Κι αν κερδίσει ο Μελανσόν;

Η πλατεία ήταν γεμάτη την περασμένη Τετάρτη στο 11ο διαμέρισμα του Παρισιού. Από συντρόφους, οικοδόμους, φοιτητές, συνταξιούχους, άνεργους, έμπορους αλλά και πολλούς ξένους δημοσιογράφους. Κάτι που ο ομιλητής Ζαν-Λικ Μελανσόν δεν άφησε να περάσει απαρατήρητο: «Μας δίνουν πλέον σημασία και αυτό κάτι σημαίνει» είπε ο ηγέτης της γαλλικής Αριστεράς σε ένα πλήθος ατόμων μικρής κυρίως ηλικίας, στο οποίο υποσχέθηκε ότι «δεν θα σας φέρω τον παράδεισο, αλλά θα σας απαλλάξω από την κόλαση» και που τον ακολούθησε όταν μετά τη δίωρη ομιλία του ζήτησε να τραγουδήσουν όλοι μαζί τη Μασσαλιώτιδα, τον εθνικό ύμνο της Γαλλίας. Αν υπάρχει κάτι στο οποίο συμφωνούν οι πολλοί όντως ξένοι και Γάλλοι δημοσιογράφοι που παρακολουθούν τον τελευταίο καιρό τον Μελανσόν, είναι πρώτον πως είναι χειμαρρώδης ρήτορας και, δεύτερον, πως είναι φύσει πολιτικόν ζώον.

Φιλόλογος στο επάγγελμα, πιτσιρικάς στα χαρακώματα του γαλλικού Μάη του ’68, τροτσκιστής στα νιάτα του και μετά υποστηρικτής εξ αριστερών του Μιτεράν, ο Μελανσόν κατάφερε τελικά στα εβδομήντα του να κάνει τα πάντα από το τίποτα. «Τα πάντα», υπό την έννοια ότι αυτός πλέον καθορίζει τους όρους του πολιτικού παιχνιδιού στη Γαλλία, και «από το τίποτα» υπό την έννοια ότι κατάφερε, τύποις έστω, να ενώσει υπό την ηγεσία του όλη τη γαλλική Αριστερά, παρά το γεγονός ότι ο ίδιος έμεινε εκτός του δεύτερου γύρου των προεδρικών εκλογών του περασμένου Απριλίου.

«Pas mal» (όχι και άσχημα), όπως ο ίδιος συνηθίζει να λέει όταν εξηγεί τι σκέπτεται και τι θέλει να κάνει.

«Με κατηγόρησε ο υπουργός Οικονομικών Λεμέρ ότι με αυτά που προτείνω θα πάω τη Γαλλία στο ΔΝΤ, όπως συνέβη με την Ελλάδα», είπε την Τετάρτη, και συνέχισε: «Κύριε υπουργέ, την Ελλάδα στο ΔΝΤ την πήγε εκείνος ο Papadopoulos (μετά διευκρίνισε πως εννοούσε Papandreou) και οι άλλοι που ακολουθώντας πολιτικές νεοφιλελευθερισμού μείωσαν τους φόρους και τίναξαν τα ελλείμματα. Εμείς θα κάνουμε τα ακριβώς αντίθετα. Κάποιοι θα πληρώσουν περισσότερους φόρους. Pas mal».

Με τις οικονομικές προτάσεις του Μελανσόν διαφωνούν πολλοί και από όλους τους πολιτικούς χώρους στη Γαλλία, υπάρχουν όμως και εκείνοι που τον υποστηρίζουν. Μεταξύ αυτών και ο επιφανής αριστερός οικονομολόγος Τομά Πικετί που σε κείμενό του στην εφημερίδα Le Monde χαρακτήρισε το οικονομικό πρόγραμμα του Μελανσόν «εξαιρετικό νέο για τη γαλλική και την ευρωπαϊκή δημοκρατία» και «φεντεραλιστική» την πρότασή του περί κατάργησης στην Ε.Ε. της ομοφωνίας των κρατών-μελών στα φορολογικά και τα κοινωνικά ζητήματα. Από την άλλη βεβαίως πολλοί τού καταλογίζουν λαϊκισμό και υποκρισία, όπως ο προερχόμενος από το Σοσιαλιστικό Κόμμα Κλεμάν Μπον, υφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων στην κυβέρνηση Μακρόν, σύμφωνα με τον οποίο η «ανυπακοή» στην Ε.Ε. που προτείνει ο Μελανσόν συνιστά φυγομαχία και είναι ανιστόρητη αφού, όπως επισημαίνει, «το σημερινό ευρωπαϊκό οικοδόμημα χτίστηκε σε μεγάλο βαθμό από τη Γαλλία με ιδέες και προτάσεις τόσο της Δεξιάς όσο και της Αριστεράς».

Ανυπακοή δεν σημαίνει αποχώρηση, είναι η απάντηση του Μελανσόν σε αυτές τις αιτιάσεις, γνωρίζοντας βεβαίως ότι η παραμονή της Γαλλίας στην Ε.Ε. είναι εκ των ων ουκ άνευ για την παραμονή των Σοσιαλιστών και των Οικολόγων στην πολιτική σύμπραξη της Λαϊκής Ενωσης, στο όνομα της οποίας επιδιώκει να «εκλεγεί» πρωθυπουργός. Και βέβαια το ερώτημα που κυριαρχεί πλέον στη Γαλλία μία εβδομάδα πριν από τον πρώτο γύρο των βουλευτικών εκλογών, είναι αν ο Μελανσόν μπορεί να επιτύχει τον στόχο του. Οι δημοσκόποι δεν το θεωρούν πιθανό, αλλά ούτε το αποκλείουν. Και αυτό διότι στον δεύτερο γύρο των βουλευτικών εκλογών, που θα γίνει στις 19 Ιουνίου, στις περισσότερες από τις συνολικά 577 εκλογικές (μονοεδρικές) περιφέρειες, κατά πάσα πιθανότητα θα αναμετρηθούν ένας υποψήφιος προσκείμενος στον Μακρόν και ένας υποψήφιος προσκείμενος στον Μελανσόν.

Στον πρώτο γύρο τα δύο κόμματα εμφανίζονται να κινούνται περί το 27%, κάτι που ήδη είναι παράδοξο αφού στη Γαλλία είθισται το κόμμα του νικητή των προεδρικών εκλογών να σαρώνει στις βουλευτικές που ακολουθούν. Αν λοιπόν ο Μελανσόν καταφέρει αυτό που προ διμήνου φαινόταν απίστευτο, δηλαδή να έχει κοινοβουλευτική πλειοψηφία, ο πρόεδρος Μακρόν θα βρεθεί προ ενός πελώριου διλήμματος. Το γαλλικό Σύνταγμα δεν τον υποχρεώνει να επιλέξει τον Μελανσόν, τον υποχρεώνει όμως να επιλέξει πρωθυπουργό που να έχει την ψήφο εμπιστοσύνης της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης.

Πρόκειται για το Σύνταγμα που έφτιαξε πριν από εξήντα χρόνια ο Ντε Γκολ θέλοντας να διασφαλίσει πως ακόμα και αν έρθει κάποτε πρώτο σε ψήφους το Κομμουνιστικό Κόμμα θα έχει πάντα απέναντί του έναν εκλεγμένο πρόεδρο που δεν θα επιθυμεί να διακυβεύσει τις σχέσεις της Γαλλίας με τον δυτικό κόσμο. Εναν πρόεδρο που, ακόμη και αν δεν το ορίζει σαφώς το Σύνταγμα, έχει υπό τον έλεγχό του τις Ενοπλες Δυνάμεις (των οποίων είναι επικεφαλής) και την εξωτερική πολιτική. Ο Μελανσόν δεν δείχνει διατεθειμένος να αμφισβητήσει, σε πρώτη φάση, όλα αυτά. Δηλώνει ωστόσο πεπεισμένος ότι η Γαλλία θα πρέπει, μέσω αναθεώρησης του Συντάγματος, να γίνει μια κανονική κοινοβουλευτική Δημοκρατία, αφήνοντας πίσω την προεδρική.

Ως τότε βεβαίως θεωρεί πως θα πρέπει να έχει -αν κερδίσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία- την απόλυτη ευθύνη στη χάραξη της οικονομικής πολιτικής. Κάτι που σημαίνει πως, με βάση τη σημερινή Ευρώπη, ο βασικός του αντίπαλος δεν θα είναι πλέον ο Γάλλος πρόεδρος, αλλά ο Γερμανός καγκελάριος.