εταίροι"!). Κανείς πια δεν επιχειρηματολογεί θετικά για τα μνημόνια, μετά την παταγώδη αποτυχία του πρώτου. Μιαν αποκρουστική Ευρώπη προσπαθούν να επιβάλουν με τον τρόμο. Αν η Ευρώπη έχει τέτοιους υποστηρικτές, τι να τους κάνει τους αντιπάλους!

Όμως η πολιτική της τρόικας ανησυχεί πολλούς Ευρωπαίους και για άλλους λόγους:

• Η βάναυση επίθεση στο βιοτικό επίπεδο και τις κατακτήσεις των εργαζομένων και η περιφρόνηση προς τις δημοκρατικές διαδικασίες στην Ελλάδα, αποτελεί προοίμιο παρόμοιων πρακτικών και αλλού. Μετά την Ελλάδα, ποιος, ρωτούν πολλοί.

• Οι αντιδράσεις στην Ελλάδα φουντώνουν και παίρνουν συχνά εκρηκτικές και αντικοινωνικές μορφές. Πού μπορεί να οδηγήσει αυτή η κατάσταση και στις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης;

• Τέλος, ένα βαθύ ρήγμα ανάμεσα στους λαούς του βορρά και του νότου της Ευρώπης, έχει αρχίσει να δημιουργείται. Ένα ρήγμα που ήδη εκμεταλλεύονται οι λαϊκιστές. Το χάσμα βορρά-νότου, στις ψυχές των Ευρωπαίων μπορεί να αποτελέσει χαριστική βολή για την Ευρώπη.

Βέβαια η άλλη Ευρώπη της αλληλεγγύης, είναι σήμερα μειοψηφική, αν και σύντομα μπορεί να ενισχυθεί σε χώρες κλειδιά. Δεν πρέπει όμως να υποτιμάται το ότι "μπαίνει στη μάχη" της Ελλάδας. Στις δημοκρατίες, κρίσιμος παράγοντας είναι η ηγεμονία στην κοινή γνώμη. Όταν ο λαϊκισμός της δεξιάς, που αποτελεί το υπόβαθρο της γερμανικής ύβρεως, συναντά σθεναρή αντίσταση, αυτό, αργά ή γρήγορα θα εκφραστεί και στους συσχετισμούς και στις πολιτικές.

Η ύπαρξη και ενεργοποίηση της άλλης Ευρώπης, υπενθυμίζει πως οι αντιστάσεις στο νέο ηγεμονισμό της συντηρητικής Γερμανίας, είναι ισχυρές. Υπογραμμίζει και τη σημασία της οικοδόμησης συμμαχιών στο ευρωπαϊκό επίπεδο και διαψεύδει τους κήρυκες της εθνικής μοναξιάς. Χωρίς μάχη και σ’ αυτό το επίπεδο και τους θεσμούς του, δεν μπορεί να κερδηθεί η μάχη της Ελλάδας.

Παραδόξως όμως, η ομοβροντία της αλληλεγγύης των Ευρωπαίων συμπολιτών μας δεν φαίνεται να ενθουσιάζει την παρ’ ημίν "συμμαχία των προθύμων", ακόμη κι όσους έχουν αριστερές και κεντροαριστερές καταβολές. Αντίθετα, θα έλεγε κανείς πως στενοχωρούνται. Σπεύδουν να μας υπενθυμίσουν -ενίοτε και με ειρωνικούς τόνους- ότι Ευρώπη δεν είναι οι φωνές αυτές, αλλά η Μέρκελ και ο Σόιμπλε, συμφωνώντας σ’ αυτό με τους ευρωσκεπτικιστές.

Το θλιβερό αυτό φαινόμενο της σύμπλευσης ημετέρων "προθύμων" με την γερμανική συντήρηση, έχει την προφανή του εξήγηση. Στην Ελλάδα, όποιος διαφωνεί ή καταγγέλλει την πολιτική των μνημονίων, χαρακτηρίζεται από τους "πρόθυμους" ως ανεύθυνος, λαϊκιστής, "τζάμπα μάγκας" και "Τσίπρας". Ιδιαίτερα δε ενοχλούνται οι «πρόθυμοι» όταν κάποιοι -όπως η ΔΗΜΑΡ- τολμούν να είναι και ευρωπαϊστές και αντιμνημονιακοί. Πώς λοιπόν να χαρούν που η μισή Ευρώπη -και μάλιστα με αδιαμφισβήτητα διαπιστευτήρια ευρωπαϊσμού- λέει τα ίδια; Πώς να χαρούν όταν Ευρωπαίοι σοσιαλδημοκράτες ονομάζουν την τρόικα "ακρίδα", αντί να τη συγχαίρουν για τα 130 δις με τα οποία «σώζει» τους Έλληνες; Θα έπρεπε να παραδεχτούν ότι το ιδεολογικό τους οικοδόμημα είναι σαθρό, ή να κατατάξουν και όλους αυτούς τους Ευρωπαίους στο λαϊκισμό. Θα έπρεπε να ισχυριστούν ότι όλοι αυτοί είναι αιθεροβάμονες και ότι οι μόνοι «υπεύθυνοι» στην Ευρώπη είναι η Μέρκελ, ο Σόιμπλε και οι σύμμαχοι και υποτακτικοί τους. Μην εκπλαγείτε αν σε λίγο καταγγείλουν τον Σμιτ και τους άλλους για «τζάμπα μάγκες»!

Η προοδευτική Ευρώπη, κι ακόμη άλλοι, πολλοί, έχουν κατανοήσει αυτό που οι ημέτεροι «πρόθυμοι» αρνούνται επίμονα να δουν: το ελληνικό πρόβλημα και η αντιμετώπισή του είναι στην πραγματικότητα ευρωπαϊκό πρόβλημα. Όσο κι αν η Ελλάδα αποτελεί ακραία περίπτωση, όσο κι αν οι Έλληνες -ή ορισμένοι Έλληνες, με πρώτους αυτούς που σήμερα υλοποιούν το μνημόνιο- έχουν μεγάλη ευθύνη για το ότι φθάσαμε ως εδώ, η ένταση της κρίσης έχει και ευρωπαϊκές ρίζες, οι δε σημερινές συνταγές, που είναι ευρωπαϊκής/γερμανικής ευρεσιτεχνίας, καταστρέφουν, δεν σώζουν την Ελλάδα, αλλά απειλούν άμεσα και την οικονομία και τη συνοχή της Ευρώπης. Είναι λοιπόν ίσως καιρός -έστω και με τη βοήθεια της task force της Ευρώπης της αλληλεγγύης- οι ημέτεροι «πρόθυμοι» να κατανοήσουν ότι το κύριο πρόβλημα της Ελλάδας σήμερα, είναι οι ασκούμενες πολιτικές και οι καταστροφικές τους επιπτώσεις. Με τέτοιες πολιτικές, ούτε οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις για την έξοδο της χώρας από την κρίση και την ανάπτυξη θα πραγματοποιηθούν, ούτε οι δυνάμεις της αδράνειας και της εθνικής αναδίπλωσης στη χώρα μας θα αντιμετωπιστούν.