Η πείνα απειλεί τους φτωχούς
Παγκόσμια Τράπεζα και ΔΝΤ κατέγραψαν την αποτυχία των αγορών
Ελίζα Παπαδάκη, Τα Νέα, Δημοσιευμένο: 2008-04-17
2.Η ύφεση της αμερικανικής οικονομίας θα παραταθεί ώς τους πρώτους μήνες του 2009 επιβραδύνοντας τη μεγέθυνση στην Ευρώπη, σε κάποιο βαθμό επίσης και στις αναπτυσσόμενες χώρες, όπου πάντως οι ρυθμοί της Κίνας και της Ινδίας θα παραμείνουν ισχυροί, προβλέπει το ΔΝΤ. Η συνεχής υποτίμηση του δολαρίου δεν θα σταματήσει, και για τη γενική αστάθεια που προκαλούν οι έντονες διακυμάνσεις των ισοτιμιών εξέφρασε ανησυχία η Ομάδα των Επτά, διαβεβαιώνοντας ότι θα τις παρακολουθεί στενά και θα συνεργάζεται όσο επιβάλλεται. Πρόκειται για νέα διατύπωση, πιο προωθημένη. Οι ΗΠΑ ακόμα διστάζουν, αλλά αν οι κεντρικές τράπεζες αρχίσουν να παρεμβαίνουν συντονισμένα στις αγορές συναλλάγματος, θα δούμε μιαν άλλη μορφή δημόσιας παρέμβασης στις παγκόσμιες αγορές. Η πιο ουσιαστική παρατήρηση προήλθε από τον Ιταλό υπουργό Οικονομικών Τομάσο Πάντοα-Σκιόπα που προήδρευσε στη σύνοδο του ΔΝΤ: Το διεθνές σύστημα, όπως στηριζόταν στη μεγέθυνση της αμερικανικής οικονομίας η οποία έχει μηδενική αποταμίευση (δηλαδή μόνο δανειζόταν), δεν ήταν διατηρήσιμο. Η κρίση των στεγαστικών δανείων απλώς το έδειξε, και θα ήταν λάθος να νομίσουμε ότι μπορούμε να επανέλθουμε στο ίδιο σχήμα μετά την κρίση. Ξέρουμε πώς λειτουργεί μια παγκόσμια οικονομία επτά δισεκατομμυρίων ανθρώπων από τους οποίους 15% έχουν υψηλό βιοτικό επίπεδο. Αλλά καθώς το 15% θα τείνει να γίνει 50% θα έχουμε τεράστια προβλήματα τιμών, ισοτιμιών, ανταλλαγών. 3. Πολύ πιο οξεία από τη χρηματοοικονομική κρίση είναι η κρίση των τροφίμων, η ραγδαία άνοδος των τιμών τους που παίρνει τραγικές διαστάσεις στις φτωχότερες χώρες και εκμηδενίζει ήδη όποια πρόοδο είχαν πραγματοποιήσει. Κατά 83% ανέβηκαν οι τιμές των τροφίμων τα τρία τελευταία χρόνια, κατά 181% μάλιστα των σιτηρών, σύμφωνα με την έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας, και δεν προβλέπεται να υποχωρήσουν. Βασικές αιτίες, πέρα από την άνοδο του βιοτικού επιπέδου και της κατανάλωσης στις αναδυόμενες οικονομίες, είναι ο αναπροσανατολισμός μέρους της γεωργίας στην παραγωγή βιοκαυσίμων και η μεγάλη υστέρηση των επενδύσεων. Στις πλούσιες χώρες η ανεπάρκεια τροφίμων και ενεργειακών πόρων συνιστά κάποια ενόχληση, ανεβάζοντας τις τιμές, προκαλώντας ίσως ανεργία, παρατηρούσε και πάλι ο Πάντοα-Σκιόπα. Αλλά στην Αφρική και στην Ινδία σπρώχνει μεγάλα τμήματα του πληθυσμού πίσω στην ακραία φτώχεια. Όπως έλεγαν στη σύνοδο εκπρόσωποι φτωχών χωρών, γι΄ αυτούς η άνοδος των τιμών των τροφίμων δεν είναι ζήτημα ελέγχου του πληθωρισμού, αλλά ζωής και θανάτου. Η οξύτατη κρίση αναγνωρίσθηκε στην Ουάσιγκτον, ανοικτό μένει το ερώτημα των αναγκαίων διεθνών πολιτικών που θα την αντιμετωπίσουν.