Αχ, αυτοί οι πατριώτες
Διονύσης Γουσέτης, Αυγή, Δημοσιευμένο: 2004-10-09
Πέρασαν έξη μήνες μετά το «βροντερό Όχι» του περασμένου Απρίλη. Του Όχι που όξυνε, που δίχασε, που επέτρεψε στον Επίτροπο της Ε.Ε. να αποκαλέσει τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας απατεώνα. Έξη μήνες μετά, οι περισσότεροι στην Ελλάδα, πιθανόν και στην Κύπρο, το έχουν ξεχάσει. Δεν θυμούνται ούτε το προπαγανδιστικό ιδεολόγημα , ότι δήθεν το Δεκέμβρη, που θα συζητηθεί στην Ε.Ε. το θέμα της ένταξης της Τουρκίας, θα ξανατεθεί η λύση του κυπριακού με καλύτερους όρους. Θυμούνται όμως κάποιες Ε/Κ και Τ/Κ μη κυβερνητικές οργανώσεις. Και 10 απ’ αυτές τόλμησαν να οργανώσουν φεστιβάλ. Το πρώτο «Δικοινοτικό Φεστιβάλ Ειρήνης και Επανένωσης». Το οργάνωσαν στην παραλία της Λεμεσού το περασμένο Σάββατο, 2 Οκτωβρίου, με κεντρικό σύνθημα «Να καταπολεμήσουμε τον εθνικισμό, να αποτρέψουμε τη διχοτόμηση».
Δεν είναι εύκολη η οργάνωση ενός φεστιβάλ από ΜΚΟ, χωρίς την οργανωτική συμβολή και χωρίς την κινητοποίηση κόμματος. Οι οργανωτικές αδυναμίες ήταν αναμενόμενες. Η προσέλευση των 1.500 ατόμων όμως, ήταν μεγαλύτερη από την αναμενόμενη. Ιδιαίτερα που 300 άτομα ήσαν Τουρκοκύπριοι από τα κατεχόμενα.
Στο φεστιβάλ, που είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω, γνώρισα τον Μεχμέτ. Τον πατέρα του τον σκότωσαν το 1964 παραστρατιωτικοί του Γεωρκάτζη, του Σαμψών, του Λυσσαρίδη. Ο Μεχμέτ κάνει μια περίεργη βεντέτα: αντί να τα βάλει συλλήβδην με τους Ελληνοκύπριους, αναγνώρισε ως εχθρό τον εθνικισμό. Παρακολουθεί λοιπόν και υποστηρίζει όλες τις αντιεθνικιστικές εκδηλώσεις.
Ο κοινωνιολόγος Ανδρέας Παναγιώτου θεωρεί ότι ο Απρίλης 2003, με το άνοιγμα των συνόρων, ήταν μια επανάσταση: «Πέρυσι, οι συμπατριώτες μας μπήκαν στο Βορρά και άφησαν πίσω τις φαντασιώσεις τους». Αντίθετα, ο Απρίλης 2004, με το δημοψήφισμα, ήταν μια αντεπανάσταση: «Τα αίτια του ‘Όχι’ ήσαν η χειραγώγηση από τα ΜΜΕ, η ανασφάλεια, ο ρατσισμός της μονομερούς ένταξης στην Ε.Ε., το αίσθημα ανωτερότητας του πλούσιου απέναντι στο φτωχό».
Ο Τουρκοκύπριος δημοσιογράφος Χασάν Αστουρέρ αναφέρθηκε σ’ αυτό που αμέσως γίνεται αντιληπτό και κάνει εντύπωση στον κάθε επισκέπτη: δεν υπάρχει άλλη χώρα, που η σημαία της να είναι κάτω από τη σημαία μιας άλλης χώρας. Αυτό συμβαίνει τόσο με την ελληνική σημαία στο Νότο, όσο και με την τουρκική σημαία στο Βορρά. Στο Βορρά έχουν τη δικαιολογία ότι υπάρχει στρατός κατοχής. Στο Νότο υπάρχει μόνο ιδεολογική κατοχή. Όσο δεν προβάλλεται η Κυπριακότητα, αλλ’ αντ’ αυτής η ελληνικότητα και η τουρκικότητα, δε θα υπάρξει ομαλή συμβίωση. Το 1963, οι Κύπριοι περιφρόνησαν την Κυπριακότητα και το Σύνταγμα του 1960: οι μεν Ε/Κ προέβαλαν την «Ένωση», οι δε Τ/Κ τη «Διχοτόμηση». Επακολούθησε χάος και πόνος, που ούτε ο ΟΗΕ, ούτε η Ε.Ε. ούτε οι μεγάλες δυνάμεις μπόρεσαν να αποτρέψουν, αφού η κυπριακότητα των Κυπρίων δεν εμφανίστηκε.
Ο σκοταδισμός στην εκπαίδευση
Η Κορίνα, ψυχή της οργάνωσης του φεστιβάλ, ήταν το 1974 μόλις 10 χρονών και δεν μπορούσε να συνειδητοποιήσει τι ακριβώς συνέβη γύρω της. Στο σχολείο, αργότερα, διδάχτηκε για την τουρκική εισβολή, για την τουρκική κατοχή, αλλά όχι και για κάποιους άλλους που ζούσαν μαζί από αιώνες. Έτσι λοιπόν, όταν το 2002 πρωτοεμφανίστηκε το σχέδιο Ανάν, θεώρησε ότι ήταν μια απροκάλυπτη νομιμοποίηση της τουρκικής κατοχής και τίποτε άλλο. Έπρεπε να φτάσει το δημοψήφισμα του 2004, να πασχίσει να διερευνήσει τους όρους του, παρά την τρέχουσα πρακτική, για να ανακαλύψει εμβρόντητη ότι το σχέδιο Ανάν μεριμνούσε και για την προστασία των δικαιωμάτων κάποιων που τα είχαν στερηθεί στην δεκαετία του ’60, θέτοντάς τα ως προϋπόθεση για την ομαλή συμβίωση. Αν η Κορίνα, με πτυχίο νομικής, έμενε τόσα χρόνια στο σκοτάδι, πόσοι άλλοι νέοι Ελληνοκύπριοι ψήφισαν με την πεποίθηση ότι ο Ανάν είναι πράκτορας της τουρκικής βαρβαρότητας, χωρίς να γνωρίζουν ότι στο νησί υπάρχουν και Τουρκοκύπριοι;
Ο εθνικιστικός σκοταδισμός στην εκπαίδευση δεν το βάζει κάτω, ακόμα και όταν αποκαλύπτεται. Η δημοσιότητα των επιθέσεων των κ.κ. Γιανναρά και Μαρίνου εναντίον του Ηλία Βενέζη και στη συνέχεια του Κώστα Κάρη και Μανώλη Βασιλάκη (ο τελευταίος υπέστη και μήνυση από τον εθνικόφρονα κ. Γιανναρά), δεν εμπόδισε κάποιους να συνεχίσουν την απόπειρα λογοκρισίας στα σχολικά βιβλία. Ποιος θα περίμενε να παραμείνουν, μετά απ’ αυτό, στη θέση των μελών του Παιδαγωγικού Συμβουλίου; Προχθές μόλις αποκάλυψε η «Αυγή» και λογοκρισία του Γκαίτε στα σχολικά βιβλία.
Οι ομιλίες του φεστιβάλ άνοιξαν με ένα ποίημα, που ήταν κάπως έτσι:
Αχ αυτοί οι πατριώτες.
Σήμερα παίρνουν τα μικρόφωνα,
το 1974 τα όπλα για πραξικόπημα.
Οι πατριώτες χαντάκωσαν την πατρίδα.
Οι πατριώτες μας κατάντησαν δυο κράτη.
Επιτέλους αγνοήστε τους.
Δεν είναι εύκολη η οργάνωση ενός φεστιβάλ από ΜΚΟ, χωρίς την οργανωτική συμβολή και χωρίς την κινητοποίηση κόμματος. Οι οργανωτικές αδυναμίες ήταν αναμενόμενες. Η προσέλευση των 1.500 ατόμων όμως, ήταν μεγαλύτερη από την αναμενόμενη. Ιδιαίτερα που 300 άτομα ήσαν Τουρκοκύπριοι από τα κατεχόμενα.
Στο φεστιβάλ, που είχα την ευκαιρία να παρακολουθήσω, γνώρισα τον Μεχμέτ. Τον πατέρα του τον σκότωσαν το 1964 παραστρατιωτικοί του Γεωρκάτζη, του Σαμψών, του Λυσσαρίδη. Ο Μεχμέτ κάνει μια περίεργη βεντέτα: αντί να τα βάλει συλλήβδην με τους Ελληνοκύπριους, αναγνώρισε ως εχθρό τον εθνικισμό. Παρακολουθεί λοιπόν και υποστηρίζει όλες τις αντιεθνικιστικές εκδηλώσεις.
Ο κοινωνιολόγος Ανδρέας Παναγιώτου θεωρεί ότι ο Απρίλης 2003, με το άνοιγμα των συνόρων, ήταν μια επανάσταση: «Πέρυσι, οι συμπατριώτες μας μπήκαν στο Βορρά και άφησαν πίσω τις φαντασιώσεις τους». Αντίθετα, ο Απρίλης 2004, με το δημοψήφισμα, ήταν μια αντεπανάσταση: «Τα αίτια του ‘Όχι’ ήσαν η χειραγώγηση από τα ΜΜΕ, η ανασφάλεια, ο ρατσισμός της μονομερούς ένταξης στην Ε.Ε., το αίσθημα ανωτερότητας του πλούσιου απέναντι στο φτωχό».
Ο Τουρκοκύπριος δημοσιογράφος Χασάν Αστουρέρ αναφέρθηκε σ’ αυτό που αμέσως γίνεται αντιληπτό και κάνει εντύπωση στον κάθε επισκέπτη: δεν υπάρχει άλλη χώρα, που η σημαία της να είναι κάτω από τη σημαία μιας άλλης χώρας. Αυτό συμβαίνει τόσο με την ελληνική σημαία στο Νότο, όσο και με την τουρκική σημαία στο Βορρά. Στο Βορρά έχουν τη δικαιολογία ότι υπάρχει στρατός κατοχής. Στο Νότο υπάρχει μόνο ιδεολογική κατοχή. Όσο δεν προβάλλεται η Κυπριακότητα, αλλ’ αντ’ αυτής η ελληνικότητα και η τουρκικότητα, δε θα υπάρξει ομαλή συμβίωση. Το 1963, οι Κύπριοι περιφρόνησαν την Κυπριακότητα και το Σύνταγμα του 1960: οι μεν Ε/Κ προέβαλαν την «Ένωση», οι δε Τ/Κ τη «Διχοτόμηση». Επακολούθησε χάος και πόνος, που ούτε ο ΟΗΕ, ούτε η Ε.Ε. ούτε οι μεγάλες δυνάμεις μπόρεσαν να αποτρέψουν, αφού η κυπριακότητα των Κυπρίων δεν εμφανίστηκε.
Ο σκοταδισμός στην εκπαίδευση
Η Κορίνα, ψυχή της οργάνωσης του φεστιβάλ, ήταν το 1974 μόλις 10 χρονών και δεν μπορούσε να συνειδητοποιήσει τι ακριβώς συνέβη γύρω της. Στο σχολείο, αργότερα, διδάχτηκε για την τουρκική εισβολή, για την τουρκική κατοχή, αλλά όχι και για κάποιους άλλους που ζούσαν μαζί από αιώνες. Έτσι λοιπόν, όταν το 2002 πρωτοεμφανίστηκε το σχέδιο Ανάν, θεώρησε ότι ήταν μια απροκάλυπτη νομιμοποίηση της τουρκικής κατοχής και τίποτε άλλο. Έπρεπε να φτάσει το δημοψήφισμα του 2004, να πασχίσει να διερευνήσει τους όρους του, παρά την τρέχουσα πρακτική, για να ανακαλύψει εμβρόντητη ότι το σχέδιο Ανάν μεριμνούσε και για την προστασία των δικαιωμάτων κάποιων που τα είχαν στερηθεί στην δεκαετία του ’60, θέτοντάς τα ως προϋπόθεση για την ομαλή συμβίωση. Αν η Κορίνα, με πτυχίο νομικής, έμενε τόσα χρόνια στο σκοτάδι, πόσοι άλλοι νέοι Ελληνοκύπριοι ψήφισαν με την πεποίθηση ότι ο Ανάν είναι πράκτορας της τουρκικής βαρβαρότητας, χωρίς να γνωρίζουν ότι στο νησί υπάρχουν και Τουρκοκύπριοι;
Ο εθνικιστικός σκοταδισμός στην εκπαίδευση δεν το βάζει κάτω, ακόμα και όταν αποκαλύπτεται. Η δημοσιότητα των επιθέσεων των κ.κ. Γιανναρά και Μαρίνου εναντίον του Ηλία Βενέζη και στη συνέχεια του Κώστα Κάρη και Μανώλη Βασιλάκη (ο τελευταίος υπέστη και μήνυση από τον εθνικόφρονα κ. Γιανναρά), δεν εμπόδισε κάποιους να συνεχίσουν την απόπειρα λογοκρισίας στα σχολικά βιβλία. Ποιος θα περίμενε να παραμείνουν, μετά απ’ αυτό, στη θέση των μελών του Παιδαγωγικού Συμβουλίου; Προχθές μόλις αποκάλυψε η «Αυγή» και λογοκρισία του Γκαίτε στα σχολικά βιβλία.
Οι ομιλίες του φεστιβάλ άνοιξαν με ένα ποίημα, που ήταν κάπως έτσι:
Αχ αυτοί οι πατριώτες.
Σήμερα παίρνουν τα μικρόφωνα,
το 1974 τα όπλα για πραξικόπημα.
Οι πατριώτες χαντάκωσαν την πατρίδα.
Οι πατριώτες μας κατάντησαν δυο κράτη.
Επιτέλους αγνοήστε τους.
