Αλήθειες, ψέματα και… αποκαλύψεις

Η υπόθεση της διαφοράς της χώρας μας με την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (ΠΓΔΜ), για την ονομασία της χώρας αυτής, βρίσκεται στη σημερινή φάση μπροστά σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Θα προχωρήσουν οι δύο χώρες, αναζητώντας κοινώς αποδεκτή λύση, στο «μονοπάτι» που άνοιξαν οι τελευταίες προτάσεις του διαπραγματευτή του ΟΗΕ κ. Νίμιτς, ή οι σειρήνες της αδιαλλαξίας και των καθαρών λύσεων και από τις δύο πλευρές των συνόρων, θα ακυρώσουν, μια ακόμα φορά, τις όποιες δυνατότητες έχουν δημιουργηθεί;

- Τα κύρια σημεία των προτάσεων Νίμιτς, που χαρακτηρίζονται ως «έγγραφο εργασίας», είναι:

*Ως επίσημη ονομασία προτείνεται το: «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας».

*Ως προς τη χρήση, η επίσημη ονομασία κατοχυρώνεται για όλες τις διεθνείς διεργασίες και ταυτόχρονα, γίνεται σύσταση σε όλες τις κυβερνήσεις να αναγνωρίσουν αυτήν την επίσημη ονομασία στις διμερείς σχέσεις τους με την «Βόρεια Μακεδονία», ενώ παραμένει η συνταγματική ονομασία «Δημοκρατία της Μακεδονίας» μόνο για το εσωτερικό της χώρας.

*Ως συνέπεια των παραπάνω, στα διαβατήρια αναγράφεται η επίσημη ονομασία στα αγγλικά, η επίσημη ονομασία στα γαλλικά και η συνταγματική ονομασία σε κυριλλική γραφή. Στα διαβατήρια, επίσης, για την εθνικότητα και τη γλώσσα, προτείνονται δύο εναλλακτικές εκδοχές: «Μακεδονική» ή «Της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας».

- Δύο είναι οι βασικές ενστάσεις στη χώρα μας για τις προτάσεις Νίμιτς:

Η πρώτη, θεωρεί ότι κατοχυρώνεται «διπλή ονομασία», αφού το «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας» δεν θα χρησιμοποιείται και στο εσωτερικό της γειτονικής χώρας, ούτε επιβάλλεται για όλες τις διμερείς σχέσεις, αλλά γίνεται μόνο σύσταση από τον ΟΗΕ.

Η δεύτερη, ισχυρίζεται ότι με τον χαρακτηρισμό, στα διαβατήρια, της εθνικότητας και της γλώσσας ως «μακεδονική», νομιμοποιείται ο «μακεδονισμός», χωρίς όμως να διευκρινίζεται ότι πρόκειται για τη μία από τις δύο προτεινόμενες εναλλακτικές εκδοχές. Η δυσάρεστη έκπληξη ήλθε από το ΠΑΣΟΚ, που, πιάνοντας το νήμα του… εμπάργκο του 1994, απέρριψε τις προτάσεις Νίμιτς, γατί εισηγούνται «διπλή ονομασία» και γιατί διολισθαίνουν σε θέματα απαράδεκτα, πέραν του ονόματος».

- Τις τελευταίες μέρες, προέκυψε ένα νέο επιχείρημα για όσους αντιδρούν στις προτάσεις Νίμιτς. Μια πρωτοσέλιδη δημοσίευση στο «ΕΘΝΟΣ της Κυριακής», 19 Οκτωβρίου, που αποκάλυπτε ένα προ τριμήνου έγγραφο της αμερικανίδας πρεσβευτή στην ΠΓΔΜ προς τους προϊσταμένους της στην Ουάσινγκτον και το οποίο περιείχε τις εκτιμήσεις που διαμόρφωσε για τις απόψεις των ηγεσιών της ΠΓΔΜ, μετά από συζήτηση μαζί τους. Οι απορριπτικοί στις προτάσεις Νίμιτς, άδραξαν την ευκαιρία. Θεώρησαν ότι αποκαλύφθηκε η συμπαιγνία και η ταύτιση ΗΠΑ-ΠΓΔΜ εις βάρος της χώρας μας, ότι ο Νίμιτς είναι απλό «βαποράκι» του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και ότι, επιτέλους, ξεσκεπάστηκε η συνωμοσία. Και προτείνουν: Η ελληνική κυβέρνηση να απορρίψει τις προτάσεις Νίμιτς. Ο Νίμιτς να θεωρηθεί ανεπιθύμητο πρόσωπο. Να αναβληθούν οι διαπραγματεύσεις, τουλάχιστον μέχρι την άνοιξη ή το καλοκαίρι του 2009. Υποστηρίζουν ότι με πιο «αποφασιστική στάση», με επιμονή στα βέτο για την συμμετοχή της ΠΓΔΜ στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ, οι γείτονές μας τελικά θα υποχωρήσουν και… τότε θα μπορεί να προκύψει ένας «έντιμος συμβιβασμός». -

Διερωτώμαι τι πραγματικά συμβαίνει. Μήπως πρόκειται για αντιθέσεις ανάμεσα σε ΥΠΕΞ και Μαξίμου; Μήπως εμπλέκονται μυστικές υπηρεσίες; Καταλήγω ότι με την ΠΓΔΜ συμβαίνει κάτι ανάλογο με όσα συμβαίνουν στο Κυπριακό. Οι απορριπτικοί δεν θέλουν, επί της ουσίας, οποιαδήποτε σύνθετη ονομασία που θα περιλαμβάνει και το «Μακεδονία», δηλαδή δεν έχουν αποδεχθεί τη συμβιβαστική λύση, όπως οι ομοϊδεάτες τους στην Κύπρο, ελληνοκύπριοι και τουρκοκύπριοι, δεν θέλουν «διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία». Ακόμη και σε διάλυση της γειτονικής χώρας, λόγω της πολυπολιτισμικής σύνθεσης του πληθυσμού της, προσβλέπουν ορισμένοι εγχώριοι κύκλοι, διαγκωνιζόμενοι με τον εθνικισμό και τον μεγαλοϊδεατισμό του Γκρούεφσκι, ο οποίος στα καθ’ ημάς επενδύεται με ανέξοδο αντιϊμπεριαλισμό και αντιαμερικανισμό.

- Απέναντι σ’ όλο αυτό το απορριπτικό μπαράζ, που ενισχύεται από ισχυρές δόσεις διαστρέβλωσης και «αποκαλύψεων», η σύγχρονη Αριστερά οφείλει να δώσει τη δική της απάντηση. Ως Συνασπισμός, από την πρώτη στιγμή διατυπώσαμε την άποψη ότι το έγγραφο εργασίας του κ. Νίμιτς «κάνει ένα βήμα» προς την εξεύρεση κοινώς αποδεκτής λύσης, που είναι το κύριο ζητούμενο. Θέλω να επισημάνω ότι το «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας», με το εύρος της χρήσης που προτείνεται, δεν συνιστά «διπλή ονομασία». Θα επρόκειτο για διπλή ονομασία αν αφορούσε, μόνο ή κυρίως, τη διμερή σχέση Ελλάδας – ΠΓΔΜ, ενώ συμβαίνει, στην ουσία, το εντελώς αντίθετο, αφού η νέα ονομασία αφορά πρωτίστως όλες τις διεθνείς σχέσεις. Ως προς τον κίνδυνο να διευκολυνθεί η νομιμοποίηση του όποιου «μακεδονισμού», θεωρώ ότι κακώς υποτιμάται το γεγονός ότι το έγγραφο εργασίας αφήνει ανοιχτό το ζήτημα της εγγραφής στα διαβατήρια της εθνικότητας και της γλώσσας, προτείνοντας τις δύο εναλλακτικές εκδοχές, εκ των οπίων η δεύτερη, δηλαδή το «της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας», είναι πολύ κοντά στις ελληνικές θέσεις.

-Ως Συνασπισμός, υποστηρίζουμε τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων μεταξύ Ελλάδας και ΠΓΔΜ, με την αποκλειστική ευθύνη του ΟΗΕ. Στις διαπραγματεύσεις αυτές να αξιοποιήσουμε τις κατατιθέμενες προτάσεις, ιδιαίτερα ως προς την κατοχύρωση της σύνθετης ονομασίας με γεωγραφικό προσδιορισμό και ως προς τη διεθνή χρήση της και, παράλληλα, να επιδιώξουμε διευκρινίσεις και βελτιώσεις, ιδιαίτερα ως προς την αναγραφόμενη εθνικότητα και γλώσσα στα διαβατήρια. Οι δυσκολίες είναι μεγάλες, όμως η αναζήτηση και η εξεύρεση μιας κοινώς αποδεκτής λύσης, είναι η μόνη διέξοδος. Για να χτυπηθούν όλοι οι εθνικισμοί και οι αλυτρωτισμοί, για να σταματήσει η «σκοπιανοποίηση» της εξωτερικής πολιτικής της χώρας μας, για να ανασάνουν οι φωνές της λογικής στη γειτονική χώρα. Για να περάσουμε, από τη σημερινή ένταση, σε σχέσεις καλής γειτονίας, με σταθερό στόχο την ειρήνη, την ασφάλεια και την ευημερία όλων των λαών των Βαλκανίων.