Η αδράνεια στο χρέος κοστίζει ακριβά

Το υπόλοιπο του χρέους μας στο ΔΝΤ είναι περίπου 10 δισ. ευρώ. Η αποπληρωμή του θα ολοκληρωθεί το 2024, θα γίνεται σταδιακά στα επόμενα 5 χρόνια. Αυτό το τμήμα του χρέους είναι το ακριβότερο από όσα οφείλουμε σε δημόσιους φορείς (ΕΚΤ, EFSF, ESM). Πληρώνουμε στο ΔΝΤ επιτόκια που αρχίζουν λίγο κάτω από 4% και, για ένα μέρος ύψους 3 δισ. ευρώ περίπου, ανέρχονται στο 4,9%. Πρόκειται για πανάκριβα δάνεια.

Αν το υπουργείο Οικονομικών απαλλασσόταν από την εμμονή του να ξαναβγεί στις αγορές μόνον αν πρόκειται να δανειστεί για 10ετία (όπερ ανέφικτο σήμερα ακόμη...), αντί να επιχειρηματολογεί ότι δήθεν «υπάρχουν λεφτά, δεν χρειάζεται να σπεύσουμε και έχουμε την πολυτέλεια να περιμένουμε καλύτερες μέρες», θα έβγαινε στις αγορές να δανειστεί για 5ετία, με αισθητά χαμηλότερο επιτόκιο, και θα αποπλήρωνε το ακριβότερο κομμάτι των δανείων από το ΔΝΤ.

Αυτό θα μπορούσε/έπρεπε να γίνει το περασμένο φθινόπωρο. Δεν έγινε – εισακούσθηκαν οι ανόητες εισηγήσεις ακριβοπληρωμένων ξένων συμβούλων. Ας γίνει τώρα. Ας αρχίσει η χώρα να βγαίνει στις αγορές άμεσα, ζητώντας 2-3 δισ. ευρώ για 5ετία, με επιτόκια όχι όσο χαμηλά θα θέλαμε αλλά πάντως χαμηλότερα από εκείνα που πληρώνουμε για τα δάνεια του ΔΝΤ. Αν δανειστούμε, π.χ., με 3,6% και εξοφλήσουμε δάνεια του 4,9%, γλιτώνουμε πολλά λεφτά.

Γιατί βλάπτει τη χώρα να περιμένουμε «καλύτερες μέρες»; Πολλοί οι λόγοι. Πρώτον, με δεδομένη την ανοδική πορεία των επιτοκίων διεθνώς, αυτό που φαντάζει ακριβό σήμερα, αύριο ίσως φαίνεται φτηνό. Δεύτερον, όσο καθυστερούμε να βγούμε στις αγορές, τόσο δυσκολότερο καθίσταται να βγούμε κάποτε. Πρέπει να ανακτηθεί η σχέση μας με τις αγορές και να διατηρηθεί σταθερή και συνεχής. Γιατί, τρίτον, η έξοδος στις αγορές θα βοηθήσει τις τράπεζες (μείζον θέμα...) να αντλήσουν κεφάλαια από αυτές και τις επιχειρήσεις να περιορίσουν το κόστος δανεισμού τους. Αυτή η έξοδος θα είναι σημαντικό να μην είναι μια τουφεκιά στον αέρα, αλλά να ενταχθεί σε ένα σχέδιο ενεργητικής διαχείρισης του χρέους μας.

Παράδειγμα: Σήμερα, το κράτος έχει ένα απόθεμα 26,5 δισ. ευρώ. Από αυτά, τα 16 δισ. είναι σε ειδικό λογαριασμό στην Τράπεζα της Ελλάδος, ως απόθεμα ασφαλείας για αποπληρωμή δανείων – αντί για πιστοληπτική γραμμή. Τα υπόλοιπα 10 δισ. προέρχονται από τα υπερπλεονάσματα που δεν μοιράστηκαν ως κοινωνικό μέρισμα και την ορθολογικότερη αναδιοργάνωση των δημόσιων πόρων. Είναι παράδοξο αυτά τα 10 δισ. να μένουν αναξιοποίητα – όπως συμβαίνει. Ορθολογικό και επιτακτικό θα ήταν να χρησιμοποιηθούν για τη σημαντική μείωση του κόστους αλλά και του ίδιου του ύψους του δανεισμού μας, σε συνεννόηση με τον ESM. Αυτό και η ολοκλήρωση όλων των προϋποθέσεων για την επιτυχή έκβαση της τρέχουσας αξιολόγησης, στις 27 Φεβρουαρίου, είναι τα πιο επείγοντα για να μην ανακοπεί η αναιμική αλλά ανοδική πορεία της ελληνικής οικονομίας. Δυστυχώς, το πολιτικό σύστημα δεν ασχολείται μαζί τους. Το απασχολούν τα «δικά του» θέματα.