Στην Ελλάδα η κυβέρνηση πολιτικοποίησε το εμβολιαστικό πρόγραμμα

Κενά στην παρακολούθηση των ασθενών στην κοινότητα αλλά και αστοχίες στο εμβολιαστικό πρόγραμμα εντοπίζει μιλώντας στα «ΝΕΑ» ο Γρηγόρης Γεροτζιάφας, καθηγητής Αιματολογίας στην Ιατρική Σχολή της Σορβόννης, υπεύθυνος του Τμήματος Θρόμβωσης στο Νοσοκομείο Tenon στο Παρίσι και διευθυντής της ερευνητικής ομάδας INSERM U93. Και σημειώνει ότι είναι σημαντικό το κράτος να δημιουργεί σχέσεις εμπιστοσύνης με τους πολίτες και όχι αντιπαράθεσης. Ο ίδιος, συμμετέχοντας στην ομάδα των συμβούλων που απαρτίζουν το think tank του ΣΥΡΙΖΑ, επιμένει ότι είναι αναγκαία η αλλαγή μοντέλου για τη διαχείριση της πανδημίας.

Ηταν το τέταρτο κύμα προβλέψιμο και ανατρέψιμο;

Οι προειδοποιήσεις, βάσει σχετικών προβλέψεων, είχαν γίνει από τον Μάιο. Η μετάλλαξη Δέλτα δεν αστειεύεται. Είναι ένα στέλεχος που μεταδίδεται πολύ πιο εύκολα και γρήγορα. Και μάλιστα η Ελλάδα εισήλθε στη χειμερινή περίοδο με πάρα πολυ υψηλό φορτίο γιατί το καλοκαίρι o επιδημιολογικός έλεγχος ήταν ελλιπής. Επιπλέον, σε εθνικό επίπεδο ο εμβολιασμός είναι της τάξεως του 66% και το κυριότερο είναι πως δεν είναι ομοιογενής στην επικράτεια. Αντιθέτως, σε περιοχές με κοινωνικά, οικονομικά, περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά που ευνοούν τις μεταδόσεις αλλά και σε σημεία όπου οι κάτοικοι έχουν δυσκολίες στην πρόσβασή τους σε κεντρικές υπηρεσίες Υγείας το ποσοστό του εμβολιασμού είναι της τάξεως του 40%. Οι τρεις αυτοί παράγοντες δημιουργούν συνθήκες ενός πανδημικού κύματος πολύ δυναμικού, και αυτό ήταν εντελώς προβλεπόμενο.

Αφήσατε αιχμές για το εμβολιαστικό πρόγραμμα. Υπήρξαν αστοχίες;

Πρόκειται για ελληνικό παράδοξο. Ενώ στην Ελλάδα το εμβολιαστικό πρόγραμμα οργανωτικά ήταν πολύ καλύτερο από εκείνο της Γαλλίας και ενώ κατά το πρώτο δίμηνο είχαμε μεγαλύτερο ρυθμό εμβολιασμού, δυστυχώς δεν έγιναν η διαχείριση και η ανάπτυξή του με τέτοιον τρόπο ώστε να διασφαλιστεί η συμφωνία του πληθυσμού Εγιναν σοβαρά λάθη. Κατʼ αρχάς αναφέρομαι στην πολιτικοποίηση του εμβολίου. Η κυβέρνηση εμφάνισε το πρόγραμμα ως επίτευγμα κυβερνητικό και ήρθε σε αντιπαράθεση με την αντιπολίτευση. Ο Μακρόν, αντιθέτως, είπε πως πρόκειται για εθνικό στοίχημα. Το δεύτερο ατόπημα ήταν η έμφαση που δόθηκε στην ατομική ευθύνη, ένα επιχείρημα που γεννά αυτόματα και τη συζήτηση περί ατομικών δικαιωμάτων. Και, τρίτον, στην Ελλάδα «κατασκευάστηκαν» και αναδείχθηκαν από τα Μέσα αντιεμβολιαστικές περσόνες εκ του μη όντος.

Η Ευρώπη πιέζεται, με τις κυβερνήσεις να λαμβάνουν δύσκολες αποφάσεις. Πόσο εκτιμάτε ότι απέχει η Ελλάδα από ένα lockdown;

Πρέπει να αποφευχθεί πάση θυσία. Είναι όμως ο μοναδικός τρόπος για να σταματήσει η ροή ασθενών στα νοσοκομεία, όταν η κατάσταση γίνεται ανεξέλεγκτη. Στη Γαλλία αυξάνονται τα κρούσματα, όχι όμως και οι νοσηλείες. Η κάλυψη στις ΜΕΘ δεν ξεπερνά το 30% και στις απλές κλίνες COVID το 26%. Το γαλλικό σύστημα δεν πιέζεται γιατί έχουμε 88% εμβολιασμό στις ηλικίες πάνω από 12 ετών. Αντιθέτως, σε Βαυαρία και Ανατολική Γερμανία η εμβολιαστική κάλυψη είναι κατά 20% κάτω από τον μέσο όρο. Αρα, εκεί δημιουργούνται συνθήκες για αύξηση κρουσμάτων, νοσηλειών και θανάτων. Παρʼ όλα αυτά, η οικονομική ανθεκτικότητα της Γερμανίας και της Αυστρίας σε ένα lockdown είναι μεγάλη. Η Ελλάδα δεν αντέχει και πρέπει να συνυπολογιστούν και τα ψυχολογικά προβλήματα, η πίεση στους μαθητές όταν κλείνουν τα σχολεία, τα προβλήματα που προκύπτουν με τους άλλους ασθενείς κ.ο.κ. Εχοντας όμως μπροστά τέσσερις χειμερινούς μήνες και με υψηλή θνητότητα το μέλλον φαντάζει δύσκολο.

Δηλαδή, εκτιμάτε πως πρόκειται για σενάριο που παραμένει στο τραπέζι;

Για να αποφευχθεί το lockdown είναι αναγκαίο να ληφθούν μέτρα. Εάν αποδώσουν τα μέτρα της κυβέρνησης και αυξηθεί ο εμβολιασμός σημαντικά, ώστε να φτάσει το 85%, τότε θα μετριαστεί το κύμα του Φλεβάρη. Επίσης, είναι αναγκαίο να γίνουν οι τρίτες δόσεις. Εάν, πάλι, εφαρμοστεί lockdown στην Ελλάδα, θα πρέπει να συνοδευθεί από πακέτο μέτρων για την ενίσχυση του συστήματος υγείας και του εμβολιασμού, στέλνοντας ένα σαφές μήνυμα στους πολίτες περί αλλαγής στρατηγικής. Διαφορετικά ο κόσμος θα χάσει την εμπιστοσύνη του, θα στηλώσει τα πόδια και θα σταθεί απέναντι στον εμβολιασμό. Και προφανώς δεν θα πρέπει να συνεχίσει το δίπολο εμβολιασμένοι και μη.

Τι θα μπορούσε να προβλέπει αυτή η αλλαγή μοντέλου;

Παροχή καλής περίθαλψης ώστε να καταλάβει ο πολίτης πως το κράτος είναι εδώ, δημιουργώντας συνθήκες εμπιστοσύνης. Στη Γαλλία, παρότι υπήρχε στην αρχή αντιεμβολιαστικό κίνημα, τελικά μεταστράφηκε επειδή ο κόσμος έχει εμπιστοσύνη στο κράτος πρόνοιας. Πρέπει οι γιατροί σε τοπικό επίπεδο να συνομιλούν με τους πολίτες. Πρέπει να καταρριφθούν οι φόβοι και να πάψουν να έχουν βήμα οι αντιεμβολιαστές. Ο δημοκρατικός διάλογος στην επιστημονική αντιπαράθεση γίνεται στα συνέδρια, στο εσωτερικό της κοινότητας, με τους ειδικούς να καταλήγουν σε ένα consensus. Δεν το συζητάμε στις τηλεοράσεις. Οποιος δεν συμφωνεί και εκφράζει αντιεπαγγελματική συμπεριφορά (malpractice) αντιμετωπίζει ποινές.

Αναφερθήκατε σε υψηλή θνητότητα. Βλέπετε αδυναμίες στο σύστημα υγείας;

Πρόσφατα ο διευθυντής ΜΕΘ του Παπανικολάου, Νίκος Καπραβέλος, μίλησε για θνητότητα της τάξεως του 70%, με τη συντριπτική πλειονότητα των ασθενών να είναι ανεμβολίαστοι. Στη διεθνή βιβλιογραφία η θνητότητα αναφέρεται πως είναι της τάξεως του 35%. Για παράδειγμα, στην αρχή της πανδημίας στη δική μας μονάδα είχαμε θνητότητα 60%-70%. Μέσα στον πρώτο μήνα, όταν διαπιστώσαμε τι αντιμετωπίζουμε, μειώθηκε στο 40%. Και σήμερα είναι στο 25%-35%. Αρα, στην Ελλάδα αν το ποσοστό είναι μεγαλύτερο δύο είναι οι λόγοι: Οι άρρωστοι φτάνουν αργά στο νοσοκομείο γιατί δεν παρακολουθούνται στην κοινότητα και το σύστημα έχει κλατάρει. Οπως και οι εργαζόμενοι έχουν κλατάρει, το προσωπικό δεν υπάρχει ή οι Εντατικές δεν υπάρχουν ή δεν είναι καλές, ενώ στα παραπάνω προστίθεται και το πρόβλημα των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων. Ας μην ξεχνάμε ότι υπάρχει ένα σύστημα υγείας που από τα χρόνια της κρίσης βρίσκεται σε διαρκή συρρίκνωση, και σε συνθήκες κρίσης αναδεικνύονται όλα τα προβλήματα που έχουν συσσωρευθεί.