Τι εννοούμε με τον όρο σοσιαλδημοκρατία; Η ερώτηση είναι επίκαιρη στη χώρα μας λόγω της Πρωτοβουλίας των 58 για τη δημιουργία ενός τρίτου πόλου μεταξύ ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ, πόλου που πολλοί αποκαλούν σοσιαλδημοκρατικό.

Με αφορμή την πρόσφατη συζήτηση για τη διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών στο νέο λύκειο, ως μη ειδικός, θα ήθελα να αναφερθώ σε τρεις προσωπικές εμπειρίες.

Στο προηγούμενο άρθρο μου («Επανεξετάζοντας τη σοσιαλδημοκρατία», «Το Βήμα», 24.2.2013) ασχολήθηκα με τις διαμάχες στο ξεκίνημα της σοσιαλδημοκρατίας, με τη «χρυσή εποχή» της (1945-1970), τη μετέπειτα στροφή της προς τον λεγόμενο σοσιαλφιλελευθερισμό/μπλερισμό, καθώς και με τις μελλοντικές, μεσοπρόθεσμες κυρίως, προοπτικές της.

Νομίζω ότι στη σημερινή συγκυρία η συνεργασία με το Ισραήλ στον χώρο στρατιωτικών ασκήσεων είναι απαράδεκτη για τέσσερις λόγους: Πρώτον, από μια ηθική πλευρά· η στενή συνεργασία θα δυναμώσει μια κυβέρνηση που μέσω του συνεχιζόμενου εμπάργκο κυριολεκτικά εξαθλιώνει ένα μεγάλο μέρος του παλαιστινιακού πληθυσμού.

Στο πλαίσιο του σημερινού κομματικού τοπίου νομίζω ότι η νεοϊδρυθείσα Δημοκρατική Αριστερά μπορεί να έχει σημαντικό ρόλο. Τα δύο μεγάλα κόμματα έχουν πλήρως απαξιωθεί λόγω σκανδάλων και διαπλοκής. Επιπλέον τα πελατειακά χαρακτηριστικά τους, όσο και αν οι τωρινοί αρχηγοί τους προσπαθούν, δεν μπορούν εύκολα να τα αμβλύνουν. Και το βαθύ ΠαΣοΚ και το γαλάζιο αντίστοιχό του καλά κρατούν.

Σαν αύριο (9/11) πριν από 20 χρόνια έπεσε το τείχος του Βερολίνου. Στο ειδικό ένθετο του «Κυριακάτικου Βήματος» («Η πτώση του Τείχους», 1.11.2009) εξετάστηκαν διάφορες πτυχές του φαινομένου της κατάρρευσης του υπαρκτού σοσιαλισμού. Σε αυτό το άρθρο θα προσπαθήσω να δώσω μια εξήγηση αυτής της κατάρρευσης που δεν αναιρεί αλλά κατά κάποιον τρόπο συμπληρώνει τις αναλύσεις του ενθέτου της περασμένης Κυριακής.

Πώς μπορεί να ερμηνεύσει κανείς τη σαρωτική εκλογική νίκη του ΠαΣοΚ; Νομίζω πως ο κόσμος που το ψήφισε πίστεψε ότι μπορεί να οδηγήσει τη χώρα πιο αποτελεσματικά στην υπέρβαση της οικονομικής κρίσης. Πίστεψε επίσης πως ο Γιώργος Παπανδρέου έχει την πολιτική βούληση να αναδιαμορφώσει το απαξιωμένο πολιτικό σύστημα, να πατάξει τη διαφθορά και να επιβάλει αξιοκρατικά κριτήρια και στη δημόσια διοίκηση και στον δημόσιο χώρο πιο γενικά.

Το πρόσφατο σκάνδαλο με τις εξετάσεις του διεθνούς μπακαλορεά (ΙΒ) αποκαλύπτει πολλά για την κοινωνία στην οποία ζούμε. Οπως έγινε γνωστό, το αντίτιμο για την αγορά των ερωτήσεων ήταν 10.000 ευρώ ανά άτομο.

Tα πρόσφατα σκάνδαλα (Βατοπαίδι, Siemens, υπόθεση Παυλίδη κτλ.) φέρνουν πάλι στο προσκήνιο το θέμα της διαφθοράς. Οπως επεσήμαναν οι περισσότεροι αναλυτές στις «Νέες Εποχές» («Το Βήμα της Κυριακής», 3.5.2009), και τα ΜΜΕ και ο πολιτικός κόσμος ασχολούνται συνεχώς με τα σκάνδαλα...

Νομίζω πως για μια σοβαρή συζήτηση του μεταναστευτικού προβλήματος είναι απαραίτητο να αποδομηθούν δυο μύθοι που απηχούν σε πλατιά στρώματα του πληθυσμού.

Σχετικά με μια συμμαχία ΝΔ - ΠαΣοΚ, θα έλεγα ότι μια τέτοια περίπτωση δεν είναι επιθυμητή, αλλά σαν έσχατη λύση είναι εφικτή. Πιο συγκεκριμένα, αν οι εκλογές δεν οδηγήσουν σε αυτοδύναμη κυβέρνηση, το ΠαΣοΚ και η ΝΔ - αν δεν θέλουν ή δεν μπορούν να συμμαχήσουν με τα μικρά κόμματα της αντιπολίτευσης -έχουν την εξής επιλογή

Με βάση τα όσα έχει πει ως σήμερα ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ έχει την ευκαιρία και την πολιτική βούληση να εφαρμόσει μια κεϊνσιανή πολιτική- δηλαδή, μια νεοσοσιαλδημοκρατική κοινωνικοοικονομική πολιτική που θα βασίζεται σε μαζικές επενδύσεις στις υποδομές, στην Υγεία και στην Παιδεία.