Η Γερμανία να αναλάβει τη στιβαρή ηγεσία της Ευρώπης

Το Βερολίνο θα πρέπει να πείσει όλους τους Ευρωπαίους εταίρους του για την αποφασιστικότητα του να ακολουθήσει το ομοσπονδιακό μονοπάτι και να προτείνει έναν ευκρινή οδικό χάρτη που θα οδηγήσει σε μια ομοσπονδιακή Ευρώπη.

Η Γερμανία και η Ευρώπη μοιράζονται κοινή μοίρα, μία μοίρα που απαιτεί από τη Γερμανία να αναλάβει τα ηνία της πραγματικής ηγεσίας. Η Γερμανία δεν μπορεί να αποδεσμευτεί από την Ευρώπη. Στο παρελθόν, διάσημοι Γερμανοί διανοητές, όπως ο Γκαίτε, ο Καντ, ο Σίλλερ έφεραν τη Γερμανία στο προσκήνιο της προσπάθειας να συμβιβάσει την εθνική ταυτότητά της με την ευρωπαϊκή δράση και τη διεθνή ευθύνη. Σήμερα, η Γερμανία καλείται να επιστρέψει στις καλύτερες των παραδόσεων της και να επανεκκινήσει την Ευρώπη προετοιμάζοντας ένα καλύτερο μέλλον.

Στη διάρκεια αυτής της κρίσης, έχουμε αισθανθεί πως η Γερμανία, ούσα δικαίως περήφανη για την οικονομική της παρουσία, έχει υιοθετήσει μια στάση αυτάρκειας. Ωστόσο αν το Βερολίνο αποκηρύξει τον ιστορικό του ρόλο στην Ευρώπη, αυτό θα σημάνει το πολιτικό τέλος τόσο της Ευρώπης όσο και της Γερμανίας. Κανείς, ούτε και οι ίδιοι οι Γερμανοί, δεν πρέπει να τελούν υπό την ψευδαίσθηση πως μπορούν να τα καταφέρουν μόνοι τους. Μονάχα ενωμένοι οι Ευρωπαίοι είναι ικανοί να αντιμετωπίσουν τις αυξανόμενες παγκόσμιες προκλήσεις.

Φοβάμαι πως όλοι οι Ευρωπαίοι, συμπεριλαμβανομένων των Γερμανών, διατρέχουν τον ίδιο κίνδυνο. Η Γερμανία μπορεί να θεωρεί εαυτόν ισχυρότερο της Ευρώπης αλλά είναι πολύ μικρή για να αντιμεπτωπίσει μόνη της τις νέες παγκόσμιες προκλήσεις, πολλώ δε μάλλον, αν συγκριθεί με τις ΗΠΑ ή την Κίνα. Οπότε, και η ίδια η Γερμανία χρειάζεται την Ευρώπη. Και χρειάζεται μια "Ευρωπαϊκή" Ευρώπη και όχι μια "γερμανική" Ευρώπη.

Η νομισματική ένωση έχει προσφέρει τεράστια πολιτικά, οικονομικά και εμπορικά πλεονεκτήματα στη Γερμανία. Οι γερμανικές εξαγωγές στις υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης πολλαπλασιάστηκαν όταν δημιουργήθηκε το κοινό νόμισμα. Ωστόσο, η οικονομική και νομισματική ένωση δεν έχει επιτευχθεί. Κάτι τέτοιο απαιτεί όχι μόνο νέους κανόνες, αλλά κι ένα ποιοτικό άλμα προς τα εμπρός εκ μέρους των Γερμανών.

Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η Γερμανία πρέπει να αναλάβει ρόλο θετικής ηγεσίας, ικανής να χαράξει τον δρόμο προς τα εμπρός. Ένας τέτοιος άμεσος στόχος αντιμετωπίζει πιο αποτελεσματικά την τρέχουσα κρίση. Τα επιχειρήματα για την ολοκλήρωση της δημοσιονομικής πολιτικής και της οικονομικής διακυβέρνησης είναι σαφή: Τόσο οι χώρες-οφειλέτες όσο και οι χώρες-πιστωτές έχουν χάσει την πραγματική τους κυριαρχία. Η συγκρουσιακή λογική που έχει εγκαθιδρυθεί ανάμεσα στους πιστωτές και τους οφειλέτες, γκρεμίζει τα ίδια τα θεμέλια του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Και αν προσκολληθούμε σε πιο αυστηρούς όρους και περισσότερες προϋποθέσεις, διακινδυνεύουμε ακόμη περισσότερο να ενεργοποιήσουμε τις φυγόκεντρες δυνάμεις στο εσωτερικό της Ευρώπης. Κάτι τέτοιο θα μας απομακρύνει περισσότερο από τη λύση που ψάχνουμε διασπώντας την Ευρώπη, χωρίζοντας την Ευρωζώνη σε δύο μέρη μέσω της οικοδόμησης του "ευρώ του πυρήνα" που αφήνει πίσω του τις πιο αδύναμες χώρες.

Η Γερμανία πρέπει να αποσαφηνίσει πλήρως τι εννοεί με την πρόταση της για "πολιτική ένωση" της Ευρώπης. Πρέπει να πείσει όλους τους Ευρωπαίους εταίρους της για την αποφασιστικότητα της να ακολουθήσει το ομοσπονδιακό μονοπάτι και να προτείνει έναν σαφή οδικό χάρτη προς μια δημοκρατική και ομοσπονδιακή Ευρώπη - ένα έργο το οποίο δεν μπορεί να αναβληθεί για πέντε ή δέκα χρόνια, αντιθέτως πρέπει να ξεκινήσει αμέσως, το 2012, και θα πρέπει να πάει βήμα βήμα με την υλοποίηση της δημοσιονομικής, οικονομικής και τραπεζικής ένωσης.

Η Ευρώπη σήμερα έχει φτάσει στο σημείο ενός αδύνατου status quo. Για να απαγκιστρωθεί από αυτό, θα πρέπει η Γερμανία να πει επιτέλους τα πράγματα με το όνομα τους, τόσο εντός συνόρων όσο και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Μια πολιτική ένωση χρειάζεται ευρεία συζήτηση. Αν δει κανείς την απώλεια της αξιοπιστίας της πολιτικής διαδικασίας στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη, θα διαπιστώσει πως μια τέτοια συζήτηση θα είναι τόσο δύσκολη όσο και απαραίτητη.

Η Γερμανία θα πρέπει να πάψει να διχάζεται ανάμεσα στην "επανεθνικοποίηση" και την "ευρωπαϊκοποίηση". Έχουμε αισθανθεί πολλές φορές πως η Γερμανία κάθεται σε μια κουνιστή πολυθρόνα που ταλαντεύεται ανάμεσα τις γερμανικές εκλογές και τις ευρωπαϊκές συνόδους. Πολύ συχνά εθνικοί ηγέτες έχουν δηλώσει πως δεν θέλουν να εφαρμόσουν τις αλλαγές στις οποίες τελικά προχωρούν. Η Γερμανία θα πρέπει να μετακινηθεί από την "ατζέντα της κρίσης" σε μια "θετική πολιτική ατζέντα".

Μονάχα αν επαναδεσμευθούν οι ευρωπαϊκές χώρες, κάτω από μια γερμανική ηγεσία στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα, θα καταφέρουμε να ξεπεράσουμε τα κύματα της δυσπιστίας κατά της ίδιας της Ευρώπης. Είναι τεράστιο το τίμημα που πληρώνουμε όλοι μας από την έλλειψη μιας πολιτικής Ευρώπης. Είναι ώρα να προχωρήσουμε δυνατά προς μια πολιτική ένωση από την κύρια είσοδο και όχι από το παράθυρο δρομολογώντας μια νέα συνταγματική διαδικασία.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΓΙΑΜΑΛΗ

*Ο Ρομάνο Πρόντι έχει διατελέσει πρωθυπουργός της Ιταλίας και πρόεδρος της Κομισιόν. Το άρθρο του αναδημοσιεύτηκε και στην αμερικανική εφημερίδα Christian Science Monitor