Μειώσεις φόρων;

Η κυβέρνηση δηλώνει περιχαρής ότι θα μειώσει τους φόρους. Αλλά αυτό που χρειάζεται δεν είναι η μείωση της φορολογίας αλλά μια ριζική μεταρρύθμιση του πιο ταξικού φορολογικού συστήματος σε ολόκληρο τον ΟΟΣΑ, που θα προβλέπει μειώσεις αλλά και αυξήσεις φόρων.

Σήμερα, το 46,3% των μισθωτών, περίπου 1,1 εκατ. άνθρωποι, παίρνουν μισθό έως 1.000 ευρώ μικτά. Τα 1.000 ευρώ αντιστοιχούν σε 824 καθαρά, από αυτά ο ΦΠΑ αφαιρεί άλλο 24%, δηλαδή 198 ευρώ. Από τα 1.000 ευρώ απομένουν 626/μήνα ή 8.764/χρόνο. Επίσης, 1.000 έως 1.200 ευρώ έχει μισθό το 16,2%, δηλαδή 463 χιλ. μισθωτοί. Τα 1.200 ευρώ μικτά αντιστοιχούν σε 956 ευρώ καθαρά, από αυτά ο ΦΠΑ αφαιρεί 24%, δηλαδή 230 ευρώ. Από τα 1.200 ευρώ απομένουν 726/το μήνα ή 10.304/χρόνο.

Μετά τη μεγάλη κρίση, οι αξίες γης, ακινήτων και κέρδη έχουν αυξηθεί έως εκτοξευτεί, αλλά οι μισθοί παραμένουν σε καθεστώς αποπληθωρισμού και η φορολογική επιβάρυνση τους δίνει τη χαριστική βολή. Την ίδια στιγμή, εισοδήματα ενός, δύο ή τριών εκατομμυρίων ευρώ στην πραγματικότητα φοροαπαλλάσσονται, χάρη σε συνδυασμούς των stock options από τη μια και των ποικίλων φορολογικών παραθύρων που οι κυβερνήσεις αφήνουν ορθάνοιχτα και ακριβά επιτελεία νομικών και λογιστών εκμεταλλεύονται. Μέχρι να τιναχτεί το καπάκι…

Πρακτικά, το φορολογικό σύστημα πρέπει να επανεξεταστεί και να ξαναχτιστεί από το μηδέν. Πέντε σημεία προς συζήτηση:

Χάρτινος πλούτος: Τα μεγάλα κέρδη δεν βγαίνουν σήμερα από την πραγματική οικονομία αλλά από τα «χαρτιά» και τις αυξανόμενες υπεραξίες. Χάρη στη τεράστια ρευστότητα που πρόσφεραν οι κεντρικές τράπεζες, εκτοξεύονται οι αποτιμήσεις εισηγμένων και μη εταιρειών, τα funds έχουν απίστευτες αποδόσεις χωρίς ρίσκο, κεφάλαια εκτρέπονται μακριά από την πραγματική οικονομία και οι πρωτοφανείς ανισότητες διευρύνονται. Στη χώρα μας, ο χάρτινος πλούτος απολαμβάνει μία από τις χαμηλότερες φορολογίες στον ΟΟΣΑ.

Φορολογία κερδών: Μαζί με αυτό το θέμα θα πρέπει να επανεξεταστεί το φορολογικό καθεστώς για τις αποδόσεις κεφαλαίου συνολικά, καθώς άλλες από αυτές φορολογούνται με 15% (νοίκια ακινήτων), άλλες με 22% (εταιρείες) ενώ τα μερίσματα φορολογούνται με 5% μόνο. Ειδικά στα μερίσματα έχουμε τη δεύτερη χαμηλότερη φορολογία στον ΟΟΣΑ (η Λετονία έχει μηδενικό συντελεστή), στην Ιρλανδία είναι 51%, στη Ν. Κορέα 44%, στη Δανία 42%, στη Βρετανία και στον Καναδά 39% και ούτω καθεξής. .

Έμμεσοι φόροι: Το 1995-2009 οι έμμεσοι φόροι αντιστοιχούσαν στο 11-13% του ΑΕΠ -όσο ο μέσος όρος της Ευρώπης. Το 2021 είχαν εκτιναχτεί στο 17,4% του ΑΕΠ. Σήμερα, υπολογίζεται ότι στις χώρες της ΕΕ σε 1 ευρώ που συλλέγεται από άμεσους φόρους αντιστοιχεί 1 ευρώ από έμμεσους. Στην Ελλάδα, σε 1 ευρώ άμεσης φορολογίας αντιστοιχεί 1,8 ευρώ έμμεσης. Είναι η πιο αντιλαϊκή φορολογία, πλήττει δυσανάλογα τους φτωχότερους, από αυτήν προέρχεται ο όγκος των πληθωριστικών φορολογικών εσόδων.

Προοδευτικότητα: Η προοδευτικότητα της φορολογικής κλίμακας (που δεν τιμαριθμοποιείται…) εξαντλείται σε πολύ χαμηλά εισοδήματα -είτε για 40.000 είτε για 400.000 είτε για 4.000.000 ευρώ εισόδημα, ο οριακός φορολογικός συντελεστής είναι 44%. Αφενός θα πρέπει το 44% να τεθεί για εισοδήματα πάνω από 70-80 χιλ. ευρώ, αφετέρου να αυξηθεί πολύ η φορολογία για εισοδήματα πάνω από ένα ορισμένο ύψος.

Ενιαία κλίμακα: Από οιαδήποτε πηγή προέρχονται τα εισοδήματα κάθε φορολογούμενου, είτε από εργασία, είτε από νοίκια, είτε από μερίσματα κλπ, πρέπει να σταματήσει η διαφορετική μεταχείρισή τους. Να μπαίνουν στην ίδια φορολογική κλίματα και να φορολογούνται με ενιαίο τρόπο -με συνυπολογισμό εκπτώσεων όπου κρίνεται σκόπιμο, πχ για δαπάνες συντήρησης του ακινήτου κλπ. Αυτό, που ισχύει στις ευνομούμενες χώρες του ανεπτυγμένου καπιταλισμού, θα είναι ένα βήμα προς την ισότιμη φορολογική μεταχείριση και τη δικαιοσύνη.

Δεν χρειάζονται γενικά μειώσεις φόρων –και τί θα γίνει, άλλωστε, με το κοινωνικό κράτος, τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης και τόσες άλλες ανάγκες; Ριζικές αλλαγές χρειάζονται, για να πάψει το καθ’ ημάς φορολογικό σύστημα να είναι το πιο ευνοϊκό για τον πλούτο σε όλον τον ΟΟΣΑ, σε βάρος της μισθωτής εργασίας, της ανάπτυξης και της δημοκρατίας.