Περισκέψεις ……στο περιθώριο μιας συζήτησης για την Αθήνα

Το Σάββατο (11-02) είχα την τύχη – σαν επισκέπτης που είμαι- να παρακολουθήσω μια ενδιαφέρουσα συζήτηση για «τα Δημοτικά της Αθήνας», που συμβάλλει στην κατανόηση της κρίσης, σαν αναγκαιότητα αλλαγής πορείας στο Δήμο. Από τη μεριά αυτών, που ασχολούνται – σε διάφορα επίπεδα και υπευθυνότητες – με τα του Δήμου, τοποθετήθηκαν στο τραπέζι της συζήτησης και της μετέπειτα περίσκεψης σημαντικές, και σε ορισμένες περιπτώσεις εξαιρετικές συμβολές. Συμβολές που κινούνται στην ουσία τους στην κατεύθυνση και στα πλαίσια της «πραγματικής πολιτικής» και όχι της πολιτικής της εικονικής πραγματικότητας. Αγκάλιασαν σχεδόν το σύνολο των προβλημάτων που στοιχειοθετούν το φάσμα των προβλημάτων του Δήμου. Εντοπίστηκαν ή προσεγγίστηκαν παραλήψεις και λύσεις. Αναδύθηκε με ένταση στην επιφάνεια η αναγκαιότητα να γίνει – με τη σωστή της προσέγγιση – «η ηθική διάσταση της κρίσης της πολιτικής» φέρων άξονας της αντίληψης μας για την οργάνωση της πολιτικής, γιατί μόνο έτσι μπορεί να αποκατασταθεί η αξιοπιστία της. Επειδή το επίπεδο της διαφθοράς που επικρατεί στους διάφορους θεσμούς και την κοινωνία είναι και μια ένδειξη μιας ελλειμματικής δημοκρατίας.

Σε σημαντικές παρεμβάσεις ήταν διάχυτα τα ερωτηματικά και η ανησυχία για το πώς να καλυτερεύσει η παραγωγικότατα «του ανθρώπινου κεφαλαίου» του Δήμου. Πρόκειται για το μεγαλύτερο στοίχημα για την επιτυχία της όποιας αναπτυξιακής, εκσυγχρονιστικής, πολιτισμικής και οικολογικής αναδιάρθρωσης, πολιτικής που τείνει να διακυβερνήσει και όχι να διαχειρισθεί την πραγματικότητα που διαμόρφωσαν εικοσιπέντε χρόνια συντηρητικής δεξιάς με αντιδραστικές ραβδώσεις. Η επεξήγηση ότι η τεράστια πλειοψηφία του ανθρώπινου δυναμικού είναι «προϊόν της πολιτικής συναλλαγής» είναι μια σωστή, αλλά μερική απάντηση στην πρόκληση και στα ερωτηματικά. Για την αναζήτηση μιας λύσης «στο γόρδιο αυτό δεσμό», και έχοντας υπ’ όψη μας ότι ευρισκόμαστε σε πλαίσιο συνεργασιών με «νεομεταρρυθμιστές» και αντιπολιτεύσεων σταλινικών και κενόδοξης μαξιμαλιστικής φρασεολογίας, χρειάζεται, πέρα από τις αναδιαρθρώσεις των παραγωγικών τομέων του Δήμου, μια τεράστια επένδυση σε πολιτική από τη μεριά του Πολιτικού Υποκειμένου που συνέβαλε τα μέγιστα στην αλλαγή. Αλλά θα πρέπει:

-α. Το ίδιο να ξεπεράσει τους ενδοιασμούς του προς τον κόσμο της εργασίας – πέρα από την επικαιρότητα της- « που δίνει όχι μόνο τη ζωή αλλά και την ύπαρξη, λόγω του εκ των πραγμάτων πολιτικού ρόλου του ατόμου που εργάζεται».

-β. Να προσπαθήσει να συγκεράσει την οικολογική αντίθεση- δηλ. την κάτω από διάφορες πλευρές οικολογική κρίση «της πόλεως» - με το ρόλο και την αξία της εργασίας (υπήρξαν ενδείξεις στην συζήτηση) και την καταπολέμηση της διαφθοράς.

Σε μια μεγαλόπολη σαν την Αθήνα παρουσιάζονται με μεγάλη ένταση οι επιπτώσεις -και αποκτάνε και άλλες διαστάσεις- αυτής της κρίσης με την τριπλή της διάσταση: χρηματιστηριακή, παραγωγικού προτύπου, οικολογική. Χωρίς να χάνεται από τη σκέψη ο περιορισμένος ρόλος του Δήμου – και ακριβώς γι’ αυτό- πρέπει να επιδιώξει» μια «βιομηχανική (με τη σημασία της συνολικής) πολιτικής για την πόλη» που να στοχεύει και σε κοινωνικούς σκοπούς και σε αυτή την προσπάθεια πρέπει να συμπαρασύρει την εκπροσώπηση του παραγωγικού ιστού της πόλης. Δραστηριότητες όπως ο περιορισμός του οικολογικού αποτυπώματος της πόλης (εξοικονόμηση ενέργειας ΑΠΕ κλπ) ορθολογική χρήση του χώρου και των εξυπηρετήσεων- τα όρια να μη γίνονται απόλυτο εμπόδιο- συμβαδίζει με μια προσπάθεια διαφύλαξης και αύξησης της απασχόλησης.

Κάτω από αυτή τη σκοπιά η αντιμετώπιση της «διακυβέρνησης» των αποβλήτων της πόλης οποιασδήποτε μορφής κινείται προς την σωστή κατεύθυνση και πέρα από κάθε άλλο επιχείρημα για δύο συγκεκριμένους λόγους. Πρώτον γιατί προσπαθεί να μπει εμπόδιο σε «βιομηχανική πρόταση» - που βρίθει από στοιχεία πολιτικής συναλλαγής- και η οποία εμποδίζει προοπτικά το δρόμο στην καλλιέργεια και στην επικράτηση της σωστής επιλογής «διαλογή στην πηγή». Δεύτερον γιατί φέρνοντας στην επιφάνεια καταστάσεις διαχείρισης των απορριμμάτων που κινούνται στα όρια της ανομίας, συμβάλλει στην δημιουργία μιας καινούργιας σχέσης συνέργιας μεταξύ της κοινωνικής δραστηριότητας του Δήμου και της ανάκτησης της αξιοπιστίας της πολιτικής.

Και κλείνοντας θα ήθελα να επισημάνω αυτό που από την συνάντηση προκύπτει. Μια αριστερά της κριτικής σκέψης που αναμετρούμενη βασανιστικά με την «αρχή του ρεαλισμού» προσπαθεί να διακυβερνήσει σε συνεργασία με άλλους (οικολόγους, νεομεταρρυθμιστές, κεντρώους κλπ) μια σύνθετη πραγματικότητα όπως αυτή του Δήμου της Αθήνας, που αποτελεί πρόκληση για την λύση των προβλημάτων αλλά και το ρίζωμα της στον κοινωνικό ιστό, πρέπει:

Πρώτον όχι μόνο να προβάλλει το μεταρρυθμιστικό έργο- που γίνεται- στο επίπεδο της κοινωνίας, αλλά και δεύτερον πρέπει να εξέρχεται από τα δωμάτια του «Παλατιού της Πολιτικής» και να γίνεται συλλέκτης ερεθισμάτων, ενεργειών και εμπνεύσεων που προέρχονται από κινήματα, και κοινωνικές υποκειμενικότητες – που υπάρχουν στο χώρο ή κινούνται θεματικά - που ενισχύουν και αναβαθμίζουν και ποιοτικά τη μεταρρυθμιστική προσπάθεια στα πλαίσια της διακυβέρνησης και λύσεων για τα προβλήματα του Δήμου.