Τι θα κάνουμε με τις συντάξεις

Α. Οι μειώσεις στις συντάξεις, η κυβερνητική θητεία του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και ο «νόμος Κατρούγκαλου».

Ορισμένοι επιχειρούν να πείσουν επισταμένως την ελληνική κοινωνία ότι, η χώρα ξεκίνησε να υπάρχει πρώτη φορά το 2015.Μας υπενθυμίζουν συνεχώς ότι, δήθεν το ασφαλιστικό, ξεκίνησε να έχει προβλήματα, με την ψήφιση του «νόμου Κατρούγκαλου», τον Μάιο του 2016.

Δημοσιολογούν λησμονώντας ότι, η συζήτηση για τις συντάξεις γινόταν και την δεκαετία του 1980 και κυρίως από τις αρχές του 1990, μέσα από συνεχόμενους αντιασφαλιστικούς νόμους. Ποιος μπορεί να ξεχάσει την άτοκη τοποθέτηση των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων στην Τράπεζα της Ελλάδος, την λεηλασία των εισφορών μέσω των δομημένων ομολόγων, του Χρηματιστηρίου, του PSΙ, την απορρύθμιση της αγοράς εργασίας και την διάλυση της παραγωγικής βάσης της χώρας, αλλά και όλα τα γνωστά γεγονότα, που οδήγησαν σε κατάρρευση το ασφαλιστικό σύστημα το 2010, οπότε και η χώρα στην ουσία, χρεοκόπησε;

Ποιος επίσης ξεχνάει τα πεπραγμένα των κυβερνήσεων του «πάλαι ποτέ» δικομματισμού, την περίοδο από το 2010-2014, οπότε πέρα από το γεγονός ότι, η χώρα έχασε το 25% του ΑΕΠ της, νομοθετήθηκε ο κατώτατος μισθός των 586 ευρώ, ο υπο-κατώτατος για τους νέους κάτω των 25 ετών, των 510 ευρώ, η διάλυση των συλλογικών διαπραγματεύσεων, η απελευθέρωση των απολύσεων, η κυριαρχία των ευέλικτων μορφών απασχόλησης και όλες εκείνες οι σκληρές μνημονιακές παρεμβάσεις, που οδήγησαν την ανεργία το 2013, στο 27% στερώντας δεκάδες δισεκατομμύρια εσόδων, από την δημόσια κοινωνική ασφάλιση;

Τον Γενάρη του 2015, η «κυβέρνηση Σαμαρά» παρέδωσε ένα ασφαλιστικό σύστημα με έλλειμμα άνω του 1 δις ευρώ. Παρέδωσε ένα ασφαλιστικό σύστημα, κατακερματισμένο, μη βιώσιμο, κοινωνικά αναποτελεσματικό, ένα ασφαλιστικό σύστημα, που δεν είχε αποθεματικά για να δώσει συντάξεις, σε βάθος τριών μηνών. Οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, είχαν προβεί σε 11 διαδοχικές μειώσεις συντάξεων, που οδήγησαν στην απώλεια του 40% της σύνταξης, για εκατομμύρια συνταξιούχους. Παρά το γεγονός αυτό, το ασφαλιστικό εξακολουθούσε να είναι εξόχως προβληματικό, με αποτέλεσμα οι «θυσίες» του ελληνικού λαού, να πηγαίνουν «στο βρόντο».

Ο μνημονιακός εκβιασμός του 2015, με την γνωστή κατάληξη, «έδεσε» τη χώρα σε μια υποχρέωση για μείωση της συνταξιοδοτικής δαπάνης κατά 1% του ΑΕΠ. Η παρέμβαση αυτή υπήρξε βεβαίως αποτέλεσμα και της κατάρρευσης των ασφαλιστικών ταμείων, αφού είναι αδύνατο σε μια χώρα που οι μισθοί έχουν καταβαραθρωθεί , οι συντάξεις να μείνουν αλώβητες. Το τρίτο μνημόνιο(ν.4336/2015) που ψηφίστηκε από το σύνολο των κομμάτων της βουλής(ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, ΠΟΤΑΜΙ) πλην ΚΚΕ, προέβλεψε συγκεκριμένες δεσμεύσεις για το ασφαλιστικό-συνταξιοδοτικό σύστημα, και η κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ προχώρησε στη νομοθέτηση του ν.4387/2016, γνωστού και ως «νόμου Κατρούγακλου», τον Μάιο του 2016.

Στην ουσία, ο νέος τότε νόμος, προέβλεψε την δημιουργία του ΕΦΚΑ, την ενιαιοποίηση των κανόνων σε επίπεδο εισφορών-παροχών, την Εθνική Σύνταξη, την προστασία των υφισταμένων συντάξεων μέσω του μηχανισμού της «προσωπικής διαφοράς» αλλά και μειώσεις σε στις νέες συντάξεις(σε ορισμένα ταμεία(πρώην ΤΕΒΕ, δημόσιοι υπάλληλοι κλπ.) που άγγιξαν το 20%, όπως και ορισμένες περικοπές στις επικουρικές συντάξεις. Επιπλέον, επέβαλε αύξηση της εισφοράς υπέρ υγεία στις κύριες από το 4% στο 6% , νέα εισφορά 6% στις επικουρικές συντάξεις, την σταδιακή κατάργηση του ΕΚΑΣ και επιμέρους παρεμβάσεις, που είχαν ένα δημοσιονομικό αποτύπωμα, της τάξεως των 6 δις ευρώ στην τετραετία. Αν θέλει να είναι κανείς ειλικρινής και να επιμερίσει «ευθύνες», τα επίσημα στοιχεία λένε ότι την περίοδο 2010-2014 έγιναν μειώσεις ύψους 46 δισεκατομμυρίων ευρώ στους συνταξιούχους και από το 2015 έως το 2019 οι μειώσεις άγγιξαν τα 6 δισεκατομμύρια ευρώ. Αρκεί ένα συνταξιούχος σήμερα να τυπώσει το ενημερωτικό σημείωμα συντάξεων μέσω ΕΦΚΑ, για να διαπιστώσει του λόγου το αληθές(οι κύριες μειώσεις που αποτυπώνονται, αφορούν τους ν.3846/2010,ν.4024/2011, 4051/2012, 4093/2012,την ΕΑΣ κλπ).

Οι μειώσεις των ΝΔ-ΠΑΣΟΚ στις συντάξεις αναλυτικά

Τον Μάιο του 2010, πριν δηλαδή από την υπογραφή του πρώτου Μνημονίου, με τον νόμο 3845/2010 ψηφίστηκε η περικοπή των δώρων, ήτοι της 13ης και της 14ης κύριας σύνταξης καθώς και η υποκατάστασή τους με επιδόματα (€800 συνολικά, με εξαιρέσεις). Οι επικουρικές συντάξεις παρέμειναν 14.

Τον Ιούλιο του 2010, με τους νόμους 3863/10 και 3865/10, που έμειναν γνωστοί και ως μεταρρύθμιση Λοβέρδου - Κουτρουμάνη, ορίζεται νέος τρόπος υπολογισμού των συντάξεων για μετά το 2015, που οδηγεί σε μικρές μειώσεις που σταδιακά γίνονται μεγάλες.

Τον Σεπτέμβριο του 2011 ψηφίστηκε ο νόμος 3869/2011, με αναδρομική εφαρμογή από τον Αύγουστο του 2010. Επέβαλε την ειδική εισφορά αλληλεγγύης συνταξιούχων, με κλιμακωτές μειώσεις 3% για ποσά άνω των 1.400 ευρώ έως 13% για συντάξεις άνω των 3.500 ευρώ.

Τον Σεπτέμβριο του 2011, ψηφίστηκε ο νόμος 3869/11, που εφαρμόστηκε άμεσα και προέβλεπε μειώσεις στις επικουρικές συντάξεις, κλιμακωτά, από 3% για ποσά άνω των 300 έως 10% για επικουρικές συντάξεις άνω των 650.

Τον Ιούλιο του 2011, με το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα και τους νόμους 3986/11 και 4002/11 επήλθαν νέες, μεγαλύτερες μειώσεις στις κύριες συντάξεις, αυτή τη φορά εισάγοντας ηλικιακά κριτήρια. Έτσι, όσοι συνταξιούχοι ήταν μικρότεροι των 60 ετών και λάμβαναν συντάξεις άνω των 1.700 ευρώ υπέστησαν μειώσεις από 6% έως και 10% για συντάξεις μεγαλύτερες των 3.000 ευρώ.

Τον Οκτώβριο του 2011, με εφαρμογή από τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου, ψηφίστηκε ο νόμος 4024/11 που προέβλεπε ακόμη μεγαλύτερες μειώσεις στις κύριες συντάξεις των «νεότερων» συνταξιούχων. Έτσι, οι μικρότεροι των 55 ετών υπέστησαν 40% μείωση για ποσά άνω των 1.000 ευρώ. Οι μικρότεροι των 60 και μεγαλύτεροι των 54 υπέστησαν μείωση 20% για ποσά άνω των 1.200 ευρώ.

Ο ίδιος νόμος (4024/11) επέβαλε μειώσεις και στις επικουρικές συντάξεις. Συγκεκριμένα, για τους συνταξιούχους του ETEAM προέβλεπε μείωση 30% για ποσά άνω των 150 ευρώ. Για τα υπόλοιπα επικουρικά του ιδιωτικού τομέα, οι μειώσεις ήταν 15%, ενώ για τους δημοσίους υπαλλήλους προβλέφθηκε μείωση της δεύτερης επικουρικής κατά 20%.

Τον Μάρτιο του 2012, με τον νόμο 4046/2012, αναδρομικά από τον Ιανουάριο του 2012, επιβλήθηκαν νέες μειώσεις στις κύριες συντάξεις. Συγκεκριμένα, οι συντάξεις που είχαν απομείνει υψηλές, άνω των 1.300 ευρώ, υπέστησαν μειώσεις 12%.

Με τον ίδιο νόμο, μειώθηκαν εκ νέου και οι επικουρικές. Συγκεκριμένα, για ποσά άνω των 250 ευρώ, μείωση ήταν 10%. Για ποσά από 251 έως 300 ευρώ, μείωση 15%, για ποσά άνω των 300 ευρώ, μείωση 20%.

Τον Νοέμβριο του 2012, με εφαρμογή από τον Ιανουάριο του 2013, ψηφίστηκε ο νόμος 4093/2012, με νέες μειώσεις σε κύριες και επικουρικές. Συγκεκριμένα, αυτή τη φορά, η μείωση έγινε στο σύνολο των εισοδημάτων από συντάξεις (κύρια + επικουρική). Συγκεκριμένα, ποσά από 1.000-1.500 ευρώ υπέστησαν μείωση 5%, 1.500-2.000 μείωση 10%, από 2.000-3.000 μείωση 15%, και ποσά από 3.000 ευρώ και άνω, μείωση 20%. Επίσης, καταργήθηκαν τα επιδόματα δώρων στις κύριες και τα δώρα στις επικουρικές.

Τον Ιούλιο του 2014, εφαρμόζεται για πρώτη φορά ο νόμος 4254/12 για το ΕΤΕΑ, που προβλέπει τη ρήτρα μηδενικού ελλείμματος στις επικουρικές συντάξεις. Έτσι, όσοι είχαν ενταχθεί τότε στο υπερ-επικουρικό ταμείο υπέστησαν οριζόντιες μειώσεις της τάξης του 5,2%.

Οι μειώσεις των ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ στις συντάξεις

Αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων, με μεικτό τρόπο (Εθνική και Ανταποδοτική), βάσει του νόμου 4387/2016 που σε πολλές περιπτώσεις οδηγεί σε μειώσεις συντάξεων σε σχέση με το προηγούμενο καθεστώς.

Καταργούνται τα κατώτερα όρια συντάξεων.

Αύξηση εισφοράς ασθένειας από 4-6% σε κύριες συντάξεις και επιβολή εισφοράς υπέρ ΕΟΠΠΥ σε επικουρικές

Πέναλτι 60% σε απασχολουμένους συνταξιούχους

Μικρές μειώσεις σε επικουρικές συντάξεις

Οι παρεμβάσεις της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, λειτούργησαν σαν τη σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι και παράλληλα με την καταιγιστική προπαγάνδα των συστημικών μέσων ΜΜΕ, εμπεδώθηκε στην ελληνική κοινωνία η εσφαλμένη αντίληψη ότι, «για όλα τα δεινά του κόσμου» φταίει ο «νόμος Κατρούγκαλου».

Πρόκειται για μια στρεβλή και λανθασμένη αντίληψη, όχι γιατί ο νόμος 4387/2016 δεν είχε αδυναμίες, αστοχίες ελλείψεις και αδικίες, αλλά γιατί απλά, αν το ασφαλιστικό ήταν υπόθεση ενός μόνο νόμου, τότε με την αλλαγή του, όλα θα ήταν πάλι «όμορφα και αγγελικά πλασμένα».

Φυσικά η ΝΔ που ορκιζόταν ότι, θα καταργήσει προεκλογικά το 2019, τονν.4387/2016, δεν το έπραξε και επέφερες ορισμένες επουσιώδεις μόνο τροποποιήσεις.

Η βασική αρχιτεκτονική του νόμου παραμένει ακόμα και σήμερα η ίδια.

Β. Το ασφαλιστικό και οι πραγματικές προκλήσεις της συγκυρίας

Τι εννοούμε όμως όταν λέμε ότι, το πρόβλημα του ασφαλιστικού δεν αφορά ένα νόμο;

Για να μπορεί μια χώρα να έχει ένα ισχυρό και βιώσιμο ασφαλιστικό σύστημα, πρέπει να εξασφαλίσει την στήριξη των τριών βασικών πυλώνων της δημόσιας κοινωνικής ασφάλισης.

α. Ο πρώτος, είναι η οικονομία, αφού η κρατική χρηματοδότηση στην Ελλάδα συνεισφέρει το 50% των παροχών. Μια οικονομία σε πραγματική και δίκαια κατανεμημένη ανάπτυξη, με ισχυρούς πόρους και έσοδα, μπορεί να στηρίξει το σύστημα ασφάλισης και να εξασφαλίσει επαρκείς συντάξεις. Μια οικονομία όμως στην οποία κυριαρχεί η αισχροκέρδεια, στενάζουν οι πολίτες και ο πλούτος συγκεντρώνεται στα χέρια μιας ελίτ, είναι μια οικονομία σε βαθιά κρίση που αδυνατεί να υποστηρίξει ένα κοινωνικά αποτελεσματικό, ασφαλιστικό σύστημα.

β. Ο δεύτερος πυλώνας, είναι η αγορά εργασίας. Ένα περιβάλλον ρυθμισμένο, με ισχυρούς ελεγκτικούς μηχανισμούς, με καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγής, με περιορισμό των ευέλικτων μορφών απασχόλησης και της ατυπίας στην εργασία, με συλλογικές συμβάσεις εργασίας, με συνδικαλιστικές ελευθερίες, εξασφαλίζει σημαντικά έσοδα, που μπορούν να δώσουν καλές συντάξεις στους πολίτες.

γ. Ο τρίτος πυλώνας, είναι η αντιμετώπιση του δημογραφικού κινδύνου, που λίγο πολύ, οφείλεται και στους δύο προηγούμενους παράγοντες. Αν δεν κατορθώσει η χώρα, είτε να κρατήσει τους νέους επιστήμονες στη χώρα, αν δεν επιστρέψουν οι 400.000 νέοι που έφυγαν στο εξωτερικό τη μνημονιακή περίοδο, τότε ο λόγος εργαζομένων - ασφαλισμένων προς συνταξιούχους (που είναι βασική μεταβλητή βιωσιμότητας του συστήματος) δεν πρόκειται να αλλάξει. Για να συμβεί βεβαίως αυτό, απαιτείται να υπάρξει μέλλον, προοπτική και ελπίδα για τους νέους και όχι οι μισθοί των 667 ευρώ που ισχύουν από 1η Απριλίου, οι «μισθοί Μητσοτάκη».

Όλα τα παραπάνω, αποκρύπτονται από τον δημόσιο διάλογο και φαίνεται εύκολο να αφορίζεται απλά, ένας νόμος.

Το παράδοξο είναι ότι, αντί να συζητάμε για τα πεπραγμένα της κυβέρνησης Μητσοτάκη(που κυβερνά τα τελευταία 4 χρόνια) συζητάμε για ένα νόμο του 2016, ενώ βρισκόμαστε πια στο 2023.

Γ. Τι έπραξε λοιπόν η κυβέρνηση Μητσοτάκη τα τελευταία 4 χρόνια για τους συνταξιούχους;

Είναι η κυβέρνηση που:

1. Λίγους μήνες, αφότου ανέλαβε την εξουσία, κατήργησε την 13η σύνταξη. Ένα κρίσιμο συμπλήρωμα, στο εισόδημα των συνταξιούχων, εξαφανίστηκε ξαφνικά, για να μετατραπεί σταδιακά, σε έκτακτο επίδομα και στη συνέχεια, να διατεθεί για την χρηματοδότηση της ιδιωτικοποίησης της επικουρικής ασφάλισης(ν.4826/2021).Για περισσότερους από 800.000 συνταξιούχους, ο νόμος προέβλεπε πλήρη 13η σύνταξη(500 ευρώ), ενώ για τις ψηλότερες συντάξεις, υπήρχε κλιμάκωση που έφτανε στο 30%(ν.4611/2019).

2.Αύξησε τις ασφαλιστικές εισφορές, για το 80% των ελευθέρων επαγγελματιών, αυξάνοντας την κατώτατη κλίμακα, από τα 185 ευρώ, στα 240 ευρώ, ανά μήνα. Η συντριπτική πλειοψηφία των μη μισθωτών, εξακολουθεί να πληρώνει και σήμερα μεγαλύτερες εισφορές, σε σχέση, με το προ του 2019 καθεστώς.

3. Εξαπάτησε τους συνταξιούχους σε σχέση με τα αναδρομικά από τις παράνομες περικοπές που έκανε η κυβέρνηση Σαμαρά, το 2012(ν.4051/2012 και 4093/2012). Αντί να συμμορφωθεί με τις αποφάσεις του ΣτΕ και να αποδώσει, έστω και για το 11μήνο(6/2015-5/2016) πλήρως τα αναδρομικά στους συνταξιούχους, επέστρεψε μόνο τις περικοπές για τις κύριες συντάξεις και έστειλε τους συνταξιούχους στις δικαστικές αίθουσες, να περιμένουν τη δικαίωση τους, για τις περικοπές σε επικουρικές συντάξεις και «δώρα».

4. Όχι μόνο δεν έδωσε τα αναδρομικά στους συνταξιούχους, αλλά τα φορολόγησε επιπλέον και με υψηλότατο συντελεστή, με αποτέλεσμα χιλιάδες συνταξιούχοι, να λάβουν τα ποσά που δικαιούνται, κομμένα ακόμα και στο 50%, παρά το γεγονός ότι, πολλοί εξ αυτών δικαιώθηκαν από τις φορολογικές αρχές.

5. Προχώρησε στην ιδιωτικοποίηση της επικουρικής ασφάλισης, με την ίδρυση του ΤΕΚΑ(Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης) δίνοντας τα αποθεματικά της επικουρικής ασφάλισης, βορρά στα funds και στις ασφαλιστικές εταιρίες. Ήδη δεκάδες χιλιάδες νέοι ασφαλισμένοι, μετά το 2022, έγιναν «επενδυτές με το ζόρι» τζογάροντας τον κόπο και τον ιδρώτα τους. Οι κίνδυνοι για τους ασφαλισμένους αλλά και για τον κρατικό προϋπολογισμό είναι τεράστιοι, αφού η πληρωμή των υφιστάμενων συντάξεων, θα στοιχίσει 76 δις ευρώ, μέχρι το 2070(κόστος μετάβασης). Είναι άλλωστε η κυβέρνηση, που υπονόμευσε το δημόσιο και αναδιανεμητικό χαρακτήρα του ασφαλιστικού συστήματος και κατέλυσε την αρχής της αλληλεγγύης των γενεών.

6.Τριπλασίασε τον αριθμό των εκκρεμών συντάξεων, προκαλώντας χάος, στον ΕΦΚΑ. Πάνω από 75.000 κύριες συντάξεις εκκρεμούν, 124.000 επικουρικές βρίσκονται στοιβαγμένες στις υπηρεσίες και άλλα 55.000 εφάπαξ, αναμένουν να εκδοθούν. Ταυτόχρονα, εκκρεμούν 60.000 «παράλληλες» συντάξεις και 24.000 συντάξεις «εξωτερικού» που παραμένει άγνωστο, πότε θα διεκπεραιωθούν.

7.Ιδιωτικοποίησε μια από τις βασικές λειτουργίες του ΕΦΚΑ, όπως είναι η έκδοση των συντάξεων, την οποία ανέθεσε σε ιδιώτες, κάνοντας στην κυριολεξία «μια τρύπα στο νερό», αφού το μέτρο δεν απέδωσε. Το ίδιο συνέβη και με το θεσμό της προκαταβολής σύνταξης(που χορηγήθηκε σε μόλις 30.000 δικαιούχους)δίχως σημαντικό οικονομικό αντίκρισμα.

8.Ανακοίνωσε μόνιμες προσλήψεις που δεν έγιναν ποτέ. Αντίθετα προχώρησε σε πρόσληψη συμβασιούχων και πρώην συνταξιούχων του ΕΦΚΑ, που μέχρι να προλάβουν να εκπαιδευτούν, θα βρεθούν εκτός εργασίας.

9.Συκοφάντησε τον ΕΦΚΑ χαρακτηρίζοντας το φορέα «σαράβαλο» και τους υπαλλήλους(τους οποίου βράβευσε πριν από μερικές μέρες για τις επιδόσεις τους), «τεμπέληδες και κηφήνες».

10.Καθυστέρησε να εξοπλίσει με υπολογιστές τον ΕΦΚΑ, αφήνοντας τους υπαλλήλους, δίχως ηλεκτρονικά εργαλεία, ενώ την ίδια ώρα, έλεγε πως στο «τέλος του 2021 το 80% των συντάξεων θα εκδίδονται με το πάτημα ενός κουμπιού σε λίγα δευτερόλεπτα». Την ίδια στιγμή η ψηφιακή σύνταξη «ΑΤΛΑΣ» παραμένει, το πιο σύντομο ανέκδοτο.

11.Νομοθέτησε την απάτη των «fast track» συντάξεων και «συντάξεων εμπιστοσύνης», που έχουν προκαλέσει την οργή των συνταξιούχων, αφού η πλειοψηφία αυτών, λαμβάνει πολύ μικρότερες συντάξεις, από αυτές που δικαιούται πηγαίνοντας, κόντρα στο δικό της νόμο(που λέει ότι ο συνταξιούχος λαμβάνει τη σύνταξη κατά τη δήλωση του και με βάση τα στοιχεία που προσκομίζει σύμφωνα με το ν.4921/2022).

12.Άφησε εκτός στήριξης μεταξύ άλλων τους χαμηλοσυνταξιούχους, οι οποίοι αντί για 13ησύνταξη, πήραν πενιχρά επιδόματα(250 και 200 ευρώ) πλήρως αναντίστοιχα, με το τεράστιο κύμα ακρίβειας, που σαρώνει την ελληνική κοινωνία. Οι ανατιμήσεις σε ενέργεια και τρόφιμα, οδηγούν στην απόλυτη φτώχεια τους χαμηλοσυνταξιούχους, που δεν έχουν καμία δυνατότητα συμπληρωματικού εισοδήματος. Τα «200 – 300 ευρώ της ντροπής» είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα, πλήρους αποσύνδεσης της κυβέρνησης, με την πραγματικότητα.

13.Έκοψε την δεύτερη εθνική σύνταξη, σε χήρους και αναπήρους και χορήγησε δεύτερη σύνταξη, σε χιλιάδες πρώην και νυν αιρετούς (βουλευτές, νομάρχες, αντινομάρχες, δημάρχους, αντιδημάρχους κλπ.).

14.Διόγκωσε τις όφειλες στο ΚΕΑΟ(44 δισεκατομμύρια ευρώ οφείλουν οι Έλληνες στα ασφαλιστικά ταμεία, σύμφωνα με την πλέον πρόσφατη έκθεση του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ).

15. Νομοθέτησε την πρόσληψη ιδιωτών διευθυντών και γενικών διευθυντών στον ΕΦΚΑ με παχυλές αμοιβές, εκτός διαδικασιών ΑΣΕΠ.

16.Θέσπισε το ακαταδίωκτο για τα μέλη του ΔΣ του ΤΕΚΑ, που θα αναλάβουν το ξεπούλημα και την «επένδυση» των αποθεματικών, της επικουρικής ασφάλισης.

17.Τα έκανε «θάλασσα» με τους επανυπολογισμούς των συντάξεων, δίνοντας λιγότερα χρήματα στους συνταξιούχους, που συνεχίζουν, είτε να έχουν προσωπική διαφορά και να αποκλείονται από παρούσες και μελλοντικές αυξήσεις, είτε να λαμβάνουν λιγότερα χρήματα από εκείνα που δικαιούνται.

18. Δεν προέβλεψε κανένα νέο πόρο για την ενίσχυση της χρηματοδότησης του ασφαλιστικού συστήματος, καταδικάζοντας τους συνταξιούχους σε «αιώνια» φτώχεια. Αντίθετα μείωσε τις ασφαλιστικές εισφορές, αφήνοντας «γυμνό» οικονομικά τον ΟΑΕΔ(νυν ΔΥΠΑ).

19.Ματαίωσε επί μήνες την αύξηση του κατώτατου μισθού, στερώντας σημαντικούς πόρους από την ενίσχυση του ΕΦΚΑ.

20. Ξεπούλησε την περιουσία του ΕΦΚΑ μέσω ανώνυμης εταιρίας που ήδη λειτουργεί με ιδιωτικοοικονομικά κριτήρια(βλ. πώληση ΙΝΤΕΑΛ κλπ.).

Δ. Τι θα κάνει όμως ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ για τους συνταξιούχους;

1. Επαναχορήγηση της 13ης σύνταξης

1. Οι 800.000 χαμηλοσυνταξιούχοι μέχρι 500 ευρώ, θα λάβουν πλήρη και μόνιμη 13η σύνταξη. Γίνεται η αρχή για την καταβολή των «δώρων», που κατήργησε η κυβέρνηση της ΝΔ, το 2012 (ν.4093/2012). Ωφελημένοι είναι και οι υπόλοιποι συνταξιούχοι, όλων των εντασσόμενων στον ΕΦΚΑ Ταμείων, που λαμβάνουν τμήμα της 13ης σύνταξης, ανάλογα με το ποσό της σύνταξης, που εισπράττουν. Η κλιμάκωση βαίνει ως εξής:

α) Για ποσό έως και 500,00 ευρώ, σε ποσοστό 100%

β) Για ποσό από 500,01 έως και 600,00 ευρώ, σε ποσοστό 70%

γ) Για ποσό από 600,01 έως και 1.000,00 ευρώ, σε ποσοστό 50%

δ) Για ποσό από 1.000,01 ευρώ και άνω, σε ποσοστό 30%

2. Επιστροφή αναδρομικών με βάση τις αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ για αντισυνταγματικές περικοπές σε επικουρικές και δώρα

Επιστρέφονται σε 3 ετήσιες δόσεις, για λόγους κοινωνικής δικαιοσύνης και ανεξάρτητα από το αν έχουν ασκηθεί αγωγές ή όχι, οι περικοπές στις συντάξεις που έκανε και πάλι η κυβέρνηση της ΝΔ, το 2012 και αρνήθηκε να καταβάλλει πριν 3 περίπου χρόνια(ν.4714/2020). Οι εκκρεμείς δίκες τερματίζονται και οι συνταξιούχοι θα λάβουν:

723 εκατομμύρια για τα αναδρομικά των επικουρικών και

1,875 δισ. ευρώ για τα «Δώρα» Δημόσιου και ιδιωτικού τομέα

Περίπου 300.000 συνταξιούχοι, που είχαν ήδη προσφύγει δικαστικά, πριν την ψήφιση του σχετικού νόμου, το περασμένο καλοκαίρι, θα λάβουν άμεσα τα χρήματα που δικαιούνται και οι σχετικές δίκες τερματίζονται. Πρόκειται για τους συνταξιούχους, που διατηρούν σήμερα το δικαίωμα να συνεχίσουν τις δίκες τους για τα αναδρομικά Δώρων και Επικουρικών, ωστόσο θα πρέπει να περιμένουν αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα, έως ότου να τελεσιδικήσουν οι αγωγές τους. Μέσω της ρύθμισης επιδιώκεται η αντιμετώπιση των εν λόγω εκκρεμών υποθέσεων, με νομοθετική πρωτοβουλία εξπρές.

Η ρύθμιση θα αφορά και δεκάδες χιλιάδες συνταξιούχους που προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη μετά την νομοθετική διάταξη του καλοκαιριού του 2020. Το ΣτΕ (και ο νόμος) «απαγορεύει» στους συνταξιούχους που εισέπραξαν τα αναδρομικά των κύριων συντάξεων να προσφύγουν για τις επικουρικές και τα δώρα, καθώς οι διεκδικήσεις για αυτό το σκέλος των αναδρομικών αποσβέννυνται με την είσπραξη των αναδρομικών των κύριων συντάξεων. Παρόλα αυτά δεκάδες χιλιάδες συνταξιούχοι, προσέφυγαν έως τα τέλη του 2020, για να προλάβουν και την παραγραφή των 6 μηνών του 2015 (παραγραφή 5ετίας). Η δέσμευση αφορά το σύνολο των συνταξιούχων, δηλαδή τα 2,5 εκατομμύρια, ακόμη και αυτούς, που δεν έχουν προσφύγει δικαστικά.

Συνεπώς, με βάσεις τις δεσμεύσεις, στους συνταξιούχους, επιστρέφονται τα εξής αναδρομικά 11 μηνών:

Τα καταργημένα δώρα των κύριων συντάξεων που ήταν 800 ευρώ για όλους (εκτός και εάν η κύρια σύνταξη ήταν κάτω από 400 ευρώ π.χ. αγρότες με την κατώτατη σύνταξη που διεκδικούν 660 ευρώ).

Οι μειώσεις των επικουρικών που επιβλήθηκαν το 2012 σε όλους από το πρώτο ευρώ.

Η κατάργηση των δώρων στις επικουρικές, που ήταν πλήρης (δυο επικουρικές ανά έτος) το 2012.

3.Καταργηση του ΤΕΚΑ (Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης)

Από την λειτουργία του ΤΕΚΑ, επιβαρύνεται το Δημόσιο με ένα τεράστιο ποσό, της τάξης άνω των 70 δισ. ευρώ, για τα επόμενα 50 χρόνια και γι’ αυτό το ΤΕΚΑ καταργείται και μαζί του το «τζογάρισμα» των συντάξεων και των εισφορών των ασφαλισμένων, στην ασταθή χρηματιστηριακή αγορά. Ο ΕΦΚΑ και ο κρατικός προϋπολογισμός, εξοικονομούν χρήματα, που διοχετεύονται στην στήριξη του κοινωνικού κράτους.

4. Αυξήσεις στις συντάξεις με βάση την εφαρμογή του ν.4475/2017

Κάθε έτος, από το 2023 και μετά, οι συντάξεις θα αυξάνονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, με βάση συντελεστή που διαμορφώνεται κατά 50% από τη μεταβολή του ΑΕΠ και κατά 50% από τη μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του προηγούμενου έτους. Οι αυξήσεις που θα δοθούν για πρώτη φορά το 2023, είναι αυξήσεις που προέρχονται από νόμο της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ(ν.4475/2017).

5. Αύξηση του αφορολόγητου για συνταξιούχους στα 10.000 ευρώ

Μονιμοποιείται φορολογικός συντελεστής 9%, σε εισοδήματα από συντάξεις, μέχρι τα 10.000. Προκύπτει σημαντική μηνιαία φορολογική ελάφρυνση, για τις χαμηλότερες συντάξεις, που είναι και η συντριπτική πλειοψηφία των συντάξεων στη χώρα.

6. Επαναφορά του επιδόματος τέκνου εφόρου ζωής στις συνταξιοδοτούμενες μητέρες

Στα πλαίσια μιας σύγχρονης δημογραφικής πολιτικής, οι μητέρες θα λαμβάνουν ισόβιο επίδομα τέκνων, στη σύνταξη τους. Οι γυναίκες συνταξιούχοι με αυξημένες και μόνιμες κατά κανόνα οικογενειακές υποχρεώσεις ενισχύονται σημαντικά.

7. Αύξηση του κατώτατου μισθού στα 880 ευρώ, αποκατάσταση των συλλογικών διαπραγματεύσεων, επανίδρυση ΣΕΠΕ, τιμαριθμική αναπροσαρμογή μισθού σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα κλπ

Η αποκατάσταση των αδικιών, που νομοθέτησε η κυβέρνηση Μητσοτάκη-Χατζηδάκη, θα αυξήσει τους μισθούς σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, συνεισφέροντας πόρους(από ασφαλιστικές εισφορές) στο ασφαλιστικό σύστημα. Η ενίσχυση των αποθεματικών του ΣΚΑ θα δώσει την ευκαιρία, για επιπλέον στήριξη στο μέλλον, αλλά θα συμβάλει και στην δημοσιονομική ισορροπία, βιωσιμότητα και κοινωνική αποτελεσματικότητα, του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης.

8.Ρύθμιση χρεών, διαγραφή μέρους βασικής οφειλής, για χρέη που δημιουργήθηκαν μετά το ξέσπασμα της υγειονομικής κρίσης και 120 δόσεις για την αποπληρωμή του υπολοίπου.

Ειδικά για ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους, αλλά και για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, θεσπίζεται νέα ευνοϊκή ρύθμιση οφειλών στα ασφαλιστικά ταμεία, για τα χρέη που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας και μέχρι σημερα. Με τη ρύθμιση, διαγράφεται και βασικό κεφάλαιο οφειλής, ενώ επανέρχεται η ρύθμιση των 120 δόσεων, του ν.4611/2019 με δικαίωμα ένταξης στο σχήμα και όσων απώλεσαν τη ρύθμιση του 2019.

9.Μόνιμη αποκατάσταση της αδικίας με την προσωπική διαφορά.

Θεσπίζεται μηχανισμός μόνιμων αυξήσεων και για τους παλαιούς συνταξιούχους προ του 2016, που διατηρούν τη λεγόμενη «προσωπική διαφορά». Δεδομένου ότι, όλοι οι συνταξιούχοι αντιμετωπίζουν την τεράστια ακρίβεια, υπάρχει ανάγκη στήριξης εισοδήματος και αντιμετώπισης των πληθωριστικών πιέσεων, για όλους τους συνταξιούχους. Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δεσμεύεται ότι, θα δώσει αυξήσεις σε όλους τους συνταξιούχους, κατά τρόπο μόνιμο και σταθερό.

10.Μειώσεις φόρων, μείωση τιμών, ρύθμιση χρεών και στήριξη του κοινωνικού κράτους.

Παράλληλα, μια σειρά από τα προτεινόμενα μέτρα(ρυθμιστικές παρεμβάσεις, που μειώνουν το ενεργειακό κόστος, μείωση φόρων σε καύσιμα και τρόφιμα, παρεμβάσεις στην παιδεία, στο ΕΣΥ, λύση του προβλήματος των «κόκκινων δανείων» κλπ.) ενισχύουν το εισόδημα των συνταξιούχων και συνθέτουν ένα συμπαγές κοινωνικό δίχτυ προστασίας.

Ο αγώνας για κοινωνική δικαιοσύνη δεν σταματάει ποτέ.

Δεν είμαστε ίδιοι, δεν θα είμαστε ποτέ.

Δικαιοσύνη για όλους, δικαιοσύνη παντού.

(Ο Διονύσης Τεμπονέρας είναι Τομεάρχης Κοινωνικής Ασφάλισης του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ)