Αβουλη, περιδεής πολιτική

Αλέξης Ηρακλείδης, Κυρ. Ελευθεροτυπία, Δημοσιευμένο: 2006-02-12

Τις τελευταίες βδομάδες του Ιανουαρίου το Κυπριακό ήλθε ξανά στο προσκήνιο, με την πρόταση δέκα σημείων της Αγκυρας, με τις επισκέψεις του βρετανού ΥΠΕΞ στην περιοχή, με τη θετική ανταπόκριση Ε.Ε., Βρετανίας και ΗΠΑ στις τουρκικές προτάσεις. Η Λευκωσία και η Αθήνα, με τις άστοχες αντιδράσεις τους στην κινητικότητα αυτή έδειξαν, για μία ακόμη φορά, ακόμη πιο ανάγλυφα, την αμηχανία τους σε σχέση με την επίλυση του Κυπριακού. Επίσης παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες του γ.γ. του ΟΗΕ, η κυβέρνηση Παπαδόπουλου αρνείται, πεισματικά, να ανοίξει τα χαρτιά της.

Επιπλέον εδώ και είκοσι μήνες δεν έχει προβεί σε καμία κίνηση καλής θέλησης προς την άλλη πλευρά, τους Τουρκοκυπρίους (που τώρα έχουν ηγέτη τον μετριοπαθή και σοβαρό Ταλάτ), δηλαδή στους υποτιθέμενους μελλοντικούς συνέταιρους των Ελληνοκυπρίων σε μία επανενωμένη Κύπρο.

Οσο για την Αθήνα, έχει επιλέξει τη στάση του «δεν πράττω τίποτε» (όπως, άλλωστε, και σε όλα τα θέματα εξωτερικής πολιτικής που την αφορούν άμεσα) και αφήνω το πεδίο ελεύθερο για να κάνει ό,τι θέλει ο κ. Παπαδόπουλος.

Στην τριακονταετή ιστορία της Μεταπολίτευσης, είναι αμφίβολο αν η χώρα μας είχε ποτέ τόσο άβουλη και περιδεή εξωτερική πολιτική. Και όταν έχεις επιλέξει για τον εαυτό σου το ρόλο της «έντιμης πλην μικρής χώρας», που δεν έχει πολλές δυνατότητες να επηρεάσει το διεθνές γίγνεσθαι, έτσι σε αντιμετωπίζουν και οι άλλοι - και ας αναρωτιούνται γιατί η Ελλάδα άλλαξε και επέλεξε για τον εαυτό της το ρόλο του υποδεέστερου.

Αλλά ας επιστρέψουμε στο ζητούμενο, (α) γιατί η Λευκωσία τηρεί τη στάση που τηρεί και (β) τι επιτέλους επιζητούν οι Ελληνοκύπριοι, μετά την ένταξη στην Ε.Ε.; Στο επίπεδο της ελληνοκυπριακής ηγεσίας, δεν υπάρχει, κατά τη γνώμη μου, η παραμικρή αμφιβολία ότι το ζητούμενο, μετά το δημοψήφισμα της 24ης Απριλίου 2004, δεν είναι μία επανενωμένη Κύπρος στη βάση της δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας, η οποία εξ ορισμού προϋποθέτει νομική ισότητα-ισοτιμία μεταξύ των δύο κοινοτήτων στην Κύπρο.

Η επιδίωξη δεν είναι άλλη από την «άρση της εισβολής και κατοχής» διά της τελικής κυριαρχίας των Ελληνοκυπρίων σε όλο το νησί, με την εδραίωση ενός ενιαίου (unitary) πολιτεύματος. Το περίεργο είναι ότι αυτή η «λύση» θεωρείται όχι μόνον εφικτή, επειδή η Κυπριακή Δημοκρατία πιστεύει ότι βρίσκεται τώρα διαπραγματευτικά σε ισχυρότερη θέση, λόγω Ε.Ε., και μπορεί να «τη φέρει» στην τουρκοκυπριακή πλευρά, αλλά και θεμιτή.

Η ειρωνεία είναι ότι η στόχευση αυτή αποκαλείται «ευρωπαϊκή λύση» (!), σαν να συνέβαιναν τα ακόλουθα:

* Σαν να μην υπάρχει στην Ευρώπη ο πολιτικός πολιτισμός της ομοσπονδίας και της εθνοτικά συναινετικής δημοκρατίας.

* Σαν η Ε.Ε. και τα κράτη-μέλη της να ευνοούν την επικράτηση της εθνοτικής πλειοψηφίας σε περιπτώσεις εθνοτικών διενέξεων και διαφορών - δηλαδή την «τυραννία της πλειοψηφίας» - στη Β. Ιρλανδία, στην Ισπανία (Βάσκοι, Καταλανοί), στο Βέλγιο, στη Φιλανδία (Σουηδοί) ή στα νέα κράτη-μέλη της Ε.Ε. τα οποία είναι εθνοτικά διχασμένες κοινωνίες.

* Σαν σε μία μελλοντική ενωμένη Ε.Ε. να μην προβλεπόταν ομοσπονδία, αλλά η επικράτηση των μεγάλων κρατών και των πλειοψηφιών σε ένα ενιαίο ευρωπαϊκό κράτος, κάτι που θα σήμαινε ότι η ελληνοκυπριακή κοινότητα, αριθμητικά μικρότερη από τον πληθυσμό της Θεσσαλονίκης ή ενός προαστίου της Κωνσταντινούπολης, θα ήταν αμελητέα ποσότητα, χωρίς δυνατότητα πολιτικής επιρροής.

Το βασικό, όμως, δεν είναι τόσο η αδιέξοδη στρατηγική που ακολουθεί ο πρόεδρος Παπαδόπουλος, αλλά τι τελικά θέλει η πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων, τώρα που βρίσκεται στην προστατευτική ζώνη της Ευρώπης.

Μέχρι τώρα οι περισσότεροι φαίνονται δεμένοι στο άρμα του κ. Παπαδόπουλου και θεωρούν (με βάση τις σφυγμομετρήσεις) το χειρισμό του εθνικού θέματος από αυτόν επιτυχή!

Εδώ υπάρχουν δύο ερμηνείες. Η πρώτη και πιο ρεαλιστική μάλλον καταλήγει ότι είναι καλύτερη η διχοτόμηση (για λόγους οικονομικούς, πολιτικούς, εθνικής ταυτότητας, εσωτερικής σταθερότητας, κ.λπ.), αλλά δεν εκφράζεται δημοσίως. Απλούστατα αφήνουν τον πρόεδρό τους να τους οδηγεί εκεί με τη στάση του. Κατά τη δεύτερη ερμηνεία, όντως θεωρούν εφικτό και θεμιτό το να επιβάλουν τη δική τους λύση, δηλαδή «μονά ζυγά δικά τους» (όπως το 1964-1974 που είδαμε πού οδήγησαν).

Εξυπακούεται ότι η δεύτερη ερμηνεία ανήκει στο χώρο της εθνικιστικής λογικής που οδηγεί στην «εθνική τύφλωση», λογική που, ελπίζουμε, δεν εκφράζει τους μισούς περίπου Ελληνοκύπριους και τα μέλη του ΑΚΕΛ.

*Ο ΑΛΕΞΗΣ ΗΡΑΚΛΕΙΔΗΣ είναι καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και συγγραφέας του βιβλίου «Το Κυπριακό: Σύγκρουση και επίλυση» (2002).

Θέματα επικαιρότητας: Κυπριακό

Νίκος Μπίστης

Γιά ένα νέο Μέτωπο Λογικής στην εεξωτερική πολιτική

Νίκος Μπίστης, 2024-12-02

Πριν μια βδομάδα η Εποχή είχε φιλοξενήσει άρθρο μου για...

Περισσότερα

Δειλά βήματα στο Κυπριακό

Κυριάκος Πιερίδης, 2024-10-20

Η «διευρυμένη συνάντηση» που προανήγγειλε ο Γκουτέρες...

Περισσότερα
Θόδωρος Τσίκας

50 χρόνια: Αναζητείται πολιτική βούληση για λύση του Κυπριακού

Θόδωρος Τσίκας, 2024-07-20

Το τελευταίο διάστημα φάνηκε ότι αναθερμαίνονται οι διεργασίες...

Περισσότερα

Το κενό της παγωμένης διένεξης

Κυριάκος Πιερίδης, 2024-01-28

Από το βήμα της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου...

Περισσότερα

Νέα πρωτοβουλία με αμυδρές ελπίδες

Κυριάκος Πιερίδης, 2023-12-23

Το 2023 κλείνει με αμυδρές ελπίδες για το Κυπριακό. Κατά το...

Περισσότερα

Πού βαδίζει ο Χριστοδουλίδης με το Κυπριακό;

Κυριάκος Πιερίδης, 2023-05-27

Στους τρεις μήνες αφότου ανέλαβε την εξουσία, ο νέος πρόεδρος...

Περισσότερα

Η δύναμη των πολιτών στη μοιρασμένη Κύπρο

Κυριάκος Πιερίδης, 2023-04-15

Αυτές τις ημέρες του Πάσχα, πριν από 20 χρόνια, άνοιξε το...

Περισσότερα

Το Κυπριακό από την οπτική των Ευρωπαίων

Κυριάκος Πιερίδης, 2023-03-25

Στις Βρυξέλλες κυκλοφορούν δύο παράλληλες αναγνώσεις γύρω...

Περισσότερα

Άρθρα/ Πολιτική

Σωκράτης Φάμελλος

Κυβερνητική πρόταση από το Συνέδριο

Σωκράτης Φάμελλος, 2025-06-08

Η Ιστορία, όχι μόνο στην Ελλάδα, έχει δείξει ότι οι πολιτικές...

Ποιά εκεχειρία και για πόσο στη Μέση Ανατολή;

Λουκάς Τσούκαλης, 2025-06-25

Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ άνοιξε τις πύλες της κολάσεως...

Στέργιος Καλπάκης

Ισχυρός ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ, καταλύτης για την προοδευτική αλλαγή

Στέργιος Καλπάκης, 2025-06-18

Οι αρνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Αριστεράς στην ειλικρινή...

Θόδωρος Τσίκας

Το αδιέξοδο με το Ιράν και η Συμφωνία του Ομπάμα

Θόδωρος Τσίκας, 2025-06-18

Το 2015 ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπάρακ Ομπάμα, έφτασε μετά...

Κώστας Καλλίτσης

Προεκλογική περίοδος

Κώστας Καλλίτσης, 2025-06-08

Κάτι μάλλον ασυνήθιστο (ακόμα και) για τα ελληνικά δεδομένα...

Η “έσχατη προδοσία” έλειπε από την χορηγία της αντιπολίτευσης προς τον Μητσοτάκη

Γιάννης Τριάντης, 2025-06-07

...Τι εισπράττει η κοινωνία όταν ακούει ότι εγκαλείται κάποιος...

Τα Τέμπη επιστρέφουν

Αγγελική Σπανού, 2025-06-05

Με τέσσερις προτάσεις για τη σύσταση Προανακριτικής, δύο...

Γιάννης Μεϊμάρογλου

Κυβερνητικό μπασκετικό αλαλούμ

Γιάννης Μεϊμάρογλου, 2025-06-04

...Όσο η κυβέρνηση θα συνεχίσει να κλείνει τα μάτια σε μια...

Θόδωρος Τσίκας

Έχει χάσει η Ουκρανία τον πόλεμο;

Θόδωρος Τσίκας, 2025-06-01

Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να διατηρήσει τη ηθική και γεωπολιτική...

Γιάννης Βούλγαρης

Η Ευρώπη στην εποχή των πολέμων

Γιάννης Βούλγαρης, 2025-05-31

Από τις εκλογές που έγιναν τελευταία στον ευρωπαϊκό χώρο,...

Εχει ο καιρός γυρίσματα;

Τάσος Παππάς, 2025-05-26

Αλλάζουν οι καιροί; Αλλάζουν. Αυτό που χθες αποδοκίμαζες,...

Η κοινή λογική

Μιχάλης Μητσός, 2025-05-23

Oι νέοι στρέφονται προς την Ακροδεξιά. Ακόμη κι αν δεν ψηφίζουν...

×
×