"Βλέπω με τον φακό του κοινού οφέλους"
Τάκης Χατζηγεωργίου, Συνέντευξη στην Χριστίνα Πουλίδου, Αυγή, Δημοσιευμένο: 2005-03-25
Ο Τάκης Χατζηγεωργίου, διευθυντής του κυπριακού ραδιοφωνικού σταθμού "Άστρα", βουλευτής του ΑΚΕΛ και μέλος της Κ.Ε. του κόμματος, βρέθηκε στην Αθήνα για να παρουσιάσει το βιβλίο του, που προήλθε από έναν κύκλο ραδιοφωνικών εκπομπών -"χωρίς πλαίσια- με 12 καλεσμένους" λέγεται το βιβλίο που παρουσιάστηκε στο "Σπίτι της Κύπρου". Με την ευκαιρία της επίσκεψής του στην Αθήνα, ο ΑΚΕΛίτης πολιτικός έδωσε συνέντευξη στην "Αυγή" -φυσικά για το Κυπριακό.
* \Με τη σοφία της πείρας και συνυπολογίζοντας τα δεδομένα της συγκυρίας, ποιες συνθήκες θα λέγατε σήμερα ότι πρέπει να συντρέξουν για να υπάρξουν ρεαλιστικές πιθανότητες λύσης του Κυπριακού;\
Να εκδηλωθεί σαφές ενδιαφέρον όλων των εμπλεκομένων μερών για νέα πρωτοβουλία προς τη Γενική Γραμματεία του ΟΗΕ. Να εκδηλωθεί αυτό το ενδιαφέρον από την Τουρκία, την Ελλάδα και τη Μεγάλη Βρετανία. Θα ήταν πολύ υποβοηθητικό να εκδηλωθεί ενδιαφέρον κάποιας μορφής συμμετοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, βεβαίως, να εκδηλωθεί το ενδιαφέρον της ελληνοκυπριακής και τουρκοκυπριακής πλευράς. Συνακόλουθα θα πρέπει σιγά - σιγά να διαμορφώσει η ελληνοκυπριακή πλευρά την εικόνα των αλλαγών που ζητεί, ώστε να είναι πειστικό το αίτημά της προς τον γ.γ. του ΟΗΕ να ενεργοποιήσει την πρωτοβουλία. Με την ευκαιρία θέλω να πω ότι δεν είναι κατ’ ανάγκη σωστό αυτό που ζητούν ορισμένοι, να ανοίξει πλήρως τα χαρτιά της η ελληνοκυπριακή πλευρά -διότι αυτό δεν βοηθά τη διαπραγμάτευση. Ωστόσο, πρέπει η ελληνοκυπριακή πλευρά να ξέρει τι είναι αυτό που ζητεί και να καταθέσει το ενδιαφέρον της για έναρξη πρωτοβουλίας.
* \Παρά ταύτα, από την ελληνοκυπριακή πλευρά διαπιστώνεται μια δυστοκία ως προς την αποσαφήνιση των θέσεών της. Υπάρχει σε εξέλιξη κάποια διαδικασία, που θα εξελίσσεται σταδιακά και θα έχει ένα καταληκτικό σημείο;\
Καταληκτική ημερομηνία δεν υπάρχει, όμως τα κόμματα έχουν καταθέσει τις θέσεις τους στο Εθνικό Συμβούλιο για τις τροποποιήσεις του σχεδίου Ανάν και νομίζω πως είμαστε πολύ κοντά στη διαμόρφωση της συνολικής εικόνας. Ταυτόχρονα αναμένονται οι εκλογές στα κατεχόμενα για την ανάδειξη του εκπροσώπου της τουρκοκυπριακής κοινότητας και άρα, κατά την κρίση μου, τα δύο αυτά στοιχεία θα ολοκληρωθούν συμπίπτοντας στα τέλη του ερχόμενου μήνα.
* \Από αυτά που γνωρίζετε, νομίζετε ότι οι θέσεις των κομμάτων απαιτούν ευρύτατες αλλαγές του σχεδίου Ανάν, σχεδόν την ακύρωσή του, ή πρόκειται για συγκεκριμένες και ιεραρχημένες τροποποιήσεις που αντανακλούν το κοινό αίσθημα της ελληνοκυπριακής κοινωνίας;\
Εγώ γνωρίζω τις θέσεις του ΑΚΕΛ -τις θέσεις των άλλων κομμάτων τις γνωρίζω από τα ΜΜΕ. Αν κάποιος θέλει να δει τα πράγματα απολύτως αντικειμενικά, θα πρέπει να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι αλλαγές που επιζητεί ο πληθυσμός των Ελληνοκυπρίων για να πει το "ναι" είναι τέτοιες που -κατά την άποψή μου- πρέπει να γίνουν αποδεκτές από την άλλη πλευρά. Το πώς επιτυγχάνεται αυτό είναι μια άλλη ιστορία -που εξαρτάται από τη διαδικασία, την αξιοσύνη μας, τις αντικειμενικές δυνατότητες.
* \Πλην της Λευκωσίας, ζήτησε κι ο Ερντογάν (όπως λέει ο τουρκικός Τύπος) από τον Κόφι Ανάν το δικαίωμα να υποβάλει και η Τουρκία τροποποιήσεις. Αυτό είναι αποδεκτό από τη Λευκωσία;\
Αν η προσέγγιση γίνει στη βάση "δώσε μου να σου δώσω", η διαπραγμάτευση θάναι δύσκολη. Ορισμένες όμως από τις ουσιώδεις αλλαγές που ζητεί η ελληνοκυπριακή πλευρά αφορούν το σύνολο του πληθυσμού -όπως είναι η "δυνατότητα" μονομερούς δικαιώματος επέμβασης ή η εγγύηση για την εφαρμογή της λύσης- και άρα γιατί εκ προοιμίου να γεννάται η υποχρέωση μιας διαπραγματευτικής ανταπόδοσης; Εξάλλου μπορεί να συμβεί και το αντίστροφο -πιθανόν να γίνει αποδεκτή μια πρόταση της άλλης πλευράς που να είναι ωφέλιμη στο σύνολο των Κυπρίων. Ο φακός δηλαδή που βάζω μπροστά μου δεν είναι ελληνοκυπριακός ή τουρκοκυπριακός -αν οι αλλαγές (από τη μια ή την άλλη πλευρά) είναι υπέρ της λειτουργίας ενός φυσιολογικού κράτους, γιατί να πούμε όχι; Η δική μου ανησυχία είναι πως η Τουρκία μπορεί κάποια στιγμή να θεωρήσει πως δεν έχει ανάγκη τη λύση.
* \Εσείς έχετε ανάγκη τη λύση;\
Η μη λύση βγάζει στην επιφάνεια μια σειρά από αγκάθια. Αυτά δεν μπορούν να βγουν ένα - ένα. Μόνο μέσω της συνολικής λύσης του Κυπριακού μπορούν να αντιμετωπιστούν μια σειρά λειτουργικά προβλήματα. Και πιστεύω ότι η δυνατότητα επιτυχίας θα ενισχυθεί, αν η Ε.Ε. θεωρήσει πως η ίδια χρειάζεται την επίλυση του Κυπριακού.
* \Από πέρσι τον Απρίλιο έως σήμερα, αν εξετάσουμε μία προς μία τις εξελίξεις (η πιλοτική εφαρμογή των αεροδρομίων στα κατεχόμενα, η πίεση για την άρση του εμπάργκο, η συνεχής ροή διεθνών χρηματοδοτήσεων προς τα κατεχόμενα, ο οικοδομικός οργασμός στα κατεχόμενα, η τουριστική τους αναβάθμιση κ.λπ.), θα διαπιστώσουμε ότι η Κύπρος βρίσκεται με το ένα πόδι μέσα στη διχοτόμηση. Εσείς βλέπετε αυτή τη διαφορά;\
Όλα αυτά που αναφέρατε και που πιθανόν κάποιος να τα δει ως αρνητικά κάποιος άλλος μπορεί να τα δεί και ως θετικά -με την έννοια ότι μπορούν να αποτελέσουν στοιχεία υποκίνησης μιας δραστηριότητας για τη λύση. Μπορούν δηλαδή να αποτελέσουν τους μοχλούς προώθησης μιας προσπάθειας επίλυσης του Κυπριακού.
* \Πρόβλεψη κάνετε;\
Όχι, δεν έχω μια συνολική εικόνα για το πώς σκέφτεται ο γ.γ. του ΟΗΕ ή οι μεγάλοι ηγέτες των ευρωπαϊκών χωρών.
* \Μια τελευταία ερώτηση. Από τη διαδικασία του δημοψηφίσματος το ΑΚΕΛ βγήκε τραυματισμένο. Εσείς, όπως και άλλοι σύντροφοί σας, στην πρόσφατη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής υποστήκατε κριτική για το γεγονός ότι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο δείξατε την προτίμησή σας στο "ναι", παρά την αντίθετη απόφαση που είχε λάβει η Κ.Ε. του κόμματος. Οι πληγές, κατά τη γνώμη σας, επουλώθηκαν ή θα βαθύνουν ενόψει του συνεδρίου του ΑΚΕΛ τον Νοέμβριο;\
Αν το Κυπριακό είναι αυτό που προκάλεσε αυτή τη δίνη, το Κυπριακό είναι αυτό που θα μας ενώσει. Εκεί θα κλείσουν όλα.
* \Με τη σοφία της πείρας και συνυπολογίζοντας τα δεδομένα της συγκυρίας, ποιες συνθήκες θα λέγατε σήμερα ότι πρέπει να συντρέξουν για να υπάρξουν ρεαλιστικές πιθανότητες λύσης του Κυπριακού;\
Να εκδηλωθεί σαφές ενδιαφέρον όλων των εμπλεκομένων μερών για νέα πρωτοβουλία προς τη Γενική Γραμματεία του ΟΗΕ. Να εκδηλωθεί αυτό το ενδιαφέρον από την Τουρκία, την Ελλάδα και τη Μεγάλη Βρετανία. Θα ήταν πολύ υποβοηθητικό να εκδηλωθεί ενδιαφέρον κάποιας μορφής συμμετοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, βεβαίως, να εκδηλωθεί το ενδιαφέρον της ελληνοκυπριακής και τουρκοκυπριακής πλευράς. Συνακόλουθα θα πρέπει σιγά - σιγά να διαμορφώσει η ελληνοκυπριακή πλευρά την εικόνα των αλλαγών που ζητεί, ώστε να είναι πειστικό το αίτημά της προς τον γ.γ. του ΟΗΕ να ενεργοποιήσει την πρωτοβουλία. Με την ευκαιρία θέλω να πω ότι δεν είναι κατ’ ανάγκη σωστό αυτό που ζητούν ορισμένοι, να ανοίξει πλήρως τα χαρτιά της η ελληνοκυπριακή πλευρά -διότι αυτό δεν βοηθά τη διαπραγμάτευση. Ωστόσο, πρέπει η ελληνοκυπριακή πλευρά να ξέρει τι είναι αυτό που ζητεί και να καταθέσει το ενδιαφέρον της για έναρξη πρωτοβουλίας.
* \Παρά ταύτα, από την ελληνοκυπριακή πλευρά διαπιστώνεται μια δυστοκία ως προς την αποσαφήνιση των θέσεών της. Υπάρχει σε εξέλιξη κάποια διαδικασία, που θα εξελίσσεται σταδιακά και θα έχει ένα καταληκτικό σημείο;\
Καταληκτική ημερομηνία δεν υπάρχει, όμως τα κόμματα έχουν καταθέσει τις θέσεις τους στο Εθνικό Συμβούλιο για τις τροποποιήσεις του σχεδίου Ανάν και νομίζω πως είμαστε πολύ κοντά στη διαμόρφωση της συνολικής εικόνας. Ταυτόχρονα αναμένονται οι εκλογές στα κατεχόμενα για την ανάδειξη του εκπροσώπου της τουρκοκυπριακής κοινότητας και άρα, κατά την κρίση μου, τα δύο αυτά στοιχεία θα ολοκληρωθούν συμπίπτοντας στα τέλη του ερχόμενου μήνα.
* \Από αυτά που γνωρίζετε, νομίζετε ότι οι θέσεις των κομμάτων απαιτούν ευρύτατες αλλαγές του σχεδίου Ανάν, σχεδόν την ακύρωσή του, ή πρόκειται για συγκεκριμένες και ιεραρχημένες τροποποιήσεις που αντανακλούν το κοινό αίσθημα της ελληνοκυπριακής κοινωνίας;\
Εγώ γνωρίζω τις θέσεις του ΑΚΕΛ -τις θέσεις των άλλων κομμάτων τις γνωρίζω από τα ΜΜΕ. Αν κάποιος θέλει να δει τα πράγματα απολύτως αντικειμενικά, θα πρέπει να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι οι αλλαγές που επιζητεί ο πληθυσμός των Ελληνοκυπρίων για να πει το "ναι" είναι τέτοιες που -κατά την άποψή μου- πρέπει να γίνουν αποδεκτές από την άλλη πλευρά. Το πώς επιτυγχάνεται αυτό είναι μια άλλη ιστορία -που εξαρτάται από τη διαδικασία, την αξιοσύνη μας, τις αντικειμενικές δυνατότητες.
* \Πλην της Λευκωσίας, ζήτησε κι ο Ερντογάν (όπως λέει ο τουρκικός Τύπος) από τον Κόφι Ανάν το δικαίωμα να υποβάλει και η Τουρκία τροποποιήσεις. Αυτό είναι αποδεκτό από τη Λευκωσία;\
Αν η προσέγγιση γίνει στη βάση "δώσε μου να σου δώσω", η διαπραγμάτευση θάναι δύσκολη. Ορισμένες όμως από τις ουσιώδεις αλλαγές που ζητεί η ελληνοκυπριακή πλευρά αφορούν το σύνολο του πληθυσμού -όπως είναι η "δυνατότητα" μονομερούς δικαιώματος επέμβασης ή η εγγύηση για την εφαρμογή της λύσης- και άρα γιατί εκ προοιμίου να γεννάται η υποχρέωση μιας διαπραγματευτικής ανταπόδοσης; Εξάλλου μπορεί να συμβεί και το αντίστροφο -πιθανόν να γίνει αποδεκτή μια πρόταση της άλλης πλευράς που να είναι ωφέλιμη στο σύνολο των Κυπρίων. Ο φακός δηλαδή που βάζω μπροστά μου δεν είναι ελληνοκυπριακός ή τουρκοκυπριακός -αν οι αλλαγές (από τη μια ή την άλλη πλευρά) είναι υπέρ της λειτουργίας ενός φυσιολογικού κράτους, γιατί να πούμε όχι; Η δική μου ανησυχία είναι πως η Τουρκία μπορεί κάποια στιγμή να θεωρήσει πως δεν έχει ανάγκη τη λύση.
* \Εσείς έχετε ανάγκη τη λύση;\
Η μη λύση βγάζει στην επιφάνεια μια σειρά από αγκάθια. Αυτά δεν μπορούν να βγουν ένα - ένα. Μόνο μέσω της συνολικής λύσης του Κυπριακού μπορούν να αντιμετωπιστούν μια σειρά λειτουργικά προβλήματα. Και πιστεύω ότι η δυνατότητα επιτυχίας θα ενισχυθεί, αν η Ε.Ε. θεωρήσει πως η ίδια χρειάζεται την επίλυση του Κυπριακού.
* \Από πέρσι τον Απρίλιο έως σήμερα, αν εξετάσουμε μία προς μία τις εξελίξεις (η πιλοτική εφαρμογή των αεροδρομίων στα κατεχόμενα, η πίεση για την άρση του εμπάργκο, η συνεχής ροή διεθνών χρηματοδοτήσεων προς τα κατεχόμενα, ο οικοδομικός οργασμός στα κατεχόμενα, η τουριστική τους αναβάθμιση κ.λπ.), θα διαπιστώσουμε ότι η Κύπρος βρίσκεται με το ένα πόδι μέσα στη διχοτόμηση. Εσείς βλέπετε αυτή τη διαφορά;\
Όλα αυτά που αναφέρατε και που πιθανόν κάποιος να τα δει ως αρνητικά κάποιος άλλος μπορεί να τα δεί και ως θετικά -με την έννοια ότι μπορούν να αποτελέσουν στοιχεία υποκίνησης μιας δραστηριότητας για τη λύση. Μπορούν δηλαδή να αποτελέσουν τους μοχλούς προώθησης μιας προσπάθειας επίλυσης του Κυπριακού.
* \Πρόβλεψη κάνετε;\
Όχι, δεν έχω μια συνολική εικόνα για το πώς σκέφτεται ο γ.γ. του ΟΗΕ ή οι μεγάλοι ηγέτες των ευρωπαϊκών χωρών.
* \Μια τελευταία ερώτηση. Από τη διαδικασία του δημοψηφίσματος το ΑΚΕΛ βγήκε τραυματισμένο. Εσείς, όπως και άλλοι σύντροφοί σας, στην πρόσφατη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής υποστήκατε κριτική για το γεγονός ότι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο δείξατε την προτίμησή σας στο "ναι", παρά την αντίθετη απόφαση που είχε λάβει η Κ.Ε. του κόμματος. Οι πληγές, κατά τη γνώμη σας, επουλώθηκαν ή θα βαθύνουν ενόψει του συνεδρίου του ΑΚΕΛ τον Νοέμβριο;\
Αν το Κυπριακό είναι αυτό που προκάλεσε αυτή τη δίνη, το Κυπριακό είναι αυτό που θα μας ενώσει. Εκεί θα κλείσουν όλα.