Η αριστερά απέναντι στο δεξιό και εθνικιστή
Κώστας Κάρης, Κυριακάτικη Αυγή, Δημοσιευμένο: 2009-12-06
Η εκλογή του Αντώνη Σαμαρά στην ηγεσία της Ν.Δ. αλλάζει δεδομένα στην πολιτική μας ζωή, μετακινεί τον πολιτικό άξονα της χώρας δεξιότερα και θέτει δύσκολα διλήμματα στις δυνάμεις της αριστεράς.
Πρώτον, είναι επιλογή της βάσης, της δεξιάς, βεβαίως, βάσης της Ν.Δ., και όχι μόνον ηγετικών ομάδων και βαρώνων. Δεύτερον, η σαφής επιλογή υπέρ ενός πολιτικού που διέσπασε το κόμμα του και πρωτοστάτησε στην ανατροπή κυβέρνησής του επιβεβαιώνει ότι όλο και περισσότερο ισχυροποιείται στους πολίτες της χώρας η προτεραιότητα της ιδεολογικής και πολιτικής κατεύθυνσης σε βάρος της δογματικής υποταγής στους ηγετικούς συσχετισμούς.
Τρίτον, και με ευρύτερη σημασία, το πολιτικό περιεχόμενο της επιλογής της βάσης είναι καθαρά υπέρ μιας δεξιότερης Ν.Δ. Που θα προκαλέσει πίεση για τη μετατόπιση του πολιτικού άξονα της χώρας δεξιότερα από το πολιτικό στίγμα των εκλογών. Πίεση όχι μόνον όσον αφορά την ατζέντα της δημόσιας συζήτησης - όπως οι θαυμαστές της επικοινωνιακής όψης της πολιτικής αρέσκονται να τονίζουν- αλλά πρωτίστως σε αυτές καθαυτές τις αποφάσεις και τις πράξεις του κράτους, που θα επηρεάσουν τα δικαιώματα των πολιτών, την κατανομή εισοδημάτων, πλούτου και δημοσίων αγαθών, τις ιδεολογικές προτεραιότητες που κυριαρχούν.
Σε εξέλιξη, μαζί με τον έλεγχο των θέσεων στο κόμμα, βρίσκεται η προσπάθεια απορρόφησης μεγάλου τμήματος των ψηφοφόρων του ΛΑΟΣ, που μπαίνει πλέον σε θέση άμυνας. Άμεσοι στόχοι της νέας ηγεσίας είναι να εμφανιστεί σημαντική βελτίωση των ποσοστών της Ν.Δ. στις δημοσκοπήσεις, να ενεργοποιηθούν κέντρα εξουσίας εκτός και εντός κράτους υπέρ της Ν.Δ., να ασκηθούν οι πρώτες ισχυρές πιέσεις προς την κυβέρνηση.
Θα χρειαστεί αρκετό χρόνο η Ν.Δ. για να μπορέσει - αν μπορέσει - να κερδίσει ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ του 2009. Όμως, θα κάνουν σοβαρό λάθος όσοι - ιδιαιτέρως στην ηγεσία της σημερινής κυβέρνησης και στα κόμματα της αριστεράς - πιστέψουν ότι αποκλείεται να κερδίσει τις εκλογές η Ν.Δ. υπό την ηγεσία Σαμαρά. Ξεχνούν τι λεγόταν για τον Γ. Παπανδρέου το 2007; Παραβλέπουν ότι τον Σεπτέμβριο η Ν.Δ. πρωτίστως εγκαταλείφθηκε από μεγάλο αριθμό ψηφοφόρων που επέλεξαν το λευκό γνωρίζοντας ότι οδηγούν σε κυβέρνηση Παπανδρέου; Ότι οι ψηφοφόροι αυτοί εν πολλοίς είναι “στη γωνία” και περιμένουν;
Το μεγάλο πρόβλημα για τη Ν.Δ. θα είναι η εθνικιστική - στα λόγια και στις παρασκηνιακές πράξεις - γραμμή Σαμαρά, η εθνικιστική ιδεολογική εικόνα. Δεν είναι χωρίς σημασία ότι στελέχη του “Δικτύου 21” περιτριγυρίζουν τον πολιτικό που ταυτίστηκε με την πολιτική ομηρεία και τη διπλωματική παράλυση της χώρας στα Βαλκάνια, τότε, τη δύσκολη δεκαετία του ’90, όταν πολλά κρίνονταν.
Είναι εύλογο να περιμένουμε από τον νέο πρόεδρο της Ν.Δ. λόγια και έργα καλλιέργειας εθνικιστικών ψυχώσεων γύρω από το Μακεδονικό και στο αμέσως προσεχές μέλλον στο Κυπριακό. Η συνάντηση μάλιστα των θέσεων Σαμαρά με τις απόψεις κέντρων μέσα στο ΠΑΣΟΚ θα προκαλέσει καινούργια προβλήματα. Όπως και στα θέματα δημόσιας τάξης, καθώς δεν βλέπουμε να μπορεί η ηγεσία του υπουργείου να ξεφύγει από την αντίληψη βεντέτας με ομάδες που έλκονται από τη πολιτική βία.
Αν προσδιορίζουμε ορθά τις τάσεις, οι προσδοκίες ποικίλων κέντρων για την προώθηση κυβερνήσεων συνεργασίας Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ μένουν και πάλι στο ράφι. Είναι εκτός πραγματικότητας όσοι επενδύσουν σε τέτοια εξέλιξη. Αυτό μας φέρνει στις επιλογές των αριστερών.
Για τους χώρους της αριστεράς η εκλογή Σαμαρά όχι μόνον δεν μπορεί να είναι αδιάφορη, αλλά επιβάλλει καθαρές απαντήσεις. Η αριστερίστικη θεωρία της ταύτισης ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. -που επικρατεί με πολλές παραλλαγές- θα είναι εκ των πραγμάτων όλο και λιγότερο πειστική. Η επιμονή σε αυτή θα οδηγεί σε άρνηση κατανόησης, σε υποβάθμιση των αντιθέσεων και των συγκρούσεων που θα αναπτυχθούν το επόμενο διάστημα. Θα συμβάλει στη σύγχυση των πολιτών και όχι στην κατανόηση της πολιτικής και οικονομικής πραγματικότητας.
Το μέτωπο προς τον λαϊκισμό της λαϊκής δεξιάς και τον παραπλανητικό εθνικισμό της είναι αναγκαίο για τις αριστερές δυνάμεις, ιδιαίτερα την ανανεωτική αριστερά. Εκ των πραγμάτων ενισχύεται το ερώτημα πολιτών, αγωνιστών της αριστεράς: Κάνουμε γενικευμένη αντιπολίτευση στην κυβέρνηση Παπανδρέου με τι στόχο; Ανεχόμαστε να ανοίξει ο δρόμος στον Σαμαρά; Όταν κάνουμε προγραμματική (ή κάποια άλλη...) αντιπολίτευση στην κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, αδιαφορούμε για την επόμενη μέρα; Αυτό είναι κεντρικό, στρατηγικό πολιτικό ερώτημα για όλες τις δυνάμεις της αριστεράς στις μετεκλογικές συνθήκες. Επομένως τίθεται όλο και πιο έντονα το αίτημα για τη διαμόρφωσης μιας διαφορετικής, εναλλακτικής κυβερνητικής λύσης με τη συμμετοχή αριστερών δυνάμεων, ώστε η πολιτική ζωή να ξεφύγει από το δικομματικό εκκρεμές.