Το θέμα της δυαρχίας έχει κλείσει στο ΣΥΡΙΖΑ
Φώτης Κουβέλης, Συνέντευξη στον Ίωνα Τσώχο, Αγγελιοφόρος της Κυριακής, Δημοσιευμένο: 2009-11-15
Το θέμα της δυαρχίας ή των πολλαπλών κέντρων αποφάσεων στο ΣΥΡΙΖΑ έχει κλείσει, δηλώνει στον «ΑτΚ» ο Φώτης Κουβέλης, σχολιάζοντας την επανεμφάνιση του Αλέκου Αλαβάνου στο εσωκομματικό προσκήνιο. Τονίζει ακόμη ότι «οι προσωποποιημένες αντιπαραθέσεις δεν εξυπηρετούν την αντιμετώπιση των πολιτικών ζητημάτων» και ζητά να παραμείνει ο ΣΥΡΙΖΑ μια πολιτική συμμαχία της Αριστεράς. Παράλληλα, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ τάσσεται υπέρ των συνεργασιών με τις δυνάμεις της πολιτικής οικολογίας και τον κόσμο του δημοκρατικού σοσιαλισμού στις επόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές.
Κύριε Κουβέλη, ο Αλέξης Τσίπρας έχει ζητήσει να ξεκινήσουν οι διαδικασίες μετεξέλιξης του ΣΥΡΙΖΑ σε ενιαίο πολιτικό οργανισμό. Είναι αυτό εφικτό και ευκταίο;
Θεωρώ ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να παραμείνει αυτό για το οποίο συγκροτήθηκε, μια πολιτική συμμαχία αυτόνομων κομμάτων και κινήσεων της Αριστεράς χωρίς προαπαιτούμενο την ιδεολογική ταύτιση, αλλά με πολιτική συμφωνία στις εκτιμήσεις, τους στόχους και την πολιτική πρακτική της Αριστεράς, στη βάση της συναίνεσης και της ομοφωνίας. Εξάλλου, σε μια πολιτική συμμαχία, κυρίαρχο στοιχείο είναι ο πλουραλισμός. Η αποτελεσματικότητα στις αποφάσεις προϋποθέτει, βεβαίως, η πραγματικότητα των μεγεθών να σέβεται τον πλουραλισμό και ο πλουραλισμός να σέβεται την πραγματικότητα των μεγεθών...
Είναι φανερή η αναφορά σας σε ορισμένες ενστάσεις συνιστωσών. Θεωρείτε ότι με τα πολλαπλά ζητήματα που αυτές θέτουν δυναμιτίζουν το εγχείρημα της ομαλής συμπόρευσης;
Πιστεύω πως τούτη την ώρα, στη βάση των όσων καταγράφονται, το σχήμα δοκιμάζεται. Θέλω να πιστεύω ότι και οι άλλες συνιστώσες θα αντιληφθούν ότι η αποτελεσματικότητα του ΣΥΡΙΖΑ και η προοπτική του βρίσκεται στο να παραμείνει συμμαχικό πολιτικό σχήμα. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει υπαρκτές εσωτερικές δυσκολίες, γιατί συμπράττουν αριστερές δυνάμεις με διαφορετικές ή και αντίθετες θεωρήσεις τόσο σε ζητήματα ιδεολογίας όσο και σε θέμα πολιτικής πρακτικής. Είναι, επομένως, αναγκαία η αποσαφήνιση του χαρακτήρα και της λειτουργίας του. Αυτό που προέχει είναι η αντιμετώπιση κρίσιμων ζητημάτων που έχουν άμεση σχέση με το περιεχόμενο της πολιτικής της σύγχρονης ανανεωτικής και ριζοσπαστικής Αριστεράς.
Στην περίπτωση στην οποία δεν υπάρξουν συμφωνίες στα πολιτικά ζητήματα, θα ήταν μια λύση να συμπορευτούν όσοι συμφωνούν σε πέντε, δέκα πράγματα αφήνοντας πίσω κάποιους άλλους;
Δε σπεύδω να προκαθορίσω ζητήματα που βρίσκονται σε εξέλιξη. Ούτε θέλω να μετατρέψω την πολιτική μου άποψη σε Κασσάνδρα. Ιδωμεν...
Πάντως, η πρόταση Τσίπρα προ ημερών αποδοκιμάστηκε και από την ανανεωτική πτέρυγα και από πολλούς από το αριστερό ρεύμα. Το σκηνικό θυμίζει επικίνδυνα το περσινό καλοκαίρι...
Πρόκειται για κάτι διαφορετικό από εκείνο που συνέβη τότε. Σήμερα αναζητείται η νέα πορεία του ΣΥΡΙΖΑ. Κατά συνέπεια, είναι λογικό, όσο και αναγκαίο, να κατατίθενται και να διασταυρώνονται οι απόψεις, ακόμη και οι αντίπαλες μεταξύ τους θέσεις.
Ο καθένας κρίνεται
Ο Αλέκος Αλαβάνος «έσπασε» τη σιωπή μηνών, μιλώντας στην παρουσίαση μιας ποιητικής συλλογής και έκανε λόγο για «μεγάλη ήττα» του ΣΥΡΙΖΑ στις 4 Οκτωβρίου. Σας ξένισαν η στάση και οι απόψεις του;
Απέχω από προσωποποιημένες αναφορές. Ο καθένας άλλωστε κρίνεται, όχι μόνον από τον κόσμο της Αριστεράς, όλοι κρινόμεθα από όλη την κοινωνία. Για μένα τα ζητήματα είναι πολιτικά. Και οι προσωποποιημένες αντιπαραθέσεις σε τίποτε δεν εξυπηρετούν την αντιμετώπισή τους.
Ακούγεται ότι κάποιες συνιστώσες θέλουν πίσω τον Αλέκο Αλαβάνο, ίσως ως πολιτικό συντονιστή του ΣΥΡΙΖΑ. Θεωρείτε ότι έχει κλείσει πλέον το θέμα της δυαρχίας ή των πολλαπλών κέντρων αποφάσεων;
Για την πολιτική μου άποψη και θέση, ναι.
Στις 4 Οκτωβρίου οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ με το 4,6% του έδωσαν μια δεύτερη μεγάλη ευκαιρία και μια εντολή να μην «ξαναπέσει στα ίδια». Μήπως Κουμουνδούρου και Βαλτετσίου έχουν αρχίσει να μην την τιμούν με όσα γίνονται;
Την εντολή που πήραμε από τους πολίτες πρέπει να την τιμήσουμε. Και κυρίως πρέπει να τη δούμε ως μια κατεύθυνση ισχυρής, συνεπούς πορείας και παρέμβασης του ΣΥΡΙΖΑ στα μεγάλα ζητήματα. Η πολιτική ουσία ενδιαφέρει τον κόσμο.
Ολα όσα γίνονται στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ μήπως καθυστερούν ή και αποτρέπουν την προσέγγιση με τον οικολογικό ή το ριζοσπαστικό σοσιαλιστικό χώρο;
Είναι αναγκαία η προσπάθεια για συνάντηση του ΣΥΡΙΖΑ με το χώρο των Οικολόγων Πράσινων, για συμπόρευση με δυνάμεις της πολιτικής οικολογίας, τον ανένταχτο κόσμο του δημοκρατικού σοσιαλισμού. Είναι δυνατόν να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για τη διαμόρφωση ενός νέου πόλου και να αποτελέσουν την αφετηρία για τη δημιουργία μιας κοινωνικής και, ίσως αργότερα, της πολιτικής πλειοψηφίας. Βεβαίως, η συγκρότηση του πόλου που περιέγραψα, δε θα προκύψει από παρθενογένεση, αλλά μέσα από συζήτηση, αναζήτηση και από αποσαφήνιση βασικών πολιτικών στοιχείων και θέσεων.
Θα μπορούσαν οι αυτοδιοικητικές εκλογές να είναι μια καλή αφετηρία συνεργασίας προς αυτές τις κατευθύνσεις;
Οι αυτοδιοικητικές εκλογές έχουν τα δικά τους χαρακτηριστικά. Βεβαίως, το πεδίο της αυτοδιοίκησης είναι ο κατεξοχήν πρόσφορος χώρος για τη διαμόρφωση συνθέσεων και συμμαχιών, χωρίς να αποτελεί σε καμία περίπτωση το αποκλειστικό προανάκρουσμα για την πορεία που περιέγραψα.
Θα υπάρξουν εντάσεις
Πάμε λίγο στην πολιτική συγκυρία. Τα «δείγματα γραφής» της κυβέρνησης στην oικονομία, τα Stage, τα λιμάνια, δικαιολογούν την προεκλογική προειδοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ ότι μετεκλογικά θα αφίστατο από τις εξαγγελίες της;
Τα εκφωνηθέντα προγράμματα και οι εξαγγελίες κρίνονται στο σκληρό πεδίο της εφαρμογής τους. Τόσο η οικονομία, όσο και η κοινωνία δεν είναι ουδέτερα μεγέθη. Η αντιμετώπισή τους προϋποθέτει ρήξεις και τομές. Η κυβέρνηση τώρα συναντιέται με τα μεγάλα ζητήματα και θα κριθεί από τα μέτρα και τις ρυθμίσεις που θα προωθήσει. Οι μέχρι τώρα διαθέσεις της δείχνουν να απέχουν από όλα εκείνα που είχε υποσχεθεί, ιδιαίτερα στα ζητήματα της οικονομίας.
Το νέο «μέτωπο» που ανοίγει είναι το ασφαλιστικό. Κι εδώ βλέπετε την κυβέρνηση να «στρίβει δεξιά»;
Θα υπάρξουν εντάσεις στο ασφαλιστικό, καθώς όσα φαίνονται απέχουν από εκείνα που η κυβέρνηση είχε έμμεσα ή και άμεσα υποσχεθεί. Αναμένουμε....
Μεθαύριο είναι η επέτειος του Πολυτεχνείου. Ακολουθεί εκείνη της δολοφονίας Γρηγορόπουλου. Ο ΣΥΡΙΖΑ φέτος καταδικάζει απερίφραστα κάθε μορφή βίας. Είναι γιατί «διδάχτηκε» κάτι σε σχέση με την περσινή του στάση;
Εκείνο το οποίο πρέπει να υπάρξει είναι η περιφρούρηση του δημοκρατικού κινήματος των πολιτών που δικαιούνται και να διαδηλώνουν και να διεκδικούν. Αλλά το δημοκρατικό κίνημα δεν έχει καμιά σχέση ούτε με το σκοτάδι ούτε με τις κουκούλες. Τα όσα αποδόθηκαν στο Συνασπισμό αναφορικά με τα γεγονότα του περσινού Δεκέμβρη νομίζω ότι είχαν το στοιχείο της πολιτικής σκοπιμότητας και αποτελούσαν επιθέσεις εναντίον του. Και τούτο ανεξάρτητα από δικές μας ευθύνες, με την έννοια ότι υπήρξε μια καθυστέρηση στο διαχωρισμό των δικών μας απόψεων, της δικής μας δράσης από τη δράση εκείνων που βιαιοπράγησαν και δημιούργησαν τεράστια προβλήματα στην Αθήνα και άλλες περιοχές.
Κύριε Κουβέλη, ο Αλέξης Τσίπρας έχει ζητήσει να ξεκινήσουν οι διαδικασίες μετεξέλιξης του ΣΥΡΙΖΑ σε ενιαίο πολιτικό οργανισμό. Είναι αυτό εφικτό και ευκταίο;
Θεωρώ ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να παραμείνει αυτό για το οποίο συγκροτήθηκε, μια πολιτική συμμαχία αυτόνομων κομμάτων και κινήσεων της Αριστεράς χωρίς προαπαιτούμενο την ιδεολογική ταύτιση, αλλά με πολιτική συμφωνία στις εκτιμήσεις, τους στόχους και την πολιτική πρακτική της Αριστεράς, στη βάση της συναίνεσης και της ομοφωνίας. Εξάλλου, σε μια πολιτική συμμαχία, κυρίαρχο στοιχείο είναι ο πλουραλισμός. Η αποτελεσματικότητα στις αποφάσεις προϋποθέτει, βεβαίως, η πραγματικότητα των μεγεθών να σέβεται τον πλουραλισμό και ο πλουραλισμός να σέβεται την πραγματικότητα των μεγεθών...
Είναι φανερή η αναφορά σας σε ορισμένες ενστάσεις συνιστωσών. Θεωρείτε ότι με τα πολλαπλά ζητήματα που αυτές θέτουν δυναμιτίζουν το εγχείρημα της ομαλής συμπόρευσης;
Πιστεύω πως τούτη την ώρα, στη βάση των όσων καταγράφονται, το σχήμα δοκιμάζεται. Θέλω να πιστεύω ότι και οι άλλες συνιστώσες θα αντιληφθούν ότι η αποτελεσματικότητα του ΣΥΡΙΖΑ και η προοπτική του βρίσκεται στο να παραμείνει συμμαχικό πολιτικό σχήμα. Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει υπαρκτές εσωτερικές δυσκολίες, γιατί συμπράττουν αριστερές δυνάμεις με διαφορετικές ή και αντίθετες θεωρήσεις τόσο σε ζητήματα ιδεολογίας όσο και σε θέμα πολιτικής πρακτικής. Είναι, επομένως, αναγκαία η αποσαφήνιση του χαρακτήρα και της λειτουργίας του. Αυτό που προέχει είναι η αντιμετώπιση κρίσιμων ζητημάτων που έχουν άμεση σχέση με το περιεχόμενο της πολιτικής της σύγχρονης ανανεωτικής και ριζοσπαστικής Αριστεράς.
Στην περίπτωση στην οποία δεν υπάρξουν συμφωνίες στα πολιτικά ζητήματα, θα ήταν μια λύση να συμπορευτούν όσοι συμφωνούν σε πέντε, δέκα πράγματα αφήνοντας πίσω κάποιους άλλους;
Δε σπεύδω να προκαθορίσω ζητήματα που βρίσκονται σε εξέλιξη. Ούτε θέλω να μετατρέψω την πολιτική μου άποψη σε Κασσάνδρα. Ιδωμεν...
Πάντως, η πρόταση Τσίπρα προ ημερών αποδοκιμάστηκε και από την ανανεωτική πτέρυγα και από πολλούς από το αριστερό ρεύμα. Το σκηνικό θυμίζει επικίνδυνα το περσινό καλοκαίρι...
Πρόκειται για κάτι διαφορετικό από εκείνο που συνέβη τότε. Σήμερα αναζητείται η νέα πορεία του ΣΥΡΙΖΑ. Κατά συνέπεια, είναι λογικό, όσο και αναγκαίο, να κατατίθενται και να διασταυρώνονται οι απόψεις, ακόμη και οι αντίπαλες μεταξύ τους θέσεις.
Ο καθένας κρίνεται
Ο Αλέκος Αλαβάνος «έσπασε» τη σιωπή μηνών, μιλώντας στην παρουσίαση μιας ποιητικής συλλογής και έκανε λόγο για «μεγάλη ήττα» του ΣΥΡΙΖΑ στις 4 Οκτωβρίου. Σας ξένισαν η στάση και οι απόψεις του;
Απέχω από προσωποποιημένες αναφορές. Ο καθένας άλλωστε κρίνεται, όχι μόνον από τον κόσμο της Αριστεράς, όλοι κρινόμεθα από όλη την κοινωνία. Για μένα τα ζητήματα είναι πολιτικά. Και οι προσωποποιημένες αντιπαραθέσεις σε τίποτε δεν εξυπηρετούν την αντιμετώπισή τους.
Ακούγεται ότι κάποιες συνιστώσες θέλουν πίσω τον Αλέκο Αλαβάνο, ίσως ως πολιτικό συντονιστή του ΣΥΡΙΖΑ. Θεωρείτε ότι έχει κλείσει πλέον το θέμα της δυαρχίας ή των πολλαπλών κέντρων αποφάσεων;
Για την πολιτική μου άποψη και θέση, ναι.
Στις 4 Οκτωβρίου οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ με το 4,6% του έδωσαν μια δεύτερη μεγάλη ευκαιρία και μια εντολή να μην «ξαναπέσει στα ίδια». Μήπως Κουμουνδούρου και Βαλτετσίου έχουν αρχίσει να μην την τιμούν με όσα γίνονται;
Την εντολή που πήραμε από τους πολίτες πρέπει να την τιμήσουμε. Και κυρίως πρέπει να τη δούμε ως μια κατεύθυνση ισχυρής, συνεπούς πορείας και παρέμβασης του ΣΥΡΙΖΑ στα μεγάλα ζητήματα. Η πολιτική ουσία ενδιαφέρει τον κόσμο.
Ολα όσα γίνονται στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ μήπως καθυστερούν ή και αποτρέπουν την προσέγγιση με τον οικολογικό ή το ριζοσπαστικό σοσιαλιστικό χώρο;
Είναι αναγκαία η προσπάθεια για συνάντηση του ΣΥΡΙΖΑ με το χώρο των Οικολόγων Πράσινων, για συμπόρευση με δυνάμεις της πολιτικής οικολογίας, τον ανένταχτο κόσμο του δημοκρατικού σοσιαλισμού. Είναι δυνατόν να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για τη διαμόρφωση ενός νέου πόλου και να αποτελέσουν την αφετηρία για τη δημιουργία μιας κοινωνικής και, ίσως αργότερα, της πολιτικής πλειοψηφίας. Βεβαίως, η συγκρότηση του πόλου που περιέγραψα, δε θα προκύψει από παρθενογένεση, αλλά μέσα από συζήτηση, αναζήτηση και από αποσαφήνιση βασικών πολιτικών στοιχείων και θέσεων.
Θα μπορούσαν οι αυτοδιοικητικές εκλογές να είναι μια καλή αφετηρία συνεργασίας προς αυτές τις κατευθύνσεις;
Οι αυτοδιοικητικές εκλογές έχουν τα δικά τους χαρακτηριστικά. Βεβαίως, το πεδίο της αυτοδιοίκησης είναι ο κατεξοχήν πρόσφορος χώρος για τη διαμόρφωση συνθέσεων και συμμαχιών, χωρίς να αποτελεί σε καμία περίπτωση το αποκλειστικό προανάκρουσμα για την πορεία που περιέγραψα.
Θα υπάρξουν εντάσεις
Πάμε λίγο στην πολιτική συγκυρία. Τα «δείγματα γραφής» της κυβέρνησης στην oικονομία, τα Stage, τα λιμάνια, δικαιολογούν την προεκλογική προειδοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ ότι μετεκλογικά θα αφίστατο από τις εξαγγελίες της;
Τα εκφωνηθέντα προγράμματα και οι εξαγγελίες κρίνονται στο σκληρό πεδίο της εφαρμογής τους. Τόσο η οικονομία, όσο και η κοινωνία δεν είναι ουδέτερα μεγέθη. Η αντιμετώπισή τους προϋποθέτει ρήξεις και τομές. Η κυβέρνηση τώρα συναντιέται με τα μεγάλα ζητήματα και θα κριθεί από τα μέτρα και τις ρυθμίσεις που θα προωθήσει. Οι μέχρι τώρα διαθέσεις της δείχνουν να απέχουν από όλα εκείνα που είχε υποσχεθεί, ιδιαίτερα στα ζητήματα της οικονομίας.
Το νέο «μέτωπο» που ανοίγει είναι το ασφαλιστικό. Κι εδώ βλέπετε την κυβέρνηση να «στρίβει δεξιά»;
Θα υπάρξουν εντάσεις στο ασφαλιστικό, καθώς όσα φαίνονται απέχουν από εκείνα που η κυβέρνηση είχε έμμεσα ή και άμεσα υποσχεθεί. Αναμένουμε....
Μεθαύριο είναι η επέτειος του Πολυτεχνείου. Ακολουθεί εκείνη της δολοφονίας Γρηγορόπουλου. Ο ΣΥΡΙΖΑ φέτος καταδικάζει απερίφραστα κάθε μορφή βίας. Είναι γιατί «διδάχτηκε» κάτι σε σχέση με την περσινή του στάση;
Εκείνο το οποίο πρέπει να υπάρξει είναι η περιφρούρηση του δημοκρατικού κινήματος των πολιτών που δικαιούνται και να διαδηλώνουν και να διεκδικούν. Αλλά το δημοκρατικό κίνημα δεν έχει καμιά σχέση ούτε με το σκοτάδι ούτε με τις κουκούλες. Τα όσα αποδόθηκαν στο Συνασπισμό αναφορικά με τα γεγονότα του περσινού Δεκέμβρη νομίζω ότι είχαν το στοιχείο της πολιτικής σκοπιμότητας και αποτελούσαν επιθέσεις εναντίον του. Και τούτο ανεξάρτητα από δικές μας ευθύνες, με την έννοια ότι υπήρξε μια καθυστέρηση στο διαχωρισμό των δικών μας απόψεων, της δικής μας δράσης από τη δράση εκείνων που βιαιοπράγησαν και δημιούργησαν τεράστια προβλήματα στην Αθήνα και άλλες περιοχές.