ΑΡΩΜΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ

Στη μνήμη του Μιχάλη Παπαγιαννάκη

Τάκης Παπαθεοδωρόπουλος, Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ, Πάτρα, Δημοσιευμένο: 2009-06-18

Προσέγγισα τον Μιχάλη και την πολιτική του σκέψη από δύσκολο δρόμο. Μόλις είχα εισπράξει την διαγραφή μου από το ΚΚΕ μετά από δεκαπέντε και πλέον χρόνια ενεργητικής ένταξης στον χώρο της κομμουνιστικής ορθοδοξίας, με έντονο το πολιτικό άλλα και ψυχολογικό κενό που προκάλεσε η ιστορική ήττα του 89.

Είχα λοιπόν τα αυτιά το μυαλό και την καρδιά ανοιχτά στην αναζήτηση για κάτι φρέσκο, όμως η πολιτική μου προπαιδεία δεν με βοηθούσε. Ο πολιτικός του λόγος μου ακουγόταν υπερβολικά φιλελεύθερος και ταυτόχρονα αναρχικός. Δεν υπάκουε ούτε σαν ουσία ούτε σαν αισθητική στις άκαμπτες νόρμες με τις όποιες είχα ανδρωθεί. Διάβαζα το περιοδικό Forum που εξέδιδε η ομάδα του και τακτικά μου το έφερνε ο Σπύρος Σοκορελης, φίλος μου και στενός παλιός δικός του φίλος, άκουγα τις ομιλίες του στην Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΝ και μάλλον θύμωνα μαζί του γιατί ένοιωθα να με στριμώχνει να με παγιδεύει στις αντιφάσεις μου. Ταλαντευόμουν αν είναι η φρέσκια δροσερή πνοή που χρειάζεται η σύγχρονη αριστερά η ο ψυχρός άνεμος του σοσιαλδημοκρατικού πραγματισμού που θα παγώσει την ψυχή της.

Η πρώτη φόρα που ένοιωσα να σαρώνει τις αντιστάσεις μου και να με συνεπαίρνει ήταν όταν εισηγήθηκε στην Κεντρική Επιτροπή να ταχθεί μόνος και πρώτος ο ΣΥΝ κατά της εκτροπής του Αχελώου. Μια τοποθέτηση μνημειακής σύνθεσης πολιτικού λόγου, επιστημονικής προσέγγισης και ρήξης με ισχυρές λογικές, συμφέροντα και μικροπολιτικές. Πολύ πριν η διαχείριση των υδατίνων πόρων και η οικολογία γίνουν σύνθημα και μόδα.

Πολλά επίθετα ακουστήκαν για τον Μιχάλη μετά τον θάνατο του. Οξύνους, διεισδυτικός, ασυμβίβαστος, κοσμοπολίτης, αιρετικός, καινοτόμος, ευρυμαθής, παθιασμένος, γοητευτικός κ.α. Θα ήθελα να προσθέσω ότι ουδέποτε επεδίωξε να είναι «δημοφιλής», επέλεγε με κριτήρια την ποιότητα τις εκπομπές που θα εμφανιζόταν προτιμώντας σαφώς τον γραπτό λόγο από την λάμψη των τηλεοπτικών καναλιών, δεν έμπαινε καν σε διαδικασίες διαπραγμάτευσης της μειοψηφική του θέση με αντιπαροχές. Μεσα σε αυτό που λενε «ολοι ιδιοι είναι» δεν θα εβρισκες τον Μιχαλη.

Κατά την δική μου ταπεινή γνώμη όμως το κυρίαρχο στοιχείο της προσωπικότητας και της πολιτικής του σκέψης ήταν η ελευθερία. Που σημαίνει ότι απεχθανόταν τον δογματισμό κάθε μορφής και είδους χωρίς να ξεπέφτει στην ευκολία του εργαλειακού ρεαλισμού. Είχε μεγάλο σεβασμό στις θεωρητικές αναζητήσεις και για αυτό ακριβώς μισούσε τον πλήρη ιδεοληψιών και κραυγαλέων βεβαιοτήτων ξύλινο λόγο χωρίς προτάσεις και λύσεις. Αγαπούσε την πολιτική παρά πολύ για να την μετατρέψει σε θεολογία κατάκτησης μελλοντικών παραδείσων. Σεβόταν τους ανθρώπους με τρόπο που του επέτρεπε να κατανοεί τις ανάγκες τους και της ανάγκες της κοινωνίας των πολιτών και ουδέποτε τους είδε ως φανταστικά πολιτικά υποκείμενα ιστορικών τάχα αποστολών. Είχε την πολυτέλεια, με ευχέρεια και με ταλέντο να επιδιώκει τις συναινέσεις και την ίδια στιγμή να επιδιώκει τις συγκρούσεις. Συνεπής Αριστερός, Ευρωπαϊστής και Οικολόγος, έπαιρνε ρίσκα και πλήρωνε το τίμημα κόντρα στους διανοητικά οκνηρούς που ακολουθούν την πεπατημένη.

Ο Μιχάλης έφυγε μέσα σε ένα κλίμα πάνδημης θλίψης και αναγνώρισης. Δεν του χρειάστηκε το «ο αποθανών δεδικαιωται» γιατί απλούστατα και τα λάθη του ήταν διάφανα στην κριτική και ο ίδιος ήταν από τους γενναίους που τα πληρώνουν εν ζωή και στο ακέραιο. Ωστόσο από τους ζωντανούς δεν υπήρξε η γενναιότητα να του ζητήσουν συγγνώμη για τις αδικίες που του έγιναν και κυρίως τα ασπόνδυλα που τον συκοφαντούσαν σε κάθε βήμα αυτόν που δεν διαπραγματεύτηκε πότε την αξιοπρέπεια του και την πολιτική του δράση, αυτόν που είχε πει το μνημειώδες «θα είμαι ο τελευταίος που θα κλείσει την πόρτα».

Ίσως φαίνεται παράταιρο αυτό το κείμενο λίγες ήμερες μετά τις εκλογές. Ήταν όμως μια εσωτερική ανάγκη για μένα μετά το εκλογικό αποτέλεσμα, κάτι σαν κάθαρση. Σήμερα και αύριο που η πολιτική παρακαταθήκη του είναι όρος επιβίωσης για την Ευρωπαϊκή, Οικολογική και Ανανεωτική Αριστερά δυστυχώς ο ίδιος δεν θα είναι μαζί μας. Επιπρόσθετα μέσα στην δίνη του προεκλογικού αγώνα νοιώθω ότι δεν τιμήσαμε όσο πρέπει τον σύντροφο και φίλο μας.

Ήταν γενναίο και ελεύθερο πνεύμα ο Μιχάλης Παπαγιαννάκης.

Τάκης Παπαθεοδωρόπουλος

Γραμματεας ΝΕ Αχαιας του ΣΥΝ

Θέματα επικαιρότητας: Για τον Μιχάλη

Γιάννης Παπαθεοδώρου

Μέρα Μαγιού

Γιάννης Παπαθεοδώρου, 2017-05-29

Στις 29 Μαΐου 2008, πέθανε ο Άγγελος Ελεφάντης. Στις 26 Μαϊου...

Περισσότερα
Ανδρέας Ε. Παπαδόπουλος

O Ευρωπαϊστής Μιχάλης Παπαγιαννάκης

Ανδρέας Ε. Παπαδόπουλος, 2017-05-26

Την Άνοιξη του 2010 πραγματοποιείται στο Πνευματικό Κέντρο...

Περισσότερα
Μιχάλης Παπαγιαννάκης: Ο πολιτικός που όχι μόνο έβλεπε μπροστά από την εποχή του, αλλά και την αντιμάχονταν

Μιχάλης Παπαγιαννάκης: Ο πολιτικός που όχι μόνο έβλεπε μπροστά από την εποχή του, αλλά και την αντιμάχονταν

2016-05-26

Συμπληρώνονται σήμερα επτά χρόνια από το θάνατό του. Μοιραία...

Περισσότερα
Γιάννης Σακιώτης

Η κληρονομιά του Παπαγιαννάκη

Γιάννης Σακιώτης, 2013-06-02

Ο Μιχάλης Παπαγιαννάκης ήταν δημοκράτης, Αριστερός, οικολόγος...

Περισσότερα
Ανδρέας Πετρουλάκης

Ένας χρόνος απουσίας

Ανδρέας Πετρουλάκης, 2010-05-27

Ο Μιχάλης Παπαγιαννάκης έγινε πολιτικό oν βίαια και πρώιμα-...

Περισσότερα
Αντώνης Ανηψητάκης

Μότσαρτ, Μιχάλης, Ποιότητα

Αντώνης Ανηψητάκης, 2010-05-26

Εν αρχή το περιστατικό. Οδός Σαρρή, γραφεία ΣΥΝ, συνεδρίαση...

Περισσότερα
Αποστόλης Στραγαλινός

Σταυρόλεξο

Αποστόλης Στραγαλινός, 2010-05-26

Ας υποθέσουμε ότι προσπαθούμε να λύσουμε ένα σταυρόλεξο....

Περισσότερα
Σταύρος Λιβαδάς

Μας λείπεις, Μιχάλη...

Σταύρος Λιβαδάς, 2010-05-23

Σε τρεις μέρες συμπληρώνεται ένας χρόνος από τον θάνατο...

Περισσότερα

Άρθρα/ Πολιτική

Ζητούμενο η ποιότητα  της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Ζητούμενο η ποιότητα της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

2024-09-28

Αν την ευθύνη για την χρεοκοπία και την πολυεπίπεδη κρίση...

Πάμε ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ

Πάμε ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ

2024-09-26

Πιστεύω ότι η ελληνική κοινωνία χρειάζεται έναν ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ...

Θόδωρος Τσίκας

Κρίσιμο όριο ο χειμώνας για το ουκρανικό μέτωπο

Θόδωρος Τσίκας, 2024-09-29

Ο χειμώνας αλλάζει τις συνθήκες του πολέμου στην περιοχή...

Γεράσιμος Μοσχονάς

Λάμψη, ταλέντο και μετά κενό

Γεράσιμος Μοσχονάς, 2024-09-22

Εν αρχή ην το γνωστικό κενό. Η μη καλή γνώση της χώρας, του...

Γιάννης Δρόσος

Η καθαίρεση

Γιάννης Δρόσος, 2024-09-16

Για ζητήματα κρίνει αποφασιστικά το ίδιο το κόμμα, μέσω...

Στέργιος Καλπάκης

3 σημεία για την επόμενη ημέρα στον ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ

Στέργιος Καλπάκης, 2024-09-12

Η διχαστική ομιλία Κασσελάκη στην έναρξη των εργασιών της...

Ελληνοτουρκικά, εξαΰλωση του ρεαλισμού

Κώστας Κωστής, 2024-09-22

Δεν είμαι ειδικός στις διεθνείς σχέσεις, πολύ περισσότερο...

Καταστατικό ΣΥΡΙΖΑ: Από την άγνοια, στη διαστρέβλωσή του

Τρύφων Αλεξιάδης, 2024-09-14

Οι πρόσφατες εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ, έφεραν ξανά στη δημοσιότητα...

Μαρία Ρεπούση

Η μεγάλη περιπέτεια του ΣΥΡΙΖΑ

Μαρία Ρεπούση, 2024-09-14

Μετά τη διπλή ήττα του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία στις...

Θανάσης Θεοχαρόπουλος

H δημοκρατία έχει κανόνες, ο ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. προχωρά μπροστά

Θανάσης Θεοχαρόπουλος, 2024-09-11

Πριν από περίπου έναν χρόνο εκλέχθηκε πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική...

Κώστας Καλλίτσης

Καθημερινότητα και μεταρρυθμίσεις

Κώστας Καλλίτσης, 2024-09-08

Μεταρρυθμίσεις ή φροντίδα για την καθημερινότητα; Συνήθως...

Στέργιος Καλπάκης

Καθαρή λύση τώρα

Στέργιος Καλπάκης, 2024-09-02

...Ο Στέφανος Κασσελάκης τον τελευταίο καιρό συνηθίζει να...

×
×