Το «κλειδί» για την αύξηση των επενδύσεων
Κώστας Μήλας, Η Καθημερινή, Δημοσιευμένο: 2023-03-19
Η χώρα μας χρειάζεται αναθέρμανση των επενδύσεων προκειμένου το ποσοστό ανεργίας να επιστρέψει από το σημερινό 10,8% στον ιστορικό μέσο όρο του 6,8% της χρονικής περιόδου 1960-2007, πριν δηλαδή από το «ξέσπασμα» της παγκόσμιας χρηματοοικονομικής κρίσης. Το 2022, οι επενδύσεις «έκλεισαν» στο 18,4% του ελληνικού ΑΕΠ. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, οι άμεσες (σε απόθεμα) επενδύσεις από το εξωτερικό αντιστοιχούσαν, το 2021, στο 19% του ελληνικού ΑΕΠ σε σχέση με το 63% (!) του ΑΕΠ στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Θετικό, όμως, είναι το γεγονός ότι οι άμεσες επενδύσεις από το εξωτερικό αυξήθηκαν στη χώρα μας κατά 56% το πρώτο εννεάμηνο του 2022 σε σχέση με το αντίστοιχο εννεάμηνο του 2021.
Τι συμβάλλει στην αύξηση των επενδύσεων; Αναφέρω τέσσερις βασικούς παράγοντες. Πρώτον, τη μείωση του ελληνικού συντελεστή φορολογίας των επιχειρήσεων σε σχέση με τον αντίστοιχο του ΟΟΣΑ. Δεύτερον, τη μείωση του ρίσκου οικονομικής πολιτικής. Τρίτον, τη μείωση του χρηματοοικονομικού ρίσκου το οποίο λαμβάνει υπόψη τις μεταβολές σε νόμισμα και αποδόσεις των εταιρικών και κρατικών ομολόγων βάσει των εκτιμήσεων της ΕΚΤ. Τέταρτον, τη βελτίωση της κυβερνητικής αποτελεσματικότητας.
Ο ελληνικός συντελεστής φορολογίας των επιχειρήσεων, ευρισκόμενος σήμερα στο 22%, είναι χαμηλότερος από τον μέσο όρο του 23,2% στις χώρες του ΟΟΣΑ. Αυτό σίγουρα αποτελεί κίνητρο προσέλκυσης επενδύσεων. Ενόψει εκλογών, το ρίσκο οικονομικής πολιτικής (δυστυχώς) αυξήθηκε σημαντικά το πρώτο δίμηνο του 2023 σε σχέση με το τελευταίο τρίμηνο του 2022. Από την άλλη πλευρά, όμως, το χρηματοοικονομικό ρίσκο στη χώρα μας παραμένει, στις αρχές του 2023, χαμηλότερα από τον μέσο όρο του 2022, κάτι που αναιρεί, ώς ένα βαθμό, τις αρνητικές επιπτώσεις στις επενδύσεις λόγω της αύξησης του ρίσκου οικονομικής πολιτικής.
Η κυβερνητική αποτελεσματικότητα συνιστά την «αχίλλειο πτέρνα» της ελληνικής οικονομίας.
Τι συμβαίνει όμως με τον δείκτη κυβερνητικής αποτελεσματικότητας; Αυτός καταγράφει την ποιότητα των παρεχόμενων δημοσίων υπηρεσιών και τον βαθμό ανεξαρτησίας του κρατικού μηχανισμού από πολιτικές πιέσεις. Εδώ, σύμφωνα με τη World Bank, μόλις και βρισκόμαστε στην 69η θέση μεταξύ 214 χωρών, ενώ η Πορτογαλία, για παράδειγμα, βρίσκεται πολύ υψηλότερα, στην 41η θέση. Κάτι που εξηγεί γιατί η Πορτογαλία προσελκύει περισσότερες επενδύσεις από την Ελλάδα παρά το γεγονός ότι ο συντελεστής φορολογίας των επιχειρήσεων στην Πορτογαλία υπερβαίνει τον αντίστοιχο ελληνικό κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες!
Η κυβερνητική αποτελεσματικότητα συνιστά, λοιπόν, την «αχίλλειο πτέρνα» της ελληνικής οικονομίας. Και τούτο επειδή, από ποσοτική άποψη, η επίδραση (το ειδικό βάρος) του δείκτη κυβερνητικής αποτελεσματικότητας στις επενδύσεις είναι πολλαπλώς μεγαλύτερη σε σχέση με την επίδραση των υπόλοιπων μεταβλητών. Η νέα κυβέρνηση που θα προκύψει από τις επόμενες εκλογές πρέπει να δώσει άμεση προτεραιότητα στη βελτίωση της λειτουργίας του κρατικού μηχανισμού προκειμένου να ζήσουμε (παρατεταμένο) επενδυτικό boom και μείωση της ανεργίας σε μονοψήφια ποσοστά. Σίγουρα επείγει το σιδηροδρομικό μας δίκτυο όπου, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, η χώρα μας καθίσταται ουραγός επενδύσεων με ετήσια μείωση της τάξεως του 20% σε πραγματικές τιμές κατά τη χρονική περίοδο 2010-2020…
Ο κ. Κώστας Μήλας είναι καθηγητής στο Τμήμα Χρηματοοικονομικών και Λογιστικής, University of Liverpool.
Τι συμβάλλει στην αύξηση των επενδύσεων; Αναφέρω τέσσερις βασικούς παράγοντες. Πρώτον, τη μείωση του ελληνικού συντελεστή φορολογίας των επιχειρήσεων σε σχέση με τον αντίστοιχο του ΟΟΣΑ. Δεύτερον, τη μείωση του ρίσκου οικονομικής πολιτικής. Τρίτον, τη μείωση του χρηματοοικονομικού ρίσκου το οποίο λαμβάνει υπόψη τις μεταβολές σε νόμισμα και αποδόσεις των εταιρικών και κρατικών ομολόγων βάσει των εκτιμήσεων της ΕΚΤ. Τέταρτον, τη βελτίωση της κυβερνητικής αποτελεσματικότητας.
Ο ελληνικός συντελεστής φορολογίας των επιχειρήσεων, ευρισκόμενος σήμερα στο 22%, είναι χαμηλότερος από τον μέσο όρο του 23,2% στις χώρες του ΟΟΣΑ. Αυτό σίγουρα αποτελεί κίνητρο προσέλκυσης επενδύσεων. Ενόψει εκλογών, το ρίσκο οικονομικής πολιτικής (δυστυχώς) αυξήθηκε σημαντικά το πρώτο δίμηνο του 2023 σε σχέση με το τελευταίο τρίμηνο του 2022. Από την άλλη πλευρά, όμως, το χρηματοοικονομικό ρίσκο στη χώρα μας παραμένει, στις αρχές του 2023, χαμηλότερα από τον μέσο όρο του 2022, κάτι που αναιρεί, ώς ένα βαθμό, τις αρνητικές επιπτώσεις στις επενδύσεις λόγω της αύξησης του ρίσκου οικονομικής πολιτικής.
Η κυβερνητική αποτελεσματικότητα συνιστά την «αχίλλειο πτέρνα» της ελληνικής οικονομίας.
Τι συμβαίνει όμως με τον δείκτη κυβερνητικής αποτελεσματικότητας; Αυτός καταγράφει την ποιότητα των παρεχόμενων δημοσίων υπηρεσιών και τον βαθμό ανεξαρτησίας του κρατικού μηχανισμού από πολιτικές πιέσεις. Εδώ, σύμφωνα με τη World Bank, μόλις και βρισκόμαστε στην 69η θέση μεταξύ 214 χωρών, ενώ η Πορτογαλία, για παράδειγμα, βρίσκεται πολύ υψηλότερα, στην 41η θέση. Κάτι που εξηγεί γιατί η Πορτογαλία προσελκύει περισσότερες επενδύσεις από την Ελλάδα παρά το γεγονός ότι ο συντελεστής φορολογίας των επιχειρήσεων στην Πορτογαλία υπερβαίνει τον αντίστοιχο ελληνικό κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες!
Η κυβερνητική αποτελεσματικότητα συνιστά, λοιπόν, την «αχίλλειο πτέρνα» της ελληνικής οικονομίας. Και τούτο επειδή, από ποσοτική άποψη, η επίδραση (το ειδικό βάρος) του δείκτη κυβερνητικής αποτελεσματικότητας στις επενδύσεις είναι πολλαπλώς μεγαλύτερη σε σχέση με την επίδραση των υπόλοιπων μεταβλητών. Η νέα κυβέρνηση που θα προκύψει από τις επόμενες εκλογές πρέπει να δώσει άμεση προτεραιότητα στη βελτίωση της λειτουργίας του κρατικού μηχανισμού προκειμένου να ζήσουμε (παρατεταμένο) επενδυτικό boom και μείωση της ανεργίας σε μονοψήφια ποσοστά. Σίγουρα επείγει το σιδηροδρομικό μας δίκτυο όπου, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, η χώρα μας καθίσταται ουραγός επενδύσεων με ετήσια μείωση της τάξεως του 20% σε πραγματικές τιμές κατά τη χρονική περίοδο 2010-2020…
Ο κ. Κώστας Μήλας είναι καθηγητής στο Τμήμα Χρηματοοικονομικών και Λογιστικής, University of Liverpool.