Αδιάβλητη, μαζική ψηφοφορία πολιτών
Νίκος Μπίστης, www.thecaller.gr, Δημοσιευμένο: 2017-09-06
Η προσέλευση στις εκλογές για την ανάδειξη του επικεφαλής του νέου ενιαίου και υπό διαμόρφωση φορέα εκτιμώ ότι θα είναι μεγάλη και θα αποτελέσει ασπίδα για αυτόν/ την που θα εκλεγεί και εφαλτήριο για την συγκρότηση του νέου φορέα. Οι πολίτες που θα προσέλθουν όπως και οι υποψήφιοι τοις πράγμασι είναι συνιδρυτές του νέου ενιαίου φορέα και ο κατάλογος των προσερχόμενων στην ψηφοφορία το πρώτο μητρώο μελών του νέου φορέα.
Σε αυτή την πρωτότυπη διαδικασία ανακύπτουν όπως είναι φυσικό επί μέρους προβλήματα που λύνονται με καλή θέληση και κοινή λογική. Ένα τέτοιο πρόβλημα είναι αυτό της εξ αποστάσεως( κακώς λέγεται ηλεκτρονική γιατί ηλεκτρονική είναι και η on line ψηφοφορία με αυτοπρόσωπη παρουσία στις κάλπες) συμμετοχή στην ψηφοφορία. Το πρόβλημα έχει διογκωθεί και είμαι βέβαιος ότι όταν αντιμετωπιστεί στις πραγματικές του διαστάσεις θα βρεθεί λύση που θα εξασφαλίζει και την ασφάλεια και την ευλυγισία της διαδικασία και πρωτίστως την σοβαρότητα της.
«Θέλουμε πολίτες ψηφοφόρους ή τηλεψηφοφόρους μιας ημέρας;»
Η αυστηρά προσωπική μου άποψη είναι ότι η εξ αποστάσεως ψηφοφορία ειναι επικουρική της βασικής που είναι η φυσική παρουσία στην κάλπη. Η συμμετοχή σε ένα πολιτικό φορέα και στις διαδικασίες εκλογής ηγέτη του απαιτεί ένα ελάχιστο πολιτικής και ψυχολογικής δέσμευσης που μόνο η "ενσώματη" παρουσία μπορεί να διασφαλίσει. Δεν βάζω εδώ θέματα ασφάλειας και αδιάβλητου αλλά ένα θέμα αρχής: Θέλουμε πολίτες ψηφοφόρους ή τηλεψηφοφόρους μιας ημέρας;
Προφανώς πρέπει με κάθε τρόπο να διευκολύνουμε πολίτες που για τον α η β λόγο δεν μπορούν την συγκεκριμένη Κυριακή να προσέλθουν , στον βαθμό που εξασφαλίζεται απολύτως η μυστικότητα και το αδιάβλητο των εκλογών και αποτρέπονται φαινόμενα πολλαπλής ψήφου. Εδώ οι απόψεις των τεχνικών εμπειρογνωμόνων διίστανται. Δεν είμαι σε θέση να κρίνω ποιοι έχουν το δίκιο με το μέρος τους , ποιό είναι το ποσοστό του ρίσκου και αν είμαστε σε θέση να αναλάβουμε ακόμα και το ελάχιστο ρίσκο σε μια διαδικασία που δεν έχει ποτέ δοκιμαστεί.
Πολιτικά και πρακτικά όμως μιλώντας οφείλω να επαναλάβω το ερώτημα το οποίο μου έθεσε ένας έμπειρος μηχανικός: "Εμείς στην δουλειά μας το πρώτο που ρωτάμε όταν παρουσιάζεται μια εφαρμογή είναι που χρησιμοποιήθηκε ;" Εν προκειμένω ποιά παραδείγματα εφαρμογής εξ αποστάσεως ψηφοφορίας μας παρέχει η διεθνής πρακτική εφόσον η εγχώρια δεν υφίσταται. Τρία μεγάλα κόμματα σε τεχνολογικά πιο προηγμένες χώρες είχαν σχετικά πρόσφατα μαζικές διαδικασίες εκλογής αρχηγού : το Εργατικό κόμμα στο Ηνωμένο Βασίλειο, το Γαλλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα , και το Δημοκρατικό Κόμμα στην Ιταλία. Δεν επέλεξαν την εφαρμογή της εξ αποστάσεως ψηφοφορία , ούτε επικουρικά. Εικάζω ότι θα τους απασχόλησε αλλά για διάφορους λόγους δεν την επέλεξαν. Το μόνο κόμμα που επέλεξε τέτοιες διαδικασίες είναι το Πέντε Αστέρων του Μπέπε Γκρίλο. Η απουσία διασφαλίσεων οδήγησε σε ριπές καταγγελιών και τελικά σε γελοιοποίηση της διαδικασίας. Δεν νομίζω ότι μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα προς μίμηση.
Η μόνη χώρα που έχει θεσπίσει την εξ αποστάσεως ψηφοφορία στις εθνικές εκλογές είναι η Εσθονία. Και εκεί όμως ο ψηφοφόρος οφείλει να παρουσιαστεί αυτοπροσώπως και να παραλάβει σε προηγούμενο χρονικό σημείο τον μυστικό κώδικα (pin) ώστε με αυτόν να ψηφίσει εξ αποστάσεως την ημέρα των εκλογών. Δηλαδή κάποια στιγμή η αυτοπρόσωπη παρουσία είναι απαραίτητη και έτσι εξασφαλίζεται η ταυτοπροσωπία και η μοναδική ψήφος στον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό. Το Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας εκτίμησε ότι η εξ αποστάσεως ψηφοφορία δεν δημιουργεί στον πολίτη την αίσθηση του αδιάβλητου , ενώ και η σχετική διεθνής βιβλιογραφία παρέχει πληθώρα επιφυλάξεων.
Επειδή όπως φάνηκε το θέμα είναι σύνθετο, επειδή δεν έχουμε να κάνουμε από την μια με ρηξικέλευθους καινοτόμους και από την άλλη με παλιομοδίτες Λουδίτες μπορούμε να καταλήξουμε σε μια διαδικασία που προσεκτικά και χωρίς κινδύνους αχρείαστους για την φάση που διανύουμε, ανοίγει τον δρόμο για την εξ αποστάσεως ψηφοφορία. Η πρακτική της Εσθονίας νομίζω ότι μας καλύπτει . Όποιος θέλει να ψηφίσει από απόσταση, δέκα - δεκαπέντε μέρες πριν την ψηφοφορία θα παρουσιαστεί με την ταυτότητα του σε επιλεγμένα σημεία, θα γραφτεί στους καταλόγους, θα πάρει τον μυστικό κωδικό και με αυτόν στις 5 Νοεμβρίου θα ψηφίσει από όπου βρίσκεται.
Είναι μια λύση δοκιμασμένη διεθνώς, που δεν καλύπτει όλους αλλά πρέπει να ικανοποιεί τους περισσότερους. Και κυρίως τους σοβαρούς ανθρώπους που πονάνε αυτή τη υπόθεση και έχουν μάθει να κάνουν πολιτική με μέτρο και ευπρέπεια. Με ρεαλιστικούς μέσους όρους, με σταθερά σίγουρα βήματα, χωρίς μαξιμαλισμούς ( που τους πληρώσαμε πανάκριβα στο παρελθόν σε αντίστοιχες προσπάθειες ) επιβάλλεται να προχωρήσουμε όλοι μαζί. Και είμαι βέβαιος ότι θα το κάνουμε.