Οι ιδεολογικές παρενέργειες του Covid-19

Γιώργος Γιαννουλόπουλος, Η Εφημερίδα των Συντακτών, Δημοσιευμένο: 2021-10-16

Γιώργος Γιαννουλόπουλος
Γιώργος Γιαννουλόπουλος
Ζούμε σε καιρούς όχι μόνο δύσκολους, με τον κορονοϊό να θερίζει, αλλά και ιδεολογικά αχαρτογράφητους. Κι αυτό επειδή τα σταθερά σημεία αναφοράς, τα οποία διαμόρφωναν τη σκέψη μας μετατοπίζονται, αλλοιώνονται και συνδυάζονται απρόβλεπτα, δημιουργώντας καταστάσεις που προκαλούν αμηχανία ή σύγχυση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα μια εικόνα: ακροδεξιοί οπαδοί του Τραμπ που αρνήθηκαν να φορέσουν μάσκες σε δημόσιους χώρους διαδήλωναν με το σύνθημα «Για το σώμα μου αποφασίζω μόνο εγώ». Σας θυμίζει κάτι;

Το προς εξέταση πρόβλημα δεν έχει να κάνει με την άρνηση του εμβολιασμού –όσοι λένε πως δεν θα εμβολιαστούν ο κόσμος να χαλάσει ανήκουν σε μια ιδιαίτερη κατηγορία– αλλά αφορά την υποχρεωτικότητά του. Νομίζω ότι το πρώτο πράγμα που οφείλουμε να λάβουμε υπόψη είναι ότι σε αντίθεση με τις γνωστές μάστιγες, όπως ο καρκίνος, το εγκεφαλικό ή η καρδιοπάθεια, ο Covid 19, άκρως μεταδοτικός και συχνά θανατηφόρος, έχει μια εμφανέστατα κοινωνική διάσταση επειδή περνάει από άνθρωπο σε άνθρωπο, και ο μόνος τρόπος να κοπεί η αλυσίδα της μετάδοσης είναι ο εμβολιασμός. Με αυτό το σκεπτικό, η υποχρεωτικότητα δεν είναι γενική και απόλυτη, αλλά περιορίζεται στα άτομα που αναγκαστικά έρχονται σε στενή επαφή με τους άλλους σε κλειστούς δημόσιους χώρους.

Τούτου δεδομένου, πώς δικαιολογείται η συνηγορία υπέρ της μη υποχρεωτικότητας; Είναι σαν να λες ότι πρέπει να υπάρχουν στους δρόμους φανάρια που ρυθμίζουν την κυκλοφορία των αυτοκινήτων, αλλά όσοι τα παραβιάζουν δεν θα υποστούν καμιά συνέπεια. Είτε με το πράσινο είτε με το κόκκινο περάσεις, ένα και το αυτό. Ο λόγος που υποτίθεται ότι δικαιολογεί αυτή τη στάση, ότι δηλαδή λειτουργεί διχαστικά, είναι εξίσου άτοπος και αντιβαίνει στην κοινή λογική. Τέτοιες απαγορεύσεις ήδη ισχύουν και ουδείς τις αμφισβητεί. Για παράδειγμα δεν μπορείς να καπνίσεις σε κλειστούς δημόσιους χώρους. Και σε τελική ανάλυση, όλοι οι κανόνες σε μια ευνομούμενη πολιτεία λειτουργούν διχαστικά. Θα δεχόμαστε ποτέ να καταργήσουμε τη διάκριση μεταξύ εκείνων που πληρώνουν φόρους και εκείνων που φοροδιαφεύγουν; Κι αν κάποιοι θεωρούν ότι η υποχρεωτικότητα είναι έκνομη, στη συγκεκριμένη περίπτωση υπάρχει και το Συμβούλιο της Επικρατείας.

Πίσω απ’ όλα τούτα θα βρούμε κάτι άλλο, πολύ πιο σημαντικό και πιο δυσανάγνωστο: τον ρόλο του κράτους. Το κίνημα των «δικαιωματιστών», που στις μέρες μας έχει αέρα στα πανιά του και εκφράζει μια προοδευτική ή αριστερή αντίληψη των πραγμάτων, προσπαθεί να εντοπίσει και να ανατρέψει τα κυρίαρχα κοινωνικά στερεότυπα, τα οποία αναπαράγουν τις σχέσεις εξουσίας με θύματα διάφορες ομάδες, από τις γυναίκες μέχρι τους ομοφυλόφιλους, που στιγματίζονται ως υποδεέστεροι ή «μη κανονικοί». Και ως προς αυτό έχουν όλο το δίκιο με το μέρος τους. Ως συνήθως όμως, μια καλή ιδέα ενδέχεται να έχει ανησυχητικές παρενέργειες. Διότι αυτό που δεν γίνεται αμέσως αντιληπτό είναι ότι το δικαίωμα να ζούμε σύμφωνα με τις δικές μας απόλυτα ατομικές και ελεύθερες επιλογές, μπορεί να βλάψει όχι το κακό κράτος ή κάποια σκοτεινή δύναμη θέλει να μας κάνει πρόβατα, αλλά τους συνανθρώπους μας.

Κι αυτό ακριβώς ισχύει για τον Covid-19. Στο όνομα της αντίστασης κατά του κατεστημένου, αυτό που υπονομεύεται είναι οι υποχρεώσεις που εκπηγάζουν από την ένταξή μας σε μια κοινότητα. Η λογική του «εγώ διαλέγω πώς θα ζω» από αίτημα για ελευθερία και αποδοχή της διαφορετικότητας γίνεται σύνθημα στα χείλη των ακροδεξιών και των κάθε λογής ψεκασμένων, με τους οποίους συναγελάζονται μερικοί ακροαριστεροί που πιστεύουν ότι αρκεί μια σπίθα για να ανάψει η εξαγνίζουσα φωτιά που θα μας οδηγήσει στον επί Γης Παράδεισο.

Μια άλλη ανησυχητική απορρέουσα αντίληψη, η οποία δυστυχώς περνάει απαρατήρητη, είναι ότι το μικρότερο κράτος που δεν επεμβαίνει και επιτρέπει στα άτομα να ρυθμίζουν μόνα τους τις μεταξύ τους σχέσεις είναι το βασικό αίτημα του νεοφιλελευθερισμού. Αντίθετα η Αριστερά πιστεύει πως πρέπει με νύχια και με δόντια να πολεμήσουμε για να αποτρέψουμε τη συρρίκνωση του κράτους. Και ένα από τα καθήκοντά του είναι η προάσπιση της δημόσιας υγείας. Το επιχείρημα ότι η Νέα Δημοκρατία δεν το έπραξε θα ήταν πιο πειστικό αν είχε παραλάβει το ΕΣΥ σε καλύτερη κατάσταση από τη διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ /ΑΝ.ΕΛΛ. Αλλά όπως και να έχει το πράγμα, όταν σήμερα θεσπίζει μέτρα τα οποία οι νεοφιλελεύθεροι Τραμπ στις ΗΠΑ και Μπολσονάρο στη Βραζιλία απέρριψαν, είναι τουλάχιστον ανακόλουθο για τους αριστερούς να τάσσονται κατά της υποχρεωτικής τήρησής τους. Ας το ξαναπούμε: η υγεία είναι δημόσιο αγαθό. Αν υπάρχουν κάποιοι που πιστεύουν ότι θα την προφυλάξουμε καλύτερα δίνοντας στον καθένα το δικαίωμα να μην τηρεί τα απορρέοντα μέτρα χωρίς να υφίσταται τις συνέπειες, να το δηλώσουν δημόσια.

Θέματα επικαιρότητας: Πανδημία

Γιώργος Παυλάκης

Πολύ δύσκολο να σταματήσεις το τσουνάμι τελευταία στιγμή

Γιώργος Παυλάκης, 2022-09-12

Η Ελλάδα τα πήγε εξαιρετικά καλά την πρώτη περίοδο της πανδημίας,...

Περισσότερα

Το δις εξαμαρτείν

Παύλος Τσίμας, 2022-07-16

Ο καγκελάριος της Αυστρίας το είπε καλύτερα απ’ όλους....

Περισσότερα
Γιώργος Γιαννουλόπουλος

Τι μας διδάσκει η πανδημία

Γιώργος Γιαννουλόπουλος, 2022-01-22

Επειδή με τον Covid δεν έχουμε ξεμπερδέψει ακόμα, οποιαδήποτε...

Περισσότερα

Ημερήσια εκατόμβη

Παντελής Μπουκάλας, 2022-01-20

Να μειωθούν οι θάνατοι. Να μηδενιστούν. Αυτό θέλουμε όλοι....

Περισσότερα
Αλκιβιάδης Βατόπουλος

Η πανδημία έχει αναδείξει την ανάγκη για ισχυρό σύστημα Υγείας

Αλκιβιάδης Βατόπουλος, 2022-01-16

«Είναι πάρα πολύ σημαντικό να γίνει κατανοητή η επίδραση...

Περισσότερα
Γρηγόρης Γεροτζιάφας

Ανοσοκατεσταλμένοι, η Covid-19 και το παράδειγμα της Γαλλίας

Γρηγόρης Γεροτζιάφας, 2022-01-15

Σε μια ανάρτηση στην προσωπική της σελίδα στο Facebook στις...

Περισσότερα

Τα μετά την πανδημία

Παύλος Τσίμας, 2022-01-15

Το 1832, μια μεγάλη πανδημία χολέρας χτύπησε το Παρίσι. Μέσα...

Περισσότερα
Κώστας Καλλίτσης

Ανατιμήσεις και κατώτατος μισθός

Κώστας Καλλίτσης, 2022-01-09

Οι προβλέψεις των ειδικών επί της πανδημίας δείχνουν κάποιο...

Περισσότερα

Άρθρα/ Πολιτική

Νίκος Μπίστης

Γιά ένα νέο Μέτωπο Λογικής στην εεξωτερική πολιτική

Νίκος Μπίστης, 2024-12-02

Πριν μια βδομάδα η Εποχή είχε φιλοξενήσει άρθρο μου για...

Σωτήρης Βαλντέν

Όχι στο ”πατριωτικό Μέτωπο”

Σωτήρης Βαλντέν, 2024-12-01

Κάθε μέρα που περνά, τα «ήρεμα νερά» στις ελληνοτουρκικές...

Δημήτρης Λιάκος

Σκέψεις, με αφορμή το βιβλίο της Άνγκελα Μέρκελ

Δημήτρης Λιάκος, 2024-12-01

Η έκδοση των απομνημονευμάτων της Άνγκ. Μέρκελ και οι αναφορές...

Στέργιος Καλπάκης

Αφετηρία μιας νέας εποχής ανάκαμψης

Στέργιος Καλπάκης, 2024-11-26

Μετά από όσα συνέβησαν τη χρονιά που πέρασε απαιτούνται...

Χρήστος Ροζάκης

Ανατρέχοντας στο παρελθόν των ελληνοτουρκικών

Χρήστος Ροζάκης, 2024-11-23

Οι ομάδες του «πατριωτικού μετώπου» έχουν οργιάσει με μια...

Αντώνης Λιάκος

Μπορεί να επιβιώσει η Αριστερά;

Αντώνης Λιάκος, 2024-11-24

Δεδομένων του κατακερματισμού, της απώλειας επιρροής και...

Δημήτρης Χατζησωκράτης

Συνέδριο καμπής…

Δημήτρης Χατζησωκράτης, 2024-11-07

Αύριο το απόγευμα ξεκινάει τις εργασίες του το Έκτακτο...

Σωτήρης Βαλντέν

Ελληνοτουρκικά: ο Μητσοτάκης, ο Σαμαράς και η αντιπολίτευση

Σωτήρης Βαλντέν, 2024-10-29

Οι πρωτοβουλίες της κυβέρνησης για αποκλιμάκωση και διάλογο...

Μαριλένα Κοππά

Κάποιες σκέψεις για τον ελληνοτουρκικό διάλογο

Μαριλένα Κοππά, 2024-10-26

Χρειάζεται αποφασιστικότητα, σχεδιασμός και εξαιρετικά...

Δειλά βήματα στο Κυπριακό

Κυριάκος Πιερίδης, 2024-10-20

Η «διευρυμένη συνάντηση» που προανήγγειλε ο Γκουτέρες...

Τα μίλια και η θάλασσα

Παύλος Τσίμας, 2024-10-19

Συμπληρώνονται, αυτές τις ημέρες, 51 χρόνια από τότε που...

Θόδωρος Τσίκας

Ελλάδ, Ισραήλ και κρίση στη Μέση Ανατολή

Θόδωρος Τσίκας, 2024-10-12

Στη χώρα μας ο δημόσιος διάλογος διεξάγεται μεταξύ δύο...

×
×