Μπροστά στο σοκ του «όχι»

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η καθαρή επικράτηση του «όχι» στο γαλλικό δημοψήφισμα θα επιφέρει σημαντικές αλλαγές στην πορεία της Ευρώπης. Η απόρριψη των επιλογών των πολιτικών ηγεσιών από τους πολίτες μιας χώρας που πρωτοστατούσε εδώ και 50 χρόνια στην ευρωπαϊκή ενοποίηση είναι ένα ισχυρό σοκ και έτσι οφείλουν να το εκλάβουν και οι πολιτικές ηγεσίες. Το γαλλικό «όχι» μπορεί να μην αποτελεί καταστροφή, αλλά σίγουρα αλλάζει τα δεδομένα, καθώς είναι η πρώτη φορά που μια θεμελιακή συνθήκη της Ευρώπης απορρίπτεται με αυτόν τον τρόπο...

*** Το σίγουρο δίδαγμα από το γαλλικό δημοψήφισμα είναι ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες -και κυρίως οι πολίτες των χωρών που αποτελούν τον ιδρυτικό πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ενωσης- δεν έχουν πειστεί ότι η διαδικασία πολιτικής ενοποίησης προχωρά προς τη σωστή κατεύθυνση. Δεν έχουν πειστεί ότι οι πολιτικές ηγεσίες και η γραφειοκρατία των Βρυξελλών προωθούν πρώτα και κύρια τα συμφέροντα των πολιτών και μετά τα συμφέροντα των επιχειρήσεων. Δεν είναι τυχαίο -και αποδείχθηκε τώρα και στη Γαλλία- ότι όταν οι πολίτες καλούνται να επικυρώσουν με την ψήφο τους αποφάσεις που αφορούν το μέλλον της Ευρώπης, σε μεγάλο βαθμό τα κριτήριά τους καθορίζονται από τις εσωτερικές πολιτικές ισορροπίες κάθε χώρας και όχι από τις αναγκαιότητες της ευρωπαϊκής ενοποίησης...

*** Πολλοί από τους υποστηρικτές του «όχι» στο γαλλικό δημοψήφισμα αναγνώριζαν ότι το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα κάνει ένα βήμα μπροστά στη διαδικασία εκδημοκρατισμού των ευρωπαϊκών οργάνων. Ενα βήμα όμως που θεωρούν ότι δεν είναι αρκετό, αφού οι εγγυήσεις που εισάγονται χαρακτηρίζονται ανεπαρκείς σε σύγκριση με τα προνόμια που απολαμβάνουν οι επιχειρήσεις. Το μεγάλο ερώτημα είναι τώρα αν οι πολιτικές ηγεσίες θα επανεκτιμήσουν την τακτική τους, αν θα αποφασίσουν -ανεξάρτητα από το αν το Σύνταγμα εγκριθεί από τις άλλες χώρες- ότι πρέπει να αναθεωρήσουν βασικές επιλογές τους, προχωρώντας ένα βήμα μπροστά την πολιτική ενοποίηση και τον εκδημοκρατισμό της Ε.Ε. ή αν θα υποταχθούν στις αδυναμίες τους, υποβαθμίζοντας ακόμα περισσότερο την ενοποίηση, περιορίζοντας την Ευρώπη σ’ ένα χώρο ελεύθερων οικονομικών συναλλαγών...