Τα όρια της αντοχής

Κώστας Σ. Μητρόπουλος, KReport, Δημοσιευμένο: 2021-08-06

Ο παρατεταμένος καύσωνας οδήγησε το διασυνδεδεμένο ηλεκτρικό σύστημα της χώρας στα όρια του. Η συνολική ζήτηση ισχύος έφτασε στις 3 Αυγούστου 2021 τα 10,740ΜW και οριακά καλύφθηκε με την βοήθεια εισαγωγών 1,300ΜW. Η συνεχώς οριακή λειτουργία του, σε συνδυασμό με την παλαιότητα του υλικού και την ξεπερασμένη από την ζωή αρχιτεκτονική των δικτύων, αυξάνει κατακόρυφα την πιθανότητα τοπικών, και ίσως περιφερειακών, μπλακάουτ και μειώνει την δυνατότητα αντίδρασης σε έκτακτα γεγονότα -όπως η πτώση του ΚΥΤ Αγ. Στεφάνου εξ αιτίας της πυρκαγιάς στην Βαρυμπόμπη.

Σε οριακές καταστάσεις οι αιτίες των προβλημάτων παύουν να είναι ανεξάρτητες και διασυνδέονται. Οι θερμικοί σταθμοί φυσικού αερίου (ΦΑ) έχουν χαμηλότερη απόδοση λόγω των
υψηλών θερμοκρασιών. Οι περισσότεροι ταμιευτήρες νερού έχουν μειωμένη πληρότητα λόγω των αρδεύσεων αλλά και της εξάτμισης, κι έτσι δίνουν μικρότερη ισχύ. Οι άνεμοι δεν είναι ούτε συνεχείς ούτε ισχυροί, περιορίζοντας έτσι την απόδοση των αιολικών γεννητριών. Η πιθανότητα βλαβών αυξάνεται λόγω των οριακών συνθήκων λειτουργίας, όπως μαρτυρά η διαρροή στον λέβητα της μονάδας Μεγαλόπολη IV, διαρροή που την έθεσε εκτός. Λόγω παρόμοιων καιρικών
συνθηκών στις γειτονικές χώρες, οι εισαγωγές ηλεκτρικής ισχύος είναι περιορισμένες και προέρχονται από την Αλβανία (350ΜW), την Βουλγαρία (650ΜW), τα Σκόπια (300ΜW) και
ελάχιστα την Τουρκία. Το υλικό στα δίκτυα μεταφοράς και διανομής, αλλά και στους λιγνιτικούς σταθμούς και τις υποδομές τους, είναι παλαιό και σε συνθήκες εντατικής λειτουργίας παρουσιάζει αστοχίες, που γίνονται περισσότερο εμφανείς στην διανομή ηλεκτρισμού.

Το ελληνικό διασυνδεδεμένο σύστημα σχεδιάστηκε την δεκαετία του 1950, όταν δημιουργήθηκε η ΔΕΗ, με τη στήριξη της EBASCO, και εξαγοράσθηκαν οι ιδιωτικές τοπικές ηλεκτρικές εταιρείες, με κύριο στόχο τον γρήγορο εξηλεκτρισμό της χώρας. Από τότε εξελίχθηκε με αποσπασματικό τρόπο, που αντανακλούσε τις δυσκολίες της ΔΕΗ ως συνολικού λειτουργού του συστήματος και στην συνέχεια τον τρόπο που διαμορφώθηκε και λειτούργησε, σε εφαρμογή ευρωπαϊκών κατευθύνσεων, η αγορά ηλεκτρισμού. Ως αποτέλεσμα, τα τελευταία χρόνια το διασυνδεδεμένο σύστημα βρίσκεται υπό την διπλή πίεση της ευστάθειας και της επάρκειας, οι οποίες επιτείνονται με την προϊούσα διασύνδεση των νησιών. Σ’ αυτά πρέπει να προστεθεί και
το σοκ της ταχείας απολιγνιτοποίησης που απαιτεί μεγάλες αλλαγές στο μίγμα ισχύος και εκτεταμένες προσαρμογές των δικτύων μεταφοράς και διανομής.

Η απολιγνιτοποίηση δημιουργεί ανάγκη υποκατάστασης 1,200MW λιγνιτικής ισχύος. Η προβλεπόμενη οικονομική μεγέθυνση, με την βοήθεια του Σχεδίου Ανάκαμψης, εκτιμάται ότι θα χρειασθεί επιπλέον 2,000MW. Φυσικά, ένα μεγάλο μέρος αυτών των αναγκών θα καλυφθεί από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), που μπορούν να προσθέσουν 2.,500MW. Το πρόβλημα είναι ότι η ενέργεια από ΑΠΕ περισσεύει στις καλές μέρες και σ’ αυτές με χαμηλή ζήτηση, αλλά λείπει στις κακές μέρες και σε εκείνες με υψηλή ζήτηση. Για να καλυφθεί αυτό το κενό, που επιπλέον δημιουργεί συνθήκες αστάθειας του ηλεκτρικού συστήματος, χρειάζονται νέες μονάδες ΦΑ συνδυασμένου κύκλου συνολικής ισχύος γύρω στα 1,500MW. Λόγω του τρόπου που σήμερα λειτουργεί η αγορά ηλεκτρισμού, θα πρέπει να δοθούν κίνητρα πληρωμής ισχύος για να κατασκευαστούν έγκαιρα τέτοιες μονάδες. Η παραπέρα διασύνδεση της Ελλάδας με την αγορά
της κεντρικής Ευρώπης, με γραμμή υψηλής τάσης 3,000MW, είναι αναγκαία για να αξιοποιηθεί το διαρκώς διερευνώμενο περίσσευμα των ΑΠΕ, αλλά και για την δυνατότητα αυξημένων εισαγωγών. Τέλος, όλο το δίκτυο μεταφοράς και διανομής ηλεκτρισμού πρέπει να ανασχεδιασθεί και να ενισχυθεί για να αντιμετωπισθούν τα σημερινά και μελλοντικά προβλήματα σύνδεσης ΑΠΕ και να βελτιωθεί η ευστάθεια του.

Η χώρα δεν μπορεί να ελπίζει σε διατηρήσιμη ανάπτυξη αν δεν εξασφαλίσει την επάρκεια και την συνέχεια παροχής ηλεκτρισμού στην οικονομία και την κοινωνία. Με την απολιγνιτοποίηση δίνεται η ευκαιρία να ξανασχεδιασθεί τόσο η φυσική όσο και η θεσμική αρχιτεκτονική του διασυνδεδεμένου ηλεκτρικού συστήματος και της αγοράς ηλεκτρισμού, ώστε να ικανοποιούνται μόνιμα αυτοί οι δυο όροι.

Άρθρα/ Πολιτική

Δημήτρης Χατζησωκράτης

Οι δρόμοι των συναγωνιστών της ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ξανασυναντιώνται

Δημήτρης Χατζησωκράτης, 2023-11-25

Πού είναι ο κόσμος;

Μιχάλης Μητσός

Γκώσατε; Κουράγιο!

Τάσος Παππάς, 2023-11-27

Η Κύπρος στο τέλος των ψευδαισθήσεων

Κυριάκος Πιερίδης, 2023-11-25

Καθίστε αναπαυτικά στις θέσεις σας, το έργο αρχίζει

Τάσος Παππάς, 2023-11-25

Θανάσης Θεοχαρόπουλος

Λύση είναι η συσπείρωση και όχι η συρρίκνωση

Θανάσης Θεοχαρόπουλος, 2023-11-24

Αναζητώντας την επόμενη μέρα

Γιώργος Καπόπουλος, 2023-11-22

Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου

Ενότητα και ανασυγκρότηση

Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου, 2023-11-22

Στη μαύρη τρύπα της Γάζας

Παντελής Μπουκάλας, 2023-11-21

Ξενοφών Κοντιάδης

ΣΥΡΙΖΑ και ΠαΣοΚ στον δρόμο του Επινέ

Ξενοφών Κοντιάδης, 2023-11-19

Η επόμενη μέρα για τη σύνολη Αριστερά

Τάσος Παππάς, 2023-11-18

Των επετείων το νόημα

2023-11-18

×