Η έννοια της νεωτερικότητας παίζει κεντρικό ρόλο στην ανάλυση των σύγχρονων κοινωνιών. Πρόκειται για έναν όρο πολυσημικό που ερμηνεύεται διαφορετικά ανάλογα με το κοινωνικοοικονομικό και ιστορικό πλαίσιο. Ο πιο συνηθισμένος ορισμός εστιάζεται στον πολιτισμικό χώρο. Κυρίως στις αξίες, ιδεολογίες και πρακτικές που απορρέουν από τη Γαλλική Επανάσταση. Για παράδειγμα, η εναντίωση στον αυταρχισμό του ancien régime και τον θρησκευτικό σκοταδισμό, η έμφαση στον ρασιοναλισμό, στην ατομική ελευθερία, στην ανάπτυξη της επιστήμης κ.λπ. Αυτού του είδους ο προσανατολισμός κυριαρχεί στους κύκλους φιλοσόφων, διανοητών και μορφωμένων αριστοκρατών και αστών όχι μόνο στην προεπαναστατική Γαλλία αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Πολλές φορές ο «θόρυβος» που παράγεται στη δημόσια σφαίρα από την κομματική πολεμική ή τις αντιπαραθέσεις των διανοουμένων είναι πολύ πιο δυνατός από τη χαμηλόφωνη φυσικότητα με την οποία η «κοινή γνώμη» εισπράττει το ίδιο γεγονός. Κάτι τέτοιο συνέβη ασφαλώς με την επιτυχή αντίδραση της Ελλάδας στην επιθετική ενέργεια της κυβέρνησης Ερντογάν στον Εβρο. Πώς αλλιώς μπορούσε να απαντήσει μια χώρα με αυτοσεβασμό, όταν υφίσταται βίαιη επέμβαση στα σύνορά της με επιπτώσεις στην εθνική της ασφάλεια και συνοχή; Η κοινή γνώμη το δέχτηκε ως αυτονόητο, εξού και εκδήλωσε συναίνεση επιπέδου εθνικής ομοψυχίας. Οπωσδήποτε μέσα σε αυτή τη συναίνεση υπεισέρχονται αντιλήψεις ξενοφοβίας, υπερεθνικισμού και αντιτουρκισμού.

Βρισκόμαστε σε μια εξαιρετικά κρίσιμη στιγμή στη μακρά ιστορία των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Η Τουρκία κλιμακώνει την επιθετικότητά της - πιο πρόσφατο το πρωτοφανές επεισόδιο της παραβίασης του εναερίου χώρου στον Εβρο -, ενώ ταυτόχρονα εμπλέκεται σε όλο και περισσότερα περιφερειακά μέτωπα με απρόβλεπτες συνέπειες για τη γεωπολιτική ισορροπία της περιοχής. Η ανησυχητική αυτή εξέλιξη διαπλέκεται άρρηκτα με την εργαλειοποίηση του Προσφυγικού, την έμπρακτη αμφισβήτηση της κυπριακής ΑΟΖ και τους παράνομους σχεδιασμούς για οριοθέτηση ΑΟΖ με τη Λιβύη εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.