Η χωροταξία και ο Καλλικράτης

Πάνος Σκοτινιώτης, Δημοσιευμένο: 2010-01-30

Η χωροταξία, ως γνωστόν, είναι ένα από τα βασικά μαθήματα που διδάσκονται στις αρχιτεκτονικές σχολές. Είναι βέβαιο λοιπόν ότι ο Καλλικράτης, ο μεγάλος αρχιτέκτονας της αρχαιότητας, δεν θα αισθανόταν καθόλου καλά αν διαπίστωνε πόσο κακοποιείται, στο όνομά του, η έννοια της χωροταξίας.

«Τοπικές αντιδράσεις για το χωροταξικό των νέων Δήμων», «στάση αναμονής κρατούν οι δήμαρχοι μέχρι να παρουσιάσει η κυβέρνηση τον χωροταξικό σχεδιασμό των νέων Δήμων», «καθυστερεί η χωροταξική κατανομή των νέων Δήμων», είναι μερικές από τις εκφράσεις που ακούγονται και γράφονται καθημερινά, προς δόξαν της ημιμάθειάς μας. Το πρόβλημα είναι ότι όταν μιλάμε εν προκειμένω για χωροταξία και χωροταξικό σχεδιασμό, δεν εννοούμε πράγματι τη χωροταξία και τον χωροταξικό σχεδιασμό, αλλά απλώς τη χωροθέτηση των διοικητικών και γεωγραφικών ορίων των νέων Δήμων. Παρότι γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο η κυβέρνηση επέλεξε ν’ «ανοίξει» σε δεύτερη φάση το θέμα της χωροθέτησης των νέων Δήμων, το ενδιαφέρον φαίνεται δυστυχώς να επικεντρώνεται σ’ αυτό θέμα, ενώ παραμερίζονται τα μείζονα θέματα που θέτει η προωθούμενη διοκητική μεταρρύθμιση. Αποδεικνύεται, για μια ακόμη φορά, πόσο δύσκολο τελικά είναι να ξεφύγουμε από τον μικρόκοσμό μας.

Ο «Καλλικράτης» ωστόσο, αποτελεί όντως τη μεγάλη ευκαιρία για ένα σοβαρό πολιτικό και επιστημονικό διάλογο για τη χωροταξία. Με άλλα λόγια, την ευκαιρία για ένα σοβαρό πολιτικό και επιστημονικό διάλογο για το σύστημα διακυβέρνησης της χώρας, αφού χωροταξία, σε τελευταία ανάλυση, δεν είναι τίποτε άλλο, παρά ο συνολικός τρόπος οργάνωσης της κοινωνίας, δηλαδή η ίδια η ουσία και το περιεχόμενο της διακυβέρνησης. Με αυτή την έννοια, πολύ σωστά ο Γ.Παπανδρέου συνέδεσε τη μεταρρύθμιση όχι απλώς με την αποκέντρωση αρμοδιοτήτων και πόρων, αλλά με το συνολικό σχέδιο για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της χώρας σ’ ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο και απαιτητικό διεθνές περιβάλλον, με την αλλαγή του αναπτυξιακού της προτύπου, την εξοικονόμηση πόρων και την αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού.

Το μεγάλο πλεονέκτημα του «Καλλικράτη» είναι ότι για πρώτη φορά επιχειρείται συνολική και συντονισμένη παρέμβαση σ’ όλες τις βαθμίδες της αυτοδιοίκησης και της αποκεντρωμένης διοίκησης και μάλιστα μ’ ένα προγραμματικό πλαίσιο που βρίσκεται σε σημαντική αντιστοιχία με όσα έχουν επεξεργαστεί τα τελευταία χρόνια τα θεσμικά όργανα της αυτοδιοίκησης και το Ινστιτούτο Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΙΤΑ). Προφανώς και υπάρχουν πολλά περιθώρια για βελτιώσεις του προγράμματος. Προφανές είναι επίσης ότι με τον «Καλλικράτη» δεν ολοκληρώνεται η συνολική μεταρρύθμιση του διοικητικού συστήματος της χώρας, αφού μένει σε εκκρεμότητα η αναγκαία ριζική αλλαγή της κεντρικής διοίκησης, ώστε πράγματι αυτή να περιοριστεί σε επιτελικό ρόλο. Όμως γίνεται ένα σημαντικό και τολμηρό βήμα για «μια νέα χωροταξία», που χρειάζεται την ενεργό συμβολή όλων των δημιουργικών δυνάμεων του τόπου για να στηριχθεί, να βελτιωθεί και να ολοκληρωθεί.

Και ένα υστερόγραφο: η ανανεωτική Αριστερά, ο ΣΥΝ, ήταν το πρώτο κόμμα που ήδη στις αρχές της δεκαετίας του ΄90 διατύπωσε την πρόταση για δύο επίπεδα αυτοδιοίκησης στο πλαίσιο της συνολικής μεταρρύθμισης του συστήματος διακυβέρνησης. Αυτή τη στιγμή, λοιπόν, είναι περισσότερο αναγκαίος από ποτέ ο πρωωθημένος αυτοδιοικητικός λόγος που ιστορικά έχει κατακτήσει ο χώρος αυτός και όχι η αφοριστική απόρριψη του «Προγράμματος Καλλικράτης» στο όνομα των όποιων υπαρκτών ελλείψεων, που αδικεί, πιστεύω, τη μεγάλη, διαχρονική συμβολή της ανανεωτικής Αριστεράς στην αυτοδιοίκηση.

---

* Ο Πάνος Σκοτινιώτης είναι δικηγόρος, πρώην νομάρχης και βουλευτής Μαγνησίας

Θέματα επικαιρότητας: "Καλλικράτης"

Χρυσές πεταλούδες: Στη ζούγκλα με τον Ταρζάν

Λεωνίδας Γ. Δρανδάκης, 2010-12-28

Λευκή Αφρική (του ανταποκριτή μας).Μετά από αυτοδιοικητική...

Περισσότερα
Ντόρα Τσικαρδάνη

Οι μεγάλες θεσμικές αλλαγές, χρειάζονται να υπηρετούν και ανάλογους στόχους και οράματα…

Ντόρα Τσικαρδάνη, 2010-07-04

Το αίτημα της μεγάλης διοικητικής μεταρρύθμισης της χώρας,...

Περισσότερα
Σάκης Παπαθανασίου

Aναγκαίες αλλαγές στο σχέδιο «Καλλικράτης»

Σάκης Παπαθανασίου, 2010-03-18

Η χώρα μας έχει ένα από τα περισσότερο συγκεντρωτικά πολιτικά...

Περισσότερα
Θανάσης Αθανασίου

Ενόψει των Δημοτικών Εκλογών και του «Καλλικράτη»

Θανάσης Αθανασίου, 2010-03-14

Έχει ήδη αρχίσει να διεξάγεται δημόσιος διάλογος στον Τύπο,...

Περισσότερα
Πάνος Σκοτινιώτης

Η χωροταξία και ο Καλλικράτης

Πάνος Σκοτινιώτης, 2010-01-30

Η χωροταξία, ως γνωστόν, είναι ένα από τα βασικά μαθήματα...

Περισσότερα
Φώτης Κουβέλης

Μια μετέωρη αλλαγή

Φώτης Κουβέλης, 2010-01-24

Η χώρα μας χαρακτηρίζεται από ένα συγκεντρωτικό πολιτικό-διοικητικό...

Περισσότερα
Δημήτρης Μπίρμπας

Αναζητώντας τον ΙΚΤΙΝΟ

Δημήτρης Μπίρμπας, 2010-01-16

Αν και ο Πλούταρχος δίνει σημαντικότερο ρόλο στον Καλλικράτη...

Περισσότερα
Ανδρέας Νεφελούδης

ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ

Ανδρέας Νεφελούδης, 2010-01-16

Αρκετά χρόνια μετά τον ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ Ι ένας λαμπρός αρχιτέκτονας...

Περισσότερα

Άρθρα/ Αυτοδιοίκηση-Διοίκηση

Χωρίς ντροπή

Δημήτρης Ρηγόπουλος, 2024-03-23

Υπάρχουν τρία έργα που είναι συνώνυμα μιας σχεδόν ξεδιάντροπης...

Κώστας Ζαχαριάδης

Τι κερδίσαμε στην ΚΕΔΕ και τι μένει για το μέλλον

Κώστας Ζαχαριάδης, 2024-03-12

Οι αναλύσεις και τα πρωτοσέλιδα ήταν έτοιμα πριν ανακοινωθεί...

Καθημερινότητα και Χιλιετίες

Δημήτρης Ψυχογιός, 2023-09-12

Τα επιχειρήματα για το μέγεθος της καταστροφής, ότι «τόσο...

Τάκης Καμπύλης

Η ελαφρότητα του project «Μύκονος»

Τάκης Καμπύλης, 2023-03-29

Στις 24 Μαΐου 2008 δημοσιεύεται στα ΝΕΑ συνέντευξη του Ρομπέρτο...

Απο-μαφιοποίηση της Μυκόνου τώρα!

δρ Δέσποινα Νάζου, 2023-03-13

Εστω και αργά είναι καιρός οι τοπικές κοινωνίες των Κυκλάδων...

Προετοιμάζοντας τη διακυβέρνηση

Θεόδωρος Ν. Τσέκος, 2023-02-13

Η εφαρμοσμένη πολιτική μέσα από τα συγκοινωνούντα δοχεία...

Καλή διακυβέρνηση την εποχή της μετα-αλήθειας

Θεόδωρος Ν. Τσέκος, 2022-12-02

Τις συζητήσεις περί τη Δημόσια Διοίκηση συχνά μονοπωλούν...

Γιώργος Σωτηρέλης

Η εκ των υστέρων νομοθετική αλλοίωση του αντιπροσωπευτικού συστήματος των ΟΤΑ υπό το πρίσμα του Συντάγματος, της ΕΣΔΑ και του Eυρωπαϊκού Χάρτη Tοπικής Αυτονομίας

Γιώργος Σωτηρέλης, 2020-02-26

Α. Με τον ν. 4555/2018 καθιερώθηκε, για πρώτη φορά στην περίοδο...

Αποκέντρωση ναι, αλλά πώς;

Παναγιώτης Μαΐστρος, 2019-10-16

Τα τελευταία 40 χρόνια, από την εποχή που εφαρμόστηκε η μεταρρύθμιση...

Σάκης Παπαθανασίου

Η συντηρητική παλινόρθωση στη Θεσσαλονίκη είναι αναπόφευκτη;

Σάκης Παπαθανασίου, 2018-12-02

Η ανεξάρτητη δημοτική κίνηση ενεργών πολιτών «Πρωτοβουλία...

Θωμάς Ψύρρας

Το ν/σχέδιο Κλεισθένης Ι δεν καλύπτει ουσιαστικές πλευρές εκσυγχρονισμού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Θωμάς Ψύρρας, 2018-05-14

...Το νομοσχέδιο Κλεισθένης Ι, όπως κατατέθηκε βιαστικά...

Θανάσης Θεοχαρόπουλος

Η απλή αναλογική δεν είναι πασπαρτού

Θανάσης Θεοχαρόπουλος, 2018-04-19

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ειδικεύεται στις κατεδαφίσεις....

×
×