Μπαρόζο: Το στίγμα ενός συμβιβασμού
Γιώργος Καπόπουλος, Ημερησία, Δημοσιευμένο: 2004-06-29
Αν δεν υπάρξει κάποια περιπλοκή της τελευταίας στιγμής -στη λογική των εξισορροπήσεων και των συμβιβασμών για άλλα ευρωπαϊκά αξιώματα, ο πρωθυπουργός της Πορτογαλίας θα ορισθεί σήμερα το απόγευμα από τους 25 στις Βρυξέλλες ως διάδοχος του Ρομάνο Πρόντι στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Ο κεντροδεξιός Μπαρόζο -με θυελλώδες μαοϊκό παρελθόν την εποχή της Επανάστασης των Γαριφάλων ως στέλεχος του Κινήματος για την Ανασυγκρότηση του Κόμματος του Προλεταριάτου- προέρχεται πρώτα από μια χώρα μέλος της ΟΝΕ, του Σέγκεν, άρα ικανοποιεί την αξίωση του Σιράκ να αποκλεισθούν υποψήφιοι προερχόμενοι από χώρες με α λα καρτ συμμετοχή (Βρετανία, Σουηδία, Δανία και εκ των πραγμάτων οι 10 νέοι εταίροι). Αυτό ήταν και το πρόβλημα του Πάτεν, που παρά το προσωπικό ξεκάθαρα ευρωπαϊστικό του στίγμα δεν έγινε δεκτός ως... Βρετανός.
Κατά δεύτερο λόγο, ο Μπαρόζο είναι ο οικοδεσπότης των Αζορών της τριμερούς διάσκεψης κορυφής Μπους, Μπλερ, Αθνάρ που φιλοξενήθηκε επί πορτογαλικού εδάφους ως κορυφαία πράξη παράκαμψης του ΟΗΕ και αγνόησης του γαλλογερμανικού άξονα την άνοιξη του 2003, λίγο πριν αρχίσει ο πόλεμος στο Ιράκ. Η ανάδειξή του στην προεδρία της Επιτροπής είναι εκ των πραγμάτων μια χειρονομία ευρωατλαντικής συμφιλίωσης.
Κατά τρίτο λόγο, ο Πορτογάλος πρωθυπουργός είναι η πρώτη προσωπικότητα εκτός του ιδρυτικού πυρήνα των 6 -με μόνη εξαίρεση τον Βρετανό Ρόι Τζέκινς το 1976- που αναλαμβάνει επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το μήνυμα αυτό δεν μπορεί να εισπραχθεί παρά θετικά από τις μεσαίες και μικρές χώρες -παλαιές και νέες- που φοβούνται την ποδηγέτηση της Ε.Ε. από κονκλάβια και διευθυντήρια μεγάλων.
Κατά τέταρτο λόγο, ο Μπαρόζο ηγείται μιας κυβέρνησης, που δύο χρόνια μετά την άνοδό της στην εξουσία αντιμετωπίζει αρνητικό κλίμα. Για αυτό ακριβώς τον λόγο έσπευσε να διασφαλίσει από τον πρόεδρο της χώρας ότι μπορεί να εγκαταλείψει το αξίωμά του χωρίς να προκαλέσει πρόωρες εκλογές. Επιβεβαιώνεται έτσι ότι ουδείς εν ενεργεία ηγέτης που δεν φοβάται πολιτική ήττα εγκαταλείπει εθνικό ηγετικό αξίωμα για ευρωπαϊκό.
Αν εγκριθεί το Σύνταγμα, ο Μπαρόζο δεν θα είναι μόνος: Θα συνοδεύεται από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τον υπουργό εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης που θα μετέχει και στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, αλλά και τον πρόεδρο του αναβαθμισμένου Ευρωκοινοβουλίου. Είναι σαφές ότι Παρίσι και Βερολίνο θα διεκδικήσουν βαρύνουσα παρουσία προσωπικοτήτων που συμμερίζονται το ευρωπαϊκό τους όραμα στη διευρυμένη αυτή ηγετική ομάδα.
Αν δεν εγκριθεί το Σύνταγμα, το αξίωμα του επικεφαλής της Επιτροπής θα υποτιμηθεί στη βαριά σκιά του Σκληρού Πυρήνα συνοχής που νομοτελειακά θα συμπηχθεί.
Με δυο λόγια, αν οι «25» επιβεβαιώσουν σε λίγες ώρες την επιλογή Μπαρόζο, θα πρόκειται για ένα συμβιβασμό που δεν θίγει τις σημερινές ισορροπίες αλλά που ταυτόχρονα δεν εμπεριέχει δυναμική υπέρβασης των σημερινών ευρωπαϊκών εκκρεμοτήτων. Βγάζει τους 25 από ένα αδιέξοδο επικοινωνιακά αρνητικό για την προσπάθεια έγκρισης του Συντάγματος και απαλλάσσει τον Πορτογάλο πρωθυπουργό από μια ενδεχόμενη πρόωρη εκλογική ήττα.
Ο κεντροδεξιός Μπαρόζο -με θυελλώδες μαοϊκό παρελθόν την εποχή της Επανάστασης των Γαριφάλων ως στέλεχος του Κινήματος για την Ανασυγκρότηση του Κόμματος του Προλεταριάτου- προέρχεται πρώτα από μια χώρα μέλος της ΟΝΕ, του Σέγκεν, άρα ικανοποιεί την αξίωση του Σιράκ να αποκλεισθούν υποψήφιοι προερχόμενοι από χώρες με α λα καρτ συμμετοχή (Βρετανία, Σουηδία, Δανία και εκ των πραγμάτων οι 10 νέοι εταίροι). Αυτό ήταν και το πρόβλημα του Πάτεν, που παρά το προσωπικό ξεκάθαρα ευρωπαϊστικό του στίγμα δεν έγινε δεκτός ως... Βρετανός.
Κατά δεύτερο λόγο, ο Μπαρόζο είναι ο οικοδεσπότης των Αζορών της τριμερούς διάσκεψης κορυφής Μπους, Μπλερ, Αθνάρ που φιλοξενήθηκε επί πορτογαλικού εδάφους ως κορυφαία πράξη παράκαμψης του ΟΗΕ και αγνόησης του γαλλογερμανικού άξονα την άνοιξη του 2003, λίγο πριν αρχίσει ο πόλεμος στο Ιράκ. Η ανάδειξή του στην προεδρία της Επιτροπής είναι εκ των πραγμάτων μια χειρονομία ευρωατλαντικής συμφιλίωσης.
Κατά τρίτο λόγο, ο Πορτογάλος πρωθυπουργός είναι η πρώτη προσωπικότητα εκτός του ιδρυτικού πυρήνα των 6 -με μόνη εξαίρεση τον Βρετανό Ρόι Τζέκινς το 1976- που αναλαμβάνει επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το μήνυμα αυτό δεν μπορεί να εισπραχθεί παρά θετικά από τις μεσαίες και μικρές χώρες -παλαιές και νέες- που φοβούνται την ποδηγέτηση της Ε.Ε. από κονκλάβια και διευθυντήρια μεγάλων.
Κατά τέταρτο λόγο, ο Μπαρόζο ηγείται μιας κυβέρνησης, που δύο χρόνια μετά την άνοδό της στην εξουσία αντιμετωπίζει αρνητικό κλίμα. Για αυτό ακριβώς τον λόγο έσπευσε να διασφαλίσει από τον πρόεδρο της χώρας ότι μπορεί να εγκαταλείψει το αξίωμά του χωρίς να προκαλέσει πρόωρες εκλογές. Επιβεβαιώνεται έτσι ότι ουδείς εν ενεργεία ηγέτης που δεν φοβάται πολιτική ήττα εγκαταλείπει εθνικό ηγετικό αξίωμα για ευρωπαϊκό.
Αν εγκριθεί το Σύνταγμα, ο Μπαρόζο δεν θα είναι μόνος: Θα συνοδεύεται από τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τον υπουργό εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης που θα μετέχει και στο Συμβούλιο και στην Επιτροπή, αλλά και τον πρόεδρο του αναβαθμισμένου Ευρωκοινοβουλίου. Είναι σαφές ότι Παρίσι και Βερολίνο θα διεκδικήσουν βαρύνουσα παρουσία προσωπικοτήτων που συμμερίζονται το ευρωπαϊκό τους όραμα στη διευρυμένη αυτή ηγετική ομάδα.
Αν δεν εγκριθεί το Σύνταγμα, το αξίωμα του επικεφαλής της Επιτροπής θα υποτιμηθεί στη βαριά σκιά του Σκληρού Πυρήνα συνοχής που νομοτελειακά θα συμπηχθεί.
Με δυο λόγια, αν οι «25» επιβεβαιώσουν σε λίγες ώρες την επιλογή Μπαρόζο, θα πρόκειται για ένα συμβιβασμό που δεν θίγει τις σημερινές ισορροπίες αλλά που ταυτόχρονα δεν εμπεριέχει δυναμική υπέρβασης των σημερινών ευρωπαϊκών εκκρεμοτήτων. Βγάζει τους 25 από ένα αδιέξοδο επικοινωνιακά αρνητικό για την προσπάθεια έγκρισης του Συντάγματος και απαλλάσσει τον Πορτογάλο πρωθυπουργό από μια ενδεχόμενη πρόωρη εκλογική ήττα.
