Μια προσφορά που δεν δικαιώθηκε

Χριστίνα Αγριαντώνη, Αυγή της Κυριακής, Δημοσιευμένο: 2009-05-31

Ο θάνατος του Μιχάλη Παπαγιαννάκη στερεί το ερημικό πολιτικό τοπίο της χώρας μας από μια όαση ορθολογισμού, παιδείας, δημοκρατικού ήθους και κριτικής σκέψης. Απέναντι στον κυρίαρχο λόγο της δημαγωγίας, της παραπλάνησης και της απόκρυψης, λόγο βαθύτατα περιφρονητικό εντέλει και για τους πολίτες και για τη δημοκρατία, ήταν για μας η ζωτική ανάσα, ακόμα περισσότερο αναγκαία σήμερα που ο ανορθολογισμός, οι ποικίλοι φονταμενταλισμοί αλλά και οι ιδιοτέλειες φαίνεται να κερδίζουν σε όλα τα μέτωπα.

Ο δικός του λόγος, χειμαρρώδης, καθαρός, με ταχύτητα εκφοράς που αντιστοιχούσε στην οξύνοια του ανθρώπου και τον πλούτο των μηνυμάτων, απευθυνόταν στη σκέψη και όχι στο συναίσθημα, στόχευε την εγρήγορση και όχι τη γοητεία, οικοδομούσε το επιχείρημα και όχι την αποπλάνηση. Ο ορθολογισμός του Παπαγιαννάκη όμως δεν ήταν τεχνοκρατικός, ήταν βαθύτατα πολιτικός. Γιʼ αυτόν, στις κοινωνίες δεν υπάρχουν «τεχνικά» προβλήματα, δεν υπάρχουν αντικειμενικότητες: υπάρχουν επιδιώξεις, στόχοι, προτεραιότητες, δηλαδή πολιτικές επιλογές, και αυτές καλείται να υπηρετήσει η λογική ακολουθία των σκέψεων και των πράξεων.

Άριστος γνώστης των θεμάτων για τα οποία μιλούσε, με σκέψη πάντα επινοητική και πρωτότυπη, ο Μιχάλης δεν κρατούσε ποτέ κυριαρχική στάση στις δημόσιες συζητήσεις, δεν ευτέλιζε, δεν υποτιμούσε τον άλλο. Το αδιαπραγμάτευτα δημοκρατικό ήθος του δεν του επέτρεπε εξουσιαστικές συμπεριφορές, ηγετικές χειρονομίες. Η παρουσία του έφτιαχνε κλίμα οικειότητας, φιλικότητας. Η πόζα του ισχυρού, η γοητεία του απόμακρου δεν τον αφορούσαν. Ήθελε πολιτικούς συντρόφους, όχι οπαδούς. Δεν ήθελε (ή δεν ήξερε;) να επιβάλλεται, ήθελε να εξασφαλίζει συναινέσεις.

Είναι γιʼ αυτό άραγε που, αν και υπήρξε πρωτοπόρος, αν και υπήρξε ηγετική φυσιογνωμία, δεν έγινε ηγέτης; Ή μήπως εξαιτίας της πεισματικής νομιμοφροσύνης του στον πολιτικό χώρο που θεωρούσε δημιουργό και ταυτοχρόνως δημιούργημά του; Έναν χώρο, την ανανεωτική αριστερά, στην επί μακρόν ιδεολογικοπολιτική αίγλη του οποίου συνέβαλε με την παρουσία του.

Έναν χώρο, για τον οποίο ο θάνατός του ενδεχομένως διευκολύνει τον εκτροχιασμό προς το απερίγραπτο αυτό μίγμα κομμουνιστικού δογματισμού και αριστερίστικης ανευθυνότητας, που τα τελευταία χρόνια προσπαθούσε να αναχαιτίσει. Όπως και να ’χει, εμάς αυτός ο θάνατος μάς άφησε με το πικρό συναίσθημα μιας προσφοράς που δεν δικαιώθηκε, με το βασανιστικό ερώτημα για το τίμημα του ηγετισμού και με το παράπονο των ανολοκλήρωτων ρήξεων.

Θέματα επικαιρότητας: Για τον Μιχάλη

Γιάννης Παπαθεοδώρου

Μέρα Μαγιού

Γιάννης Παπαθεοδώρου, 2017-05-29

Στις 29 Μαΐου 2008, πέθανε ο Άγγελος Ελεφάντης. Στις 26 Μαϊου...

Περισσότερα
Ανδρέας Ε. Παπαδόπουλος

O Ευρωπαϊστής Μιχάλης Παπαγιαννάκης

Ανδρέας Ε. Παπαδόπουλος, 2017-05-26

Την Άνοιξη του 2010 πραγματοποιείται στο Πνευματικό Κέντρο...

Περισσότερα
Μιχάλης Παπαγιαννάκης: Ο πολιτικός που όχι μόνο έβλεπε μπροστά από την εποχή του, αλλά και την αντιμάχονταν

Μιχάλης Παπαγιαννάκης: Ο πολιτικός που όχι μόνο έβλεπε μπροστά από την εποχή του, αλλά και την αντιμάχονταν

2016-05-26

Συμπληρώνονται σήμερα επτά χρόνια από το θάνατό του. Μοιραία...

Περισσότερα
Γιάννης Σακιώτης

Η κληρονομιά του Παπαγιαννάκη

Γιάννης Σακιώτης, 2013-06-02

Ο Μιχάλης Παπαγιαννάκης ήταν δημοκράτης, Αριστερός, οικολόγος...

Περισσότερα
Ανδρέας Πετρουλάκης

Ένας χρόνος απουσίας

Ανδρέας Πετρουλάκης, 2010-05-27

Ο Μιχάλης Παπαγιαννάκης έγινε πολιτικό oν βίαια και πρώιμα-...

Περισσότερα
Αντώνης Ανηψητάκης

Μότσαρτ, Μιχάλης, Ποιότητα

Αντώνης Ανηψητάκης, 2010-05-26

Εν αρχή το περιστατικό. Οδός Σαρρή, γραφεία ΣΥΝ, συνεδρίαση...

Περισσότερα
Αποστόλης Στραγαλινός

Σταυρόλεξο

Αποστόλης Στραγαλινός, 2010-05-26

Ας υποθέσουμε ότι προσπαθούμε να λύσουμε ένα σταυρόλεξο....

Περισσότερα
Σταύρος Λιβαδάς

Μας λείπεις, Μιχάλη...

Σταύρος Λιβαδάς, 2010-05-23

Σε τρεις μέρες συμπληρώνεται ένας χρόνος από τον θάνατο...

Περισσότερα

Άρθρα/ Πολιτική

Για να λυθούν  τα προβλήματα των πολιτών απαιτείται κυβερνητική αλλαγή

Για να λυθούν τα προβλήματα των πολιτών απαιτείται κυβερνητική αλλαγή

2025-01-18

...Η υποψηφιότητα της Λούκας Κατσέλη είναι η πιο κατάλληλη...

Κώστας Καλλίτσης

Το τραμπικό ρεύμα

Κώστας Καλλίτσης, 2025-01-26

Η ανάδειξη του Ντ. Τραμπ στην ηγεσία των ΗΠΑ προκαλεί αναταράξεις...

Γιάννης Βούλγαρης

Ένας Κόσμος Ολιγαρχών;

Γιάννης Βούλγαρης, 2025-01-26

De te fabula narratur. Για σένα μιλάει ο μύθος. Με αυτή τη ρήση ο Καρλ...

Χρήστος Ροζάκης

Ένας Χρόνος Ελληνικής Εξωτερικής πολιτικής

Χρήστος Ροζάκης, 2025-01-05

Το 2024 υπήρξε ένας έντονος χρόνος με γεωπολιτικές μεταβολές...

Κώστας Καλλίτσης

Να διασωθεί ό,τι απέμεινε

Κώστας Καλλίτσης, 2025-01-05

Το 2024 οι ανεπτυγμένες οικονομίες της Ευρώπης μεγεθύνονταν...

Ξενοφών Κοντιάδης

Υπάρχει κίνδυνος να παραγραφούν αδικήματα Υπουργών για τα Τέμπη και ποιά η ευθύνη της κυβέρνησης;

Ξενοφών Κοντιάδης, 2025-02-06

Υπάρχει κίνδυνος να παραγραφούν αδικήματα υπουργών για...

Η βουβή οργή που δεν έπιασαν

Αλέξης Παπαχελάς, 2025-02-05

«Μα τι έγινε ξαφνικά με το θέμα των Τεμπών και ξαναβγήκε...

Όταν η μετακίνηση πληθυσμών και η εθνοκάθαρση προβάλλονται ως ”λύση”

Αντώνης Παπαγιαννίδης, 2025-02-05

Τα πιο ζωηρά και σκοτεινά όνειρα των υπερ-συντηρητικών...

Ουσιαστικές δεσμεύσεις και ηθικές υποχρεώσεις

Αλέξης Παπαχελάς, 2025-02-02

Μας θύμωσε το γεγονός ότι η Γαλλία σκέπτεται σοβαρά να πουλήσει...

Την εποχή των αυτοκρατοριών

Παύλος Τσίμας, 2025-01-24

Την ημέρα που ο Τραμπ έκοβε με το σπαθί την τούρτα (και το...

Σωτήρης Βαλντέν

Πού έχει δίκιο ο Αντώνης Σαμαράς

Σωτήρης Βαλντέν, 2024-12-16

Ακούγοντας την τελευταία ομιλία του Αντώνη Σαμαρά (12/12),...

Θόδωρος Τσίκας

Ο ανεμοστρόβιλος Τραμπ

Θόδωρος Τσίκας, 2024-12-13

Ο «ανεμοστρόβιλος» Τραμπ-Μασκ με τις δηλώσεις που έγιναν...

×
×