Το μεταναστευτικό

Γιώργος Γιαννουλόπουλος, Η Εφημερίδα των Συντακτών, Δημοσιευμένο: 2023-03-18

Γιώργος Γιαννουλόπουλος
Γιώργος Γιαννουλόπουλος
Αν σκάψουμε στον χρόνο για να ανακαλύψουμε τις ρίζες της μετανάστευσης, θα πρέπει να γυρίσουμε πίσω όχι αιώνες, αλλά χιλιετίες. Τότε, στο απώτατο παρελθόν, ολόκληρες φυλές σε αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής εγκατέλειπαν την κοιτίδα τους για να ιδρύσουν μια καινούργια πατρίδα. Ενα οικείο παράδειγμα: αυτό που οι ιστορικοί αποκαλούν «κάθοδο των Δωριέων» ήταν στην ουσία ένα μεταναστευτικό κύμα.

Φυσικά τα πράματα έχουν έκτοτε αλλάξει. Η δημιουργία των εθνικών κρατών στηρίχθηκε σε μια λογική καθαρότητας, η οποία δεν είναι συμβατή με τη μαζική μετακίνηση πληθυσμών από μια χώρα στην άλλη. Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις, όπου η μετανάστευση κρίθηκε επωφελής από τους δέκτες, με χαρακτηριστική αλλά όχι μοναδική περίπτωση τις Ηνωμένες Πολιτείες που προσκάλεσαν τους αλλόφυλους Ευρωπαίους να μετοικήσουν στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού για να βρουν την τύχη τους στις μεγάλες πόλεις και τις απέραντες ακατοίκητες εκτάσεις τους.

Σήμερα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Κι αυτό οφείλεται στην παγκοσμιοποίηση με την ευρεία χρήση του όρου. Γιατί πριν από την έλευσή της όσοι κατοικούσαν στις λεγόμενες αναπτυγμένες χώρες μπορεί να ήξεραν μέσες άκρες τι συμβαίνει στις μακρινές αναπτυσσόμενες, αλλά αυτό δεν τους άγγιζε άμεσα. Αντίστοιχα τα θύματα της πείνας και των πολέμων στον Τρίτο Κόσμο, για να θυμηθούμε την ορολογία της εποχής, δεν ονειρεύονταν κάποια οδό διαφυγής σε μια Δύση που την είχαν ακουστά αλλά δεν την ήξεραν. Αυτό όμως έχει πάψει να ισχύει. Η τεχνολογία, δηλαδή τα κινητά τηλέφωνα με την ενσωματωμένη τηλεόραση και το διαδίκτυο, δίνει τη δυνατότητα στον οποιονδήποτε και οπουδήποτε ευρισκόμενο να δει με τα μάτια του έναν κόσμο διαφορετικό και σαφέστατα καλύτερο από τον δικό του.

Εμείς πώς αντιδρούμε; Αν κρίνουμε από τη στάση της Βρετανίας, οι μετανάστες συνιστούν άμεση απειλή την οποία ο πρωθυπουργός έχει υποσχεθεί ότι θα την αποτρέψει πάση θυσία. Αναμενόμενο θα έλεγα. Οι Βρετανοί που ψήφισαν υπέρ του Brexit δεν ανέχονται την παρουσία πολιτών από την Ευρωπαϊκή Ενωση, πόσο μάλλον από τη Συρία και το Αφγανιστάν.

Παρά το γεγονός ότι οι μετανάστες που διέσχισαν τη Μάγχη με καρυδότσουφλα είναι πολύ λιγότεροι από εκείνους που επέλεξαν τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία και φυσικά την Ελλάδα, αν λάβουμε υπόψη μας και το μέγεθος της χώρας, και επίσης παρά το γεγονός ότι η ιδιαίτερα σκληρή υπουργός Εσωτερικών παραδέχτηκε ότι το σχετικό νομοσχέδιο μπορεί να παραβιάζει τις διατάξεις της ευρωπαϊκής συνθήκης για τα ανθρώπινα δικαιώματα, η κυβέρνηση φαίνεται αποφασισμένη να προχωρήσει, χειροκροτούμενη από τους Γάλλους, τους Ιταλούς και τους Γερμανούς ακροδεξιούς.

Υπάρχει όμως και κάτι άλλο, για να τα λέμε όλα. Οι αριστεροί και εν γένει προοδευτικοί έχουν την τάση να αυτοθαυμάζονται επικαλούμενοι το ηθικό τους πλεονέκτημα, το οποίο αποκτούν συνήθως με μια απλή και κατά κανόνα ανέξοδη δήλωση. Το ζητούμενο όμως είναι να βρεθούν οι απαντήσεις σε μια σειρά από δύσκολα ερωτήματα. Για παράδειγμα, δεδομένου ότι κανείς δεν προτείνει να καταργηθούν τα σύνορα, με ποια κριτήρια θα καθοριστεί το πλαφόν; Αν κάποιες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης δεν αναλάβουν ή δεν τηρήσουν τις υποχρεώσεις που τους αναλογούν, εμείς πώς αντιδρούμε; Πώς θα βελτιώσουμε τις συνθήκες διαβίωσης εκείνων που μπαίνουν στη χώρα μας, όταν πρυτανεύει η λογική πως αν τους φερθούμε καλά το αποτέλεσμα θα είναι να έρθουν ακόμα περισσότεροι;

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το γενικότερο πλαίσιο όλων αυτών των προβλημάτων είναι μια βαθμιαία και σταθερή μετάβαση προς έναν κόσμο, ο οποίος διαφέρει ουσιαστικά από εκείνον που ξέραμε. Ο λόγος είναι απλός: η έννοια του έθνους-κράτους έχει πάψει να θεωρείται αυτονόητη. Και ως γνωστό στις μεταβατικές περιόδους οι βεβαιότητες υπονομεύονται, η αμφισβήτηση δημιουργεί σύγχυση και αντιπαλότητες, το μέλλον γίνεται απειλητικό.

Για να μιλήσουμε πιο συγκεκριμένα και για την Ελλάδα οι ενδείξεις δεν είναι πάντα κακές. Ο Γιάννης Αντετοκούνμπο από τα Σεπόλια μάς κάνει να αισθανόμαστε εθνικά υπερήφανοι γατί μας έβγαλε ασπροπρόσωπους. (Ζητώ συγγνώμη για το λογοπαίγνιο.) Ακόμα πιο σημαντικό, τριγύρω μας υπάρχουν πολλές χιλιάδες Αλβανοί που δεν διαφέρουν σε τίποτα από εμάς. Μου έτυχε, και ίσως έχει συμβεί και σε σας, να ανακαλύψω ότι κάποιοι άνθρωποι που θεωρούσα Ελληνες ήταν μετανάστες από τη γειτονική χώρα.

Η εξής σκηνή συνοψίζει αυτό που προσπαθώ να πω: μια παρέα από πιτσιρικάδες γύρω στα δώδεκα, τότε που τα παιδιά προσπαθούν να μιμηθούν τους μεγάλους, επιστρέφοντας στο σπίτι τους από το σχολείο σήκωσαν τη γειτονιά στο πόδι με τις φωνές τους, διανθισμένες από ένα πλουσιότατο υβρεολόγιο. Τίποτα το αξιοσημείωτο, θα μου πείτε. Μόνο που ένα από αυτά ήταν καθαρόαιμο Γιαπωνεζάκι.

Θέματα επικαιρότητας: Προσφυγικό-μεταναστευτικό

Η πραγματικότητα της μετανάστευσης

Λευτέρης Παπαγιαννάκης, 2024-01-09

Η μετανάστευση παραμένει πολύ ψηλά στην πολιτική ατζέντα...

Περισσότερα

«Να σηκώσουμε τείχος απέναντι στον λαϊκισμό και στα άκρα»

Μαρία Βασιλείου, 2023-10-01

Η Ελλάδα δεν πρέπει να αφεθεί μόνη της απέναντι στην κλιματική...

Περισσότερα

Ακόμη μία πληγή

Πάσχος Μανδραβέλης, 2023-09-02

Δεν θέλουμε να φανταστούμε τι κλίμα οδύνης και οργής θα...

Περισσότερα

Οι μετανάστες ήταν αθώοι, αλλά η δουλίτσα είχε γίνει

Γιάννης Αλμπάνης, 2023-08-30

Προχτές με σύμφωνη γνώμη ανακριτή και εισαγγελέα αφέθησαν...

Περισσότερα

Η αλήθεια είναι πατριωτικό καθήκον

Ξένια Κουναλάκη, 2023-06-22

Οσοι µετά το ναυάγιο στην Πύλο ζητούν επίμονα απαντήσεις...

Περισσότερα

Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων: η διαφύλαξη της ανθρώπινης ζωής να μπει στο επίκεντρο

Στέλλα Νάνου, 2023-06-20

Η σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Προσφύγων τιμάται στη σκιά του...

Περισσότερα

Η συμφωνία για το μεταναστευτικό στην ΕΕ κι ένα ακόμη ναυάγιο

Λευτέρης Παπαγιαννάκης, 2023-06-15

Είναι η συμφωνία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για το Σύμφωνο...

Περισσότερα

Νέος Κώδικας Μετανάστευσης, διατήρηση των ίδιων προβλημάτων

Βασίλειος Παπαδόπουλος, 2023-03-27

Συζητείται ήδη στη Βουλή ο νέος Κώδικας Μετανάστευσης....

Περισσότερα

Άρθρα/ Κοινωνία-Δικαιώματα

Φυλάκιση δια πάσαν νόσον

Πάσχος Μανδραβέλης, 2024-10-02

...Στο σύνθετο πρόβληµα της παραβατικότητας των ανηλίκων,...

Γιάννης Δρόσος

Υποκλοπές: Τίποτε δεν τελείωσε

Γιάννης Δρόσος, 2024-08-01

Όσον αφορά τη χώρα μας, το κύριο πρόβλημα δεν θα είναι του...

Γράμμα ενός παλιού φοιτητή για τις υποκλοπές: “Ευφάνταστα κατασκευάσματα” για το σεβασμό των θεσμών

Δημήτρης Χριστόπουλος, 2024-07-31

Έλαβα το ακόλουθο γράμμα σε mail από έναν παλιό αγαπημένο...

Νίκος Κ. Αλιβιζάτος

Η αποθέωση της υποκρισίας

Νίκος Κ. Αλιβιζάτος, 2024-07-31

Ηανακοίνωση της εισαγγελέως του Αρείου Πάγου για το πόρισμα...

Δημοφιλή Εγκλήματα

Παύλος Ελευθεριάδης, 2024-06-22

.Η βρετανική τηλεόραση(BBC) παρουσίασε πολλά και λεπτομερή...

Βασίλης Τραϊφόρος

Δημοκρατία και επιστήμη

Βασίλης Τραϊφόρος, 2024-05-13

--Ο άνθρωπος στην ιστορική του διαδρομή ,περνώντας από πολλά...

Γιώργος Σωτηρέλης

Ενάμισι εκατομμύριο υπογραφές δείχνουν τον δρόμο της συνταγματικής αναθεώρησης

Γιώργος Σωτηρέλης, 2024-03-22

Το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών είναι αναμφίβολα ένα εξαιρετικά...

Λάμπρος Αθανάσιος Τσουκνίδας

Καλώς τα παιδιά

Λάμπρος Αθανάσιος Τσουκνίδας, 2024-03-13

Με το παρ’ ολίγον λιντσάρισμα δύο ανθρώπων στην κατάφωτη...

Νέος Ποινικός Κώδικας: Τι είναι αυτό που κάναμε;

Παντελής Καψής, 2024-02-16

Στην προεπαναστατική Γαλλία υπήρχε η πρόβλεψη των «Lettre...

Γονεϊκότητα μέσω παρένθετης μητρότητας: Μια προσωπική επιλογή

Μαριέττα Παπαδάτου-Παστού, 2024-01-12

Η γονεϊκότητα είναι ένα μοναδικό ταξίδι με πολλές χαρές...

Η πραγματικότητα της μετανάστευσης

Λευτέρης Παπαγιαννάκης, 2024-01-09

Η μετανάστευση παραμένει πολύ ψηλά στην πολιτική ατζέντα...

Ιλεάνα Σακκά

Τα θύματα θύτες;

Ιλεάνα Σακκά, 2024-01-09

Μέχρι τώρα το γυναικείο κίνημα αναδείκνυε αιτήματα ενάντια...

×
×