Προτεραιότητα η οικονομική και κοινωνική σταθεροποίηση
Κώστας Κάρης, Αυγή της Κυριακής, Δημοσιευμένο: 2011-10-16
Η κρίση κορυφώνεται και το κουβάρι δεν λύνεται. Είναι άγνωστη η έκβαση και τα αποτελέσματα της επιχείρησης “κούρεμα” των ομολόγων, ενώ η χώρα όλο και περισσότερο αποσταθεροποιείται οικονομικά και πολιτικά.
ΤΟ ΚΟΥΡΕΜΑ των ελληνικών ομολόγων θεωρείται βέβαιο - το ποσοστό είναι υπό διαπραγμάτευση. Πρόκειται για μια εξέλιξη που μπορεί να έχει θετικές επιπτώσεις, αλλά δεν είναι βέβαιο. Θετικές επιπτώσεις θα έχει αν δεν οδηγηθούν και σε λειτουργική κατάρρευση οι ελληνικές τράπεζες και αν διατηρηθεί - και δεν μειωθεί - το επίπεδο δανεισμού που έχει συμφωνηθεί, γιατί θα υπάρξουν επιπλέον υποχρεώσεις και προς τα ασφαλιστικά ταμεία.
Αλλά τις αποφάσεις δεν τις ελέγχει (ούτε τις ήλεγχε και πέρυσι) η Αθήνα... Και το ενδιαφέρον της Γερμανίας για το “κούρεμα” ίσως δεν σκοπεύει μόνον στη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, αλλά και στη μείωση του δανειακού πακέτου της 21ης Ιουλίου. Γι’ αυτό και όσοι στην Ελλάδα από πέρυσι είχαν σπεύσει να τονίζουν τα οφέλη της αναδιάρθρωσης του χρέους τώρα σιωπούν.
Εκείνο που είναι απολύτως βέβαιο είναι ότι τα πιθανά οφέλη από το “κούρεμα” θα εξανεμιστούν εάν η Αθήνα (εννοούμε η όποια νέα ελληνική κυβέρνηση) επιλέξει την έξοδο από το ευρώ. Το ΑΕΠ και τα έσοδα του Δημοσίου στην Ελλάδα με το υποτιμημένο - και συνεχώς υποτιμούμενο -εθνικό νόμισμα θα υποχωρούν πολλαπλασίως των σημερινών ποσοστών (αποτιμώμενα σε ευρώ) προκαλώντας δραματική επιδείνωση του επιπέδου διαβίωσης των μισθωτών και των συνταξιούχων και καθαρή χρεωκοπία - όχι απλώς ένα “πιστωτικό γεγονός”.
Η ΑΛΗΘΕΙΑ είναι ότι και αυτή η τόσο καταστροφική εξέλιξη μπορεί να γίνει πραγματικότητα από έναν συνδυασμό οικονομικών και πολιτικών εξελίξεων. Για να την πληρώσουν τελικά πολλαπλασίως όσοι πλήρωσαν φόρους και θα ξαναπληρώσουν, και ιδιαιτέρως τα παιδιά τους ολόκληρη τη δεκαετία. Για άλλους, εκείνους που μπορούν να αποσπάσουν πελατειακά ευνοικές ρυθμίσεις και συγκριτκά πολιτικά και οικονομικά πλεονεκτήματα στο εθνικό πλαίσιο, η έξοδος από το ευρώ είναι η οδός διαφυγής. Ειδικά για τα στρώματα που κυρίως καταναλώνουν το παραγόμενο εισόδημα παρά παράγουν.
ΕΝΤΟΣ ΕΥΡΩ η διαχείριση της κρίσης που επιδεινώνεται ραγδαία και η διέξοδος από αυτή απαιτούσε και απαιτεί όχι μόνον συμφωνία με την τρόικα, αλλά πρωτίστως συμφωνία με την κοινωνία - πολίτες και οργανωμένα συμφέροντα, έστω με ορισμένα. Αυτό όμως που ζούμε ούτε συμφωνία είναι με τους δανειστές - αλλάζουν οι όροι, η δόση δεν έρχεται... - ούτε βεβαίως συμφωνία με την κοινωνία. Δύο είναι τα χαρακτηριστικά των αντιδράσεων: Οι αντιδράσεις όλο και γενικεύονται και αποκτούν ένταση αποδιαρθρώνοντας τη συνοχή της κυβέρνησης καθώς εντείνονται και τα οικονομικά μέτρα, ιδιαίτερα στους κλάδους εργαζομένων στο Δημόσιο, χωρίς να περιορίζονται εκεί. Συγχρόνως, όμως δεν αναδεικνύεται πολιτικά μια πλειοψηφική εναλλακτική πρόταση - έστω τα βασικά της σημεία - και εκδηλώνονται οι γνωστές συμπεριφορές που επιδιώκουν επιμέρους εξαιρέσεις, συμφωνίες ή “εξασφάλιση”. Έτσι, σε αυτές τις συνθήκες αστάθειας και σύγχυσης, έχει ανοίξει ο δρόμος για μια κυβέρνηση της Ν.Δ., ενώ δεν μπορούμε να δούμε τη προοπτική ενός συμμαχικού αριστερόστροφου κυβερνητικού σχήματος.
ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ όμως προφανές ότι οι κυβερνητικές ή εκλογικές εξελίξεις θα προλάβουν τις οικονομικές. Ιδιαίτερα τις ρυθμίσεις του μήνα στα κέντρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η προτεραιότητα αυτή τη στιγμή για την Ελλάδα δεν μπορεί να είναι άλλη από την οικονομική και κοινωνική σταθεροποίηση. Η ύφεση πρέπει να ελεγχθεί με αποφάσεις χρηματοδότησης της οικονομίας και όχι με υποσχέσεις και λόγια. Εάν δεν γίνει, δεν ανατάσσονται τα δημόσια οικονομικά. Όπως δεν μπορούν να σταθεροποιηθούν τα έσοδα, που πέφτουν, φορολογώντας όλο και πιο πολύ όσους πληρώνουν - είναι σκανδαλώδης η ανοχή στη φοροδιαφυγή γιατί και οι φοροφυγάδες έχουν... κρίση.
Και επίσης δε μπορεί να υπάρξει έλεγχος του ελλείμματος με αύξηση των δαπανών, παρά τα περιοριστικά μέτρα, όπως συνέβη φέτος! Η σταθεροποίηση απαιτεί και αλλαγή πολιτικών και αλλαγή συνδικαλιστικών συμπεριφορών -που ορισμένες έχουν ξεφύγει- και τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με χαλάρωση της πίεσης ειδικά όσον αφορά τα κοινωνικά μέτρα - απασχόληση, ασφαλίσεις.
ΕΦΟΣΟΝ ΚΑΙ ΑΦΟΥ επιτευχθεί κάποια σταθεροποίηση μπορούν να αναπτυχθούν με προοπτικές και ρεαλισμό οι εναλλακτικές πολιτικές αντιμετώπισης της κρίσης και ανάκαμψης της χώρας. Τώρα είμαστε πλάι στο γκρεμό. Πρέπει να στηριχθεί η κοινωνία μας.