Οι δρόμοι του πετρελαίου φέρνουν κοντύτερα Μόσχα και Πεκίνο...

Παρά το γεγονός ότι η ύφεση έχει προσγειώσει τις υψηλές πτήσεις της τιμής του πετρελαίου- και όλων των πρώτων υλών- η κινητικότητα στο θέμα των αγωγών διατηρείται αμείωτη. Οι διαπραγματεύσεις επί διαπραγματεύσεων -πάντα μετʼ εμποδίων, καθώς στο παιχνίδι των αγωγών εμπλέκονται γεωπολιτικά, οικονομικά, εθνικά και κάθε πιθανά και απίθανα συμφέροντα- ενίοτε φτάνουν και σε συμφωνίες. Βέβαια από την υπογραφή της συμφωνίας μέχρι την ημέρα που θα κυλήσει η πρώτη σταγόνα πετρελαίου- ή το πρώτο κυβικό αερίου- στον αγωγό περνάνε χρόνια. Ωστόσο το πρώτο εμπόδιο που πρέπει να υπερπηδηθεί είναι η ίδια η τελική υπογραφή.

Αυτό έγινε προχθές χωρίς τη συνηθισμένη φασαρία- και τα ταρατατζούμ που συνοδεύουν κάθε εξέλιξη σε άλλους αγωγούς, που είναι ακόμη στα χαρτιά- μεταξύ Ρωσίας και Κίνας, που αποφάσισαν να υλοποιήσουν ένα παλιότερο σχέδιο για την προέκταση του πετρελαιαγωγού Ανατολικής Σιβηρίας- Ειρηνικού, ώστε να φτάνουν τα πετρέλαια του Όμσκ και του Ιρκούτσκ στο Ντακίν της Βορειοανατολικής Κίνας.

Τρία και κάτι χρόνια πέρασαν από τον Μάρτιο του 2006 όταν ο τότε πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν και ο Κινέζος ομόλογός του Χου Ζιντάο έδιναν τα χέρια, συμφωνώντας να διπλασιάσουν μέχρι το 2010 τις μεταξύ τους εμπορικές συναλλαγές. Από τη ρωσική πλευρά το πιο «καυτό» εμπόρευμα είναι το πετρέλαιο και το αέριο, τα οποία μέχρι τώρα μεταφέρονται στην Κίνα με πλοία και τρένα. Μόσχα και Πεκίνο είχαν συμφωνήσει να φτιάξουν δύο αγωγούς, έναν από την Ανατολική Σιβηρία προς την Βορειοανατολική Κίνα, κι έναν από την περιοχή Αλτάι της Μογγολίας προς την Κεντρική Κίνα. Η Ρωσία είχε δεσμευτεί να κάνει τις πρώτες μελέτες σκοπιμότητας για τον δεύτερο αγωγό -που μπορεί να φτάσει σε μήκος και τα 4.100 χιλιόμετρα- η Κίνα διαπραγματευόταν το ποσοστό της χρηματοδότησης.

Για τον πρώτο αγωγό -πολύ μικρότερου μήκους- δεν χρειαζόταν μελέτες, αλλά ούτε και προχωρούσε, κυρίως λόγω των ρωσικών αναστολών, που προκαλούσαν οι ανακατατάξεις στο εμπορικό ισοζύγιο των δύο χωρών σε βάρος της Ρωσίας. Από το 2006, όμως, κύλησε πολύ νερό στις όχθες του Βόλγα και του Γιανγκ Τσε. Για τη μεν Μόσχα αφενός πλήθυναν τα προβλήματα με τις χώρες τράνζιτ προς τη Δύση- πρωτίστως με την Ουκρανία- αφετέρου άρχισαν να γίνονται οικονομικά επώδυνες οι καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση του Nordstream, του αγωγού της Βαλτικής. Επιπλέον, γκρεμίστηκε η τιμή του πετρελαίου, μειώνοντας επικίνδυνα τα δημόσια έσοδα. Για το δε Πεκίνο η δίψα για πετρέλαιο μεγάλωσε ακόμη περισσότερο- αυτή τη στιγμή η Κίνα είναι η δεύτερη χώρα μετά τις ΗΠΑ σε κατανάλωση ενέργειας- ενώ μέχρι το 2010 θα έχει τριπλασιαστεί και η ανάγκη του για αέριο.

Τα νέα δεδομένα οδήγησαν την περασμένη Τρίτη στην τελική υπογραφή της συμφωνίας για τον αγωγό της Ανατολικής Σιβηρίας. Την κατασκευή του -και μετέπειτα τη λειτουργία του- θα αναλάβουν η πετρελαϊκή εταιρεία Rosneft και η κρατική εταιρεία διαχείρισης των αγωγών Transneft, έχοντας εξασφαλίσει από την κρατική Τράπεζα Αναπτύξεως της Κίνας πιστώσεις ύψους 25 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Οι αντιπρόεδροι των δύο χωρών, ο Ίγκορ Σέτσιν και ο Γουάνγκ Κισάν, τόνισαν από το Πεκίνο, ότι «αυτό ήταν μόνο το πρώτο βήμα». Στόχος τους είναι μέχρι το 2030 να τροφοδοτεί η Ρωσία την Κίνα με 300 εκατομμύρια τόνους πετρελαίου.

Και εξελίξεις στον Nordstream...

Στο μεταξύ, εξελίξεις διαφαίνονται και από το μέτωπο του άλλου αγωγού που «καίει» τη Ρωσία, του Nordstream. Ο όμιλος που προωθεί την κατασκευή του- με πρόεδρο τον πρώην καγκελάριο της Γερμανίας Γκέρχαρντ Σρέντερ και μεγαλομέτοχο τη ρωσική Gazprom με 51%- έχει αρχίσει διαπραγματεύσεις με τη γαλλική Gaz de France- Suez, με στόχο να συμμετάσχουν και οι Γάλλοι στο σχήμα σε ποσοστό έως 9%.

Από την άλλη πλευρά, άρχισαν οι «διαρροές» ότι η γερμανική εταιρεία ενέργειας Ε.ΟΝ σκέφτεται να αποσυρθεί εν μέρει από τον αγωγό και να πουλήσει το 4,5% των μετοχών της. Πέραν της E.ON στο σχήμα του Nordstream συμμετέχει και η ολλανδική Gasunie.