Αλλαγή πορείας!

Θόδωρος Μαργαρίτης, www.protagon.gr, Δημοσιευμένο: 2013-05-03

Οργανώθηκα στην Ανανεωτική Αριστερά τα χρόνια της μεταπολίτευσης. Ένα από τα βασικά στοιχεία της πολιτικής μου επιλογής ήταν ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός του ΚΚΕ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ σε μία εποχή που κυριαρχούσε η ρητορική του «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο» από το ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ.

Αντιλαμβανόμουνα την ένταξη της χώρας στην κοινή ευρωπαϊκή προοπτική όχι μόνο μέσα από τα οικονομικά μεγέθη όσο, κυρίως, από τη σκοπιά της εξέλιξης της νεωτερικότητας στην Ελλάδα. Μια διαδικασία δηλαδή η οποία θα συνέβαλε για να ξεπεραστούν τα φαινόμενα καθυστέρησης, θεσμικής υπανάπτυξης και λαϊκισμού που εύστοχα έχει περιγράψει ο Π. Κονδύλης στον πρόλογο του βιβλίου του για τα αίτια της παρακμής στην Ελλάδα.

Η χώρα κέρδισε σε οικονομική υποστήριξη, σε πακέτα ενίσχυσης για τα μεγάλα έργα, για τις αγροτικές επιδοτήσεις. Σταμάτησε το παιχνίδι με την υποτίμηση της δραχμής και διαμορφώθηκε ένα πιο σταθερό οικονομικό περιβάλλον. Όλα αυτά τα χρόνια οι θεσμοί της ΕΟΚ και μετά της Ε.Ε. έγιναν το «καταφύγιο» των διεκδικήσεων για περισσότερα ανθρώπινα δικαιώματα και για την προστασία του περιβάλλοντος. Οι «εικόνες» από την Ε.Ε. ήταν θετικές, τόσο για τη γενιά της μεταπολίτευσης, όσο και για τις επόμενες γενιές, καθώς ταυτιζόταν με την οικονομική αναβάθμιση, τον εκσυγχρονισμό και στη συνέχεια με την ισχύ του ευρώ.

Σήμερα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Η παγκοσμιοποίηση και η οικονομική κρίση αλλάζουν δραματικά την όψη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο γερμανικός ηγεμονισμός, σε συνδυασμό με τα νεοφιλελεύθερα προτάγματα, διαμορφώνουν μια αρνητική, μη ελκυστική, εικόνα της Γηραιάς Ηπείρου.

Οι αναδυόμενες αγορές, η μεταναστευτική ροή, η κρίση του χρηματοπιστωτικού συστήματος, συγκροτούν μια δύσκολη πραγματικότητα. Η ηγεσία της Ε.Ε. για να την αντιμετωπίσει, καταφεύγει στο δόγμα της λιτότητας. Η αντιπαλότητα Βορρά-Νότου ενισχύει τις φυγόκεντρες τάσεις. Τα αποτελέσματα είναι γνωστά. Η μαζική ανεργία, η αποδιάρθρωση του κοινωνικού κράτους και η συρρίκνωση των εργασιακών δικαιωμάτων τείνουν να πάρουν καθολικά χαρακτηριστικά.

Σήμερα, δυσκολεύομαι να εξηγήσω στους νεότερους την αξία της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας. Βλέπουν με καχυποψία το ευρώ. Ενισχύονται καθημερινά οι αντιλήψεις του Ευρωσκεπτικισμού είτε με δεξιό είτε με αριστερό πρόσημο.

Είναι προφανές ότι το μοντέλο της ευρωπαϊκής οικοδόμησης στηρίχτηκε μόνο στους κανόνες του νομίσματος και των αγορών. Δεν προχώρησε σε πολιτικές και κοινωνικές ολοκληρώσεις. Δεν ενίσχυσε τους κοινούς δημοκρατικούς θεσμούς. Κυριάρχησε η γραφειοκρατική ελίτ των Βρυξελλών. Ο μονεταρισμός αποτέλεσε και αποτελεί τη βασική ατμομηχανή.

Σε αυτή την εξέλιξη χρειάζεται μια μεγάλη ριζοσπαστική τομή. Οι μόνες δυνάμεις που μπορούν να την επιβάλλουν είναι οι πολιτικές δυνάμεις της Κεντροαριστεράς, της Αριστεράς και της Οικολογίας. Δυστυχώς, όμως, δεν το έχουν πετύχει. Οι σοσιαλδημοκράτες βρίσκονται σε ύπνωση, η άλλη Αριστερά -η οποία συρρικνώνεται δραματικά- επιστρέφει σε παλαιοκομμουνιστικά στερεότυπα και ο χώρος της πολιτικής οικολογίας παρουσιάζει σοβαρή άπνοια.

Η επιστροφή στο νομισματικό εθνικισμό είναι μια επικίνδυνη υπόθεση. Ας μην αγνοούμε ότι η προσπάθεια για το κοινό ευρωπαϊκό σπίτι έγινε στο έδαφος δυο αιματηρών πολεμικών αναμετρήσεων. Ας μην αγνοούμε τον σημερινό πανίσχυρο ρόλο της Κίνας, της Ινδίας, της Βραζιλίας, της Ρωσίας. Ας μην προσπερνάμε την έκρηξη της μεταναστευτικής ροής. Έχουν αλλάξει τα δεδομένα από την εποχή που ζούσαμε χωρίς ευρώ.

Επομένως, η αντιμετώπιση αυτής της αρνητικής τροχιάς στην ευρωπαϊκή πορεία είναι επείγουσα ανάγκη. Την περίοδο αυτή κυριαρχεί απόλυτα το γερμανικό σχέδιο, χωρίς ιδιαίτερες αντιστάσεις.

Είμαι κι εγώ απογοητευμένος από τη στάση της Γαλλίας και του Φρανσουά Ολάντ. Παρακολουθώ με ανησυχία την εσωτερική κρίση στο Δημοκρατικό Κόμμα της Ιταλίας. Βλέπω την αδράνεια στα κεντροαριστερά κόμματα και την ενίσχυση του Ευρωσκεπτικισμού στην παραδοσιακή Αριστερά. Για να είμαι ειλικρινής, μου φαίνονται μέχρι στιγμής πιο «μάγκες» οι Γερμανοί σοσιαλδημοκράτες που μιλούν μέσα στην ίδια τους τη χώρα για αμοιβαιοποίηση του χρέους. Με εκφράζουν οι φωνές αγωνίας του Ντανιέλ Κον Μπετίτ.

Η μόνη λύση είναι η αφύπνιση των δυνάμεων της Κεντροαριστεράς. Πάνω απ’ όλα η συνειδητοποίηση ότι η ασκούμενη πολιτική στην Ε.Ε. δεν συνιστά λύση. Η παραδοχή αυτή, είναι τελικά ένα προαπαιτούμενο για την αναζήτηση εναλλακτικών σεναρίων. Δεν είναι διέξοδος. Είναι όμως μία κρίσιμη πολιτική συνεννόηση. Ταυτόχρονα, χρειάζεται μία πιο αποφασιστική πολιτική, με κεντρικές επιλογές την υιοθέτηση του Ευρωομολόγου, την τραπεζική Ένωση, τα σχέδια ανάπτυξης και την ουσιαστική πολιτική ενοποίηση χωρίς φοβίες για απώλεια εθνικής κυριαρχίας.

Αν δεν αναζητηθούν λύσεις προς αυτές τις κατευθύνσεις, τα πράγματα μπορεί να μην έχουν επιστροφή. Ο Ευρωσκεπτικισμός θα χτυπήσει υψηλά νούμερα στις Ευρωεκλογές και ο ορατός κίνδυνος ευρύτερων κοινωνικών αναταραχών θα αποτελεί μία βόμβα στα θεμέλια της ηπείρου. Θα γυρίσουμε και πάλι στην «εποχή των άκρων». Η αφύπνιση αυτών των πολιτικών δυνάμεων είναι η μόνη ελπίδα. Δεν υπάρχει άλλη…

Θέματα επικαιρότητας: Οικονομική κρίση

Δημήτρης Λιάκος

Σκέψεις, με αφορμή το βιβλίο της Άνγκελα Μέρκελ

Δημήτρης Λιάκος, 2024-12-01

Η έκδοση των απομνημονευμάτων της Άνγκ. Μέρκελ και οι αναφορές...

Περισσότερα
Φίλιππος Σαχινίδης

Προοδευτικές προτάσεις για την οικονομία σε συνθήκες permcrisis

Φίλιππος Σαχινίδης, 2022-11-21

H λέξη της χρονιάς για το 2022 σύμφωνα με το λεξικό Collins είναι...

Περισσότερα
Θανάσης Θεοχαρόπουλος

Η αδιέξοδη οικονομική πολιτική θα φέρει λουκέτα και ανεργία

Θανάσης Θεοχαρόπουλος, 2021-02-02

Η πανδημία του Covid19 άλλαξε ριζικά τα δεδομένα παγκοσμίως...

Περισσότερα
Γιάννης Βούλγαρης

Τι μαθαίνουμε από την τριπλή κρίση;

Γιάννης Βούλγαρης, 2020-09-12

Λίγες ήταν ευτυχώς οι φορές που η μεταπολιτευτική Ελλάδα...

Περισσότερα

Εικόνα δύσβατης πορείας

Αντώνης Παπαγιαννίδης, 2020-06-25

Είναι αλήθεια πως στην Ελληνική πραγματικότητα συχνά υπάρχει...

Περισσότερα
Κώστας Καλλίτσης

Από τη χαμένη 10ετία, μην πάμε στη χαμένη γενιά

Κώστας Καλλίτσης, 2020-05-10

Η καταιγίδα έχει όνομα, λέγεται ανεργία. Και θα είναι σφοδρή....

Περισσότερα
Αντώνης Λιάκος

Πλοήγηση μέσω κρίσεων

Αντώνης Λιάκος, 2020-05-03

Η τωρινή κρίση της πανδημίας, και η οικονομική που σέρνει...

Περισσότερα

Μειώστε τους φόρους στους μισθωτούς

Αντώνης Καρακούσης, 2019-10-20

Η μακρόχρονη κρίση και το πλήθος των μέτρων, μνημονιακών...

Περισσότερα

Άρθρα/ Ευρωπαϊκή Ένωση

Γεράσιμος Μοσχονάς

Η Ευρωπαϊκή εξασθένηση των κομμάτων

Γεράσιμος Μοσχονάς, 2025-04-06

...Η εποχή της αδυναμίας των μεγάλων mainstream κομμάτων αφήνει...

Η οικονομία και ο επανεξοπλισμός της Ευρώπης

Σάββας Ρομπόλης, Βασίλειος Μπέτσης, 2025-04-01

Ο γεωοικονομικός και γεωπολιτικός παγκόσμιος μετασχηματισμός...

Θόδωρος Τσίκας

Μπορεί η Ευρώπη να γίνει «μεγάλη»;

Θόδωρος Τσίκας, 2025-03-11

Η μακρά περίοδος των ψευδαισθήσεων τελείωσε:Η ψευδαίσθηση...

Κώστας Καλλίτσης

Ρήτρα διαφυγής από τί;

Κώστας Καλλίτσης, 2025-03-09

Σε ομαλές συνθήκες, οι συνήθεις αντιρρήσεις στην ιδέα του...

Σωτήρης Βαλντέν

Ευρώπη: Και τώρα τι;

Σωτήρης Βαλντέν, 2025-03-02

Διατυπώνω εδώ κάποιες σκέψεις για την ευρωπαϊκή διάσταση...

Ο Τραμπ, η Ευρώπη και ο μεγάλος φόβος

Λουκάς Τσούκαλης, 2025-02-22

Ζούμε το τέλος μιας εποχής και τα παλιά δεδομένα παύουν...

Θόδωρος Τσίκας

Η βίαιη ενηλικίωση της Ευρώπης

Θόδωρος Τσίκας, 2025-02-22

Η κυβέρνηση Τραμπ ξεκίνησε διμερή διάλογο με τον Πούτιν...

Δημήτρης Λιάκος

Το πραγματικό πρόβλημα της Ευρώπης

Δημήτρης Λιάκος, 2025-02-13

Η αντανάκλαση στο κοινωνικό επίπεδο θα σημάνει νέα όξυνση...

Γεράσιμος Μοσχονάς

Στην Ευρώπη οι «Τραμπ» δεν θα ευδοκιμήσουν

Γεράσιμος Μοσχονάς, 2025-02-09

Τα κόμματα υπάρχουν για να διαφέρουν. Δικαιώνουν την ύπαρξή...

Κώστας Καλλίτσης

Η Ευρώπη μας στην αναταραχή

Κώστας Καλλίτσης, 2025-01-12

Ανήμερα τα Χριστούγεννα έγινε δολιοφθορά σε ένα υποβρύχιο...

Κώστας Καλλίτσης

Από τον Λέττα στον Ντράγκι

Κώστας Καλλίτσης, 2024-09-15

Στην Ευρώπη το είχαμε όλοι, ίσως όσο ποτέ άλλοτε, ανάγκη,...

Θόδωρος Τσίκας

Τί σημαίνει η άνοδος της ακροδεξιάς στη Γερμανία

Θόδωρος Τσίκας, 2024-09-08

Η Θουριγγία και η Σαξονία, στις οποίες έγιναν εκλογές, είναι...

×
×