Ιδρυση και επανίδρυση…
Γιώργος Καπόπουλος, Η Εφημερίδα των Συντακτών, Δημοσιευμένο: 2021-07-04
Το Κ.Κ. Κίνας δεν γιορτάζει στην πραγματικότητα τα εκατό χρόνια από την ίδρυσή του αλλά τα σαράντα και πλέον χρόνια από την επανίδρυσή του.
Ο εορτασμός προβάλλει τα πεπραγμένα ως εθνικό επίτευγμα γιατί, σε αντίθεση με το πάλαι ποτέ σοβιετικό μοντέλο αλλά και με το δυτικό μοντέλο φιλελεύθερης δημοκρατίας, δεν στοχεύει στην εξαγωγή του πολύ δε περισσότερο στην επιβολή του…
Το κόμμα που επανίδρυσε μετά το 1977 ο Ντενγκ Σιάο Πινγκ, πολιτικός κληρονόμος του Τσου Εν Λάι, διέγραψε μια εντυπωσιακή πορεία μέσα σε σαράντα και πλέον χρόνια διαψεύδοντας τη συντριπτική πλειονότητα των αναλύσεων και προβλέψεων.
Η πρώτη διάψευση είναι ότι η Οικονομία της Αγοράς ή ο Κρατικός Καπιταλισμός είναι ασύμβατα με τη συγκεντρωτική μονοκομματική εξουσία.
Οποια ονομασία κι αν του αποδοθεί, από εθνικός κομφουκιανισμός ώς αυταρχικός καπιταλισμός, το κινεζικό μοντέλο κατάφερε το αδιανόητο: τον συνδυασμό της παντοδυναμίας του Κ.Κ. με την οικονομία της αγοράς.
Η δεύτερη διάψευση είναι η πρόβλεψη ότι η άνιση οικονομική ανάπτυξη ανάμεσα στις βιομηχανικές παράκτιες περιοχές και την αχανή αγροτική ενδοχώρα θα επαναφέρει τη σύγκρουση υπαίθρου και μεγάλων αστικών κέντρων που οδήγησε στη δεκαετία του 1920 σε παρατεταμένη εμφύλια σύγκρουση με πρωταγωνιστές το Κ.Κ. Κίνας και το εθνικιστικό Κουομιντάνγκ.
Οταν ο Ντενγκ Σιάο Πινγκ δρομολόγησε τις μεγάλες ανατροπές μετά το 1978, η Κίνα βρισκόταν σε μια ηθελημένη απομόνωση και εσωστρέφεια που πρόβαλλε ακόμη πιο έντονη σε σύγκριση με τη δεκαετία του 1960, όταν ο Μάο Τσε Τουνγκ διεκδικούσε την ηγεσία του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος.
Στη μακρόχρονη πορεία του το Κ.Κ. Κίνας επέδειξε την ικανότητά του να προχωρά σε μεγάλες ανατροπές.
Από οργανωτική αποτύπωση του δυναμικού αγροτικού κινήματος της ενδοχώρας στη διάρκεια του Μεσοπολέμου, το Κ.Κ. Κίνας μετά την κατάληψη της εξουσίας το 1949, αφού εγκλωβίστηκε για μία και πλέον δεκαετία στην εκβιομηχάνιση υπό κεντρικό σχεδιασμό, γνώρισε στη συνέχεια μια εσωκομματική σύγκρουση ανάμεσα στους οπαδούς μιας σοσιαλιστικής ουτοπίας, που πίστευε ότι το μόνο εμπόδιο είναι η κομματική γραφειοκρατία, και τους ρεαλιστές που ήθελαν ανάπτυξη με κάθε κόστος, με μόνη επιφύλαξη την περιφρούρηση της εξουσίας του κομματικού μηχανισμού.
Οι ρεαλιστές κέρδισαν το στοίχημά τους, με την Κίνα όχι μόνο να είναι δρομολογημένη να καταστεί η πρώτη οικονομία στον κόσμο, αλλά να έχει καταστεί πλέον η ατμομηχανή της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης.
Η ζήτηση της κινεζικής αγοράς είναι η κύρια διέξοδος των εξαγωγών της Δύσης, με τη Γερμανία και τις ΗΠΑ σε περίοπτες θέσεις, ενώ οι επενδύσεις της Κίνας στο εξωτερικό συνέβαλαν αποφασιστικά στην παγκόσμια ανάκαμψη καθώς η οικονομία χρειάστηκε χρόνια για να συνέλθει από τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008.
Στην εκατοστή επέτειο από την ίδρυσή του το Κ.Κ. Κίνας διαπιστώνει ότι η χώρα καταγράφεται ως η υπ’ αριθμόν 1 στρατηγική πρόκληση για τις ΗΠΑ, οι οποίες είναι αποφασισμένες να μην επιτρέψουν στο Πεκίνο να αποκτήσει γεωπολιτική εμβέλεια και ισχύ ανάλογη με την οικονομική του εκτόξευση.
Η Κίνα, όμως, δεν είναι η κατεστραμμένη από τον πόλεμο ΕΣΣΔ, που περικυκλώθηκε μετά το 1947 από τις συμμαχίες που έστησαν οι ΗΠΑ, οι οποίες ήταν ο χρηματοδότης της οικονομικής ανάκαμψης με εργαλείο το σχέδιο Μάρσαλ.
Αραγε, όταν την επομένη μέρα της πανδημίας το μόνο νέο σχέδιο Μάρσαλ θα είναι η ζήτηση της κινεζικής αγοράς και τα στρατηγικά επενδυτικά σχέδια του Πεκίνου, τι εναλλακτική επιλογή θα έχουν να προσφέρουν οι ΗΠΑ πλην της συσπείρωσης των Δημοκρατιών απέναντι στα Αυταρχικά Καθεστώτα;
Ο εορτασμός προβάλλει τα πεπραγμένα ως εθνικό επίτευγμα γιατί, σε αντίθεση με το πάλαι ποτέ σοβιετικό μοντέλο αλλά και με το δυτικό μοντέλο φιλελεύθερης δημοκρατίας, δεν στοχεύει στην εξαγωγή του πολύ δε περισσότερο στην επιβολή του…
Το κόμμα που επανίδρυσε μετά το 1977 ο Ντενγκ Σιάο Πινγκ, πολιτικός κληρονόμος του Τσου Εν Λάι, διέγραψε μια εντυπωσιακή πορεία μέσα σε σαράντα και πλέον χρόνια διαψεύδοντας τη συντριπτική πλειονότητα των αναλύσεων και προβλέψεων.
Η πρώτη διάψευση είναι ότι η Οικονομία της Αγοράς ή ο Κρατικός Καπιταλισμός είναι ασύμβατα με τη συγκεντρωτική μονοκομματική εξουσία.
Οποια ονομασία κι αν του αποδοθεί, από εθνικός κομφουκιανισμός ώς αυταρχικός καπιταλισμός, το κινεζικό μοντέλο κατάφερε το αδιανόητο: τον συνδυασμό της παντοδυναμίας του Κ.Κ. με την οικονομία της αγοράς.
Η δεύτερη διάψευση είναι η πρόβλεψη ότι η άνιση οικονομική ανάπτυξη ανάμεσα στις βιομηχανικές παράκτιες περιοχές και την αχανή αγροτική ενδοχώρα θα επαναφέρει τη σύγκρουση υπαίθρου και μεγάλων αστικών κέντρων που οδήγησε στη δεκαετία του 1920 σε παρατεταμένη εμφύλια σύγκρουση με πρωταγωνιστές το Κ.Κ. Κίνας και το εθνικιστικό Κουομιντάνγκ.
Οταν ο Ντενγκ Σιάο Πινγκ δρομολόγησε τις μεγάλες ανατροπές μετά το 1978, η Κίνα βρισκόταν σε μια ηθελημένη απομόνωση και εσωστρέφεια που πρόβαλλε ακόμη πιο έντονη σε σύγκριση με τη δεκαετία του 1960, όταν ο Μάο Τσε Τουνγκ διεκδικούσε την ηγεσία του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος.
Στη μακρόχρονη πορεία του το Κ.Κ. Κίνας επέδειξε την ικανότητά του να προχωρά σε μεγάλες ανατροπές.
Από οργανωτική αποτύπωση του δυναμικού αγροτικού κινήματος της ενδοχώρας στη διάρκεια του Μεσοπολέμου, το Κ.Κ. Κίνας μετά την κατάληψη της εξουσίας το 1949, αφού εγκλωβίστηκε για μία και πλέον δεκαετία στην εκβιομηχάνιση υπό κεντρικό σχεδιασμό, γνώρισε στη συνέχεια μια εσωκομματική σύγκρουση ανάμεσα στους οπαδούς μιας σοσιαλιστικής ουτοπίας, που πίστευε ότι το μόνο εμπόδιο είναι η κομματική γραφειοκρατία, και τους ρεαλιστές που ήθελαν ανάπτυξη με κάθε κόστος, με μόνη επιφύλαξη την περιφρούρηση της εξουσίας του κομματικού μηχανισμού.
Οι ρεαλιστές κέρδισαν το στοίχημά τους, με την Κίνα όχι μόνο να είναι δρομολογημένη να καταστεί η πρώτη οικονομία στον κόσμο, αλλά να έχει καταστεί πλέον η ατμομηχανή της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης.
Η ζήτηση της κινεζικής αγοράς είναι η κύρια διέξοδος των εξαγωγών της Δύσης, με τη Γερμανία και τις ΗΠΑ σε περίοπτες θέσεις, ενώ οι επενδύσεις της Κίνας στο εξωτερικό συνέβαλαν αποφασιστικά στην παγκόσμια ανάκαμψη καθώς η οικονομία χρειάστηκε χρόνια για να συνέλθει από τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008.
Στην εκατοστή επέτειο από την ίδρυσή του το Κ.Κ. Κίνας διαπιστώνει ότι η χώρα καταγράφεται ως η υπ’ αριθμόν 1 στρατηγική πρόκληση για τις ΗΠΑ, οι οποίες είναι αποφασισμένες να μην επιτρέψουν στο Πεκίνο να αποκτήσει γεωπολιτική εμβέλεια και ισχύ ανάλογη με την οικονομική του εκτόξευση.
Η Κίνα, όμως, δεν είναι η κατεστραμμένη από τον πόλεμο ΕΣΣΔ, που περικυκλώθηκε μετά το 1947 από τις συμμαχίες που έστησαν οι ΗΠΑ, οι οποίες ήταν ο χρηματοδότης της οικονομικής ανάκαμψης με εργαλείο το σχέδιο Μάρσαλ.
Αραγε, όταν την επομένη μέρα της πανδημίας το μόνο νέο σχέδιο Μάρσαλ θα είναι η ζήτηση της κινεζικής αγοράς και τα στρατηγικά επενδυτικά σχέδια του Πεκίνου, τι εναλλακτική επιλογή θα έχουν να προσφέρουν οι ΗΠΑ πλην της συσπείρωσης των Δημοκρατιών απέναντι στα Αυταρχικά Καθεστώτα;
