Λύσεις από την Αριστερά χωρίς περιχαρακώσεις
Φώτης Κουβέλης, Συνέντευξη στον Θωμά Τσάτση, Ελευθεροτυπία, Δημοσιευμένο: 2008-09-27
* Η συνεργασία του ΣΥΡΙΖΑ με το ΠΑΣΟΚ δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί υπό τις σημερινές συνθήκες. Οπως φαίνεται όμως, δεν είναι δυνατή και η «κοινή δράση». Υπάρχουν περιθώρια συνεννόησης έστω για δυο-τρία θέματα;
* «Σταθερή πολιτική διεκδίκηση και στόχευση του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αποτελεί η απόκρουση της πολιτικής της Ν.Δ., η οποία συνεχίζει, με επιθετικότητα και με εντατικότερους ρυθμούς, να προωθεί τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές των προηγούμενων χρόνων, σωρεύοντας προβλήματα στην κοινωνία. Η απόκρουση της συντηρητικής πολιτικής γίνεται αποτελεσματικότερη με την κοινή δράση των δυνάμεων της αντιπολίτευσης, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ. Η κοινή δράση πρέπει να γίνεται για ζητήματα όπου υπάρχει κοινός πολιτικός τόπος. Και τέτοια ζητήματα υπάρχουν και πρέπει να αναδειχθούν, χωρίς ανώφελους ανταγωνισμούς που αποδυναμώνουν το πολιτικό αποτέλεσμα».
* Από τις έρευνες προκύπτει όμως ότι πολλοί ψηφοφόροι των δύο πολιτικών σχηματισμών, δηλαδή του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ, επιθυμούν τη συνεργασία. Σ’ αυτούς τι απαντάτε;
* «Η αυξανόμενη δυσαρέσκεια των πολιτών από την κυβερνητική πολιτική και τα σωρευμένα άλυτα προβλήματα της κοινωνίας θέτουν ως πρωταρχικό στόχο και προτεραιότητα την ανάγκη διαμόρφωσης νέων πολιτικών συσχετισμών για την ανατροπή της συντηρητικής πολιτικής και του δικομματικού στερεότυπου.
Η σύγχρονη, ριζοσπαστική Αριστερά οφείλει να δώσει ζωντανές λύσεις προοπτικής, χωρίς να περιχαρακώνεται και να κλείνεται φοβικά στον εαυτό της. Οφείλει να προωθήσει ένα συνεκτικό σύνολο εναλλακτικών προτάσεων και διαρθρωτικών αλλαγών, που απαντούν στις σημερινές ανάγκες της κοινωνίας και ταυτόχρονα αμφισβητούν το νεοφιλελεύθερο και δικομματικό πλαίσιο, ανοίγοντας δρόμους για τη δημοκρατική και σοσιαλιστική αναγέννηση της χώρας.
Πιστεύω ότι η προώθηση ενός τέτοιου σχεδίου απαιτεί συγκέντρωση δυνάμεων της ευρύτερης δημοκρατικής και σοσιαλιστικής Αριστεράς, δυνάμεων κοινωνικών και πολιτικών, δυνάμεων της οικολογίας, για τη συγκρότηση μιας νέας κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας. Η κοινωνική Αριστερά πρέπει να εκφραστεί και στο επίπεδο των πολιτικών συσχετισμών.
Ενα τέτοιο πολιτικό σχέδιο είναι ρεαλιστικό και ανατρεπτικό. Είναι το μόνο που αμφισβητεί έμπρακτα την κυριαρχία του δικομματισμού και του νεοφιλελευθερισμού».
* Υπάρχουν οι προϋποθέσεις για την υλοποίηση ενός τέτοιου σχεδίου; Σε ποιες πολιτικές δυνάμεις απευθύνεται το σχέδιο;
* «Αφορά τις πολιτικές δυνάμεις του ΠΑΣΟΚ, του ΚΚΕ, των Οικολόγων Πράσινων. Το ΚΚΕ βέβαια, με την αναδίπλωση και την επιστροφή του, πολιτικά και προγραμματικά, στο παρελθόν, είναι σε πλήρη αντίθεση με κάθε λογική συμμαχιών. Κεντρική πολιτική συνεργασία με τις δυνάμεις αυτές για λόγους πολιτικούς και προγραμματικούς στη σημερινή φάση δεν είναι δυνατή. Στις εκλογές, υπερασπιζόμενοι την εκλογική δύναμη, θα πάμε ανταγωνιστικά προς τα κόμματα αυτά.
Τα στοιχεία και οι προϋποθέσεις για κεντρική πολιτική συνεργασία δεν υπάρχουν σήμερα. Αυτό όμως δεν συνεπάγεται εφησυχασμό ή περιχαράκωση. Αντιθέτως, πρέπει να αποτελεί μια συνεχή, ανοιχτή πολιτική πρόκληση και πρόσκληση στους πολίτες που αντιτίθενται στον νεοφιλελευθερισμό και θεωρούν ότι τους αφορά η μεγάλη προσπάθεια της σύγκλισης του συνόλου των δυνάμεων του δημοκρατικού σοσιαλισμού και της οικολογίας. Ο ΣΥΡΙΖΑ, κρατώντας ανοιχτά τα μέτωπα της πολιτικής και ιδεολογικής διαπάλης και οριοθετώντας την αυτονομία του με τις δικές του προγραμματικές θέσεις, οφείλει να πείθει ότι εργάζεται για την πραγματοποίηση μιας τέτοιας ανοικτής και έντιμης πολιτικά πρότασης. Κεντρικό ζήτημα για τον ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί η γόνιμη αξιοποίηση της ανοδικής πορείας του. Οι πολίτες ζητούν απάντηση στο πολιτικό πρόβλημα της χώρας, που είναι η προοδευτική εναλλακτική λύση πέρα από τον δικομματισμό. Στην αλλαγή του πολιτικού σκηνικού ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να έχει τη δική του πρωταγωνιστική θέση».
* Οι δημοσκοπήσεις, εκτός των άλλων, καταγράφουν και την απογοήτευση του κόσμου. Η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ, που συνεχίζει να διατηρεί διψήφια ποσοστά, πιστεύετε ότι συνδέεται με αυτή την απογοήτευση;
* «Στον ΣΥΡΙΖΑ προσβλέπουν με ελπίδα πολίτες που βιώνουν τα αποτελέσματα της νεοφιλελεύθερης πολιτικής και αμφισβητούν τον δικομματισμό. Εκτιμούν τη μαχητική του στάση και τη συστηματική αντιπολίτευση που ασκεί στην πολιτική αυτή».
* Ενα μέρος των ψηφοφόρων δηλαδή λέει «πάμε προς τον ΣΥΡΙΖΑ» γιατί είναι απογοητευμένο από το ΠΑΣΟΚ ή τη Ν.Δ. και όχι γιατί τον επιλέγει για τις πολιτικές του θέσεις.
* «Και η απογοήτευση που αναφέρετε είναι πολιτικό στοιχείο. Πέραν όμως αυτού, εκτιμά και τις πολιτικές του θέσεις. Και τούτο ανεξάρτητα από το γεγονός ότι εμείς οφείλουμε να διαμορφώσουμε με τους πολίτες σχέσεις προγραμματικής εμπιστοσύνης. Και προς την κατεύθυνση αυτή εργαζόμαστε».
* Η υπόθεση της «Αυγής» θα επηρεάσει και ζητήματα πολιτικής του ΣΥΝ;
* «Θέλω να πιστεύω πως όχι. Η "Αυγή", με τη μακρόχρονη ιστορία της, την εγκυρότητά της, τον δημοκρατικό πλουραλισμό της, πρέπει να εξασφαλίσει την οικονομική βιωσιμότητά της, την αποφασιστική στήριξη του δημοσιογραφικού εμπλουτισμού της και την κυκλοφοριακή άνοδό της.
Με πνεύμα συναίνεσης και σύνθεσης, με σεβασμό στην αυτονομία της, μπορούν να υπάρξουν οι πρωτοβουλίες που θα στηρίζουν την αναδιοργάνωσή της και την ενίσχυσή της, ιδιαίτερα σήμερα με δεδομένη την ανοδική πορεία της ανανεωτικής και ριζοσπαστικής Αριστεράς». *
* «Σταθερή πολιτική διεκδίκηση και στόχευση του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αποτελεί η απόκρουση της πολιτικής της Ν.Δ., η οποία συνεχίζει, με επιθετικότητα και με εντατικότερους ρυθμούς, να προωθεί τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές των προηγούμενων χρόνων, σωρεύοντας προβλήματα στην κοινωνία. Η απόκρουση της συντηρητικής πολιτικής γίνεται αποτελεσματικότερη με την κοινή δράση των δυνάμεων της αντιπολίτευσης, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, ΚΚΕ. Η κοινή δράση πρέπει να γίνεται για ζητήματα όπου υπάρχει κοινός πολιτικός τόπος. Και τέτοια ζητήματα υπάρχουν και πρέπει να αναδειχθούν, χωρίς ανώφελους ανταγωνισμούς που αποδυναμώνουν το πολιτικό αποτέλεσμα».
* Από τις έρευνες προκύπτει όμως ότι πολλοί ψηφοφόροι των δύο πολιτικών σχηματισμών, δηλαδή του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ, επιθυμούν τη συνεργασία. Σ’ αυτούς τι απαντάτε;
* «Η αυξανόμενη δυσαρέσκεια των πολιτών από την κυβερνητική πολιτική και τα σωρευμένα άλυτα προβλήματα της κοινωνίας θέτουν ως πρωταρχικό στόχο και προτεραιότητα την ανάγκη διαμόρφωσης νέων πολιτικών συσχετισμών για την ανατροπή της συντηρητικής πολιτικής και του δικομματικού στερεότυπου.
Η σύγχρονη, ριζοσπαστική Αριστερά οφείλει να δώσει ζωντανές λύσεις προοπτικής, χωρίς να περιχαρακώνεται και να κλείνεται φοβικά στον εαυτό της. Οφείλει να προωθήσει ένα συνεκτικό σύνολο εναλλακτικών προτάσεων και διαρθρωτικών αλλαγών, που απαντούν στις σημερινές ανάγκες της κοινωνίας και ταυτόχρονα αμφισβητούν το νεοφιλελεύθερο και δικομματικό πλαίσιο, ανοίγοντας δρόμους για τη δημοκρατική και σοσιαλιστική αναγέννηση της χώρας.
Πιστεύω ότι η προώθηση ενός τέτοιου σχεδίου απαιτεί συγκέντρωση δυνάμεων της ευρύτερης δημοκρατικής και σοσιαλιστικής Αριστεράς, δυνάμεων κοινωνικών και πολιτικών, δυνάμεων της οικολογίας, για τη συγκρότηση μιας νέας κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας. Η κοινωνική Αριστερά πρέπει να εκφραστεί και στο επίπεδο των πολιτικών συσχετισμών.
Ενα τέτοιο πολιτικό σχέδιο είναι ρεαλιστικό και ανατρεπτικό. Είναι το μόνο που αμφισβητεί έμπρακτα την κυριαρχία του δικομματισμού και του νεοφιλελευθερισμού».
* Υπάρχουν οι προϋποθέσεις για την υλοποίηση ενός τέτοιου σχεδίου; Σε ποιες πολιτικές δυνάμεις απευθύνεται το σχέδιο;
* «Αφορά τις πολιτικές δυνάμεις του ΠΑΣΟΚ, του ΚΚΕ, των Οικολόγων Πράσινων. Το ΚΚΕ βέβαια, με την αναδίπλωση και την επιστροφή του, πολιτικά και προγραμματικά, στο παρελθόν, είναι σε πλήρη αντίθεση με κάθε λογική συμμαχιών. Κεντρική πολιτική συνεργασία με τις δυνάμεις αυτές για λόγους πολιτικούς και προγραμματικούς στη σημερινή φάση δεν είναι δυνατή. Στις εκλογές, υπερασπιζόμενοι την εκλογική δύναμη, θα πάμε ανταγωνιστικά προς τα κόμματα αυτά.
Τα στοιχεία και οι προϋποθέσεις για κεντρική πολιτική συνεργασία δεν υπάρχουν σήμερα. Αυτό όμως δεν συνεπάγεται εφησυχασμό ή περιχαράκωση. Αντιθέτως, πρέπει να αποτελεί μια συνεχή, ανοιχτή πολιτική πρόκληση και πρόσκληση στους πολίτες που αντιτίθενται στον νεοφιλελευθερισμό και θεωρούν ότι τους αφορά η μεγάλη προσπάθεια της σύγκλισης του συνόλου των δυνάμεων του δημοκρατικού σοσιαλισμού και της οικολογίας. Ο ΣΥΡΙΖΑ, κρατώντας ανοιχτά τα μέτωπα της πολιτικής και ιδεολογικής διαπάλης και οριοθετώντας την αυτονομία του με τις δικές του προγραμματικές θέσεις, οφείλει να πείθει ότι εργάζεται για την πραγματοποίηση μιας τέτοιας ανοικτής και έντιμης πολιτικά πρότασης. Κεντρικό ζήτημα για τον ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί η γόνιμη αξιοποίηση της ανοδικής πορείας του. Οι πολίτες ζητούν απάντηση στο πολιτικό πρόβλημα της χώρας, που είναι η προοδευτική εναλλακτική λύση πέρα από τον δικομματισμό. Στην αλλαγή του πολιτικού σκηνικού ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να έχει τη δική του πρωταγωνιστική θέση».
* Οι δημοσκοπήσεις, εκτός των άλλων, καταγράφουν και την απογοήτευση του κόσμου. Η άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ, που συνεχίζει να διατηρεί διψήφια ποσοστά, πιστεύετε ότι συνδέεται με αυτή την απογοήτευση;
* «Στον ΣΥΡΙΖΑ προσβλέπουν με ελπίδα πολίτες που βιώνουν τα αποτελέσματα της νεοφιλελεύθερης πολιτικής και αμφισβητούν τον δικομματισμό. Εκτιμούν τη μαχητική του στάση και τη συστηματική αντιπολίτευση που ασκεί στην πολιτική αυτή».
* Ενα μέρος των ψηφοφόρων δηλαδή λέει «πάμε προς τον ΣΥΡΙΖΑ» γιατί είναι απογοητευμένο από το ΠΑΣΟΚ ή τη Ν.Δ. και όχι γιατί τον επιλέγει για τις πολιτικές του θέσεις.
* «Και η απογοήτευση που αναφέρετε είναι πολιτικό στοιχείο. Πέραν όμως αυτού, εκτιμά και τις πολιτικές του θέσεις. Και τούτο ανεξάρτητα από το γεγονός ότι εμείς οφείλουμε να διαμορφώσουμε με τους πολίτες σχέσεις προγραμματικής εμπιστοσύνης. Και προς την κατεύθυνση αυτή εργαζόμαστε».
* Η υπόθεση της «Αυγής» θα επηρεάσει και ζητήματα πολιτικής του ΣΥΝ;
* «Θέλω να πιστεύω πως όχι. Η "Αυγή", με τη μακρόχρονη ιστορία της, την εγκυρότητά της, τον δημοκρατικό πλουραλισμό της, πρέπει να εξασφαλίσει την οικονομική βιωσιμότητά της, την αποφασιστική στήριξη του δημοσιογραφικού εμπλουτισμού της και την κυκλοφοριακή άνοδό της.
Με πνεύμα συναίνεσης και σύνθεσης, με σεβασμό στην αυτονομία της, μπορούν να υπάρξουν οι πρωτοβουλίες που θα στηρίζουν την αναδιοργάνωσή της και την ενίσχυσή της, ιδιαίτερα σήμερα με δεδομένη την ανοδική πορεία της ανανεωτικής και ριζοσπαστικής Αριστεράς». *