Προστατευτισμός σημαίνει περισσότερες συγκρούσεις

Jean-Marie Colombani, Το Βήμα της Κυριακής, Δημοσιευμένο: 2008-08-03

Η αποτυχία των διαπραγματεύσεων του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ) έπειτα από συζητήσεις επτά ετών αποτελεί την πιο ανησυχητική είδηση της εβδομάδας. Οπως το γαλλικό «Οχι» στο Ευρωσύνταγμα και το ιρλανδικό «Οχι» στη Συνθήκη της Λισαβόνας έτσι και το «Οχι» στη σύναψη συμφωνίας του «κύκλου της Ντόχα» εκφράζει την επιθυμία ορισμένων μεγάλων παραγόντων της παγκόσμιας σκηνής να ανακόψουν την απελευθέρωση των συναλλαγών. Αυτή είναι η πρώτη ένδειξη μιας πιθανής επιστροφής σε περίοδο προστατευτισμού. Σε μια περίοδο, δηλαδή, υψηλού κινδύνου για την παγκόσμια ισορροπία και ευημερία.

Στην πραγματικότητα η αποτυχία προήλθε από την άρνηση των Αμερικανών να παραχωρήσουν στην Ινδία ρήτρα που θα προστάτευε τα αγροτικά της προϊόντα. Υπάρχει, πράγματι, σε παγκόσμια κλίμακα η πλευρά των λεγόμενων «αναδυόμενων χωρών» (Ινδία, Κίνα, Βραζιλία) η οποία καταλογίζει στις ανεπτυγμένες χώρες ότι είναι υπερπροστατευτικές στα δικά τους αγροτικά προϊόντα. Οι ανεπτυγμένες χώρες θα ήθελαν να μην υπάρχουν οι διαχωριστικές γραμμές για τις βιομηχανίες και τις υπηρεσίες τους που σύρονται από τις αναδυόμενες χώρες.

Το πιο λεπτό, λοιπόν, πρόβλημα είναι η γεωργία. Γιατί αν πάρουμε, για παράδειγμα, την Ινδία οι αναδυόμενες χώρες θεωρούν ως κεκτημένο, ως υποχρέωση τη μείωση των αμερικανικών και ευρωπαϊκών επιδοτήσεων προς όφελος των δικών τους αγροτικών προϊόντων. Κατά συνέπεια η βιομηχανία και οι υπηρεσίες μπορεί να αποτελέσουν αντικείμενο σκληρών διαπραγματεύσεων με βάση την αρχή: τα δικά μου δικά μου και τα δικά σας να τα διαπραγματευτούμε. Στην προκειμένη περίπτωση αυτό που θα ήθελε να αποκομίσει η Ινδία ήταν να προστατευθεί από τις εισαγωγές αγροτικών προϊόντων σε περίπτωση διακύμανσης των τιμών τους. Αλλά αν οι αριθμοί που παρουσίασε ο ινδός υπουργός Εμπορίου γίνονταν αποδεκτοί θα οδηγούμασταν στην παροχή μόνιμης προστασίας στην Ινδία. Υπό αυτές τις συνθήκες ήταν λογικό να εναντιωθούν οι ΗΠΑ.

Εκτός όμως από το τεχνικό μέρος, στο οποίο η Ευρώπη απέτυχε να προωθήσει συμβιβαστική λύση, θα πρέπει να σταθούμε στα πολιτικά συμπεράσματα που συνάγονται από αυτή την αποτυχία. Πρώτη διαπίστωση: βιώνουμε μια σοβαρή οικονομική και κυρίως χρηματοοικονομική κρίση. Επιπλέον, η ανάπτυξη στις χώρες μας σημειώνει επιβράδυνση. Σε αυτήν όμως ακριβώς την περίοδο της κρίσης πρέπει να αναθερμάνουμε την παγκόσμια ανάπτυξη και δεν υπάρχει καταλληλότερος μοχλός από την απελευθέρωση των αγορών. Οι χώρες μας, η Γαλλία όπως και η Ελλάδα και η Ισπανία, στηρίζονται στην παροχή υπηρεσιών. Σε αυτόν λοιπόν τον τομέα των υπηρεσιών που παραμένει ελάχιστα ανοικτός υπάρχουν περιθώρια προόδου. Αντιθέτως βλέπουμε τις κυβερνήσεις να δρουν αναχρονιστικά και να ζητούν μεγαλύτερη προστασία προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κρίση.

Δεύτερη διαπίστωση: όπως δήλωσε και ο ευρωπαίος επίτροπος Πίτερ Μέντελσον χάθηκε μια ευκαιρία «να σφυρηλατήσουμε το πρώτο σύμφωνο που θα βασιζόταν στη νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων». Σε πολιτικό επίπεδο θα πρέπει να θυμηθούμε τις συνθήκες υπό τις οποίες άνοιξε «ο κύκλος της Ντόχα» - ήταν η απάντηση στην 11η Σεπτεμβρίου, ένας τρόπος καταπολέμησης του τρομοκρατικού κύκλου που άνοιξαν τα χτυπήματα στη Νέα Υόρκη, ένας κύκλος οικονομικής προόδου στη βάση μιας καλύτερης οργάνωσης και της παγκόσμιας οικονομικής συνεργασίας μεταξύ μικρών και μεγάλων χωρών, μεταξύ Βορρά και Νότου. Σκεφτήκαμε τότε ότι για να αποτρέψουμε την κυριαρχία της τρομοκρατίας τον 21ο αιώνα θα έπρεπε να καταπολεμήσουμε τη φτώχεια και τη δυστυχία. Ο εν λόγω στόχος λίγο - πολύ ξεχάστηκε. Από τις ίδιες τις ΗΠΑ, είναι η αλήθεια, οι οποίες ήδη από το 2002 έχουν επιδοθεί σε πολεμική διπλωματία η οποία χαρακτηρίζεται από την άρνηση της «πολύπλευρης αντιμετώπισης».

Τρίτη διαπίστωση: είδαμε πρώτη φορά να σχηματίζεται άξονας Κίνας - Ινδίας που αντιτίθεται ανοικτά προς τη «Δύση», δηλαδή προς την Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Το γεγονός ότι το Πεκίνο και το Δελχί συνασπίζονται έναντι της Ουάσιγκτον και των Βρυξελλών συνιστά πολιτικό συμβολισμό για το μέλλον.

Βάσει αυτού του πλαισίου είναι κρίμα που η Γαλλία, μέσω του προέδρου της, ξεχώρισε για τις θέσεις της υπέρ του προστατευτισμού και αναλώθηκε στο να ασκεί πιέσεις εναντίον της συμφωνίας που επεξεργάστηκε η Ευρωπαϊκή Ενωση, με κίνδυνο να αποδυναμώσει τον Πίτερ Μέντελσον. Αυτή τη φορά η οξυδέρκεια έλειψε από τον Νικολά Σαρκοζί.

Άρθρα/ Κίνηση Ιδεών

Γιάννης Βούλγαρης

Πολιτικές νοσταλγίες σε σκληρούς καιρούς

Γιάννης Βούλγαρης, 2024-10-12

Το ότι το κομματικό μας σύστημα εμφανίζει «ασυμμετρία»...

Το Zeigeitst της τελετής

Πάσχος Μανδραβέλης, 2024-08-01

Εμείς οι παλιότεροι, ως εραστές της γραμμικής αφήγησης...

Το Είναι και το Φαίνεσθαι

Κώστας Κωστής, 2023-12-24

...Δεν έχω τίποτε εναντίον των ιδιωτικών πανεπιστημίων,...

Αυτοκίνητο που μαρσάρει μέσα στη λάσπη

Τάσος Τσακίρογλου, 2023-09-29

Ένας ακμαίος πολιτισμός αντιλαμβάνεται έγκαιρα τα προβλήματά...

Η διάκριση Δεξιάς - Αριστεράς

Θανάσης Γιαλκέτσης, 2023-07-08

Αρθρο του Μάρκο Ρεβέλι που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα...

Γιώργος Γιαννουλόπουλος

Το ύφος και το βάθος

Γιώργος Γιαννουλόπουλος, 2023-07-08

Ο Ελύτης έγραψε κάποτε ότι ο Σολωμός είναι «ένας από τους...

Ορντολιμπεραλισμός, κοινωνική οικονομία της αγοράς και σοσιαλδημοκρατία

Θεόδωρος Ν. Τσέκος, 2023-06-20

Υπάρχει τα τελευταία χρόνια διάχυτη σε κύκλους της Κεντροαριστεράς...

Αντώνης Λιάκος

Η Δικαιοσύνη και το βάρος της Ιστορίας

Αντώνης Λιάκος, 2023-06-13

Υπάρχει μια υπόθεση που έχει γαγγραινιάσει εκεί στη Θεσσαλονίκη,...

Το ήθος ως αίσθημα

Ευάγγελος Αυδίκος, 2023-06-13

Ζούμε στην εποχή της εντύπωσης. Ολα στην υπηρεσία του φευγαλέου....

Γιώργος Σιακαντάρης

Πότε αποτυγχάνουν οι δημοκρατίες;

Γιώργος Σιακαντάρης, 2023-04-26

Η συζήτηση που γίνεται στη χώρα μας από πλευράς ορισμένων...

Πράσινες, μπλε και κόκκινες γραμμές

Τάσος Παππάς, 2023-03-01

Τι χωρίζει τον ΣΥΡΙΖΑ από τη Νέα Δημοκρατία; Αβυσσος, λένε...

Συνηγορία υπέρ των διαπραγματεύσεων

Γιούργκεν Χάμπερμας, 2023-02-19

Αρθρο του κορυφαίου πολιτικού φιλοσόφου της εποχής μας...

×
×