Διατυπώνω εδώ κάποιες σκέψεις για την ευρωπαϊκή διάσταση των γεγονότων που ζούμε αυτές τις μέρες. Ωστόσο, οι αβεβαιότητες είναι τόσο μεγάλες που οι εκτιμήσεις και τα σενάρια μπορούν να ανατραπούν από τη μια μέρα στην άλλη. Κυρίως, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι ο Τραμπ θα εφαρμόσει όλα όσα εξαγγέλλει. Η αντεπανάστασή του πλήττει ισχυρά τμήματα του κατεστημένου στις ΗΠΑ, ενώ αντιδρά και σύσσωμο περίπου το ευρωπαϊκό κατεστημένο. Δεν γνωρίζουμε και αν ο Τραμπ εννοεί όλα όσα λέει, πόσα αποτελούν διαπραγματευτικές θέσεις, ή σε πόσα σκοπεύει ή μπορεί να υπαναχωρήσει. Σε κάθε περίπτωση όμως η αντεπανάσταση εμφανίζεται σήμερα πραγματική και οι επιπτώσεις της στην Ευρώπη δραματικές.

Ο Τραμπ είπε ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση έγινε για να πλήξει τις ΗΠΑ. Ξαναγράφει την ιστορία για να υπηρετήσει τις επιδιώξεις του: Θα ήθελε να τη δει να διαλύεται.

Η πρωταρχική σκέψη για την ευρωπαϊκή ενοποίηση ήταν η διασφάλιση της ειρήνης, με την ενσωμάτωση της Γερμανίας σε ένα διακρατικό ευρωπαϊκό σχήμα ώστε, ακόμα κι αν θελήσει, να μην έχει τη δυνατότητα να προκαλέσει και τρίτο παγκόσμιο πόλεμο. Η ενοποίηση δεν θα προχωρούσε χωρίς τη βοήθεια που έδωσαν μεταπολεμικά οι ΗΠΑ στην Ευρώπη, που ήταν η στρατηγικά πιο σημαντική περιοχή για την ανάσχεση της επιρροής της ΕΣΣΔ, μεταξύ άλλων αναλαμβάνοντας και το βάρος της άμυνάς της.

Θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι ποτέ δεν υπήρξε γραμμή της κυβέρνησης όσα είπαν τις προηγούμενες ημέρες οι ακραίοι της κυβέρνησης. Η αλήθεια, όμως, είναι ότι το σήμα γι’ αυτή τη γραμμή το έδωσε ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης με τη συνέντευξή του στην Καθημερινή λίγες ημέρες νωρίτερα και η οποία έφερε τον πρωτοσέλιδο τίτλο «Κάποιοι θέλουν να μας οδηγήσουν σε ζούγκλα».

Τις τελευταίες ημέρες παρατηρείται μια νέα μεταβολή της κυβερνητικής γραμμής σχετικά με τις συγκεντρώσεις της Παρασκευής για τη συμπλήρωση δύο χρόνων από το έγκλημα των Τεμπών.

Η Ελλάδα έχει εισπράξει τα μισά από τα 36 δισ. ευρώ που της αναλογούν από το ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), μεταξύ όσων απομένουν συγκαταλέγονται και δωρεάν επιχορηγήσεις που το ύψος τους αντιστοιχεί στο 5% του ΑΕΠ μας. Για να τις πάρουμε, πρέπει να υλοποιηθούν όλοι οι όροι που έχουν συμφωνηθεί. Μέχρι σήμερα, όμως, από τα 371 προαπαιτούμενα απομένουν προς υλοποίηση τα 240, ήτοι τα δύο τρίτα. Κι ο χρόνος τελειώνει, παράταση δεν θα δοθεί, στα μέσα του 2026 θα τελειώσει το ΤΑΑ κι όποιος πρόλαβε, πρόλαβε.

Η κυβέρνηση Τραμπ ξεκίνησε διμερή διάλογο με τον Πούτιν για την Ουκρανία, που αποκλείει τόσο τη χώρα που δέχτηκε επίθεση όσο και την Ευρώπη. Υπαινίχθηκε το τέλος της εγγύησης ασφάλειας των ΗΠΑ προς την ήπειρο μας. Απαξίωσε την ευρωπαϊκή δημοκρατία στη Διάσκεψη για την Ασφάλεια του Μονάχου.

Στη συνάντηση ορισμένων Ευρωπαίων ηγετών στο Παρίσι στις 17 Φεβρουαρίου, έγινε προσπάθεια να επιδειχθεί μια ενιαία προσέγγιση, ενόψει της νέας γεωπολιτικής κατάστασης.

Τέλη 2024, πριν μερικές εβδομάδες δηλαδή, φαινόταν ότι η χώρα μας έπαιρνε αποστάσεις από τον επικίνδυνο στροβιλισμό που ταλανίζει άλλες δυτικές χώρες, δύσκολης οικονομικής κατάστασης και ανόδου των λεγόμενων αντισυστημικών κομμάτων. Θυμίζουμε: Με απόφαση Κ. Μητσοτάκη είχε τεθεί εκτός ΝΔ η πιο ακραία εθνικιστική λογοκοπία, και η ίδια η ΝΔ έδειχνε ικανή να συγκρατήσει την απήχηση των κομμάτων δεξιότερά της. Το ΠΑΣΟΚ ως αξιωματική αντιπολίτευση είχε δημοσκοπικές επιδόσεις που από το 2019 δεν είχε η μέχρι τότε αξιωματική αντιπολίτευση.

Α. Η μόνιμη επωδός του πρωθυπουργού και των κυβερνητικών στελεχών, για όλα τα μεγάλα σκάνδαλα στα οποία έχει εμπλακεί η σημερινή κυβέρνηση, είναι ένας αξιωματικά προβαλλόμενος ισχυρισμός, που συνοδεύεται από ένα συναφές ερώτημα. Ο ισχυρισμός, με το οποίο κάθε τόσο κουνάει το δάχτυλο ο πρωθυπουργός στους αντιδρώντες, συνοψίζεται στο ότι από την στιγμή που έχει επιληφθεί η Δικαιοσύνη δεν δικαιολογείται καμία κριτική για πολιτικές ή ποινικές ευθύνες, διότι κάτι τέτοιο θα συνιστούσε ασέβεια στους θεσμούς. Και ακολουθεί αμέσως το πομπώδες ερώτημα: είναι δυνατόν να μην εμπιστεύεσθε την ελληνική Δικαιοσύνη;

Η αντανάκλαση στο κοινωνικό επίπεδο θα σημάνει νέα όξυνση των ανισοτήτων λόγω της μείωσης του πραγματικού εισοδήματος

Ηεπανεκλογή Τραμπ βρήκε την Ευρώπη απροετοίμαστη, όπως αποδεικνύει η αμήχανη στάση των εθνικών κυβερνήσεων και των αξιωματούχων στις Βρυξέλλες. Ενδεχομένως η επιθετική ρητορική του να φάνταζε ως μια υπερβολική προεκλογική υποσχεσιολογία με προφανείς ψηφοθηρικούς σκοπούς.

Ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών σε απρόσμενα, διεγερτικά και ενίοτε φιλοσοφικά μονοπάτια.

Μια συζήτηση για την ιστορικό στίγμα της τρέχουσας, μεταβατικής θα τολμούσαμε να πούμε, περιόδου δεν μπορεί παρά να προκαλεί ενδιαφέρον. Πόσω μάλλον όταν ο συνδαιτημόνας είναι ένας από τους σημαντικότερους και πλέον οξύονες ιστορικούς της χώρας. Ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και με δεκάδες βιβλία και επιστημονικά άρθρα στο ενεργητικό του, ο Αντώνης Λιάκος έστρεψε αργά αλλά σταθερά τη συνέντευξη που ακολουθεί σε απρόσμενα, διεγερτικά και ενίοτε φιλοσοφικά μονοπάτια, σχολιάζοντας μια σειρά από ζητήματα της διεθνούς όσο και εσωτερικού ενδιαφέροντος.

Τα κόμματα υπάρχουν για να διαφέρουν. Δικαιώνουν την ύπαρξή τους ακριβώς γιατί είναι φορείς διαφορετικών, δηλαδή ανταγωνιστικών, σχεδίων για την οικονομία και την κοινωνία. Ως προς τις προτάσεις πολιτικής και το στυλ, η διαφορά ανάμεσα στον Tραμπ και τους Δημοκρατικούς της Κάμαλα Χάρις και του Μπάιντεν δεν θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερη. Τι γίνεται όμως στην Ευρώπη; Τα μεγάλα ευρωπαϊκά κόμματα της Δεξιάς και της Αριστεράς προσφέρουν εναλλακτικές προτάσεις πολιτικής, ιδιαίτερα οικονομικής πολιτικής, ή κυριαρχεί η σύγκλιση; Και γιατί;

Η ένταση που έχουν συσσωρεύσει τις τελευταίες εβδομάδες οι χειρισμοί της κυβέρνησης στην τραγωδία των Τεμπών ξεπερνά τα συνήθη. Οπως δείχνουν όλες οι δημοσκοπήσεις, η συντριπτική πλειοψηφία των συμπολιτών μας φρονεί ότι δεν γίνονται όσα πρέπει για να αποκαλυφθεί γυμνή η αλήθεια και για να τιμωρηθούν οι ένοχοι, όσο ψηλά και αν ίστανται. Η γνωστή συνέντευξη του πρωθυπουργού στον Alpha (29.1.2025), αντί να εκτονώσει την ατμόσφαιρα, μπέρδεψε πιο πολύ τα πράγματα καθώς ακόμη και στενοί συνεργάτες του δεν θέλουν –ίσως και δεν μπορούν– να αντιληφθούν την «κατευναστική» γραμμή που θέλησε να περάσει.

Η δημοσκοπική εικόνα της κυβέρνησης είναι πολύ κακή, κακή είναι όμως και η εικόνα της δημοκρατικής αντιπολίτευσης.

Σύμφωνα με την πρόσφατη μέτρηση της Metron, η θετική αξιολόγηση του κυβερνητικού έργου είναι 27% -περίπου 4 μονάδες κάτω από το Δεκέμβριο, όπερ διόλου παράδοξο αν αναλογιστείτε την ποιότητα της ασκούμενης πολιτικής. Και η αξιολόγηση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, όμως, ναι μεν ξεκόλλησε από το 7% που ήταν προ 6μήνου (όταν ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν δεύτερο κόμμα στη Βουλή) αλλά είναι στο 20% και πέφτει –είναι 6 μονάδες κάτω από τον περασμένο Δεκέμβριο.