Η Ν.Δ., εκτός από την οικονομία, το Μακεδονικό και την εκκλησία, αποφάσισε να ανοίξει μέτωπο με την κυβέρνηση και στο θέμα της ανώτατης παιδείας εξαγγέλλοντας την κατάργηση του άρθρου 16 του Συντάγματος, το οποίο προβλέπει ότι στην Ελλάδα οι σπουδές στα πανεπιστήμια παρέχονται δωρεάν και μόνο από το κράτος. Ηταν αναμενόμενο μέσα σε ένα κλίμα αυξανόμενης απαξίωσης του δημόσιου από τη Ν.Δ. και τη δεδηλωμένη στο πρόσφατο συνέδριο του κόμματος πεποίθηση του Κυριάκου Μητσοτάκη ότι στη Γη της Επαγγελίας μόνο ο ιδιωτικός τομέας θα μας οδηγήσει.

Ας κρατήσουμε το έθιμο. Ποιο ήταν το σημαντικότερο γεγονός στην Ελλάδα το 2018; Μα ασφαλώς, το γεγονός που δεν έγινε - η πολυδιαφημισμένη «καθαρή έξοδος» από τα Μνημόνια. Η παραδοξότητα της έκφρασης περιέχει δύο σαφείς συμβολισμούς για την κατάσταση της χώρας. Χώρα μετέωρη, εκτός των προγραμμάτων διάσωσης αλλά και εκτός αγορών. Χώρα που ως κοινωνία και ως πολιτικό σύστημα δεν έχει καταφέρει να βρει τη στοιχειώδη συνεννόηση για να περιγράψει έστω τη θέση που βρίσκεται. Μάλιστα, κυβέρνηση και δικαστές μοιάζουν να ετοιμάζουν τον νέο δημοσιονομικό εκτροχιασμό, ενώ και οι αντιπολιτεύσεις ακολουθούν το ρεύμα χωρίς να μπορούν προεκλογικά να πάνε κόντρα.

Στα τέλη των περιπετειών του, το πρόβλημα του Πινόκιο δεν ήταν ότι μεγάλωνε η μύτη του κάθε φορά που έλεγε ψέματα, τότε πια είχε καταλάβει πόσο κακό είναι να λες ψέματα και τα είχε σταματήσει. Το μεγάλο πρόβλημά του παρουσιάστηκε αφότου απελευθερώθηκε από τα σκοινάκια απ’ όπου κρεμόταν ως μαριονέτα και απέκτησε τη δυνατότητα να κινείται ελεύθερα – όπως του άρεσε. Τότε, ακριβώς, άρχισε να κάνει το ένα λάθος πάνω στο άλλο, κι έτσι κατέληξε στην κοιλιά του κήτους. Το (κατά Susan Strange) πρόβλημα του Πινόκιο, είναι ένα πρόβλημα του πολιτικού μας συστήματος.

...Η προσέγγιση της νέας γενιάς αποτελεί συλλογικό στόχο αλλά και προσωπικό μου στοίχημα. Η αποπολιτικοποίηση της νεολαίας είναι -κατά την άποψή μου- επικίνδυνος και ολισθηρός κατήφορος που οδηγεί κατευθείαν στην αγκαλιά των λαϊκιστών. Οι νέοι άνθρωποι είναι αυτοί που έχασαν το μεγαλύτερο μέρος τους εισοδήματός τους στην οικονομική κρίση και αυτοί που κινδυνεύουν περισσότερο από τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό. Αν δεν εντάξουμε τη διαγενεακή διάσταση σε όλες τις πτυχές της πολιτικής, από το δημόσιο λόγο έως την εφαρμοζόμενη πολιτική, οι νέοι θα συνεχίσουν να φεύγουν στο εξωτερικό και όσοι μένουν θα αποστασιοποιούνται από τα πολιτική συμμετοχή. Χρειάζεται να γίνει πολύ δουλειά ακόμα.

...Τα κόμματά μας συγκροτούν στη Βουλή τη “Δημοκρατική Συμπαράταξη ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ”. Διεκδικούμε απλά το αυτονόητο, στο πλαίσιο της πολυσυλλεκτικότητας, να είναι υποψήφια τα μέλη μας και εκεί όπου υπάρχουν δυνατότητες εκλογής, όπως για παράδειγμα και στην Άρτα. Παζάρια και μικροδιευθετήσεις δεν είναι στην κουλτούρα του χώρου μας. Το Σεπτέμβριο του 2015, που οι εκλογές έγιναν με λίστα, ήμουν υποψήφιος στο Επικρατείας, χωρίς καμία βεβαιότητα εκλογής, σε μία θέση όπου το ΠΑΣΟΚ τον Ιανουάριο του 2015 δεν είχε καταφέρει να εκλέξει βουλευτή. Οι διαρροές στον Τύπο για το Επικρατείας, ενώ δεν βρισκόταν στην ημερήσια διάταξη της Κεντρικής Επιτροπής, δείχνουν ότι ίσως ορισμένοι ανησυχούν για τη δική τους εκλογή. Ας μην κρίνουν όμως εξ ιδίων τα αλλότρια.

Το καλό νέο είναι ότι ακόμη η χώρα δεν έχει πέσει στα βράχια. Το κακό είναι ότι, αν δεν υποχρεωθεί να αλλάξει συμπεριφορά το πολιτικό σύστημα, είναι θέμα χρόνου να πέσει. Αυτό φοβούνται οι αγορές και δεν μας αγγίζουν. Τι βλέπουν;

Γνωρίζουν ότι στις 27 Φεβρουαρίου θα υπάρξει η πιο κρίσιμη αξιολόγηση της χώρας, από την οποία θα εξαρτηθεί αν θα μπορέσουμε να δανειστούμε τους αμέσως επόμενους μήνες ή αν τα επιτόκια δανεισμού εκτοξευθούν στο 6-7% οπότε (το σενάριο καταστροφής) κλειδωνόμαστε εκτός αγορών. Γνωρίζουν, επίσης, ότι μένουν 15 (από τις 16) εκκρεμότητες να κλείσουν, προκειμένου να υπάρξει θετική αξιολόγηση.

Το 2019 θα είναι αναμφισβήτητα καθοριστικό για το πολιτικό μας σύστημα. Πολλές και σοβαρές εκκρεμότητες έχουν σωρευθεί στο κατώφλι του και από την έκβασή τους θα εξαρτηθεί, εν πολλοίς, το ποια θα είναι η εικόνα της Δημοκρατίας μας μετά την επίσημη έξοδο από τα μνημόνια.Εκείνο που ιδίως θα διακυβευθεί, μέσα στο 2019, είναι το αν η κρίση θα την αφήσει τραυματισμένη, καχεκτική και ανήμπορη ή αν, αντίθετα, θα αποτελέσει τον καταλύτη για μια αποφασιστική αλλαγή παραδείγματος, ώστε να υπερβεί επιτέλους υστερήσεις, παθογένειες και σφάλματα και να αντιμετωπίσει αποφασιστικά τις μεγάλες προκλήσεις των καιρών.

Ο εκλιπών Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ανήκε στην προηγούμενη γενιά πολιτικών. Τα μάτια του είχαν δει πολλά, δεν του έλειπε ο κυνισμός που χαρίζει η συσσωρευμένη πείρα και μπορούσε να πιάνει τον σφυγμό του Ελληνα. Στις αρχές του ’90 λοιπόν, όταν η παράκρουση περί Μακεδονίας κορυφωνόταν, είπε ότι σε δέκα χρόνια όλα αυτά θα τα έχουμε ξεχάσει.
Πολλοί, εμού συμπεριλαμβανομένου, πιστέψαμε την προφητεία του, ίσως επειδή θέλαμε να την πιστέψουμε. Επεσε όμως έξω. Φυσικά ο σημερινός ντόρος είναι μικρότερης κλίμακας, αλλά οι πρόσφατες μαθητικές κινητοποιήσεις και η ιδιοτελής μικροπολιτική εκμετάλλευση του θέματος από τη Νέα Δημοκρατία δείχνουν ότι το Μακεδονικό σίγουρα δεν το ξεχάσαμε. Γιατί άραγε;

Τη δίκη της Χρυσής Αυγής παρακολούθησε σήμερα αντιπροσωπεία της Δημοκρατικής Αριστεράς με επικεφαλής τον πρόεδρο του κόμματος Θανάση Θεοχαρόπουλο στο Εφετείο Αθηνών.

Στην αντιπροσωπεία συμμετείχαν ο γραμματέας της Κ.Ε. Στέργιος Καλπάκης, τα μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής Δημήτρης Χατζησωκράτης και Γεράσιμος Γεωργάτος και τα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος Δημήτρης Στάμου, Χρήστος Μέγας, Κώστας Πανδής .

Αυτό που βρίσκεται μπροστά στη μύτη μας και δυσκολευόμαστε να το δούμε, είναι η επικείμενη δεύτερη μετά-το-Μνημόνιο-αξιολόγηση της χώρας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η αξιολόγηση θα δημοσιοποιηθεί τον Φεβρουάριο – σε λιγότερες από 80 ημέρες. Αν είναι αρνητική, η χώρα μας θα κινδυνεύσει να συρθεί, πάλι, στα βράχια.

Αυτό το ρίσκο αναλαμβάνει το πολιτικό σύστημα, όταν ρέπει σε έναν ανήθικο ανταγωνισμό πρόσκαιρων παροχών και κούφιων υποσχέσεων πελατειακού χαρακτήρα. Εξηγούμαι:

Μετά τη λήξη των δανειακών συμβάσεων τον περασμένο Αύγουστο, η προφανής επιλογή μιας σοβαρής χώρας θα ήταν να οικοδομήσει ένα περιβάλλον που αξιόπιστα θα απέσειε τον κίνδυνο να ξαναχρειαστούν. Με βασικό άξονα ένα ισχυρό κύμα νέων επενδύσεων που θα ανέλκυαν την οικονομία από τη μακροχρόνια ύφεση, θα έδιναν δουλειές σε όσους τις έχασαν και θα δημιουργούσαν καλύτερους όρους εξυπηρέτησης του χρέους – δημόσιου και ιδιωτικού – που παραμένει απειλητικά μεγάλο, παρά τις αναβολές εξόφλησης. Η ανάγκη αυτή όμως δεν βρίσκει ανταπόκριση ούτε στους σχεδιασμούς της κυβέρνησης ούτε στις πρακτικές της αντιπολίτευσης, παρά τα κατά καιρούς αναπτυξιακά ευχέλαια:

Τελικά ο συνασπισμός ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ καλά κρατεί. Πολλοί εξεπλάγησαν που τον Ιανουάριο του 2015 ο κ. Τσίπρας και ο κ. Καμμένος, σαν έτοιμοι από παλιά, ανακοίνωσαν με τόση ευκολία τη συνεργασία τους. Κάποιοι προέβλεψαν πως αυτή η φιλία δεν θα κρατήσει για πολύ. Εκαναν λάθος. Αλλοι, αντιθέτως, είπαν ότι αυτή η συνεργασία θα κρατήσει μέχρι τέλους, γιατί η συγκολλητική της ουσία είναι η παραμονή στην εξουσία. Είναι αλήθεια. Ενώθηκαν όμως και για έναν ακόμα σπουδαίο λόγο. Γιατί μοιάζουν σε περισσότερα απ’ όσα διαφέρουν.