Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα: θέμα ζωής ή θανάτου πλέον η εφαρμογή του

Γιώργος Παπασπυρόπουλος, http://aristeristrouthokamilos.blogspot.com, Δημοσιευμένο: 2011-01-03

Ένα θέμα που σέρνεται τουλάχιστον μια δεκαετία. Με τους οπαδούς του (Σούρλας, Τσουκάτος, Βενιζέλος, Δραγασάκης), με τους ανησυχούντες "εκσυγχρονιστές" (για την πιθανή απορρύθμιση της αγοράς...: Κ. Σημίτης, 2000), με τους εν αμφιβολία νεοφιλελεύθερους (Ν.Γκαργκάνας, ΤτΕ: "εάν η οικονομία πέσει σε κρίση ποιος θα πληρώνει το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα;").

Λοιπόν έπεσε! Γι αυτό ακριβώς έπρεπε να υπάρχει ήδη θεσμοθετημένο και σε λειτουργία το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα αξιοπρεπούς διαβίωσης.

Ποιος άραγε αμφιβάλλει, ότι σήμερα μέσα στην κρίση, δεν θα αποτελούσε ένα τελείως απαραίτητο δίχτυ προστασίας απέναντι στην μεγάλη φτώχεια και έναν καθοριστικό παράγοντα διατήρησης της κοινωνικής συνοχής;

Για τον απολυμένο εργαζόμενο που δεν δικαιούται επίδομα ανεργίας από τον ΟΑΕΔ επειδή τα τελευταία χρόνια δούλευε με μερική απασχόληση; Για τον εργαζόμενο που το εισόδημά του υπολείπεται του βασικού; Για τον αγρότη που δεν μπορεί να ζήσει πια από την μικρή παραγωγή του; Για τον μικροεπιχειρηματία που κλείνει την επιχείρησή του και διακόπτει το ταμείο του; Για τον χαμηλοσυνταξιούχο που βλέπει να μειώνεται η μετρημένη πενιχρή σύνταξη;

Το κόστος του ΕΕΕ, υπολογιζόταν προ κρίσης στα 600 εκατομμύρια ευρώ.

Σήμερα πρέπει να υπολογίσουμε ότι τείνει στον διπλασιασμό του. Υπολογιζόταν από 0,35 έως 0,45 του ΑΕΠ μέχρι πριν μερικά χρόνια, σήμερα μπορεί να φτάνει και το 1%. Χρήματα που και στην χειρότερη συνθήκη μπορούν να εξοικονομηθούν από τα έκτακτα έσοδα, τα προγράμματα της ΕΕ, μια έκτακτη μείωση στις εξοπλιστικές δαπάνες ή μια έκτακτη εισφορά από την εκκλησιαστική περιουσία (αυτή είναι κοινωνική συνεισφορά και όχι οι "αντιμνημονιακές" ελεημοσύνες...).

Οι όροι και οι τρόποι παροχής του, ως καθαρό ή συμπληρωματικό ποσό, περιγράφονται σε δυο έτοιμες από καιρό μελέτες, εδώ και εδώ, από το ΚΕΠΕ και το ΕΚΚΕ, δημοσιευμένες σε πιο ήρεμους καιρούς και γι αυτό ίσως και αγνοημένες από την κεντρική πολιτική σκηνή. Τότε ήταν παραπολιτική σκέψη για κίνηση ματ στον πολιτικό αντίπαλο, σήμερα είναι ζοφερή ανάγκη επιβίωσης όσων δεν ζουν από την πολιτική αλλά από την εργασία τους που χάνεται...

Στο ελληνικό βέβαια πελατειακό σύστημα το πρόβλημα των δικαιούχων του ΕΕΕ, μπορεί να διαστρεβλώσει ή και να ακυρώσει την θεσμοθέτηση και εφαρμογή του - σχετικές μελέτες έχουν εγκαταλειφθεί μπροστά στην αδυναμία προσδιορισμού τους - γιατί ο παλιός πολιτικός κόσμος έχει επίτηδες αφήσει συνολικά το ζήτημα του "ποιος δικαιούται τι" στην θολούρα για να εξυπηρετείται το ίδιο διασπώντας τις συλλογικές δράσεις. Σήμερα, ακόμη και η καταγραφή των υπαλλήλων στον δημόσιο τομέα θεωρείται ...μεταρρύθμιση.

Το μηνιαίο ποσό του ΕΕΕ έχει προσδιοριστεί εδώ και μια δεκαετία σχεδόν, άλλοτε στα 330, άλλοτε στα 440 και σήμερα απαιτείται εκ νέου επικαιροποίηση - ο τρόπος παροχής τους προϋποθέτει οπωσδήποτε διαθεσιμότητα για εργασία ακόμα και εθελοντική για να μην καταλήξει επίδομα αεργίας ή κίνητρο απόσυρσης από την παραγωγική διαδικασία. Εάν πχ ο προσδιορισμός καταλήξει στο 70-80% του σημερινού κατώτατου ημερομισθίου των 740 ευρώ, δηλαδή γύρω στα 500, θα μπορούσε να είναι κίνητρο εγκατάλειψης της εργασίας βάσει επιχειρησιακής σύμβασης που με τα μέτρα του μνημονίου μπορεί να αμείβεται με ένα παραπλήσιο του ΕΕΕ ποσού σε χρεωμένες επιχειρήσεις.

Σποραδικά, πολιτικοί από όλο το φάσμα έχουν αναφερθεί στον προσδιορισμό από το κράτος του Ελάχιστου Εισοδήματος που θα εγγυάται απέναντι στην απόλυτη φτώχεια, με αναφορές για την εφαρμογή του στις περισσότερες χώρες της ΕΕ - συνήθως όμως εκτός περιοχής πολιτικού κόστους, πάντα ως αντιπολίτευση, κοινοβουλευτική ή εσωκομματική.

Προτάσεις νόμου έχουν κατατεθεί από τον Γιώργο Σούρλα και άλλους 14 βουλευτές της ΝΔ το 1997, τον Θ. Τσουκάτο και άλλους 52 βουλευτές του ΠΑΣΟΚ το 2000, τον Γιάννη Δραγασάκη και τους βουλευτές του ΣΥΝ το 2005.

Όλες απορρίφθηκαν.

Ο δε σημερινός ΥΕΘΑ, Ευ. Βενιζέλος, έλεγε στην Βουλή το Νοέμβριο του 2008: "ήρθε η ώρα να καθιερωθεί και στη χώρα μας αυτό που ισχύει στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, ώστε κανένας να μην πέφτει κάτω από το όριο της απόλυτης φτώχειας. Σε σχέση με τα 28 δισ. των τραπεζών, ακόμη και σε σχέση με τα 5 δισ., δηλαδή το 2,5 % του ΑΕΠ, που προορίζεται για ενίσχυση της επάρκειας των τραπεζών, το κόστος ενός τέτοιου οριζόντιου μέτρου έχει υπολογιστεί σε μόλις 0,4 % του ΑΕΠ. Ο μηχανισμός αυτός μπορεί να οργανωθεί μέσω των δήμων, σε συνεργασία με τον ΟΑΕΔ για τους ανέργους και τα οικεία ταμεία για τους χαμηλοσυνταξιούχους. Ολα δε τα ποσά αυτά ενισχύουν τελικά το διαθέσιμο εισόδημα και άρα τη ζήτηση. Συνεπώς, την οικονομία συνολικά."

Στο μεταξύ, το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα εφαρμόζεται σε όλα τα κράτη -μέλη της Ε.Ε. των 15 εκτός της Ελλάδας αλλά και των 25 εκτός και της Ουγγαρίας, για την αντιμετώπιση της ακραίας φτώχειας.

Εδώ το πολιτικό μας σύστημα δεν μπορεί καν να εγγυηθεί μια στοιχειώδη κοινωνική συνοχή έρμαιο του ακραίου ταξικού του προσανατολισμού. Οι περικοπές δημοσίων υπαλλήλων πχ που γίνονται με την μέθοδο μη ανανέωσης των συμβασιούχων, που θα εξισορροπηθούν εάν δεν υπάρξει όριο αξιοπρεπούς διαβίωσης και κάποιο δίχτυ κοινωνικής προστασίας; Δεν θάταν προτιμότερο αντί να κάθονται αυτοί οι άνθρωποι, να συνεισφέρουν κάποιες ώρες εργασίας στο αντικείμενο που γνωρίζουν έναντι της παροχής του ΕΕΕ μέχρι να μπορέσουν - εάν μπορέσουν - να βρουν κάτι καλύτερο;

Ποια θα είναι η μοίρα των φτωχών και νεόφτωχων στην Ελλάδα; Τα συσσίτια;

αφίσα εκδήλωσης στο Λονδίνο, με ομιλητή τον "κόκκινο" Κεν Λίβινγκστον, 1984

Και πως θα κινηθεί η εσωτερική αγορά χωρίς ένα ελάχιστο "ελληνικό New Deal", συνέχισης της εργασίας με ένα πλαφόν κοινωνικής προστασίας;

Φυσικά, το ΕΕΕ δεν είναι η απάντηση στην κρίση.

Είναι όμως ένα στέρεο έδαφος για στοχευμένες κοινωνικές πολιτικές, ελάχιστο αλλά ενιαίο, μακριά από το χάος των διαφόρων επιδομάτων, μόνιμων και έκτακτων, που διαιρούν τις κοινωνικές ομάδες, συντηρούν τους συντεχνιακούς ανταγωνισμούς και την πελατειακή νοοτροπία και θολώνουν τα νερά στο κρίσιμο ζήτημα των δικαιούχων.

Μια βάση ενός ελάχιστου κοινωνικού συμβολαίου σε συνθήκες εργασιακής αβεβαιότητας, οικονομικής ύφεσης και κοινωνικής εγκατάλειψης χαμηλόμισθων και χαμηλοσυνταξιούχων.

Μια κίνηση αναστροφής στο κλίμα πτώχευσης με ένα και μοναδικό επίδικο: Κανείς μόνος του

Άρθρα/ Οικονομία-Εργασία

Κώστας Καλλίτσης

Ένα προβληματικό νομοσχέδιο

Κώστας Καλλίτσης, 2024-12-01

Τις επόμενες ημέρες θα απασχολήσει την Ολομέλεια της Βουλής...

Κώστας Καλλίτσης

Το αγαθό της σταθερότητας

Κώστας Καλλίτσης, 2024-11-24

Μόνιμο και διακηρυγμένο μέλημα του υπουργού Εθνικής Οικονομίας...

Κώστας Καλλίτσης

Τέλειωσαν τα μνημόνια;

Κώστας Καλλίτσης, 2024-11-17

Έχει τελειώσει η περίοδος του αποπληθωρισμού – όταν έπεφταν...

Κώστας Καλλίτσης

Το τέλος ενός κύκλου

Κώστας Καλλίτσης, 2024-11-10

Η ιστορία λέει ότι ένας κύκλος άνοιξε πριν από περίπου μισό...

Κώστας Καλλίτσης

Ο αλγόριθμος και οι φόροι

Κώστας Καλλίτσης, 2024-11-03

Ποιο είναι το μείζον πρόβλημα για τη μισθωτή εργασία; Οτι...

Κώστας Καλλίτσης

Το 40% της στέρησης

Κώστας Καλλίτσης, 2024-10-27

Η φτώχεια δεν οφείλεται πλέον, όπως παλιότερα, στην ανεργία,...

Κώστας Καλλίτσης

Το κράτος λάφυρο

Κώστας Καλλίτσης, 2024-10-13

Έχει, άραγε, ακούσει κάτι η κυβέρνηση για τον αναβαθμισμένο...

Κώστας Καλλίτσης

Μα, γιατί είναι τόσο χαμηλά τα κέρδη;

Κώστας Καλλίτσης, 2024-10-06

Γιατί είναι τόσο χαμηλοί οι μισθοί, γιατί είμαστε στην τελευταία...

Κώστας Καλλίτσης

Ποιόν συμφέρει;

Κώστας Καλλίτσης, 2024-09-22

Οι τιμές τροφίμων και άλλων ειδών λαϊκής κατανάλωσης ήταν...

Κώστας Καλλίτσης

Μια καλή κρίση γρήγορα!

Κώστας Καλλίτσης, 2024-09-01

Ηαρχιτεκτονική του ανατρέπεται. Βασικές δομές του καταρρέουν....

Τιμές: μεταρρύθμιση ή κρατισμός;

2024-08-04

Με τι περιθώριο κέρδους δούλεψε η επιχείρησή σας στην τελευταία...

Κώστας Καλλίτσης

Αλλάζοντας για να μένει το ίδιο

Κώστας Καλλίτσης, 2024-07-28

Χάνεται και η ευκαιρία που αντιπροσώπευε το Ταμείο Ανάκαμψης...

×
×