Τι είδους αριστερός ήταν ο Μιχάλης Παπαγιαννάκης;

Βασίλης Παναγιωτόπουλος, Αυγή της Κυριακής, Δημοσιευμένο: 2009-05-31

Πολλά γράφτηκαν και πολλά ειπώθηκαν για τον Μιχάλη Παπαγιαννάκη -όλα θετικά και, είμαι βέβαιος γιʼ αυτό όλα ειλικρινά. Ο αυστηρός χαρακτήρας, οι καμιά φορά απότομες αντιδράσεις του, δεν αναφέρθηκαν από κανένα, και νομίζω δικαιολογημένα: κανείς δεν αισθάνθηκε προσβεβλημένος από τον Παπαγιαννάκη, κανείς δεν βίωσε την απαξία και την απόρριψη, γιατί, δίπλα στην αυστηρότητα της συμπεριφοράς του, υπήρχε η φιλότητα, η ευμενής παραδοχή της διαφορετικής άποψης, η αντιπαράθεση μέσω επιχειρημάτων.

Γιατί πράγματι ο Μιχάλης ήταν ο μάγος των επιχειρημάτων. Η βαθιά και ολοκληρωμένη συγκρότησή του, το ευρύτατο φάσμα των ενδιαφερόντων του, η κοσμοπολίτικη παιδεία του, του εξασφάλιζαν ένα τεράστιο απόθεμα γνώσεων από τα πέρατα της γης και από το βάθος του χρόνου, που τον τροφοδοτούσαν με άριστα επιλεγμένες πληροφορίες που μέσα στη συνθετική τους σκέψη μετατρέπονταν σε πειστικά επιχειρήματα. Γιατί ο Παπαγιαννάκης ήθελε να είναι πειστικός. Ως βαθιά πολιτικό ον εγνώριζε καλά ότι οι ιδέες έχουν αξία όταν εγκαθίστανται στα μυαλά των ανθρώπων, όταν αναμοχλεύουν τις συνειδήσεις, όταν εκπολιτίζουν τους ανθρώπους. Άλλωστε αυτή δεν είναι η δικαίωση του πολιτικού;

Ο Μιχάλης Παπαγιαννάκης ήταν ένας βαθιά δημοκρατικός πολίτης και μέσα από αυτό το δίαυλο ήταν ένας αριστερός πολίτης. Και κάτι παραπάνω: ένας αριστερός διανοούμενος και ένας αριστερός άνθρωπος. Η πολιτική του ένταξη από τα νεανικά του χρόνια, αταλάντευτα, στον χώρο της αριστεράς ήταν μια ανυποχώρητη απόφαση που προσδιόρισε τελεσίδικα τη ζωή του, τη συμπεριφορά και το ήθος του. Από τις σπουδές και τις επαγγελματικές του επιδόσεις στην Ελλάδα και στη Γαλλία, η συμμετοχή του στον αντιδικτατορικό αγώνα, η παρουσία του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αργότερα και τελευταία στο ελληνικό, ήταν μια σταθερή αριστερή παρουσία.

Από πολύ νωρίς οραματίστηκε μία Αριστερή Ευρώπη και όταν «ανακάλυψε» ότι το ΚΚΕ εσωτερικού (και οι κατόπιν μετεξελίξεις του) ήταν ένα φιλοευρωπαϊκό αριστερό κόμμα προσελκύστηκε από αυτό και συνεργάστηκε ως που έφτασε να ενταχθεί με ψυχή και με σώμα, ώς τις τελευταίες μέρες της ζωής του. Αυτός ο αριστερός χωρίς κομμουνιστικές περγαμηνές, με τα βαθιά αντισταλινικά αντανακλαστικά, που τον έβλεπαν οι κομμουνιστές όλων των αποχρώσεων με μισό μάτι, από τότε ώς χθες.

Αλλά τι είδους αριστερός ήταν ο Μιχάλης Παπαγιαννάκης; Ήταν μαρξιστής, κομμουνιστής, ένα εξαπατημένος «λοιπός δημοκράτης», συνοδοιπόρος, κάτι άλλο; Συνοπτικά, και σαν βάση μιας προσεχούς συζήτησης, θα έλεγα ότι ο Μιχάλης Παπαγιαννάκης ήταν ένας επιλεκτικός μαρξιστής που δεν δεσμευόταν από την εργαλειακότητα του κομμουνιστικού μανιφέστου ούτε από τις όποιες και όπου της γης εφαρμογές του. Βαθύς γνώστης της πολιτικής οικονομίας και του ευρύτερου επιστημονικού γνωστικού πεδίου που είχε συγκροτηθεί μα βάση το μαρξικό «Κεφάλαιο», ήταν ένας μελετητής που αγωνιζόταν να διευρύνει το αναλυτικό βεληνεκές αυτής της μαρξιστικά εμπλουτισμένης επιστήμης σε νέα σύγχρονα πεδία.

Ένα από αυτά για τον Μιχάλη Παπαγιαννάκη ήταν η οικολογία. Έχω την αίσθηση ότι η οικολογία γιʼ αυτόν ήταν ένα νέο γνωστικό πεδίο θεματολογικής και μεθοδολογικής διεύρυνσης της μαρξιστικής πολιτικής οικονομίας και όχι μια νέα μορφή ζωοφιλίας ή μια άμυνα στο όχι και τόσο φανταστικό ενδεχόμενο καταστροφής του πλανήτη. Ο Μιχάλης Παπαγιαννάκης με την ισχυρή επιστημονική του συγκρότηση και την αρχέγονη ροπή κοινωνικής προσφοράς που τον χαρακτήριζε, ήταν ο άνθρωπος που μας ξαναθύμισε ότι μπορεί να υπάρχει και πολιτική και μια «άλλη πολιτική»

Θέματα επικαιρότητας: Για τον Μιχάλη

Γιάννης Παπαθεοδώρου

Μέρα Μαγιού

Γιάννης Παπαθεοδώρου, 2017-05-29

Στις 29 Μαΐου 2008, πέθανε ο Άγγελος Ελεφάντης. Στις 26 Μαϊου...

Περισσότερα
Ανδρέας Ε. Παπαδόπουλος

O Ευρωπαϊστής Μιχάλης Παπαγιαννάκης

Ανδρέας Ε. Παπαδόπουλος, 2017-05-26

Την Άνοιξη του 2010 πραγματοποιείται στο Πνευματικό Κέντρο...

Περισσότερα
Μιχάλης Παπαγιαννάκης: Ο πολιτικός που όχι μόνο έβλεπε μπροστά από την εποχή του, αλλά και την αντιμάχονταν

Μιχάλης Παπαγιαννάκης: Ο πολιτικός που όχι μόνο έβλεπε μπροστά από την εποχή του, αλλά και την αντιμάχονταν

2016-05-26

Συμπληρώνονται σήμερα επτά χρόνια από το θάνατό του. Μοιραία...

Περισσότερα
Γιάννης Σακιώτης

Η κληρονομιά του Παπαγιαννάκη

Γιάννης Σακιώτης, 2013-06-02

Ο Μιχάλης Παπαγιαννάκης ήταν δημοκράτης, Αριστερός, οικολόγος...

Περισσότερα
Ανδρέας Πετρουλάκης

Ένας χρόνος απουσίας

Ανδρέας Πετρουλάκης, 2010-05-27

Ο Μιχάλης Παπαγιαννάκης έγινε πολιτικό oν βίαια και πρώιμα-...

Περισσότερα
Αντώνης Ανηψητάκης

Μότσαρτ, Μιχάλης, Ποιότητα

Αντώνης Ανηψητάκης, 2010-05-26

Εν αρχή το περιστατικό. Οδός Σαρρή, γραφεία ΣΥΝ, συνεδρίαση...

Περισσότερα
Αποστόλης Στραγαλινός

Σταυρόλεξο

Αποστόλης Στραγαλινός, 2010-05-26

Ας υποθέσουμε ότι προσπαθούμε να λύσουμε ένα σταυρόλεξο....

Περισσότερα
Σταύρος Λιβαδάς

Μας λείπεις, Μιχάλη...

Σταύρος Λιβαδάς, 2010-05-23

Σε τρεις μέρες συμπληρώνεται ένας χρόνος από τον θάνατο...

Περισσότερα

Άρθρα/ Πολιτική

Ζητούμενο η ποιότητα  της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Ζητούμενο η ποιότητα της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

2024-09-28

Αν την ευθύνη για την χρεοκοπία και την πολυεπίπεδη κρίση...

Πάμε ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ

Πάμε ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ

2024-09-26

Πιστεύω ότι η ελληνική κοινωνία χρειάζεται έναν ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ...

Θόδωρος Τσίκας

Κρίσιμο όριο ο χειμώνας για το ουκρανικό μέτωπο

Θόδωρος Τσίκας, 2024-09-29

Ο χειμώνας αλλάζει τις συνθήκες του πολέμου στην περιοχή...

Γεράσιμος Μοσχονάς

Λάμψη, ταλέντο και μετά κενό

Γεράσιμος Μοσχονάς, 2024-09-22

Εν αρχή ην το γνωστικό κενό. Η μη καλή γνώση της χώρας, του...

Γιάννης Δρόσος

Η καθαίρεση

Γιάννης Δρόσος, 2024-09-16

Για ζητήματα κρίνει αποφασιστικά το ίδιο το κόμμα, μέσω...

Στέργιος Καλπάκης

3 σημεία για την επόμενη ημέρα στον ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ

Στέργιος Καλπάκης, 2024-09-12

Η διχαστική ομιλία Κασσελάκη στην έναρξη των εργασιών της...

Ελληνοτουρκικά, εξαΰλωση του ρεαλισμού

Κώστας Κωστής, 2024-09-22

Δεν είμαι ειδικός στις διεθνείς σχέσεις, πολύ περισσότερο...

Καταστατικό ΣΥΡΙΖΑ: Από την άγνοια, στη διαστρέβλωσή του

Τρύφων Αλεξιάδης, 2024-09-14

Οι πρόσφατες εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ, έφεραν ξανά στη δημοσιότητα...

Μαρία Ρεπούση

Η μεγάλη περιπέτεια του ΣΥΡΙΖΑ

Μαρία Ρεπούση, 2024-09-14

Μετά τη διπλή ήττα του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία στις...

Θανάσης Θεοχαρόπουλος

H δημοκρατία έχει κανόνες, ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. προχωρά μπροστά

Θανάσης Θεοχαρόπουλος, 2024-09-11

Πριν από περίπου έναν χρόνο εκλέχθηκε πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική...

Κώστας Καλλίτσης

Καθημερινότητα και μεταρρυθμίσεις

Κώστας Καλλίτσης, 2024-09-08

Μεταρρυθμίσεις ή φροντίδα για την καθημερινότητα; Συνήθως...

Στέργιος Καλπάκης

Καθαρή λύση τώρα

Στέργιος Καλπάκης, 2024-09-02

...Ο Στέφανος Κασσελάκης τον τελευταίο καιρό συνηθίζει να...

×
×