Πόσο κινδυνεύει το ευρώ;
Π.Κ. Ιωακειμίδης, Τα Νέα, Δημοσιευμένο: 2010-05-28
ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙ ΤΟ ευρώ και πόσο;
Δέκα χρόνια σχεδόν µετά τη δηµιουργία του, το ευρώ - το ενιαίο νόµισµα των δεκαέξι χωρών - µελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης (Ε.Ε.) σήµερα - αντιµετωπίζει κίνδυνο ύπαρξης. Με αιχµή τα προβλήµατα χρέους στην Ελλάδα και άλλες µεσογειακές χώρες (Πορτογαλία, Ισπανία), κορυφώθηκε µια κρίση δυσπιστίας προς το ενιαίο νόµισµα και την Οικονοµική και Νοµισµατική Ενωση (ΟΝΕ) γενικότερα. Οι δισταγµοί, οι καθυστερήσεις και οι αντιφάσεις στην αντιµετώπιση του ελληνικού προβλήµατος, ιδιαίτερα από πλευράς Γερµανίας, επιδείνωσαν την όλη κατάσταση και όξυναν την κρίση.
Ταυτόχρονα η κρίση αποκάλυψε τις ατέλειες και τα ελλείµµατα στο σύστηµα της ΟΝΕ και ιδιαίτερα στη διακυβέρνησή της. Ετσι άρχισαν να παρουσιάζονται προτάσεις για την κάλυψη των ελλειµµάτων αυτών και τη θωράκιση του ενιαίου νοµίσµατος σε σταθερές, µακροχρόνιες βάσεις. Παράλληλα συστάθηκε από το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο µια ειδική οµάδα εργασίας (task force) για την επεξεργασία σχεδίου για την ενίσχυση της οικονοµικής διακυβέρνησης της ΟΝΕ (η οποία άρχισε τις εργασίες της την περασµένη εβδοµάδα).
Διαβάζοντας τις προτάσεις αυτές (κυρίως από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τη Γερµανία) εύκολα διαπιστώνει κάποιος αφενός τη στέρεη βούληση να προστατευθεί το ευρώ και αφετέρου την ατολµία σε πρακτικό επίπεδο να προχωρήσουν κυβερνήσεις και Επιτροπή στα απαιτούµενα µέτρα για τον σκοπό αυτό. Ως γνωστόν, το βασικό έλλειµµα του συστήµατος της ΟΝΕ έγκειται ουσιαστικά στην απουσία επαρκούς οικονοµικής ένωσης. Η ΟΝΕ στηρίζεται σ’ ένα µόνο σκέλος, τη νοµισµατική ένωση, ενώ απουσιάζει το δεύτερο, η οικονοµική ένωση (που συνεπάγεται κοινή δηµοσιονοµική και αναπτυξιακή πολιτική, σύστηµα δηµοσιονοµικών µεταβιβάσεων, κ.λπ.).
Οι προτάσεις που έχουν παρουσιασθεί ουσιαστικά στηρίζονται στη λογική της πειθαρχίας και των ποινών. Ουδείς βεβαίως µπορεί να αρνηθεί την ανάγκη της δηµοσιονοµικής πειθαρχίας. Αλλά ούτε η πειθαρχία από µόνη της ούτε οι ποινές θα λύσουν τα θεµελιώδη προβλήµατα και τις ανισορροπίες της ευρωζώνης. Με άλλα λόγια, οι προτάσεις που έχουν παρουσιασθεί δεν οδηγούν στην οικονοµική ένωση. Δεν αντιµετωπίζουν τις ασυµµετρίες σε ανταγωνιστικότητα στην ευρωζώνη (µεταξύ Γερµανίας π.χ. και µεσογειακών χωρών). Και ως εκ τούτου δεν αντιµετωπίζουν τις βαθύτερες αιτίες της κρίσης. Ανησυχητικό…
Δέκα χρόνια σχεδόν µετά τη δηµιουργία του, το ευρώ - το ενιαίο νόµισµα των δεκαέξι χωρών - µελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης (Ε.Ε.) σήµερα - αντιµετωπίζει κίνδυνο ύπαρξης. Με αιχµή τα προβλήµατα χρέους στην Ελλάδα και άλλες µεσογειακές χώρες (Πορτογαλία, Ισπανία), κορυφώθηκε µια κρίση δυσπιστίας προς το ενιαίο νόµισµα και την Οικονοµική και Νοµισµατική Ενωση (ΟΝΕ) γενικότερα. Οι δισταγµοί, οι καθυστερήσεις και οι αντιφάσεις στην αντιµετώπιση του ελληνικού προβλήµατος, ιδιαίτερα από πλευράς Γερµανίας, επιδείνωσαν την όλη κατάσταση και όξυναν την κρίση.
Ταυτόχρονα η κρίση αποκάλυψε τις ατέλειες και τα ελλείµµατα στο σύστηµα της ΟΝΕ και ιδιαίτερα στη διακυβέρνησή της. Ετσι άρχισαν να παρουσιάζονται προτάσεις για την κάλυψη των ελλειµµάτων αυτών και τη θωράκιση του ενιαίου νοµίσµατος σε σταθερές, µακροχρόνιες βάσεις. Παράλληλα συστάθηκε από το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο µια ειδική οµάδα εργασίας (task force) για την επεξεργασία σχεδίου για την ενίσχυση της οικονοµικής διακυβέρνησης της ΟΝΕ (η οποία άρχισε τις εργασίες της την περασµένη εβδοµάδα).
Διαβάζοντας τις προτάσεις αυτές (κυρίως από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τη Γερµανία) εύκολα διαπιστώνει κάποιος αφενός τη στέρεη βούληση να προστατευθεί το ευρώ και αφετέρου την ατολµία σε πρακτικό επίπεδο να προχωρήσουν κυβερνήσεις και Επιτροπή στα απαιτούµενα µέτρα για τον σκοπό αυτό. Ως γνωστόν, το βασικό έλλειµµα του συστήµατος της ΟΝΕ έγκειται ουσιαστικά στην απουσία επαρκούς οικονοµικής ένωσης. Η ΟΝΕ στηρίζεται σ’ ένα µόνο σκέλος, τη νοµισµατική ένωση, ενώ απουσιάζει το δεύτερο, η οικονοµική ένωση (που συνεπάγεται κοινή δηµοσιονοµική και αναπτυξιακή πολιτική, σύστηµα δηµοσιονοµικών µεταβιβάσεων, κ.λπ.).
Οι προτάσεις που έχουν παρουσιασθεί ουσιαστικά στηρίζονται στη λογική της πειθαρχίας και των ποινών. Ουδείς βεβαίως µπορεί να αρνηθεί την ανάγκη της δηµοσιονοµικής πειθαρχίας. Αλλά ούτε η πειθαρχία από µόνη της ούτε οι ποινές θα λύσουν τα θεµελιώδη προβλήµατα και τις ανισορροπίες της ευρωζώνης. Με άλλα λόγια, οι προτάσεις που έχουν παρουσιασθεί δεν οδηγούν στην οικονοµική ένωση. Δεν αντιµετωπίζουν τις ασυµµετρίες σε ανταγωνιστικότητα στην ευρωζώνη (µεταξύ Γερµανίας π.χ. και µεσογειακών χωρών). Και ως εκ τούτου δεν αντιµετωπίζουν τις βαθύτερες αιτίες της κρίσης. Ανησυχητικό…
