Επικίνδυνη ανατροπή ισορροπιών
Π.Κ. Ιωακειμίδης, Τα Νέα, Δημοσιευμένο: 2010-04-16
Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ανατροπής ορισμένων βασικών διαθεσμικών ισορροπιών στην Ευρωπαϊκή Ενωση (Ε.Ε.)αρχίζει να διαγράφεται απειλητικός. Πρόκειται για κίνδυνο που αφορά (και απειλεί) κυρίως τις μεσαίες και μικρότερες χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, όπως π.χ. την Ελλάδα. Ποιος είναι ο κίνδυνος αυτός; Ο κίνδυνος έγκειται στη μαζική μετακίνηση της εξουσίας και του κέντρου βάρους της Ενωσης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Εuropean Commission)στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Το θέμα δεν είναι καθόλου ή απλά τεχνοκρατικό. Είναι βαθύτατα πολιτικό και έχει σχέση με τις πολιτικές ισορροπίες, τον ρόλο των θεσμών και κυρίως τη θέση και τον ρόλο των κρατών-μελών στο πλαίσιο της Ενωσης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως υπερεθνικό όργανο (και παρά τις οποιεσδήποτε κατά καιρούς αδυναμίες ή μονομέρειές της) υπήρξε και λειτούργησε κατά βάση ως εξισορροπητικός παράγοντας προς όφελος των μεσαίων και μικρότερων κρατών-μελών της Ενωσης. Ο βασικός θεσμικός σύμμαχος των μικρότερων κρατών-μελών της Ε.Ε. υπήρξε πάντοτε η Επιτροπή.
Κάθε φορά π.χ. που η Ελλάδα πέτυχε κάτι σημαντικό στην Ενωση το πέτυχε όταν (και γιατί) είχε ως σύμμαχο την Επιτροπή. Αντιθέτως, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (η Διάσκεψη Κορυφής δηλαδή των ηγετών των κρατών-μελών της Ε.Ε.), ως διακυβερνητικό όργανο, κυριαρχείται από τις μεγαλύτερες και ισχυρότερες χώρες-μέλη της Ενωσης (Γαλλία, Γερμανία κ.ά.). Οι αποφάσεις που λαμβάνονται εκεί είναι κατά κανόνα αδιαφανείς και ετεροβαρείς- εις βάρος των μικρότερων κρατών-μελών. Μετά την εφαρμογή της Συνθήκης της Λισαβώνας ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είναι γεγονός ότι ενισχύεται. Φαίνεται όμως ότι δημιουργείται μια δυναμική για υπερίσχυσή του πέρα από τα όρια της Συνθήκης, με τάσεις διαμόρφωσης μέσα στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ενός de facto «διευθυντηρίου» για τη λήψη των κεντρικών αποφάσεων. Οσα συνέβησαν γύρω από τις ρυθμίσεις για τη στήριξη της Ελλάδας αλλά και όσα προβλέπονται για τον ρόλο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ως «οικονομικής κυβέρνησης» της ευρωζώνης είναι εξόχως χαρακτηριστικά και ανησυχητικά. Οι τάσεις αυτές προβληματίζουν πολλές χώρες-μέλη, οι οποίες ετοιμάζονται να αντιδράσουν δυναμικά. Θα πρέπει να ανησυχούν και την Ελλάδα...
Το θέμα δεν είναι καθόλου ή απλά τεχνοκρατικό. Είναι βαθύτατα πολιτικό και έχει σχέση με τις πολιτικές ισορροπίες, τον ρόλο των θεσμών και κυρίως τη θέση και τον ρόλο των κρατών-μελών στο πλαίσιο της Ενωσης. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως υπερεθνικό όργανο (και παρά τις οποιεσδήποτε κατά καιρούς αδυναμίες ή μονομέρειές της) υπήρξε και λειτούργησε κατά βάση ως εξισορροπητικός παράγοντας προς όφελος των μεσαίων και μικρότερων κρατών-μελών της Ενωσης. Ο βασικός θεσμικός σύμμαχος των μικρότερων κρατών-μελών της Ε.Ε. υπήρξε πάντοτε η Επιτροπή.
Κάθε φορά π.χ. που η Ελλάδα πέτυχε κάτι σημαντικό στην Ενωση το πέτυχε όταν (και γιατί) είχε ως σύμμαχο την Επιτροπή. Αντιθέτως, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (η Διάσκεψη Κορυφής δηλαδή των ηγετών των κρατών-μελών της Ε.Ε.), ως διακυβερνητικό όργανο, κυριαρχείται από τις μεγαλύτερες και ισχυρότερες χώρες-μέλη της Ενωσης (Γαλλία, Γερμανία κ.ά.). Οι αποφάσεις που λαμβάνονται εκεί είναι κατά κανόνα αδιαφανείς και ετεροβαρείς- εις βάρος των μικρότερων κρατών-μελών. Μετά την εφαρμογή της Συνθήκης της Λισαβώνας ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είναι γεγονός ότι ενισχύεται. Φαίνεται όμως ότι δημιουργείται μια δυναμική για υπερίσχυσή του πέρα από τα όρια της Συνθήκης, με τάσεις διαμόρφωσης μέσα στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ενός de facto «διευθυντηρίου» για τη λήψη των κεντρικών αποφάσεων. Οσα συνέβησαν γύρω από τις ρυθμίσεις για τη στήριξη της Ελλάδας αλλά και όσα προβλέπονται για τον ρόλο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ως «οικονομικής κυβέρνησης» της ευρωζώνης είναι εξόχως χαρακτηριστικά και ανησυχητικά. Οι τάσεις αυτές προβληματίζουν πολλές χώρες-μέλη, οι οποίες ετοιμάζονται να αντιδράσουν δυναμικά. Θα πρέπει να ανησυχούν και την Ελλάδα...