Το κείμενο που ακολουθεί είναι ένα απόσπασμα από το βιβλίο του Ιταλού ιστορικού Κάρλο Γκρέπι «Si stava meglio quando si stava peggio» (Chiarelettere 2021).

Δύο αιώνες ακριβώς χωρίζουν το 1789 από το 1989. Η Γαλλική Επανάσταση και πάλι, επειδή από αυτήν κατάγεται η χρήση των όρων «Δεξιά» και «Αριστερά», χωρικών μεταφορών που αποκτούν πολιτικό νόημα, για να υποδείξουν «τοποθετήσεις» και συναφείς αξίες. Πράγματι, στην Εθνοσυνέλευση που έγινε μετά την Επανάσταση, οι «συντηρητικοί» κάθισαν τυχαία στα δεξιά έδρανα, ενώ οι «προοδευτικοί» εξίσου τυχαία κάθισαν στα αριστερά.

Μου ζητήθηκε από την εφημερίδα ένα πολιτικό άρθρο. Συμφώνησα, αλλά, περιέργως, η σκέψη μου άρχισε να απασχολείται όχι με τα σοβαρά πολιτικά θέματα του σήμερα, αλλά με το ζήτημα της επικοινωνίας. Πώς μπορώ να επικοινωνήσω με τους αναγνώστες, όταν εδώ κι ένα χρόνο όλες οι γέφυρες επαφής μου με τον έξω κόσμο έχουν πυρποληθεί και καταστραφεί; «Οταν ο κόσμος πίσω μας θα καίγεται, όταν τα γεφύρια πίσω μας θα κόβονται», που λέει ο Σαββόπουλος. Οταν ο καθένας μας είναι ένα είδος Ροβινσώνα Κρούσου. Υπάρχει, βέβαια, το τηλέφωνο, το γραπτό κείμενο ή μήνυμα, το Zoom, το Skype - είναι όμως εντελώς ανεπαρκή. Ο λόγος, προφορικός ή γραπτός, είναι βασικό εργαλείο συνομιλίας.

Ένα από τα πολλά μυστήρια στην άσκηση πολιτικής του προέδρου Ερντογάν είναι η σύλληψη και κράτηση ορισμένων από τους 104 ναυάρχους εν αποστρατεία, γιατί τόλμησαν να αντιταχθούν στη διαφαινόμενη επιχείρηση τροποποίησης της Συνθήκης του Μοντρέ για τα Στενά, όπως και για τη βαθμιαία ισλαμοποίηση του τουρκικού στρατού. Οι ναύαρχοι ε.α. ήταν, στην πλειονότητά τους, κεμαλιστές που είχαν βοηθήσει, στη διάρκεια του αποτυχημένου πραξικοπήματος του 2016 στην επικράτηση του Ερντογάν απέναντι στους πραξικοπηματίες.

Η αλήθεια είναι ότι - αν εξαιρέσει κανείς την αφήγηση των λεπτομερειών μιας συνάντησης, που η πλευρά Καραμανλή αμφισβητεί την ακρίβειά της - το κείμενο του Κώστα Σημίτη στα «ΝΕΑ» του περασμένου Σαββάτου (προδημοσίευση από υπό έκδοση βιβλίο) δεν έλεγε τίποτε που δεν έχει ήδη, και κατʼ επανάληψη, ειπωθεί δημόσια. Δεν είναι νέο ότι ο Σημίτης (κι όχι μόνον αυτός) θεωρεί την ευρωπαϊκή σύνοδο του Ελσίνκι, τον Δεκέμβριο του 1999, μεγάλη επιτυχία της ελληνικής διπλωματίας.