Οι εκλογές και κάποιοι από μας

Ανταίος Χρυσοστομίδης, Κυριακάτικη Αυγή, Δημοσιευμένο: 2009-09-13

Όλα αυτά τα χρόνια, παρακολουθώντας από κοντά αυτό το κομμάτι της αριστεράς που θέλησε να διαφοροποιηθεί από τον δογματισμό και τον σταλινισμό του ΚΚΕ, αυτό το κομμάτι που προσπάθησε να δείξει ένα διαφορετικό δρόμο από εκείνον του ανδρεοπαπανδρεϊκού λαϊκισμού, δεν θυμάμαι να βρεθήκαμε ποτέ σε δυσκολότερη, σε πιο άχαρη θέση από τη σημερινή.

Το καμπανάκι είχε χτυπήσει ήδη με τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών. Τι καμπανάκι, δηλαδή, ολόκληρη καμπάνα ήταν. Κι όμως οι υπεύθυνοι δεν την άκουσαν. Κι αντί να καθίσουν να κοιτάξουν πίσω να δουν τι έφταιξε (κι έφταιξαν πολλά), τι έπρεπε να μείνει ίδιο και τι να αλλάξει, μπλέξανε όλο τον χώρο σε έναν ακατανόητο πόλεμο που, ακόμα κι αν δεν ήταν πόλεμος καρέκλας, ως τέτοιος φάνταζε.

Ο χώρος που ευαγγελιζόταν την ανανέωση της αριστεράς, που ευαγγελιζόταν μια διαφορετική πολιτική ηθική και πρακτική, ο χώρος που μιλούσε για ριζοσπαστικές πολιτικές λύσεις, ο χώρος που δημοσκοπικά έμοιαζε να αγγίζει κάποια στιγμή πρωτόγνωρα ποσοστά χάρη σ’ ένα απογοητευτικό ΠΑΣΟΚ, εμφανίστηκε ξαφνικά αναξιόπιστος και με εξαντλημένη τη δυναμική του μπροστά στα μάτια όχι μόνο των ψηφοφόρων του αλλά, το χειρότερο, στα μάτια όλης της ελληνικής κοινωνίας.

Δυστυχώς, αυτή τη στιγμή η μεγάλη πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας (συνεπικουρούμενη από τα ΜΜΕ) ασχολείται με τον χώρο μας περίπου ως κοράκι που παίρνει μέτρα για τον τάφο, κάνοντας εύκολους υπολογισμούς αν η «εξαφάνιση» του ΣΥΝ και του ΣΥΡΙΖΑ θα φέρει την αυτοδυναμία στο ΠΑΣΟΚ ή όχι.

Το σενάριο είχε σασπένς, είχε ανατροπές, είχε δραματικές καμπές -ό,τι χρειάζεται για τα δελτία ειδήσεων των οκτώ: παραιτήσεις που πηγαινοερχόντουσαν, ομόφωνες αποφάσεις που άλλαζαν την άλλη μέρα, διλήμματα που γεννούσαν άλλα διλήμματα, ανθρώπους που χωρίς λόγο και αιτία έλεγαν ανοησίες κι ύστερα ψέλλιζαν μια βουβή συγγνώμη, μια ιδιότυπη αρρωστημένη κατάσταση που είχε ξεπεράσει κατά πολύ αυτό που συνηθίζουμε να ονομάζουμε «εσωστρέφεια».

Είχε σασπένς αλλά, βεβαίως, δεν ήταν ένα σενάριο θελκτικό: ξέρω ανθρώπους και από τις δύο «ψυχές» του ΣΥΝ που, για πρώτη φορά στη ζωή τους, αποφάσισαν ότι μέχρι εδώ, δεν θέλουν να ψηφίσουν τη συνέχιση μιας κατάστασης που τους φαίνεται ελάχιστα σοβαρή.

Τι κάνουμε λοιπόν; Μήπως επειδή είναι προεκλογική περίοδος πρέπει να ξεχάσουμε όλα όσα συνέβησαν τις προηγούμενες μέρες; Να μην γράφουμε γι’ αυτά, να υποκριθούμε πως όλα ξεπεράστηκαν, πως προχωράμε ακάθεκτοι και με αισιοδοξία προς το μέλλον;

Νομίζω ότι κάτι τέτοιο θα ήταν η χειρότερη υπηρεσία που θα μπορούσε κανείς να προσφέρει σε αυτόν τον χώρο. Και δεν χρειάζεται κανείς να αναρωτιέται πώς θα πει την αλήθεια στα παιδιά, γιατί όλα τα παιδιά, στο Λαύριο, την αλήθεια την ξέρουν. Άρα μια μόνο λύση υπάρχει κατά τη γνώμη μου: αυτός ο τραυματισμένος και πολυδιάσπαρτος χώρος να εμφανιστεί σαν αυτό που πραγματικά είναι: εξηγώντας ότι η απουσία του από τη Βουλή δεν θα είναι τόσο μεγάλο κακό για τον ίδιο (και για τα πρόσωπα που προσδοκούν ίσως μια βουλευτική καρέκλα) όσο για την ίδια την πολιτική μας ζωή. Διότι η Ελλάδα έχει ανάγκη από μια αριστερά που δεν θα αναγνωρίζεται στις παλαιολιθικές συντεταγμένες του ΚΚΕ. Και διότι οι Έλληνες πρέπει κάποτε να ξεφύγουν από τη δικομματική λογική, όπως πρέπει να ξεφύγουν και από την κουλτούρα των αυτοδύναμων κυβερνήσεων.

Όλα αυτά πρέπει να τα πούμε. Εξηγώντας ταυτόχρονα ότι μετά τις εκλογές μπορεί να υπάρξει μια νέα σύγκλιση του χώρου, μπορεί και να μην υπάρξει. Και ζητώντας από τον κάθε ψηφοφόρο να δώσει τον σταυρό του στους υποψήφιους που εκφράζουν πραγματικά τη γνώμη του. Και να μετρηθούμε.

Έτσι θα δούμε ποιοι ακριβώς είμαστε, προς τα πού πρέπει να κινηθούμε κι αν θα πρέπει να προχωρήσουμε όλοι μαζί ή όχι. Καλές οι συμμαχίες, αρκεί να είναι σωστά οργανωμένες (δεν μπορεί π.χ. να είναι αρχηγοί ο Μπανιάς, ο Θεωνάς ή ο Ρινάλντι και όχι ο Κουβέλης, που εν πάση περιπτώσει έχει χιλιάδες ψηφοφόρους πίσω του). Καλές οι συμμαχίες, αρκεί το εύρος των διαφορετικών αντιλήψεων να μην υπερβαίνει την κοινή λογική. Δεν μπορείς να είσαι ταυτόχρονα ευρωπαϊστής και μη-ευρωπαϊστής, κοινοβουλευτικό κόμμα και αριστερίστικο γκρουπούσκουλο, να υποστηρίζεις τις φωτιές του Δεκεμβρίου και ταυτόχρονα να καταλογίζεις στην κυβέρνηση πως δεν προστατεύει την τάξη. Απλώς, δεν γίνεται.

Στους φίλους που ζητάνε τη γνώμη μου, συχνά με απόγνωση, τι να κάνουν στις εκλογές, εγώ απαντώ: Ψηφίστε τον ΣΥΡΙΖΑ αλλά ψηφίστε εκείνους τους ανθρώπους που πιστεύουν σε μια ανανεωτική, σύγχρονη, μεταρρυθμιστική αριστερά. Μια αριστερά που δεν θα κάθεται στη γωνία για να μεμψιμοιρεί, μια αριστερά που δεν θα αρκείται στην παραγωγή σλόγκαν, μια αριστερά που δεν θα δίνει δίκιο στην κάθε κορπορατιβίστικη απεργία που γίνεται, μια αριστερά που θα έχει πετάξει οριστικά από πάνω της κάθε σταλινική αντίληψη και νοοτροπία, μια αριστερά που θα πιστεύει στα μικρά καθημερινά δημοκρατικά βήματα προς τα εμπρός, για ένα καλύτερο σήμερα και ένα καλύτερο αύριο.

Οι εκλογές και οι άλλοι

Στον εκδοτικό οίκο όπου εργάζομαι, σε μια πολύωρη συνεδρίαση, κάναμε άνω-κάτω το εκδοτικό μας πρόγραμμα για την περίοδο μέχρι τα Χριστούγεννα, που είχαμε ετοιμάσει λίγο πριν τις καλοκαιρινές μας διακοπές. Δουλέψαμε πάνω σε τρία νέα σενάρια: αυτό της αυτοδυναμίας, και αυτό της μη αυτοδυναμίας το τελευταίο με τις δύο διαφορετικές πιθανές ημερομηνίες επαναληπτικών εκλογών.

Η συζήτηση είχε προβλήματα (άντε να κάνεις προγραμματισμό μαντεύοντας) αλλά είχε και γέλιο. Είχε και μια βεβαιότητα: ότι τις εκλογές θα τις πάρει το ΠΑΣΟΚ. Ίσως ήμουν ο μόνος ο οποίος δεν ήθελε να αποκλείσει το ενδεχόμενο είτε να ανακάμψει η Ν.Δ. είτε να κάνει, την τελευταία στιγμή, η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ κάποιο μεγάλο λάθος και να αλλάξουν οι συσχετισμοί.

Ήμουν ο μόνος ο οποίος υποστήριζε ότι ο Καραμανλής εμφανίστηκε ανανεωμένος από τη στιγμή που αποφάσισε να κάνει εκλογές, σαν να απελευθερώθηκε από το βάρος της ίδιας της πρωθυπουργίας του -οι περισσότεροι έλεγαν ότι δεν ήταν ούτε για μια στιγμή πειστικός.

Κι αυτό το ακούω παντού. Και καταλαβαίνω ότι αυτό που δεν μπόρεσε να ξεπεράσει ο Καραμανλής, παρά την καλή του εμφάνιση, ήταν τα χρόνια της εξουσίας του, και ιδιαίτερα η αίσθηση μακαριότητας που η κυβέρνησή του έδινε τα δύο τελευταία χρόνια. Ναι, είναι πιο ικανός, ή φαίνεται πιο ικανός, από τον αντίπαλό του, αλλά είναι και πολλά τα λάθη του: η ελληνική πολιτική σκηνή δείχνει μερικές φορές γαϊδουρινή υπομονή, αλλά κάποια στιγμή αποφασίζει και γυρίζει σελίδα. Και η σελίδα γύρισε πέρυσι στη Θεσσαλονίκη, όταν ο Καραμανλής εμφανίστηκε κουρασμένος, χωρίς ιδέες και με τη διάθεση να καλύψει την ηθική ανθρώπων σαν τον Βουλγαράκη.

Από την άλλη πλευρά ο Γιώργος Παπανδρέου έχει φτάσει στο κατώφλι της εξουσίας όχι επειδή έχει πείσει τον κόσμο με την προσωπικότητά του ή τις φρέσκιες ιδέες του, αλλά επειδή η κυβέρνηση Καραμανλή τον έσπρωξε μέχρι εκεί. Τα τελευταία 20-25 χρόνια, όλο και περισσότερο, η εναλλαγή κυβερνήσεων στην Ελλάδα γίνεται διά της μεθόδου του ώριμου φρούτου. Η αντιπολίτευση, χωρίς πρόγραμμα και χωρίς νέες ιδέες, κάθεται και περιμένει πότε η κυβέρνηση θα πέσει ως ώριμο φρούτο από το δένδρο. Είναι έτοιμοι το ΠΑΣΟΚ και ο αρχηγός του να κυβερνήσουν; Είπαν κάτι που να αξίζει την ψήφο του ελληνικού λαού; Έχουν να αντιτάξουν κάτι σοβαρό στην προηγούμενη διακυβέρνηση; Όχι. Ξέρουν όμως ότι αυτό ελάχιστους απασχολεί. Οι πολλοί, όταν αποφασίζουν αλλαγή, θέλουν εναλλαγή προσώπων στην τηλεοπτική οθόνη.

Την ίδια περίπου κατάσταση μπορούμε να ανιχνεύσουμε στη λογική της προεκλογικής καμπάνιας του ΚΚΕ. «Μόνο η ενδυνάμωση του ΚΚΕ μπορεί να κάνει τα πόδια των ηγετών του δικομματισμού να τρέμουν» διακηρύσσει σε όλους τους τόνους η Παπαρήγα, με αυτό το απίστευτο ύφος της που κινείται μεταξύ αφέλειας, εύκολης λαϊκότητας και μητρικής σοφίας. Κι αυτή η φράση, με τις παραλλαγές της, είναι ικανή να καλύψει όλη την καμπάνια του κόμματος.

Έτσι κι αλλιώς το ΚΚΕ δεν έχει να αποδείξει τίποτα, δεν έχει να προτείνει τίποτα, δεν έχει να αλλάξει τίποτα, δεν έχει να αποφασίσει τίποτα: είναι σε όλα αρνητικό και η μοναδικότητά του εκπορεύεται εκ του θεού του σταλινικού κομμουνισμού (ο οποίος, κατά τα άλλα, μας έχει αφήσει χρόνους, αλλά αυτό δεν το λέμε, είναι μυστικό).

Θέματα επικαιρότητας: Προς τις βουλευτικές εκλογές 2009

Δημήτρης Παπαδημούλης

Αυτή την ώρα προέχει η ισχυροποίηση του ΣΥΡΙΖΑ

Δημήτρης Παπαδημούλης, 2009-10-02

Ο Δημήτρης Παπαδημούλης υποψήφιος Βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ...

Περισσότερα
Δημήτρης Χατζησωκράτης

Σε αυτή τη Βουλή από τη θέση της μάχιμης προγραμματικής αντιπολίτευσης

Δημήτρης Χατζησωκράτης, 2009-10-02

Ο Δημήτρης Χατζησωκράτης, υποψήφιος του ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΥ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗΣ...

Περισσότερα
Σοφία Ανδριοπούλου

Ο ΣΥΡΙΖΑ συνδυάζει το όνειρο και την πραγματικότητα

Σοφία Ανδριοπούλου, 2009-10-01

"Σε κοινοβουλευτικό επίπεδο η αποτελεσματικότητα των...

Περισσότερα
Βαγγέλης Ζορκάδης

Διεκδικούμε και την τελευταία ψήφο

Βαγγέλης Ζορκάδης, 2009-10-01

Σταθερά στην πρώτη γραμμή των αγώνων και πάντα μέσα από...

Περισσότερα
Ελίζα Παπαδάκη

Οι φόροι εν όψει εκλογών

Ελίζα Παπαδάκη, 2009-09-30

Μεγάλη σαφήνεια γύρω από τα δημοσιονομικά δεδομένα και...

Περισσότερα
Δώρα Τσικαρδάνη

Με την ανανεωτική αριστερά στην υπηρεσία της κοινωνίας

Δώρα Τσικαρδάνη, 2009-09-29

Να ‘μαστε πάλι σε εκλογές, δύο χρόνια ακριβώς, μετά τις...

Περισσότερα

ΣΥΡΙΖΑ: Δρόμος ευθύνης και ελπίδας

Κωνσταντίνος Καμάρας, 2009-09-28

Προχωράμε προς τις εκλογές στις 4 Οκτωβρίου μέσα σε ένα...

Περισσότερα
Θανάσης Λεβέντης

Πώς θα απεμπλακούμε από τα αδιέξοδα;

Θανάσης Λεβέντης, 2009-09-28

Ο ΣΥΡΙΖΑ είχε μία εξαιρετικά αποτελεσματική κοινοβουλευτική...

Περισσότερα

Άρθρα/ Πολιτική

Νίκος Μπίστης

Γιά ένα νέο Μέτωπο Λογικής στην εεξωτερική πολιτική

Νίκος Μπίστης, 2024-12-02

Πριν μια βδομάδα η Εποχή είχε φιλοξενήσει άρθρο μου για...

Σωτήρης Βαλντέν

Όχι στο ”πατριωτικό Μέτωπο”

Σωτήρης Βαλντέν, 2024-12-01

Κάθε μέρα που περνά, τα «ήρεμα νερά» στις ελληνοτουρκικές...

Δημήτρης Λιάκος

Σκέψεις, με αφορμή το βιβλίο της Άνγκελα Μέρκελ

Δημήτρης Λιάκος, 2024-12-01

Η έκδοση των απομνημονευμάτων της Άνγκ. Μέρκελ και οι αναφορές...

Στέργιος Καλπάκης

Αφετηρία μιας νέας εποχής ανάκαμψης

Στέργιος Καλπάκης, 2024-11-26

Μετά από όσα συνέβησαν τη χρονιά που πέρασε απαιτούνται...

Χρήστος Ροζάκης

Ανατρέχοντας στο παρελθόν των ελληνοτουρκικών

Χρήστος Ροζάκης, 2024-11-23

Οι ομάδες του «πατριωτικού μετώπου» έχουν οργιάσει με μια...

Αντώνης Λιάκος

Μπορεί να επιβιώσει η Αριστερά;

Αντώνης Λιάκος, 2024-11-24

Δεδομένων του κατακερματισμού, της απώλειας επιρροής και...

Δημήτρης Χατζησωκράτης

Συνέδριο καμπής…

Δημήτρης Χατζησωκράτης, 2024-11-07

Αύριο το απόγευμα ξεκινάει τις εργασίες του το Έκτακτο...

Σωτήρης Βαλντέν

Ελληνοτουρκικά: ο Μητσοτάκης, ο Σαμαράς και η αντιπολίτευση

Σωτήρης Βαλντέν, 2024-10-29

Οι πρωτοβουλίες της κυβέρνησης για αποκλιμάκωση και διάλογο...

Μαριλένα Κοππά

Κάποιες σκέψεις για τον ελληνοτουρκικό διάλογο

Μαριλένα Κοππά, 2024-10-26

Χρειάζεται αποφασιστικότητα, σχεδιασμός και εξαιρετικά...

Δειλά βήματα στο Κυπριακό

Κυριάκος Πιερίδης, 2024-10-20

Η «διευρυμένη συνάντηση» που προανήγγειλε ο Γκουτέρες...

Τα μίλια και η θάλασσα

Παύλος Τσίμας, 2024-10-19

Συμπληρώνονται, αυτές τις ημέρες, 51 χρόνια από τότε που...

Θόδωρος Τσίκας

Ελλάδ, Ισραήλ και κρίση στη Μέση Ανατολή

Θόδωρος Τσίκας, 2024-10-12

Στη χώρα μας ο δημόσιος διάλογος διεξάγεται μεταξύ δύο...

×
×