Πρέπει να απεγκλωβιστούμε από αριστερίστικες συμπεριφορές
Φώτης Κουβέλης, Συνέντευξη στον Σωτήρη Σιδέρη, Veto, Δημοσιευμένο: 2010-04-11
Στην πορεία προς το έκτακτο συνέδριο ο ΣΥΝ δίνει την εικόνα αντιμαχόμενων παρατάξεων, εικόνα που κυριαρχεί από τις ευρωεκλογές του 2009 μέχρι σήμερα. Βρίσκεται πράγματι το κόμμα σας, σε οριακή κατάσταση όσον αφορά την ενότητά του?
-Ο «Συνασπισμός» αντιμετωπίζει προβλήματα που αφορούν τα πολιτικά και ιδεολογικά του χαρακτηριστικά. Οι διαφωνίες για την ορθότητα και την αποτελεσματικότητα των πολιτικών του επιλογών έχουν επιπτώσεις και στην καθημερινή λειτουργία του και σημαντικές δυνάμεις του κόμματος δεν εμπνέονται από την πολιτική του γραμμή. Αυτά τα στοιχεία γεννούν πολιτικές διαφωνίες και αντιπαραθέσεις στο εσωτερικό του κόμματος. Είναι λάθος τα συμπτώματα της κρίσης των πολιτικών επιλογών να ανάγονται σε αιτίες και να καλλιεργείται η αυταπάτη ότι με οργανωτικά μέτρα θα ξεπεραστούν τα προβλήματα Παράγωγο αυτής της λογικής είναι η κριτική στον πολυτασικό χαρακτήρα του κόμματος και η καλλιέργεια αντιλήψεων που προωθούν, στο όνομα της αποτελεσματικότητας, ξεπερασμένα από την εμπειρία της αριστεράς μονολιθικά πρότυπα λειτουργίας. Η μετάβαση από τα κόμματα της ιδεολογικής καθαρότητας, σε κόμμα πολιτικής ενότητας, η μετάβαση από τα κόμματα του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού σε πολυτασικό κόμμα δεν είναι εύκολη υπόθεση. Οφείλουμε όμως ως Συνασπισμός να είμαστε πεισμένοι ότι οι επιλογές μας αυτές είναι επιλογές χωρίς επιστροφή και πρέπει συστηματικά να τις στηρίζουμε. Εκεί βρίσκεται η ενότητα του κόμματος και στη συνεχή ανάδειξή του, χωρίς παλινωδίες, με τα χαρακτηριστικά της σύγχρονης ανανεωτικής αριστεράς.
Έχει ασκηθεί έντονη κριτική στον κ. Α. Αλαβάνο για τις ευθύνες του στην διαμόρφωση της σημερινής κατάστασης. Ο κ. Τσίπρας έχει ευθύνες?
- Οι προσωποποιημένες αντιπαραθέσεις και οι διαγκωνισμοί δεν αφορούν την πολιτική ουσία του ζητήματος. Τέτοιοι διαγκωνισμοί οδηγούν σε σπασμωδικές κινήσεις, πλειοδοσία «αγωνιστικότητας» και δήθεν αντισυστημισμό και σε πρωτοβουλίες αναντίστοιχες με την κρισιμότητα των καιρών. Προέχει ο απεγκλωβισμός του Συνασπισμού από αριστερίστικες συμπεριφορές, η απομάκρυνσή του από ενέργειες που τον εκτοπίζουν από το δυναμικό πεδίο της πολιτικής και η διαμόρφωση ουσιαστικής σχέσης προγραμματικής εμπιστοσύνης με τους πολίτες, οι οποίοι αναζητούν λύσεις στα τεράστια προβλήματα που έχουν σωρευθεί και τεμαχίζουν την κοινωνία. Όσο αυτά δεν προκύπτουν, οι ευθύνες είναι δεδομένες και βαρύνουν την ηγεσία του κόμματος και την εσωκομματική πλειοψηφία.
Η τάση στην οποία ανήκετε , η Ανανεωτική Πτέρυγα, έχει διασπαστεί, το Αριστερό Ρεύμα επίσης και ταυτόχρονα δημιουργούνται νέες τάσεις και ομάδες. Το κυριότερο όμως είναι ότι μεταξύ τους υπάρχουν σοβαρές πολιτικές διαφορές. Μπορούν όλες αυτές οι δυνάμεις να συνυπάρξουν πλέον στον Συνασπισμό?
- Ο Συνασπισμός είναι δημιούργημα και έκφραση των δυνάμεων που αγωνίσθηκαν και πρέπει να συνεχίσουν να αγωνίζονται για την ανανέωση και τον εκσυγχρονισμό της Αριστεράς και, όπως αφετηριακά δεχθήκαμε, να εμπνέεται από τα ιδανικά και τις αξίες του δημοκρατικού σοσιαλισμού, με αδιαπραγμάτευτη την αξία της δημοκρατίας. Στο πλαίσιο αυτό μπορούν να συνυπάρξουν όλες οι τάσεις και τα ρεύματα ιδεών που υπάρχουν στο Συνασπισμό, αρκεί να θέλουμε ο Συνασπισμός να εκπροσωπήσει όλους και όλες που ζητούν ένα κόμμα ριζοσπαστικό, με ευρωπαϊκό προσανατολισμό και ανταγωνιστικό προς τον αναχρονισμό και τον συντηρητισμό. Οι υπαρκτές διαφορές, που για μένα είναι σεβαστές, μπορούν να συνυπάρχουν σ’ ένα κόμμα πολιτικής ενότητας, η οποία θα υπηρετεί την πολιτική ταυτότητα της σύγχρονης ευρωπαϊκής αριστεράς.
Με βάση αυτά τα δεδομένα και την εκτίμηση ότι πολύ δύσκολα θα εξομαλυνθεί η κατάσταση , ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να έχει μέλλον?
- Η υφιστάμενη σχέση ΣΥΝ – ΣΥΡΙΖΑ έχει αλλοιώσει την πολιτική φυσιογνωμία του ΣΥΝ. Είχαμε υποστηρίξει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να ανακαθορισθεί ως συμμαχικό πολιτικό σχήμα. Η κρίση που βαθαίνει στον ΣΥΡΙΖΑ δείχνει την εξάντληση των ορίων του. Είμαι αντίθετος στη μετατροπή του ΣΥΡΙΖΑ σε ενιαίο κόμμα είτε ευθέως, είτε με προωθούμενη διολίσθηση. Το αρχικό εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ ως πολυφωνικής συνύπαρξης διαφορετικών αριστερών σχημάτων, που θα μπορούσαν να συμπορεύονται με ενιαίο στόχο, ρηγματώθηκε από μείζονα ζητήματα εσωτερικών ιδεολογικών διαφορών, που τα έθεσε η κοινωνία και όχι ο «εσωτερικός πόλεμος των τάσεων».
Ο ΣΥΝ πρέπει να απεμπλακεί από τον ΣΥΡΙΖΑ, καθαρά, χωρίς προσχήματα, με υπεύθυνη και ειλικρινή στάση απέναντι και στις άλλες δυνάμεις που συγκροτούν τον ΣΥΡΙΖΑ.
Θα θέσετε και πάλι υποψηφιότητα για την προεδρία του κόμματος?
- Όχι. Στο συνέδριο θα υπερασπισθώ τον Συνασπισμό, με θέσεις και προτάσεις, που υπηρετούν τη σύγχρονη, ανανεωτική και ριζοσπαστική αριστερά, με παρόντα τον αριστερό μεταρρυθμισμό και ευρωπαϊσμό.
Η ανανεωτική πτέρυγα του Συνασπισμού καταθέτει στο έκτακτο συνέδριο του κόμματος τις θέσεις της για την «Αριστερά ξανά στο προσκήνιο ανανεωμένη».
Πιστεύετε ότι μια σαφής συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ στις αυτοδιοικητικές εκλογές θα ωφελούσε το κόμμα σας ?
- Ο ΣΥΝ οφείλει να διατυπώσει τον κεντρικό του στόχο που πρέπει να είναι η νίκη των ιδεών της ουσιαστικής αποκέντρωσης με αυτοδιοίκηση και η επικράτηση των δυνάμεων που σε τοπικό επίπεδο μπορούν να υπερασπιστούν και να προωθήσουν αυτές τις ιδέες.
Πρέπει να επιδιώξουμε την όσο το δυνατό πιο ισχυρή συμμετοχή μας στους δήμους και τις περιφέρειες, μέσα από φερέγγυους συνδυασμούς και πρόσωπα, με ευέλικτη και αποκεντρωμένη εκλογική τακτική. Βασικό γνώμονα πρέπει να αποτελούν οι εκτιμήσεις και οι επιλογές των αυτοδιοικητικών και πολιτικών κινήσεων του κόμματος, με σταθερή διεκδίκηση την υπεράσπιση του δημόσιου και κοινωνικού χαρακτήρα των ΟΤΑ. Απορρίπτοντας λογικές στείρας κομματικής καταγραφής να αναζητήσουμε σχήματα που θα διασφαλίζουν τις πιο πλατιές συνεργασίες προσώπων, κινήσεων και πολιτικών δυνάμεων στη βάση προγραμματικών συμφωνιών και προτάσεων.
Κάποιοι προβλέπουν κοινωνική έκρηξη εξαιτίας της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης, άλλοι εκτιμούν ότι η πολιτική αυτή θα επιβληθεί χωρίς κόστος λόγω των μεγάλων προβλημάτων και της ΝΔ και της Αριστεράς . Ποια είναι η δική σας εκτίμηση.
- Η βαριά δημοσιονομική κρίση που πιέζει πολύπλευρα την κοινωνία φέρνει σε αδιέξοδο, οδηγεί σχεδόν σε κατάρρευση το πελατειακό κράτος των κοινωνικών ανισοτήτων που χτίστηκε επί δεκαετίες στον τόπο μας.
Γι αυτό και θα αναπτυχθεί σοβαρή και σημαντική για τις μελλοντικές εξελίξεις κοινωνική δυσαρέσκεια και αντίδραση πλατύτατων στρωμάτων. Οι αριστερές δυνάμεις καλούνται να κινηθούν ξανά στο επίκεντρο της πολιτικής ζωής, προωθώντας νέες ρυθμίσεις και θεσμούς στη θέση των προνομίων και διευκολύνσεων του πελατειακού κράτους και να πρωτοστατήσουν στους αγώνες για διαφορετικές πολιτικές, για τη δίκαιη κατανομή βαρών και για την αντιμετώπιση των δομικών προβλημάτων της ελληνικής διοίκησης και οικονομίας.