Η ανακοίνωση της δομής του νέου λυκείου έφερε αμηχανία στην κοινή γνώμη της χώρας. Το νέο λύκειο είναι κατ’ όνομα μόνο νέο, αφού αποτελεί σύνθεση από παλιότερα μοντέλα (κλασσικό -πρακτικό, δέσμες, κατευθύνσεις), χωρίς καινοτομίες και χωρίς δυνατότητα να απαντήσει στα αιτήματα των καιρών. Επομένως είναι αδύνατο ακόμη και να πλησιάσει τους στόχους τους οποίους θέτει. Είναι απορίας άξιο πως πολυάριθμες επιτροπές ειδικών, που δούλεψαν για μεγάλο χρονικό διάστημα κατόρθωσαν, γιατί περί κατορθώματος πρόκειται, να φτιάξουν κάτι τόσο ρηχό και άτολμο.

Η αλήθεια είναι ότι στο σημερινό περιβάλλον καθολικής κρίσης και γενικότερης ανεπάρκειας της δημόσιας διοίκησης δεν μπορούσαμε να περιμένουμε και κάτι καλύτερο. Τα σχέδια για σύστημα που θα προσομοιάζει με το ΙΒ, με υποχρεωτικά και πολλά επιλεγόμενα μαθήματα εγκαταλείφθηκαν, γιατί προφανώς απαιτούσαν άλλου τύπου συνολική οργάνωση, υψηλά κονδύλια και σύγκρουση με τα κοινά ήθη στο δημόσιο σχολείο. Έτσι προτιμήθηκαν επιλογές που δεν θίγουν το υπάρχον καθεστώς.

Αναμφίβολα το ελληνικό λύκειο είναι από τα πιο ακριβά της Ευρώπης, αλλά έχουμε τονίσει επανειλημμένα ότι το ζήτημα δεν είναι μόνο τα κονδύλια, αλλά και ο τρόπος που αυτά αξιοποιούνται. Χρειάζεται να έχει κάποιος πολύ πιο σαφές όραμα για την παιδεία των ελληνοπαίδων από τα τετριμμένα «ανάπτυξη του κριτικού πνεύματος, τη διαμόρφωση της συνείδησης του ενεργού πολίτη, την ενδυνάμωση της αξίας της συλλογικότητας» αλλά και την τόλμη και την τεχνογνωσία να του δώσει σάρκα και οστά και να το νομιμοποιήσει στη συλλογική συνείδηση.

Διαπιστώσεις

α. Το λύκειο σήμερα λειτουργεί ως προθάλαμος της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Αυτό είναι το κυρίαρχο γνώρισμά του. Με αυτό τον τρόπο κατανοείται και αντιμετωπίζεται από μαθητές και γονείς, σε αυτό το πλαίσιο προσαρμόζεται κυρίως η διδασκαλία των καθηγητών. Τα τρία χρόνια του λυκείου είναι χρόνια προετοιμασίας για τις εισαγωγικές εξετάσεις. Μαθητές και μαθήτριες έχουν επιλέξει την κατεύθυνσή τους και μαζί με τις οικογένειές τους οργανώνονται για τη «μάχη». Νιώθουν ότι στα χρόνια αυτά θα παιχτεί πραγματικά το μέλλον τους. Αν μπουν στην Ιατρική θα ζήσουν καλά, αν μπουν στην Ιχθυοκαλλιέργεια Μεσολογγίου μάλλον τη βάψανε. Η έλλειψη κινητικότητας στην επαγγελματική σταδιοδρομία των Ελλήνων δίνει μυθικό χαρακτήρα στις 5 ημέρες των εξετάσεων. Το κλίμα αυτό αφαιρεί από τα παιδιά τη χαρά της γνώσης, το παιχνίδι μαζί της, την αμφιβολία, την κριτική, τα πολλά γιατί, το ψάξιμο.

β. Στη χώρα μας δεν υπάρχει μια αξιόπιστη επαγγελματική εκπαίδευση η οποία να συνδέει άμεσα το σχολείο με την παραγωγή. Αλλά δεν υπάρχει και παραγωγή ικανή να προσελκύσει μαζικά τους νέους σε τεχνικά επαγγέλματα. Συνεπώς, η αναλογία 1:5 μεταξύ μαθητών που επιλέγουν τα ΕΠΑΛ και μαθητών που επιλέγουν τα ΓΕΛ είναι τελείως φυσιολογική. Το γεγονός αυτό δημιουργεί μια υπερσυσσώρευση μαθητών στα ΓΕΛ, αυξάνει τον ανταγωνισμό προκαλώντας άγχος στους μαθητές και τις οικογένειές τους. Μέσα σε αυτή τη συνθήκη επιβάλλεται ως μονόδρομος ο σκληρός μηχανισμός αξιολόγησης και κατανομής των γενικών εξετάσεων.

Θα μπορούσε να γίνει κάτι άλλο; Προφανώς θα μπορούσε η κατανομή να γίνεται με το συνολικό βαθμό του λυκείου, αλλά προσκρούει σε εγκατεστημένες νοοτροπίες του διδακτικού προσωπικού, στη γενικευμένη αναξιοπιστία του συστήματος αξιολόγησης των μαθητών, στη συλλογική ελληνική καχυποψία και δυσπιστία.

γ. Η ανάγκη της ύπαρξης του οργανωμένου φροντιστηρίου ως ενός θεσμού παρά και αντί του λυκείου οφείλεται σε δύο λόγους. Ο ένας είναι η ύπαρξη των εισαγωγικών εξετάσεων και η ανάγκη της επιτυχίας σε αυτές. Ο δεύτερος είναι, η αδυναμία του εκπαιδευτικού μας συστήματος να καλύψει επαρκώς τους μαθητές έναντι των απαιτήσεων που θέτει το ίδιο το σύστημα, σε γνώσεις και δεξιότητες. Ο ανταγωνισμός, απαιτεί καλύτερα προετοιμασμένους μαθητές.

Στο σημερινό λυκειακό περιβάλλον, με τις μόνο 18 εβδομάδες πραγματικό σχολείο, με τις αδυναμίες εκτέλεσης του προγράμματος, με τις υπαρκτές ανεπάρκειες του διδακτικού προσωπικού και τις λίγες ώρες που διατίθενται στα βασικά μαθήματα κάθε κατεύθυνσης, το σχολείο, δημόσιο και ιδιωτικό, είναι αδύνατο να καλύψει τις ανάγκες των πανελλαδικών εξετάσεων, οι οποίες είναι πλέον ιδιαίτερα υψηλές. Ακόμα η απαξίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας στα μάτια των μαθητών κάνει τα πράγματα ακόμα χειρότερα.

δ. Η αξία της παιδείας

Δεν είμαστε από αυτούς που πιστεύουν ότι το λύκειο πρέπει να δίνει μόνο εξειδικευμένες γνώσεις ανά κατεύθυνση, χρήσιμες για την πανεπιστημιακή εκπαίδευση. Αντιθέτως η ηλικία και ο βαθμός ωριμότητας των νέων επιβάλλει και επιτρέπει τη διδασκαλία, μαθημάτων γενικής παιδείας σε όλους. Οι νέοι τα έχουν ανάγκη, όχι απλά ως επαγγελματικά εφόδια, αλλά ως εφόδια ζωής και συμμετοχής στην κοινωνία. Το ζήτημα είναι πως διδάσκονται αυτά. Αν είναι όπως τώρα, τα αποτελέσματα είναι αποκαρδιωτικά. Αν είναι να γίνονται με τρόπο βιωματικό, με την καθοδήγηση των κατάλληλων δασκάλων, τότε μπορούν να βοηθήσουν στη διάπλαση των νέων. Αν είναι τα γενικά μαθηματικά να συνδέονται με προβλήματα καθημερινής ζωής, οι φυσικές επιστήμες να συνδέονται με την παρατήρηση και το πείραμα, τότε έχουν λόγο ύπαρξης. Αν είναι οι ξένες γλώσσες να στοχεύουν στη γνωριμία με την ξένη λογοτεχνία, η ιστορία να γίνεται μέσω video και διαλέξεων και να πραγματεύεται αιχμηρά θέματα, η τέχνη να γίνεται με τη συμμετοχή των μαθητών σε καλλιτεχνικά δρώμενα, η οικολογία με επισκέψεις σε βεβαρημένες περιβαλλοντολογικά τοποθεσίες και ανάλογες μελέτες, τότε έχουν αξία και ενδιαφέρον για τους μαθητές και τις μαθήτριες. Το τυπικό μάθημα από την έδρα με εξέταση και παράδοση έχει πλέον πεθάνει. Η ίδια η ζωή το έχει ξεπεράσει.

Τι έκανε το υπουργείο

Η επιτροπή του υπουργείου ξεκίνησε τη μεταρρύθμιση έχοντας 4 πράγματα να την πιέζουν.

Το ένα είναι οι χαμηλοί μέσοι όροι στις επιδόσεις των μαθητών. Χαμηλές επιδόσεις στους διαγωνισμούς PISA, αν και εκεί το στυλ των ερωτήσεων είναι τελείως διαφορετικό από αυτά που ζητάμε από τους μαθητές μας, και τα υψηλά ποσοστά χαμηλής βαθμολογίας στις εισαγωγικές που μπορείτε να τα δείτε εδώ.

Το δεύτερο είναι η μεγάλη δαπάνη της ελληνικής οικογένειας στη φροντιστηριακή εκπαίδευση. Η δαπάνη αυτή αγγίζει το ποσό των 900 εκατ. Ευρώ.

Το τρίτο είναι η έλλειψη ελεύθερου χρόνου και οι καταστάσεις άγχους που βιώνουν γονείς και μαθητές.

Το τέταρτο είναι η κατηγορία ότι το λύκειο, αλλά και το ελληνικό σχολείο γενικότερα, προάγει την αποστήθιση και όχι το κριτικό πνεύμα.

Πως τα αντιμετωπίζει;

Η κεντρική ιδέα του είναι να κάνει το σχολείο, φροντιστήριο. Μειώνει τα γενικά μαθήματα όσο μπορεί και όσο του επιτρέπει ο ελληνορθόδοξος χαρακτήρας της ελληνικής εκπαίδευσης (βλέπε θρησκευτικά) και αυξάνει σημαντικά τις ώρες των μαθημάτων επιλογής ανά κατεύθυνση, δηλαδή μαθηματικά, φυσική, αρχαία κλπ. Για παράδειγμα, ένας σημερινός μαθητής θετικής κατεύθυνσης στη Γ τάξη παρακολουθεί μαθηματικά, φυσική, χημεία και βιολογία, συνολικά 16h, ενώ με το νέο σύστημα αυτές γίνονται 24h. Επειδή αντιλαμβάνεται ότι τα παιδιά που έχουν κατεύθυνση προς τις οικονομικές σχολές δεν είναι ανάγκη να εξετάζονται στη Φυσική ή τη Χημεία, εισάγει στην κατεύθυνση ΑΒ της Γ λυκείου, μαθήματα οικονομικών σχολών ( μίκρο και μάκρο οικονομία, δίκαιο, κοινωνιολογία κλπ) για να ισοφαρίσει τις ώρες της Φυσικής και της Χημείας της Α κατεύθυνσης. Κάτι αντίστοιχο κάνει και στη Β κατεύθυνση που οδηγεί στις θεωρητικές σχολές.

Ταυτόχρονα εισάγει το μέτρο της εμβάθυνσης με περισσότερες ώρες σε στυλ φροντιστηρίου για τα βασικά μαθήματα. Αν η εμβάθυνση όμως είναι το αντίδοτο στο φροντιστήριο, τότε γιατί αυτή αρκείται μόνο σε δύο μαθήματα (στις Β, Γ λυκείου) και όχι και στα τέσσερα που θα εξετάζεται ο μαθητής; Προφανώς γιατί έτσι θα έπρεπε οι μαθητές να μένουν στο σχολείο καθημερινά για 8 ή και 9 ώρες, πράγμα που θα συναντούσε αντιδράσεις. Απέναντι στην αντίφαση αυτή επιλέχθηκε μια ενδιάμεση λύση. Με τον τρόπο αυτό πιστεύει ότι οι μαθητές θα είναι περισσότερο απερίσπαστοι να ασχοληθούν με τις εισαγωγικές εξετάσεις, άρα θα έχουν και καλύτερες επιδόσεις. Θα έχουν και την απαιτούμενη από το σχολείο βοήθεια και δεν θα χρειάζεται να τρέχουν στα φροντιστήρια.

Η εισαγωγή της ερευνητικής εργασίας (project) στο λύκειο είναι γενικά θετική ως νέο μέτρο. Αλλά δεν μπορεί να είναι απλά ένα 3ωρο ενταγμένο μέσα στο πρόγραμμα. Στη Γ λυκείου, υπό το σημερινό καθεστώς των πανελλαδικών εξετάσεων, είναι αδύνατο να εκτελεστεί και να λειτουργήσει αποδοτικά. Αντίθετα θα πρέπει να δομήσουμε σταδιακά και επίμονα μια άλλη κουλτούρα εκπαίδευσης, όπου η συλλογική εργασία και δημιουργία θα συνοδεύει κάθε αντικείμενο σπουδών. Τότε μπορούμε να μιλάμε για ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και ενδυνάμωση της ιδέας της συλλογικότητας.

Για το θέμα του ελεύθερου χρόνου και της αποφυγής του άγχους προφανώς και το προτεινόμενο σχέδιο δεν κάνει τίποτα. Οι ώρες απασχόλησης στη τάξη είναι περισσότερες από πριν, αν προσθέσεις και τις ώρες εμβάθυνσης. Στη Β λυκείου, πχ από 34 γίνονται 37. Τα μαθήματα που αφαίρεσε από το πρόγραμμα δεν απασχολούσαν καθόλου τους μαθητές. Η διδασκαλία τους ήταν προσχηματική και κανείς δεν τα παρακολουθούσε, ούτε αφιέρωνε χρόνο σε αυτά. Οι εξετάσεις, στο τέλος, ήταν παρωδία.

Μπορεί να πετύχει τους στόχους του;

Φυσικά και όχι. Αν θέλεις να αποδυναμώσεις το φροντιστήριο και να έχεις και εισαγωγικές εξετάσεις, αλλά να παρέχεις στέρεη γενική παιδεία στους νέους και τις νέες θα πρέπει το σχολείο να έχει το χρόνο και τη δυνατότητα να εκπληρώνει, ουσιαστικά, τον εκπαιδευτικό του ρόλο. Όμως αυτό δεν επιτυγχάνεται μόνο με την αλλαγή του προγράμματος. Απαιτεί κατάλληλα βιβλία και εποπτικά μέσα διδασκαλίας, προσωπικό που αξιολογείται και επιμορφώνεται, συλλόγους διδασκόντων που σχεδιάζουν και παράγουν εκπαιδευτική ύλη, κατάλληλο περιβάλλον ( μικρός αριθμός μαθητών ανά τάξη) και ανάλογη διάθεση από τους μαθητές. Παράλληλα πρέπει να διαχωριστεί από τις εισαγωγικές εξετάσεις στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Η πρόταση

Η πρόταση που κάνουμε δεν είναι καινοφανής. Ακούστηκε στο παρελθόν και την κρίνουμε οικονομικά ωφέλιμη και εκπαιδευτικά αποτελεσματική τόσο για το λύκειο όσο και για την κοινωνία.

Για να εφαρμοστεί έχει τρεις προϋποθέσεις. Η πρώτη είναι το γυμνάσιο, η δεύτερη ο επαγγελματικός προσανατολισμός και η τρίτη η επαγγελματική εκπαίδευση.

1. Δίνουμε ιδιαίτερο βάρος στην κατάκτηση των βασικών γνώσεων στο γυμνάσιο από όλους τους μαθητές με ενιαία προγράμματα ανά αντικείμενο.

Προχωρούμε σε δραστικό περιορισμό της ύλης.

Μετατρέπουμε τα αρχαία σε μάθημα επιλογής.

Καταργούμε τελείως τα θρησκευτικά και την οικιακή οικονομία.

Εισάγουμε την οικολογία.

Οργανώνουμε τα εργαστήρια φυσικών επιστημών και τα συνδέουμε άμεσα και υποχρεωτικά με τη διδασκαλία των αντίστοιχων μαθημάτων.

Εισάγουμε την ενισχυτική διδασκαλία μέσα στο πρόγραμμα του σχολείου.

2. Αλλάζουμε και μετατρέπουμε σε παραγωγικό εργαλείο τον επαγγελματικό προσανατολισμό.

Στο τέλος του γυμνασίου κάθε παιδί περνάει τα απαραίτητα test, με απαντήσεις σε ερωτηματολόγια και συνέντευξη σε επιτροπή ειδικών που του δίνει μια εικόνα για τα ταλέντα του και τις κλίσεις του και συμβουλές για την επόμενη βαθμίδα εκπαίδευσης που πρόκειται να ακολουθήσει.

Στόχος: να έχει ο κάθε μαθητής βασικές γνώσεις και δεξιότητες και μια ιδέα για το τι θέλει και κυρίως τι μπορεί να κάνει όταν «μεγαλώσει».

3. Επανιδρύουμε την επαγγελματική εκπαίδευση.

 Δομούμε νέα αναλυτικά προγράμματα που λαμβάνουν υπόψη τους τη σύγχρονη πραγματικότητα,

 Εκσυγχρονίζουμε τα εργαστήρια.

 Αναπλάθουμε τις ειδικότητες ώστε να ανταποκρίνονται στις παραγωγικές ανάγκες της χώρας.

 Καταργούμε τη διάκριση ΕΠΑΣ και ΕΠΑΛ.

 Συνδέουμε τα ΕΠΑΛ με τη μεταλυκειακή τεχνική εκπαίδευση και τα ΤΕΙ.

 Δίνουμε βάρος στη σύνδεση σχολείου και εργασίας με συμμετοχή των μαθητών στην παραγωγική διαδικασία.

 Απλοποιούμε την ύλη των μαθημάτων γενικής παιδείας και τη συνδέουμε με την κάθε ειδικότητα.

 Αναθεωρούμε το καθεστώς των απουσιών, πραγματική μάστιγα για τα ΕΠΑΛ.

Στόχος μας: Να παίρνει ο μαθητής και η μαθήτρια όλα τα απαραίτητα επαγγελματικά εφόδια ώστε να μπορεί να βγει άμεσα στην αγορά εργασίας. Με τις παρούσες συνθήκες αυτό είναι δύσκολο να επιτευχθεί άμεσα, αλλά δεν έχουμε παρά να το δρομολογήσουμε.

Το νέο γενικό λύκειο

 Το γενικό λύκειο είναι τριετές και οδηγεί σε εθνικό απολυτήριο με εξετάσεις που γίνονται στο σχολείο. Στο τέλος της Γ λυκείου ο μαθητής δεν δίνει εισαγωγικές εξετάσεις, αλλά πάει διακοπές.

Οι ώρες που απασχολούνται οι μαθητές μέσα στη σχολική τάξη μειώνονται δραστικά και δεν πρέπει να ξεπερνούν τις 20 - 5 εβδομαδιαίως. Οι υπόλοιπες 15 μπορούν να είναι στο γυμναστήριο, στα καλλιτεχνικά δρώμενα, στις έρευνες, την περιβαλλοντική εκπαίδευση, στα βιωματικά εργαστήρια, στις βιβλιοθήκες, στα εργαστήρια των θετικών επιστημών, στις αίθουσες διαλέξεων και προβολών, με αυστηρά και συνεχώς αξιολογούμενα προγράμματα.

 Το πρόγραμμα σπουδών έχει, ανά μάθημα, ενιαία δομή και ενιαίο βιβλίο, γραμμένο από μια συγγραφική ομάδα. Για το αναλυτικό πρόγραμμα γίνεται ανοικτή μακρόχρονη διαβούλευση και λαμβάνεται σοβαρά υπόψη η άποψη των πανεπιστημίων και των επιστημονικών ενώσεων. Τα αναλυτικά προγράμματα σπουδών συνδέουν το λύκειο με τα πανεπιστήμια, έτσι ώστε ένα μέρος της ύλης του 1ου έτους να εκτελείται στην Γ λυκείου.

Δεν υπάρχουν θρησκευτικά.

– Τα αρχαία γίνονται μάθημα επιλογής όπου και αν διδάσκονται.

– Εισάγεται και στις τρεις τάξεις το μάθημα της οικολογίας.

– Οργανώνεται η ψηφιακή τάξη.

– Υπάρχουν μαθήματα γενικής παιδείας και μαθήματα ειδικότητας στη Β και Γ λυκείου, υποχρεωτικά και επιλογής. Οι κατευθύνσεις είναι λογικά τρεις. Η (Α) οδηγεί σε πολυτεχνεία, ιατρικές κλπ, η (Β) οδηγεί σε οικονομικές σχολές και η (Γ) σε ανθρωπιστικές με τα ανάλογα υποχρεωτικά μαθήματα ανά κατεύθυνση.

– Θεσμοθετείται η αξιολόγηση, εσωτερική και εξωτερική, εκπαιδευτικών και σχολικής μονάδας. Προτείνουμε τη δημιουργία ενός εθνικού οργανισμού αξιολόγησης των σχολικών μονάδων αντίστοιχου της ΑΔΥΠ.

– Εντάσσουμε μαθήματα ενισχυτικής διδασκαλίας μέσα στο πρόγραμμα για τα βασικά μαθήματα.

– Αν η βαθμολογία δεν μετρά για την εισαγωγή στα ΑΕΙ, έχουμε ελπίδες μετά από ένα εύλογο χρονικό διάστημα να γίνει αντικειμενικότερη και ο βαθμός του εθνικού απολυτήριου να αντιπροσωπεύει την πραγματική αξία του μαθητή. Η προσδοκία μας αυτή συνδέεται με την ύπαρξη και λειτουργία αξιόπιστων μηχανισμών αξιολόγησης.

Οι στόχοι είναι:

η γνώση βασικών στοιχείων των επιστημών,

η απόκτηση των εφοδίων για τη συνέχιση των σπουδών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση,

η συμμετοχή του μαθητή σε συλλογικές διαδικασίες χωρίς άγχη,

η διαμόρφωση μιας σύγχρονης κουλτούρας.

Προπαρασκευαστικό έτος.

Εδώ γίνεται η απόλυτη εξειδίκευση.

Δημιουργούμε 3 κατευθύνσεις με 4-5 μαθήματα, με ύλη που έχει στοιχεία από την ύλη που διδάχθηκε και στις τρεις τάξεις του λυκείου.

Η επιλογή των σχολών γίνεται ως εξής: Οργανώνονται ομάδες σχολών των ΑΕΙ και των αντίστοιχων ΤΕΙ με παρεμφερές αντικείμενο, πχ επιστήμες υγείας, ανθρωπιστικές, τεχνολογικές κλπ και ο κάθε μαθητής έχει τη δυνατότητα να επιλέξει μόνο μία ομάδα.

Οι κατευθύνσεις και τα εξεταζόμενα μαθήματα:

Κατεύθυνση Α ( πολυτεχνεία. Φυσικομαθηματική, επιστήμες υγείας)

Εξεταζόμενα μαθήματα: 1. Γλώσσα, 2. Μαθηματικά. 3. Φυσική. 4. Χημεία

Για τις επιστήμες υγείας και Βιολογία.

Κατεύθυνση Β ( οικονομικές σχολές, κοινωνικές επιστήμες, παιδαγωγικά)

Εξεταζόμενα μαθήματα: 1. Γλώσσα, 2. Μαθηματικά. 3. Κοινωνιολογία. 4. Αρχές οργάνωσης και διοίκησης επιχειρήσεων.

Για τις οικονομικές σχολές και Αρχές Οικονομίας.

Κατεύθυνση Γ ( Νομικές, φιλολογικές κλπ)

Εξεταζόμενα μαθήματα: 1. Γλώσσα, 2. Αρχαία Ελληνικά, 3. Ιστορία, 4. Λατινικά

Το σχολείο λειτουργεί σαν δημόσιο φροντιστήριο.

Η οργάνωση και η λειτουργία του φροντίζεται από δημόσιους λειτουργούς (από τις μετατάξεις των ΔΥ), με ευθύνη των Δήμων.

Τα μαθήματα γίνονται στο χώρο των σχολείων τις απογευματινές ώρες.

Τα μαθήματα μπορούν να παρακολουθούν όσοι είναι κάτοχοι του εθνικού απολυτήριου αλλά και απόφοιτοι λυκείου παρελθόντων ετών, χωρίς ηλικιακά όρια.

Διδάσκουν καθηγητές μέσης εκπαίδευσης, αλλά και επαγγελματίες φροντιστές και πανεπιστημιακοί. Οι μαθητές έχουν την δυνατότητα σε συνεννόηση με τη διοίκηση του σχολείου να επιλέγουν τους διδάσκοντες.

Η παρακολούθηση των μαθημάτων δεν είναι υποχρεωτική. Ο απόφοιτος μπορεί να παρακολουθεί μαθήματα σε ιδιωτικό φροντιστήριο ή να κάνει ιδιαίτερα μαθήματα, ή να μελετά μόνος του.

Οργανώνεται τράπεζα θεμάτων που είναι αναρτημένη στο διαδίκτυο και τράπεζα διαγωνισμάτων, με ελεύθερη πρόσβαση.

Τα τμήματα έχουν 10-12 μαθητές.

Η πρόοδος των μαθητών ελέγχεται με προσομοιώσεις διαγωνισμάτων.

Αν κριθεί ότι το κόστος λειτουργίας είναι δυσβάστακτο για το κράτος, μπορεί να υπάρχουν και συμβολικά δίδακτρα. (π.χ. 1Ευρώ ανά ώρα και μαθητή).

Ουσιαστικά, προτείνουμε ένα δωρεάν δημόσιο φροντιστήριο που θα λειτουργεί με όρους αγοράς. Οι μαθητές στο τέλος του έτους αυτού, που μπορεί να διαρκεί από 1/9 έως και 31/5, δίνουν πανελλαδικές εξετάσεις και εισάγονται στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Την ευθύνη των εξετάσεων έχει το υπουργείο παιδείας.

Έτσι το λύκειο απαγκιστρώνεται από τις εισαγωγικές εξετάσεις. Αν τα θέματα είναι κατάλληλα διαβαθμισμένα και το πλήθος τους σωστά επιλεγμένο, θα δίνεται η ευκαιρία για ουσιαστική επιλογή.

Με το μοντέλο αυτό πιστεύουμε ότι:

 Ο νέος και η νέα καλούνται να αποφασίσουν για το μέλλον τους σε μια πιο ώριμη ηλικία, με λιγότερο άγχος και περισσότερο ελεύθερο χρόνο.

 Συνδέουμε πιο στενά τις ανώτατες σχολές με το λύκειο.

 Δίνουμε δυνατότητα για ένα αναστοχασμό πάνω στην ύλη των βασικών μαθημάτων όλου του λυκείου και μια συνολική κριτική θεώρηση των στοιχείων της αντίστοιχης επιστήμης.

 Επιτρέπουμε στο μαθητή και τη μαθήτρια να πάρει στο λύκειο όλες τις γνώσεις των μαθημάτων γενικής παιδείας που επιθυμεί, χωρίς την πίεση χρόνου.

Αν αναλογισθούμε ότι ο μέσος χρόνος απόκτησης πτυχίου σε πολλές σχολές τετραετούς φοίτησης είναι 7 ή και 8 χρόνια, ο επιπλέον χρόνος του προπαρασκευαστικού έτους θα μπορούσε να αντισταθμιστεί από την επιβολή αυστηρού ορίου για την απόκτηση πτυχίου. Επίσης αν γίνει αναδιάρθρωση της ύλης του Λυκείου υπάρχει η δυνατότητα στη Γ Λυκείου να εισαχθούν και κάποια στοιχεία από τα γενικά μαθήματα των αντίστοιχων πανεπιστημιακών σχολών.

Αντιλαμβανόμαστε ότι ένα πρόσθετο έτος αποτελεί παρέκκλιση από τον ευρωπαϊκό κανόνα, επιβαρύνει το πρόγραμμα εκπαίδευσης των νέων και πιθανόν καθυστερεί την έξοδο στην αγορά εργασίας σε σχέση με απόφοιτους άλλων χωρών. Θεωρούμε όμως ότι η προτεινόμενη παρέκκλιση του προπαρασκευαστικού έτους αποτελεί ένα αναγκαίο μεταβατικό στάδιο που επιχειρεί να απαντήσει θεραπευτικά σε μία δέσμη παρεκκλίσεων του υπαρκτού Λυκείου με ισχυρά παθογενή χαρακτηριστικά που πρακτικά το ακυρώνουν ως αυτόνομη εκπαιδευτική βαθμίδα.