Η Αριστερά δεν μπορεί να λειτουργεί ως ...ΜΚΟ
Φώτης Κουβέλης, Συνέντευξη στο Δημ. Κουκλουμπέρη, Η Εφημερίδα των Συντακτών, Δημοσιευμένο: 2015-08-03
Ποια εκτιμάτε ότι θα είναι η έκβαση της διαπραγμάτευσης με τους θεσμούς; Βλέπετε συμφωνία μέχρι τις 18 Αυγούστου, χωρίς νέα προαπαιτούμενα; Αν όχι, τι θα σημάνει μια αρνητική εξέλιξη για τη χώρα;
Φ.Κ.: Θέλω να πιστεύω ότι η συμφωνία θα κλείσει έως τις 18 Αυγούστου. Και πρέπει να κλείσει για να μην εμπλακεί η χώρα σε μία νέα διελκυστίνδα, όπου οι εταίροι θα προσφέρουν μία δεύτερη δανειοδότηση – γέφυρα και θα απαιτούν μία νέα, ισχυρή δόση προαπαιτούμενων. Προφανώς, υπάρχουν κύκλοι στην Ευρώπη που επενδύουν σε αυτό το ενδεχόμενο για να κρατήσουν πάνω στο τραπέζι την εφιαλτική προοπτική του Grexit. H κυβέρνηση οφείλει να κάνει – και όλα δείχνουν ότι είναι αποφασισμένη να το κάνει – ό, τι περνάει από το χέρι της για να ολοκληρώσει τώρα τη διαπραγμάτευση, να κλείσει τη συμφωνία και να φέρει εγγύτερα την αναδιάρθρωση του χρέους, που θα δώσει ανάσα στην οικονομία και ελπίδα στην κοινωνία για έξοδο από την κρίση.
Κορυφαία κυβερνητικά στελέχη αναφέρονται στο ενδεχόμενο εκλογών, δίνοντας την αίσθηση ότι η προκήρυξή τους είναι σχεδόν δρομολογημένη και δε θα καθυστερήσει. Ποια η γνώμη σας; Θα καταφέρει ο Αλέξης Τσίπρας να επανεκλεγεί πρωθυπουργός, ίσως και αυτοδύναμος;
Φ.Κ.: Νομίζω ότι ο ίδιος ο πρωθυπουργός δεν κρύβει ότι οι εξελίξεις πιθανά να μας οδηγήσουν σε πρόωρες κάλπες το φθινόπωρο. Άλλωστε, η αναγκαία κοινοβουλευτική πλειοψηφία της κυβέρνησης για την άσκηση του νομοθετικού της έργου είναι εύθραυστη και αβέβαιη. Δεν γνωρίζω αν η προκήρυξή των εκλογών είναι, όπως λέτε, ήδη δρομολογημένη. Αυτό που βλέπω και καταγράφω είναι ότι η κυβέρνηση, παρά την εξαιρετικά δυσχερή συγκυρία, εξακολουθεί να διατηρεί την επιρροή της σε μεγάλες κοινωνικές ομάδες, την ίδια ώρα που η αντιπολίτευση δείχνει αδυναμία άμεσης ανασυγκρότησης.
Η συμφωνία προκάλεσε ρήγμα στον ΣΥΡΙΖΑ και πιθανότατα θα οδηγήσει σε διάσπαση. Πώς αξιολογείτε μια τέτοια προοπτική, αφενός για το ίδιο το κυβερνών κόμμα και αφετέρου για τη χώρα;
Φ.Κ.: Έχω βιώσει προσωπικά όχι μόνο την πολιτική πίεση, αλλά και τη ψυχολογική φόρτιση, που συνεπάγονται οι εσωκομματικές ρήξεις. Στην ιστορική διαδρομή της Αριστεράς, μάλιστα, τα εσωτερικά ρήγματα είναι συνήθως βίαια και βαθιά, τα τραύματα μεγάλα και οι πληγές δύσκολα επουλώνονται.
Προέρχομαι από μια πολιτική παράδοση που αντιμετώπιζε πάντοτε ως πεμπτουσία της πολιτικής την πολυφωνία και το σεβασμό της διαφορετικής γνώμης. Συνεπώς, θα ήθελα να βλέπω την Αριστερά ενωμένη, ακόμα κι αν στο εσωτερικό της συγκρούονται ρεύματα και τάσεις. Γνωρίζω, ωστόσο, ότι αυτό δεν γίνεται – και δεν μπορεί να γίνεται – πάντοτε. Ξέρετε, ορισμένες φορές, τα πράγματα και οι εξελίξεις έχουν τη δική τους αμείλικτη λογική. Πόσο, μάλλον, όταν τα σημεία τριβής, αυτά που χωρίζουν και διχοτομούν τα κόμματα, δεν αφορούν διευθετήσεις τακτικού χαρακτήρα, αλλά στρατηγικές επιλογές, που καθορίζουν όχι μόνο την πορεία της μιας ή της άλλης πολιτικής δύναμης, αλλά της ίδιας της χώρας και της κοινωνίας.
Θεωρείτε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μετεξελίσσεται σε φορέα του δημοκρατικού σοσιαλισμού;
Θεωρώ ότι στην πορεία προς τη διακυβέρνηση, ο ΣΥΡΙΖΑ εμφάνισε σαφείς ενδείξεις μετατόπισης προς τον ρεαλισμό. Ως κυβέρνηση και έτσι όπως ήρθε αντιμέτωπος με συσχετισμούς που είχε υποτιμήσει και δυσχέρειες ανυπέρβλητες, μπήκε αναγκαστικά σε μία διαδικασία ανασύνθεσης των πολιτικών του. Το σημαντικότερο ίσως είναι η ρητή πλέον πολιτική παραδοχή του ευρωπαϊκού δρόμου. Η συνειδητοποίηση του γεγονότος ότι τα συμφέροντα της χώρας και της κοινωνίας συνδέονται άρρηκτα με την παραμονή μας στην ευρωζώνη. Το στοίχημα άλλωστε για τον ΣΥΡΙΖΑ είναι να αποδείξει ότι η Αριστερά δεν είναι κατάλληλη μόνο για να αντιπολιτεύεται, όπως προτείνει μια εσωστρεφής και ηττοπαθής αντίληψη, αλλά ικανή να κυβερνά. Η Αριστερά δεν μπορεί να λειτουργεί ως … μη κυβερνητική οργάνωση. Η Αριστερά ή θα αποδειχθεί «κυβερνώσα Αριστερά» και θα σφραγίσει με την παρουσία της τις εξελίξεις ή θα οδηγηθεί στο περιθώριο.
Η ΔΗΜΑΡ επί προεδρίας σας επιχείρησε -χωρίς επιτυχία- τη σύμπραξη με τον ΣΥΡΙΖΑ για τη δημιουργία μιας προοδευτικής κυβερνητικής λύσης. Υπό τα νέα δεδομένα που δημιουργούνται η απόπειρα μπορεί να επαναληφθεί ή το κόμμα σας βλέπει πλέον σε άλλη κατεύθυνση;
Φ.Κ.: Οι ίδιες οι πολιτικές εξελίξεις αποδεικνύουν ότι η προοδευτική διακυβέρνηση – με ευθύνη, αίσθηση των διεθνών συσχετισμών και διάθεση αυθεντικών μεταρρυθμιστικών τομών – δεν αποτελεί μόνο ανάγκη, αλλά μονόδρομο για τον τόπο. Η ΔΗΜΑΡ τοποθετήθηκε με συνέπεια και σταθερότητα υπέρ αυτής της προοπτικής. Έχω μάλιστα την εκτίμηση – και αυτό, ας μη διαβαστεί ως κανενός είδους έπαρση – ότι αν η διαδικασία στην οποία αναφερθήκατε δεν είχε αποτύχει, τα πολιτικά εφόδια της ανανεωτικής Αριστεράς θα είχαν αποδειχθεί πολλαπλά χρήσιμα και στις τρέχουσες εξελίξεις.