Πού πάει η πατρίδα μας;

ΟΜΟΛΟΓΩ ότι έπεσα έξω. Όταν το 2000 η Ελλάδα προσχωρούσε στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση (ΟΝΕ) είχα (όπως και αρκετοί άλλοι) πιστέψει ότι ένας μεγάλος κύκλος στην ελληνική Ιστορία είχε κλείσει οριστικά- ο κύκλος των διαδοχικών, ποικιλόμορφων κρίσεων (δημοσιονομικών, οικονομικών, πολιτικών). Ο κύκλος ή μάλλον οι σισύφειοι αυτοί κύκλοι συνόδευσαν την ανέλιξη της ελληνικής Ιστορίας από τη δημιουργία του νεοελληνικού κράτους- δημοσιονομικά ελλείμματα, υπερχρέωση, χρεοκοπία, κάποιας μορφής διάσωση και πάλι από την αρχή. Με την ένταξη στην ΟΝΕ η εκτίμηση ήταν ότι η Ελλάδα θα εδραίωνε την πολυπόθητη σταθερότητα (δημοσιονομική κ.λπ.). Μαζί με κάποιες άλλες πρωτοβουλίες στην εσωτερική και εξωτερική πολιτική δημιουργήθηκε η πεποίθηση ότι η Ελλάδα θα μπορούσε επιτέλους να γίνει μια κανονική ευρωπαϊκή χώρα στη «ζώνη δημοκρατίας, σταθερότητας και ευημερίας». Ορισμένα γεγονότα όπως η διοργάνωση των Ολυμπιακών και η κατάκτηση του Ευρωπαϊκού Ποδοσφαιρικού Πρωταθλήματος ενίσχυσαν έστω και στο επίπεδο εικόνας την εκτίμηση αυτή. Υπήρχαν μάλιστα δημοσιεύματα στον ευρωπαϊκό Τύπο τότε που παρουσίαζαν την Ελλάδα ως «χώρα- υπόδειγμα επιτυχίας» στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτά δέκα χρόνια πριν. Ε, τελικά η Ελλάδα δεν έγινε κανονική ευρωπαϊκή χώρα. Δυστυχώς.

Αψηφώντας όλους τους κανόνες της Ε.Ε. και της ΟΝΕ επανήλθε «στα ίδια» και μάλιστα σε πολύ χειρότερη μορφή. Γιατί; Η απάντηση δεν είναι εύκολη ή μονοσήμαντη. Ουσιαστικά κανείς δεν γνωρίζει. Οι τεχνοκρατικές απαντήσεις εξηγούν περισσότερο τα επιφαινόμενα, τα συμπτώματα παρά την ουσία. Γιατί δεν μπορούμε να γίνουμε κανονική ευρωπαϊκή χώρα, όπως οι άλλες με προβλήματα, βεβαίως, αλλά όχι και με τέτοιες παρεκτροπές; Φταίει η γεωγραφία, φταίει η κουλτούρα, φταίει η Ιστορία, φταίει το DΝΑ, φταίνε όλα μαζί, τι επιτέλους φταίει; Γιατί κάνουμε αυτούς τους κύκλους; Γιατί «είν΄ οι προσπάθειές μας σαν των Τρώων. Κομμάτι κατορθώνουμε, κομμάτι παίρνουμε επάνω μας, κι αρχίζουμε να ΄χουμε θάρρος και καλές ελπίδες». Αλλά εις μάτην. Και εάν η Ελλάδα δεν έγινε κανονική ευρωπαϊκή χώρα κάτω από τις καλύτερες δυνατές συνθήκες των αρχών της δεκαετίας, πώς και πότε μπορεί να γίνει; Ιδού το εναγώνιο ερώτημα.

Αλλά η κρίση ως ευκαιρία δεν μπορεί παρά να είναι η απάντηση...