Είχε παλιόκαιρο τη μέρα που σε γνώρισα

Τις τελευταίες εβδομάδες, στην τηλεόραση και το Διαδίκτυο παρακολουθήσαμε την επιδείνωση του καιρού με trendy shelfies, με εξωτικές φωτογραφίες από αποκλεισμένα νησιά και παγωμένες λίμνες, με εκδρομικές μπότες και αυτοσχέδια έλκηθρα. Τα μετεωρολογικά δελτία εξέδωσαν ερμηνευτικές εγκυκλίους για το τι σημαίνει «προγνωστική περίοδος», ενώ παράλληλα οι προβλέψεις για τον «ιστορικό χιονιά» έδωσαν τροφή σε σχόλια για αδικαίωτες προσδοκίες αλλά και σε εκκλήσεις για άμεση βοήθεια. Σε μια χώρα που έχει συνηθίσει να ζει με ένα μακρύ ζεστό καλοκαίρι, το χιόνι έγινε ξαφνικά το απόλυτο άλλοθι για να βγουν στην επιφάνεια όχι μόνο οι κλιματικές αλλαγές αλλά και ένα κοινωνικό κλίμα, που αναζητούσε ενόχους για τα πάντα.

rodaΜέσα σε αυτό το κλίμα, η «ρόδα» του Καμίνη και η «αλατιέρα» του Μπουτάρη έγιναν τα προνομιακά σύμβολα μιας ευκαιριακής αντιπολίτευσης, που επέλεξε να γράψει το νέο της κεφάλαιο πάνω στο χιόνι. Προφανώς δεν αναφέρομαι στην καλοδεχούμενη σάτιρα αλλά στην κατεδαφιστική κριτική, που δέχτηκαν τα δύο πρόσωπα για πράξεις και παραλείψεις πέρα από τις αρμοδιότητές τους.

paliokairos-2Τα ρεπορτάζ ωστόσο από τους προσφυγικούς καταυλισμούς με επίκεντρο τη Μόρια αλλά και το Ελληνικό –με περιορισμένη πάντα την πρόσβαση των δημοσιογράφων– έδειξαν πως το κύμα κακοκαιρίας αποκάλυψε τη συνολικά λανθασμένη διαχείριση του προσφυγικού προβλήματος στη χώρα μας. Ο αρμόδιος υπουργός έσπευσε να αναζητήσει και αυτός τους ενόχους για τη συκοφάντηση του κυβερνητικού έργου: φταίνε οι ξενοδόχοι, η τοπική αυτοδιοίκηση, οι δημοσιογράφοι και, βέβαια, ο καιρός. Δεν είναι η έλλειψη αυτοκριτικής που εντυπωσιάζει∙ και μάλιστα από έναν υπουργό που δήλωνε πριν από λίγο καιρό πως «κανένας πρόσφυγας και μετανάστης δεν είναι πλέον στο κρύο». Αυτό που πράγματι εντυπωσιάζει είναι πως ακόμη και τώρα η κυβέρνηση εξακολουθεί να μην αντιλαμβάνεται πως ο συμπονετικός ανθρωπισμός έχει ήδη φτάσει στα όριά του δημιουργώντας πλέον μείζονα προβλήματα στις τοπικές νησιωτικές κοινωνίες: ανασφάλεια, μεγάλο πλήγμα στον τουρισμό, δυσπιστία απέναντι στην κεντρική πολιτική.

Στη σχετική δήλωση του δήμαρχου Λέσβου κ. Γαληνού συμπυκνώνεται λεκτικά η εξάντληση της νησιωτικής αντοχής: «Εδώ και ενάμιση χρόνο λέμε ότι το βάρος μάς έχει λυγίσει, ότι δεν μπορούμε να γίνουμε φυλακές ψυχών. Φανταστείτε έναν αρσιβαρίστα που έχει κάνει παγκόσμιο ρεκόρ και οι κριτές δεν του επιτρέπουν να αφήσει την μπάρα. Είναι παράλογο να τιμωρούνται οι πρόσφυγές και οι ντόπιοι». Στην ίδια κατεύθυνση, πολλές ΜΚΟ αλλά και η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και του Πολίτη (ΕΕΔΑΠ) αναφέρει σε δελτίο τύπου της «το ότι η κακοκαιρία με την κωδική ονομασία “Αριάδνη” θα έπληττε την Ελλάδα με πολικές θερμοκρασίες ήταν γνωστό. Το διαλαλούσαν τα μίντια από μέρες. Μόνο το υπουργείο μεταναστευτικής πολιτικής φαίνεται να είχε τις λάθος ειδήσεις».

Το πρόβλημα δεν εξαντλείται στις τοπικές κοινωνίες καθώς πρωτίστως πλήττει τους ίδιους τους πρόσφυγες, τα δικαιώματά τους και τις αξιακές συνθήκες που συνοδεύουν την παρουσία τους στη χώρα μας. Μια δημοκρατική πολιτεία που κρύβεται πίσω από το χιόνι δεν είναι αντάξια της αποστολής της. Κι όμως∙ έπρεπε να περάσουν τόσες μέρες για να συναποφασίσει ο κ. Μουζάλας και ο κ. Καμμένος πως πρέπει να γίνει έστω μια προσωρινή μετεγκατάσταση των προσφύγων σε πλοίο του Πολεμικού Ναυτικού. Προφανώς ένα περαστικό πλοίο δεν αρκεί για να λύσει το πρόβλημα. Έτσι κι αλλιώς, πρέπει επειγόντως να ξανασυζητήσουμε για το Προσφυγικό-Μεταναστευτικό, όχι για να δημιουργήσουμε και άλλες θορυβώδεις συγκρούσεις αλλά για να διαμορφωθεί επιτέλους ένα λειτουργικό σχέδιο που δεν θα θέτει διαρκώς σε κίνδυνο τις ζωές των ανθρώπων.

Το θέμα δεν είναι απλώς να προστατευτεί η εικόνα της χώρας στο εξωτερικό ούτε να διασωθεί η επικοινωνιακή αποτελεσματικότητα της (όποιας) κυβέρνησης. Ήδη από τον Απρίλιο του 2016, άλλωστε, η Ένωση των Ευρωπαίων Δημοκρατών Σοσιαλιστών δήλωνε πως η Ευρώπη πρέπει να διαμορφώσει ένα σχέδιο «συν-ευθύνης», που να ανταποκρίνεται στα προβλήματα αλλά και στον δημοκρατικό ορίζοντα του 21ου αιώνα. Ένα σχέδιο που θα συνδυάζει τις ευρωπαϊκές ανθρωπιστικές αξίες με τις «πολιτικές ασύλου» αλλά και με την εργασιακή ένταξη των προσφυγικών πληθυσμών.[1] Τα ειδικότερα άμεσα μέτρα έχει παρουσιάσει αναλυτικά η Δημοκρατική Συμπαράταξη.[2]

mouzalasΣτην Ελλάδα, οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, αντί να συνταχθούν με μια τέτοια προοπτική, προτίμησαν να επισείσουν απλώς το φόβο της ακροδεξιάς (βλ. δηλώσεις του πρωθυπουργού στον ΟΗΕ : «Αν αποτύχουμε, θα δώσουμε χώρο στους εθνικιστές»),[3] ενώ ήδη η κυβέρνηση τελικά κατέφυγε σε μια μάλλον μετεωρολογική καταγγελία της αδυναμίας διαχείρισης της προσφυγικής κρίσης. Φαίνεται πως, τον τελευταίο καιρό, το χιόνι σκέπασε πολλές ευαισθησίες της «πρώτη φορά» Αριστεράς. Πολύ φοβάμαι πως ο κ. Μουζάλας, χωρίς ίσως να το ξέρει, στις πρόσφατες δηλώσεις του απλώς επανέλαβε το τραγούδι του Πασχάλη Τερζή: «Είχε παλιόκαιρο τη μέρα που σε γνώρισα, πώς θες εσύ για καλοκαίρια να μιλάμε;»

[1] http://www.socialistsanddemocrats.eu/newsroom/refugee-crisis-shows-eu-migration-policy-not-fit-purpose-complete-overhaul-needed

[2] https://www.pasok.gr/%CE%B5%CE%BD%CE%BD%CE%AD%CE%B1-%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%84%CE%AC%CF%83%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%80%CF%81%CE%BF%CE%AD%CE%B4%CF%81%CE%BF%CF%85-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CF%80%CE%B1%CF%83%CE%BF/

[3] http://www.naftemporiki.gr/story/1149789/dimokratiki-sumparataksi-gia-prosfugiko-ta-nisia-piran-stin-kurioleksia-fotia