Διαλυμένο κράτος

Το δημόσιο συμφέρον ακυρώνεται, χρειάζεται συγκρότηση από την αρχή

Ελίζα Παπαδάκη, Τα Νέα, Δημοσιευμένο: 2008-12-17

Η συζήτηση που αρχίζει σήμερα στη Βουλή για τον προϋπολογισμό δεν μπορεί να αποσυνδεθεί από το φοβερό δεκαήμερο που προηγήθηκε: τον φόνο εν ψυχρώ του μαθητή Αλέξη Γρηγορόπουλου από αστυνομικό το βράδυ της 6ης Δεκεμβρίου, την καθολική κοινωνική διαμαρτυρία, την κινητοποίηση των μαθητών σε όλη τη χώρα, τις μειονοτικές σίγουρα, αλλά πιο μαζικές παρά ποτέ εκδηλώσεις ακραίας βίας ενάντια σε δημόσιες και ιδιωτικές περιουσίες. Αναμφίβολα δεν θα λείψουν οι ρητορικές αναφορές στους νέους, στην ανάγκη φροντίδας για το μέλλον τους, ούτε η οξεία αντιπαράθεση μεταξύ των κομμάτων ως προς τις ευθύνες για όσα συμβαίνουν. Κάποιος λόγος ίσως γίνει και για το πώς θα εξασφαλισθούν οι δεκάδες των εκατομμυρίων που απαιτούνται για να αποκατασταθούν οι ζημίες που προξένησε η οργή πολλών νέων ανθρώπων, η απονομιμοποίηση στα μάτια τους κάθε έννοιας δημόσιας τάξης.

Αλλού είναι όμως η ουσιαστική σύνδεση: ο προϋπολογισμός οφείλει να απεικονίζει ολόκληρο το κράτος, αναλυτικά το σύνολο των δράσεών του μέσα από τα κονδύλια που εγγράφονται για κάθε μία από αυτές: αυτές τις δράσεις και την ιεράρχησή τους καλούνται σε μια δημοκρατική διαδικασία να εγκρίνουν οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποι του έθνους, όχι απλώς τα χρηματικά ποσά που τους αντιστοιχούν. Εδώ χρειάζεται πραγματική, εις βάθος πολιτική αντιπαράθεση. Αλλά πιο πλασματικός από κάθε προηγούμενη φορά, ο νέος προϋπολογισμός συσκοτίζει το προβληματικό κράτος που ανέδειξαν εκρηκτικά τα τελευταία γεγονότα, που ζουν ούτως ή άλλως σε μόνιμη βάση οι πολίτες, που απειλούνται πλέον και οι κατακερματισμένες στοιχειώδεις λειτουργίες του καθώς με την αλματώδη άνοδο των επιτοκίων δανεισμού φτάνει στο χείλος της δημοσιονομικής κρίσης, της αδυναμίας πληρωμών. Στο επίπεδο της τρέχουσας πολιτικής ελάχιστοι πια αμφισβητούν ότι η διαχείριση της παρούσας κυβέρνησης είναι κάκιστη σε πολλούς τομείς, οπωσδήποτε σε ό,τι έχει να κάνει με τη νεολαία και την αντιμετώπισή της από τους θεσμούς του κράτους: την Αστυνομία εν προκειμένω, και δεν ήσαν λίγα τα βάναυσα επεισόδια ώσπου να φτάσουμε στην τωρινή κορύφωση, αλλά βέβαια και το εκπαιδευτικό σύστημα, όλους τους μηχανισμούς που αποτυγχάνουν να εξασφαλίσουν στους νέους ανθρώπους καλή και βιώσιμη επαγγελματική προοπτική, πρόληψη υγείας, αναψυχή, πολιτισμό, προοπτική ζωής εν τέλει. Εύλογο μέσα στην τωρινή κρίση ακούστηκε έτσι από την αντιπολίτευση το αίτημα να τελειώνουμε πια με την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας. Και μακάρι να γίνουν εκλογές, να αναδειχτεί άλλος Πρωθυπουργός, να οριστούν καλύτεροι υπουργοί. Το θέμα είναι τι συγκεκριμένα θα κάνουν με το κράτος.

Στην έξαψη των ημερών ακούσαμε αρκετές αναφορές στο «κράτος καταστολής» που παραπέμπουν σε άλλες εποχές. Κράτος που σκότωνε άοπλους νέους ανθρώπους είχαμε και το 1936, την περίοδο μετά τον Εμφύλιο μέχρι και το 1965, τα χρόνια της χούντας. Τότε οι δυνάμεις της καταστολής υπηρετούσαν μιαν αυταρχική πολιτική εξουσία ενάντια σε μαζικά δημοκρατικά κινήματα που πάλευαν να την αλλάξουν. Στους φόνους διαδηλωτών από την Αστυνομία τα χρόνια της Μεταπολίτευσης, μέχρι και του δεκαπεντάχρονου Μιχάλη Καλτεζά το 1985, ανιχνεύεται ακόμα εκείνο το νήμα. Η πολιτική εξουσία δεν ήταν πια η ίδια, στο κράτος όμως, στην Αστυνομία, στον Στρατό, δρούσαν κατάλοιπα από το προηγούμενο καθεστώς. Σήμερα, τριάντα πέντε χρόνια μετά το τέλος της δικτατορίας, αυτό δεν συμβαίνει. Πολύ περισσότερο έχουμε να κάνουμε με ένα κράτος διαλυμένο, κατακερματισμένο, πολλαπλά ιδιωτικοποιημένο από ποικίλα κομματικά, οικονομικά, συντεχνιακά συμφέροντα, χωρίς ενιαία συγκρότηση και λειτουργία, χωρίς δεοντολογικούς κανόνες, διαδικασίες ελέγχου, καταλογισμό ευθυνών. Έτσι εκτρέφεται αφ΄ ενός η διαφθορά, αφ΄ ετέρου η αυθαιρεσία λειτουργών του που συχνά φτάνει στην παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων, στη βία, τώρα και στον φόνο.

Αν όμως το κράτος είναι διαλυμένο, τότε το δημόσιο συμφέρον έχει ακυρωθεί, δημόσια αγαθά δεν υπάρχουν. Αυτό δεν προέκυψε την περασμένη εβδομάδα, ούτε πρόπερσι το καλοκαίρι, τότε που καιγόταν η μισή Ελλάδα και χάθηκαν τόσες ζωές επειδή ούτε οργανωμένη πρόληψη υπήρχε, ούτε η κατάσβεση μπορούσε να συντονιστεί σωστά. Δεκαετίες διαρκεί η διαδικασία και δεν αντιστράφηκε από επιμέρους προσπάθειες που πράγματι δημιούργησαν κάποιες φωτεινές νησίδες εδώ κι εκεί. Χρειάζεται επομένως το κράτος να συγκροτηθεί από την αρχή, για να εγγυηθεί το δημόσιο συμφέρον, την ασφάλεια της ζωής όλων των πολιτών, σωστή παιδεία, καλές υπηρεσίες υγείας για όλους, το φυσικό περιβάλλον, τον πολιτισμό. Και αυτό προϋποθέτει μια πελώρια πολιτική προσπάθεια με την ενεργό συμμετοχή συλλογικών οργανώσεων που ακόμα δεν έχουν διαμορφωθεί, ριζική αλλαγή συνειδήσεων και πρακτικών. Μοιάζει δηλαδή εξαιρετικά δύσκολο. Αλλά όσο δεν γίνεται, η απελπισία θα μεγαλώνει. Έχουμε αρκετά δεδομένα για να αρχίσουμε να φανταζόμαστε τι μπορεί να επακολουθήσει: άλλες συλλογικότητες να γεννιούνται, αντίπαλες μεταξύ τους, συγκρούσεις πολύ πιο άγριες από αυτές που ζήσαμε τούτες τις μέρες.

Άρθρα/ Πολιτική

Νίκος Μπίστης

Γιά ένα νέο Μέτωπο Λογικής στην εεξωτερική πολιτική

Νίκος Μπίστης, 2024-12-02

Πριν μια βδομάδα η Εποχή είχε φιλοξενήσει άρθρο μου για...

Σωτήρης Βαλντέν

Όχι στο ”πατριωτικό Μέτωπο”

Σωτήρης Βαλντέν, 2024-12-01

Κάθε μέρα που περνά, τα «ήρεμα νερά» στις ελληνοτουρκικές...

Δημήτρης Λιάκος

Σκέψεις, με αφορμή το βιβλίο της Άνγκελα Μέρκελ

Δημήτρης Λιάκος, 2024-12-01

Η έκδοση των απομνημονευμάτων της Άνγκ. Μέρκελ και οι αναφορές...

Στέργιος Καλπάκης

Αφετηρία μιας νέας εποχής ανάκαμψης

Στέργιος Καλπάκης, 2024-11-26

Μετά από όσα συνέβησαν τη χρονιά που πέρασε απαιτούνται...

Χρήστος Ροζάκης

Ανατρέχοντας στο παρελθόν των ελληνοτουρκικών

Χρήστος Ροζάκης, 2024-11-23

Οι ομάδες του «πατριωτικού μετώπου» έχουν οργιάσει με μια...

Αντώνης Λιάκος

Μπορεί να επιβιώσει η Αριστερά;

Αντώνης Λιάκος, 2024-11-24

Δεδομένων του κατακερματισμού, της απώλειας επιρροής και...

Δημήτρης Χατζησωκράτης

Συνέδριο καμπής…

Δημήτρης Χατζησωκράτης, 2024-11-07

Αύριο το απόγευμα ξεκινάει τις εργασίες του το Έκτακτο...

Σωτήρης Βαλντέν

Ελληνοτουρκικά: ο Μητσοτάκης, ο Σαμαράς και η αντιπολίτευση

Σωτήρης Βαλντέν, 2024-10-29

Οι πρωτοβουλίες της κυβέρνησης για αποκλιμάκωση και διάλογο...

Μαριλένα Κοππά

Κάποιες σκέψεις για τον ελληνοτουρκικό διάλογο

Μαριλένα Κοππά, 2024-10-26

Χρειάζεται αποφασιστικότητα, σχεδιασμός και εξαιρετικά...

Δειλά βήματα στο Κυπριακό

Κυριάκος Πιερίδης, 2024-10-20

Η «διευρυμένη συνάντηση» που προανήγγειλε ο Γκουτέρες...

Τα μίλια και η θάλασσα

Παύλος Τσίμας, 2024-10-19

Συμπληρώνονται, αυτές τις ημέρες, 51 χρόνια από τότε που...

Θόδωρος Τσίκας

Ελλάδ, Ισραήλ και κρίση στη Μέση Ανατολή

Θόδωρος Τσίκας, 2024-10-12

Στη χώρα μας ο δημόσιος διάλογος διεξάγεται μεταξύ δύο...

×
×