Υλικό ανάφλεξης υπάρχει, υλικό λύσης δεν υπάρχει...

Η επίσκεψη του Μάθιου Νίμιτς την ερχόμενη βδομάδα στα Σκόπια και την Αθήνα καταρχάς είναι δηλωτική μιας κινητικότητας - κάτι θέλει να κουβεντιάσει με τις δύο κυβερνήσεις ο ειδικός διαμεσολαβητής του ΟΗΕ για τη διαφορά στο όνομα της ΠΓΔΜ και άρα μια πρόταση έρχεται να διαπραγματευθεί, είναι η εύλογη σκέψη. Μπορεί όμως και να αποδειχθεί βάσιμη μια δεύτερη σκέψη: πως ο κ. Νίμιτς διαβλέποντας μια στασιμότητα στο πρόβλημα και μια δυσκολία μετακίνησης προς ένα συμβιβασμό, θέλησε να δικαιώσει τον ρόλο του και να ανακινήσει λίγο τα πνεύματα στην ευαίσθητη συγκυρία των επικείμενων εξελίξεων στο Κόσοβο.

Τη μεθεπόμενη Δευτέρα λήγουν οι διαπραγματεύσεις Βελιγραδίου-Πρίστινας για το καθεστώς του Κοσόβου και οι πάντες παραδέχονται ως βέβαιη προοπτική την εκκίνηση μιας διαδικασίας ανεξαρτητοποίησης του Κοσόβου. Το ερωτηματικό έχει να κάνει με τον χρόνο εκδήλωσης αυτής της διαδικασίας - αν δηλαδή η πράξη της ανακήρυξης της ανεξαρτησίας θα γίνει σύντομα ή εντός του 2008. Ερωτηματικό παραμένει ακόμη το αν αυτή η πρωτοβουλία των Αλβανών του Κοσόβου θα συνοδευτεί και από μία αντίστοιχη των Σέρβων του Κοσόβου - αν δηλαδή το Κόσοβο θα διχοτομηθεί ανάμεσα στην Πρίστινα και την Μιτρόβιτσα. Ερωτηματικό παραμένει, τέλος, το πώς θα αντιδράσουν οι Αλβανοί της κοιλάδας του Πρέσεβο, πώς θα αντιδράσουν οι Σέρβοι της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και πώς θα αντιδράσουν οι Αλβανοί της ΠΓΔΜ;

Εύφλεκτη βαλκανική ύλη

Η ευρύτερη περιοχή επομένως, από τις 10 Δεκεμβρίου μετατρέπεται σε ένα μεγάλο ναρκοπέδιο, καθώς σωρεύεται ήδη εύφλεκτη ύλη που μπορεί να πυροδοτηθεί, αν - μάλιστα - στις εκλογές της Σερβίας (στις αρχές του 2008) επικρατήσουν οι εθνικιστές του \Τόμισλαβ Νίκολιτς\, διαδόχου του \Β. Σέσελι\. Είναι εύλογο συνεπώς, ο \Μ. Νίμιτς\ να θελήσει να καταβάλει μια προσπάθεια - σε τούτη την κρίσιμη συγκυρία - αποφόρτισης του κλίματος και απενεργοποίησης ενός θέματος που μπορεί να αυξήσει την ένταση.

Ήδη, το θέμα του ονόματος έχει βρεθεί στο στόχαστρο της αξιωματικής αντιπολίτευσης και του προέδρου \Μπ. Τσερβενκόφσκυ\ εναντίον της κυβέρνησης \Γκρουέφσκυ\. Ο πρωθυπουργός Ν. Γκρουέφσκυ επανειλημμένα έχει πει τον τελευταίο καιρό πως αν δεν δεχθεί η χώρα του πρόσκληση ένταξης στο ΝΑΤΟ, αυτό θα οφείλεται στα εμπόδια που θα έχει ορθώσει η Ελλάδα για το θέμα του ονόματος. Αντιδρώντας, η αντιπολίτευση και ο πρόεδρος της χώρας αντείπαν ότι σε αυτή την απευκταία περίπτωση δεν θάναι η Ελλάδα η αιτία, αλλά η ανετοιμότητα της κυβέρνησης στην εκπλήρωση των κριτηρίων που έχει θέσει η Συμμαχία. "Μην χρησιμοποιείτε την Ελλάδα ως άλλοθι" ήταν το μήνυμα των αντιπολιτευτικών κύκλων, που αντέδρασαν στο εγχείρημα του πρωθυπουργού να οικειοποιηθεί την αδιαλλαξία στο θέμα του ονόματος.

Όπως προκύπτει εξάλλου από τις σχετικές πληροφορίες, η ΠΓΔΜ εμφανίζεται ιδιαίτερα ανελαστική στην προάσπιση του συνταγματικού της ονόματος. Είτε λόγω της μακροβιότητας στη στασιμότητα του προβλήματος και της εξοικείωσης με το συγκεκριμένο όνομα, είτε λόγω της υποστήριξης που βρήκε από 120 μέλη του ΟΗΕ (μεταξύ άλλων των ΗΠΑ, της Κίνας και της Ρωσίας) στο θέμα του ονόματος, είτε τέλος, λόγω της "εθνικής συναίνεσης" που πέτυχε η συνταγματική ονομασία (καθώς έχει γίνει αποδεκτή τόσο από τους Μακεδόνες όσο και από τους Αλβανούς κατοίκους), η κυβέρνηση της ΠΓΔΜ επιμένει ότι η "Δημοκρατία της Μακεδονίας" πρέπει να παραμείνει ως επίσημη ονομασία για διεθνή χρήση.

Ως εκ τούτου, η πρόταση που κατά πληροφορίες διατύπωσε προ μηνός ο Μ. Νίμιτς (κατά την οποία θα έπρεπε να αναζητηθεί μία σύνθετη ονομασία για διεθνή χρήση) φαίνεται πως απεκρούσθη από την ηγεσία της ΠΓΔΜ. Επιφυλακτικά αντιμετωπίστηκε όμως και από την Αθήνα, που ζήτησε διευκρινίσεις περί του εύρους της "διεθνούς χρήσης" - περί του αν δηλαδή η σύνθετη ονομασία θα χρησιμοποιείται σε όλες τις διεθνείς σχέσεις της ΠΓΔΜ ή μόνο στους διεθνείς οργανισμούς. Κατά τις ίδιες πληροφορίες πάντως, η ελληνική κυβέρνηση δεν απέρριψε το "πλαίσιο" της πρότασης Νίμιτς και τάχθηκε θετικά στην ιδέα αναζήτησης μιας σύνθετης ονομασίας - του τύπου "Νέα Μακεδονία".

Το θέμα του ονόματος εξάλλου συναρτάται κατά έναν έμμεσο τρόπο με τις εξελίξεις που πιθανολογείται πως θα τροχιοδρομηθούν στο Κόσοβο, αλλά και κατά άμεσο τρόπο με την προοπτική ένταξης της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ. Στη διελκυστίνδα Αθήνας-Σκοπίων (που αναπτύχθηκε μετά από την εξαγγελία της Αθήνας, πως θα μπλοκάρει με βέτο την ένταξη της ΠΓΔΜ αν δεν έχει επιλυθεί προηγουμένως το θέμα του ονόματος και την εξαγγελία των Σκοπίων, πως στο δίλημμα "όνομα ή ΝΑΤΟ" επιλέγουν το όνομα), τη λύση φαίνεται πως θα δώσει τελικά η ίδια η Συμμαχία - παραπέμποντας στο μέλλον την ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ...

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Αθήνας τέλος, η επίσκεψη του Μ. Νίμιτς στην περιοχή δεν θα έχει τον χαρακτήρα της επίσκεψης \Χόλμπρουκ-Μίλλερ\, που κυοφόρησε την Ενδιάμεση Συμφωνία. Με άλλα λόγια εκτιμάται, ότι η επίσκεψη γίνεται "εκ καθήκοντος" και όχι επειδή βρισκόμαστε στις παραμονές μιας λύσης.