Το Βερολίνο χωρίς αντίπαλο

Ακόμη και με τις καλύτερες προθέσεις αυτοσυγκράτησης της ηγεμονικής της ισχύος -πράγμα που δεν συμβαίνει- η Γερμανία θα συρόταν εκ των πραγμάτων στη συγκρότηση γερμανικής Ευρώπης με πεδίο τη μετατροπή της Ευρωζώνης σε υπερεθνική πολιτική ολοκλήρωση ομοσπονδιακού τύπου.

Τη δυναμική αυτή διαμορφώνουν οι σκληροί νόμοι των γεωπολιτικών συσχετισμών: Ποτέ άλλοτε από την πρώτη γερμανική ενοποίηση του 1870 οι ισορροπίες στη Γηραιά Ηπειρο δεν ήσαν τόσο ευνοϊκές για το Βερολίνο:

Η Βρετανία των Κάμερον-Κλεγκ ωθείται με συνευθύνη της σημερινής κυβέρνησης εκτός ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Αν στην αρχή της θητείας του Μπλερ η μεγάλη πρόκληση ήταν η μεθόδευση της προσχώρησης στην ΟΝΕ, σήμερα η Γηραιά Αλβιών καλείται είτε να αποδεχθεί ένα καθεστώς Σουηδίας ή Τσεχίας, είτε να αποχωρήσει πλήρως από την Ε.Ε. και να εγκλωβισθεί σε μια απομόνωση σε σχέση με την ηπειρωτική Ευρώπη που σε αντίθεση με την παρόμοια στάση που είχε υιοθετήσει στην Βικτοριανή Εποχή (Splendid Isolation) δεν θα είναι καθόλου «λαμπρά».

Η Γαλλία του Φ. Ολάντ ολοένα και περισσότερο προβάλλει ως επόμενος αδύνατος κρίκος της δημοσιονομικής κρίσης που μπορεί να προηγηθεί στον ρόλο του στόχου των Αγορών και των Οίκων Αξιολόγησης ακόμη και της Ιταλίας. Δεν είναι ούτε τυχαία, ούτε συμπτωματική η σκληρή προειδοποίηση του πρώην καγκελαρίου Γκ. Σρέντερ που απευθύνει έκκληση στον Φ. Ολάντ να προχωρήσει κατεπειγόντως σε διαρθρωτικές αλλαγές.

Η Ρωσία του Πούτιν είναι πολύ πιο ισχυρή από την εποχή Γέλτσιν, αλλά σε καμιά περίπτωση η επιρροή και ηγεμονική εμβέλεια δεν μπορεί να επεκταθεί πέραν των συνόρων της πρώην ΕΣΣΔ. Εχει σοβαρές εκκρεμότητες με τις ΗΠΑ και ταυτόχρονα φαίνεται να έχει διατυπωθεί άτυπη συμφωνία κυρίων Μόσχας-Βερολίνου, με την Ευρωζώνη και την πρώην ΕΣΣΔ να αναγνωρίζονται ως ζώνες επιρροής των δύο πλευρών αντίστοιχα.

Οι ΗΠΑ με την περιθωριοποίηση της Βρετανίας χάνουν το σταθερό και δεδομένο προγεφύρωμά τους στην Ευρώπη, ενώ η σκιά της δημοσιονομικής κρίσης πάνω από το Παρίσι εμποδίζει τη γαλλική πλευρά να δημιουργήσει ένα στενό διμερή πολιτικό-στρατιωτικό άξονα με την Ουάσιγκτον, μια επιλογή στην οποία είχε επενδύσει ο Σαρκοζί μετά την εκλογή του το 2007.

Εδώ διαμορφώνεται ένα σκηνικό που διαψεύδει τη γνωστή ρήση του Καρλ Μάρξ στην 18η Μπριμέρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη ότι η ιστορία την πρώτη φορά εκτυλίσσεται ως τραγωδία και τη δεύτερη φορά -όταν επαναλαμβάνεται- είναι φάρσα.

Η ιστορία δυστυχώς επαναλαμβάνεται, με κίνδυνο να είναι επανέκδοση της τραγωδίας που εκτυλίχθηκε λίγο μετά τα μέσα του 19ου αιώνα:

Με τον Κριμαϊκό Πόλεμο του 1853-6 η Ρωσία περιθωριοποιήθηκε -μέχρι και τον Ρωσοτουρκικό Πόλεμο του 1876-7- από τους ευρωπαϊκούς συσχετισμούς και ισορροπίες.

Η Αυστρία λαβώθηκε βαριά και ανεπανόρθωτα από την Ιταλική Ενοποίηση του 1859-60 που προώθησε η Γαλλία και έπαψε να είναι υπολογίσιμη δύναμη στους ευρωπαϊκούς συσχετισμούς.

Η Βρετανία μετά την ήττα της Ρωσίας στον Κριμαϊκό Πόλεμο απεσύρθη από την Ευρώπη με το βλέμμα της στραμμένο αποκλειστικά στην στερέωση της υπερπόντιας Αυτοκρατορίας.

Μέσα στις παραπάνω συνθήκες, ο Μπίσμαρκ επέβαλε την Πρωσία ως κυρίαρχο στη Γερμανία και πέτυχε τη δημιουργία του δεύτερου Ράιχ το 1871 επί των ερειπίων της ηττηθείσας Γαλλίας. Δεν χρειαζόταν ούτε σχέδιο, ούτε όραμα, απλά η συμπλήρωση του κενού που άφηνε η έλλειψη των άλλων.

Διάψευση του Μαρξ...

Εδώ διαμορφώνεται ένα σκηνικό που διαψεύδει τη γνωστή ρήση του Καρλ Μάρξ στην 18η Μπριμέρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη ότι η ιστορία την πρώτη φορά εκτυλίσσεται ως τραγωδία και τη δεύτερη φορά -όταν επαναλαμβάνεται- είναι φάρσα. Η ιστορία δυστυχώς επαναλαμβάνεται, με κίνδυνο να είναι επανέκδοση της τραγωδίας που εκτυλίχθηκε λίγο μετά τα μέσα του 19ου αιώνα.